با سوالات جنسی کودکان چه کنیم؟
+0
رأی دهید
-0
با سوالات جنسی کودکان چه کنیم؟
سن مناسب برای آگاه کردن کودک از مسائل جنسی زمانی است که او سوال می‌کند. وقتی کودک با تعجب می‌پرسد که بچه از کجا می‌آید، نباید به او گفته شود از انباری! راهکارهای چگونگی پاسخ درست به پرسش‌های کودکان در این زمینه را دکتر کتایون خوشابی، فوق تخصص روانپزشکی کودکان در اختیار شما قرار می‌دهد.پرسش و کنجکاوی جزو جدا نشدنی کودکان است. هر چیزی در این دنیا می‌تواند علامت سوالی برای آن‌ها باشد. کودکان به‌طور طبیعی کنجکاو هستند زیرا هرچه در این دنیا می‌بینند برای آن‌ها جالب و تازه است. این پرسش‌ها از مسائل ساده و کم‌اهمیت آغاز می‌شود و به‌تدریج به سوال‌های پیچیده منتهی می‌شود. به‌عنوان مثال بسیاری از کودکان درباره مسائل جنسی از والدین و اطرافیان می‌پرسند. در پاسخ به این قبیل سوال‌های کودکان، همان‌طور که دلیلی وجود ندارد والدین نتوانند سوالات آن‌ها را صادقانه جواب دهند، دلیلی هم وجود ندارد برای جواب دادن به این قبیل سوال‌ها وارد جزئیات شوند. سن مناسب برای آگاه کردن کودک از مسائل جنسی زمانی است که او سوال می‌کند. وقتی کودک با تعجب می‌پرسد که بچه از کجا می‌آید، نباید به او گفته شود از انباری! راهکارهای چگونگی پاسخ درست به پرسش‌های کودکان در این زمینه را دکتر کتایون خوشابی، فوق تخصص روانپزشکی کودکان در اختیار شما قرار می‌دهد.
از چه سنی آغاز می‌شود؟
سنین 3 تا 5 سالگی به بعد سن سوال‌کردن است و بخشی از پرسش‌های کودکان نیز در مورد مسائل جنسی است. از حدود 5 سالگی به بعد ممکن است کنجکاوی‌های جنسی به‌گونه‌ای دیگر در میان کودکان دیده شود.
به‌عنوان مثال پسر بچه‌ای که مادر خود را در حال عوض کردن لباس می‌بیند، می‌خواهد او را نگاه کند اما پدر و مادر باید پوشش مناسب را در منزل و هنگام استحمام فرزندشان داشته باشند.پس مسئله مهم این است که پدر و مادر هنگام استحمام فرزند جنس مخالف‌شان پوشش مناسب را حفظ کنند. در آموزه‌های دینی ما هم آمده است که وظیفه استحمام پسر بعد از 3 سالگی به‌عهده پدر است. این موارد جزئیاتی است که والدین باید در رفتار خود با فرزندان‌شان به آن‌ها دقت کنند.
کودکان را بی‌اعتماد نکنیم
در بعضی از موارد کودکان سوال‌هایی می‌پرسند که پدر و مادر فکر می‌کنند مناسب سن‌شان نیست و نمی‌دانند چگونه باید به این پرسش‌ها جواب دهند. در اینگونه مواقع نباید به هیچ عنوان به کودک دروغ گفته شود. اگر پدر و مادر نمی‌دانند که چه جوابی بدهند، باید جواب را به تعویق بیندازند و مثلا بگویند «هر وقت بزرگ‌تر شدی من برایت توضیح می‌دهم»، « وقتی به مدرسه رفتی من جواب تو را خواهم داد.» در واقع به تعویق انداختن و فرصت گرفتن بهترین کاری است که والدین می‌توانند انجام دهند. نباید اطلاعات اشتباه به کودک داده شود. با دروغ گفتن نه تنها کنجکاوی کودک تامین نمی‌شود بلکه اگر چیزی به کودک گفته شود و او متوجه دروغ والدین شود، کنجکاویش بیشتر هم خواهد شد. مثلا برخی پدر و مادرها به فرزندشان می‌گویند«ما تو را خریدیم» همین اطلاعات غلط باعث بی‌اعتمادی کودک به والدین می‌شود. مهم آن است که والدین در برابر این نوع پرسش‌ها به‌خود مسلط باشند و ضمن آن‌که شنونده خوبی هستند به کودک اجازه دهند سوال را کامل بپرسد. باید توجه داشت، اگر والدین به‌عنوان نزدیک‌ترین افراد به کودکان مورد اعتماد آن‌ها نباشند، به کودکان یاد می‌دهند نسبت به سایرین هم احساس بدبینی و منفی‌گرایی پیدا کنند. به این ترتیب کودکان کم‌کم می‌آموزند به هیچ کس اعتماد نکنند که این ممکن است تبعات بدی را در آینده برای آن‌ها به‌وجود آورد.
کودکان منحرف هستند؟
صرف کنجکاوی کودک نباید پدر و مادر را دچار این خطا کند که کودک‌شان انحرافی دارد. کودکان پاک هستند و به هیچ‌عنوان مسائل انحراف جنسی در مورد آن‌ها مطرح نیست. کودکان کنجکاوی‌های طبیعی دارندکه باید در حد سن‌شان به آن‌ها پاسخ داده شود. بنابراین نباید این طور تصور کرد که با این پرسش‌ها کودک دچار انحراف‌های جنسی است.
باید مراقب بود وقتی بچه‌ها با هم هستند بازی‌های نامتعارف با یکدیگر انجام ندهند. بچه‌ها از 5 سالگی و به‌دنبال همان کنجکاوی هستند. بنابراین والدین باید مراقب باشند این قبیل بازی‌ها انجام نشود چون اگر بچه‌ها از این بازی‌ها لذت ببرند، مرتب آن را تکرار می‌کنند. پیشگیری همیشه مقدم بر درمان است به همین دلیل والدین باید تلاش کنند بچه‌ها را در سنین پایین و حتی در سنین بالا با هم تنها نگذارند و مراقب بازی‌های‌شان باشند. اگر کودکان در اتاق هستند حتی درصورت هم‌جنس و هم‌سن بودن یا بزرگ‌تر بودن بهتر است در اتاق را نبندند و والدین مرتب باید به آن‌ها سر بزنند. این نکته مهمی است که از رواج بازی‌های نامتعارف در میان کودکان پیشگیری می‌کند.
اگر جواب را ندانستیم، چه کنیم؟
بهتر است اول مشخص شود که آیا والدین به راستی جواب را نمی‌دانند یا حجب و حیا یا ناآگاهی از نحوه پاسخ مانع از ارائه جواب می‌شود. در صورتی که والدین به درستی جواب سوالی را ندانند باید به کودک بگویند سعی می‌کنند جواب این سوال را پیدا کنند و اگر جواب سوالی را نباید داد باید گفته شود: «فعلا برای سن تو زود است و هروقت بزرگ‌تر شدی درباره این مسائل با هم صحبت می‌کنیم.» ولی برای بزرگ‌تر شدن باید یک زمان مشخص را برای کودک اعلام و‌تعیین شود.
بهترین فرد برای پاسخگویی؟
پدر و مادر اصلح‌ترین افراد برای پاسخگویی به پرسش‌های کودکان هستند. مگر اینکه کودک سوال‌های تخصصی داشته باشد که در این صورت والدین می‌توانند به کودک بگویند: «وقتی پیش دکتر رفتیم می‌توانی سوال‌های خود را مطرح کنی» و «من می‌توانم از پزشک خودت بخواهم توضیح لازم را به تو بدهد.» ولی معمولا کودکان این قبیل پرسش‌ها را با پزشک‌شان مطرح نمی‌کنند و اغلب از پدر و مادرها می‌پرسند. مثلا خیلی از اوقات این سوال برای آن‌ها مطرح می‌شود که نوزاد از کجا و چطور به دنیا می‌آید که توصیه می‌شود با توجه به سن کودک به این پرسش پاسخ داده شود. لازم نیست والدین وارد مسائل جنسی شوند. آن‌ها می‌توانند فقط راجع به مسائل علمی صحبت کنند. حتی به کار بردن کلماتی مانند اسپرم و تخمک مشکلی برای کودک ایجاد نمی‌کند چون این قبیل مسائل علمی بوده و مربوط به آناتومی بدن هستند.چشم و گوشش باز می‌شود؟
بچه‌ها ممکن است از طریق دوستان، اطرافیان یا از منابع دیگر اطلاعات نادرست دریافت کنند. با توجه به اینکه در حال حاضر در عصر انفجار اطلاعات قرار داریم و بچه‌ها به راحتی می‌توانند بیشترین اطلاعات را در هر زمینه‌ای به دست بیاورند و دیگر مانند گذشته تنها والدین منبع اطلاعات نیستند؛ بهتر است خانواده و والدین هم بنا بر پیشرفت زمان جلو روند و براساس سن کودک اطلاعات اولیه را در اختیار کودک قرار دهند. اینکه والدین فکر کنند درصورت دادن هرگونه اطلاعات ممکن است حرمت‌ها شکسته شود یا به‌اصطلاح چشم و گوش کودک باز شود تنها یک باور فرهنگی است. این سنین به هیچ‌عنوان زمان مناسبی برای دادن آگاهی مسئله جنسی نیست و تنها حفاظت جنسی اهمیت دارد تا کودک مورد آزار قرار نگیرد.
چگونه امنیت کودک‌مان را تامین کنیم؟
اهمیت آموزش درست جنسی تا به آن حد است که کودکانی که اطلاعات درست و آگاهی مناسبی دارند، میزان آسیب‌پذیری‌شان کمتر است درحالی‌که بچه‌هایی که بدون آگاهی و اطلاعات بزرگ می‌شوند آسیب‌پذیری بیشتری پیدا می‌کنند و خطر سوءاستفاده جنسی در این کودکان که هیچ اطلاعاتی از مسائل جنسی ندارند، بیشتر است. البته این به آن معنا نیست که باید مسائل جنسی را به کودک آموزش داد بلکه باید تنها درباره حفاظت از خودشان به آن‌ها آموزش‌های لازم را داد. آن‌ها باید بیاموزند، به کسی اجازه ندهند به اندام‌های خصوصی آن‌ها دست بزند. معمولا کودکان درباره خصوصی بودن اندام‌های خودشان اطلاع دارند و می‌دانند کدام قسمت‌ها خصوصی به حساب می‌آید ولی درصورت ناآگاهی کودک باید حتما بعضی اندام قسمت‌های خصوصی کودک هستند و نباید بگذارند کسی به آن‌ها دست بزند. دادن این اطلاعات آموزش جنسی نیست بلکه آموزش حفاظت جنسی است. به این ترتیب کودک می‌آموزد در محیط‌های اجتماعی مانند مهدکودک و مدرسه چگونه از خودش مراقبت کند. باید به کودک آموخت اگر فردی به او نزدیک شد بلافاصله به بزرگ‌ترهای قابل اعتماد مانند پدر و مادر اطلاع دهد.
وارد جزئیات نشوید
این نکته را فراموش نکنید که به هیچ عنوان نباید درباره جزئیات مسائل جنسی با کودک صحبت شود و کودک تنها باید درباره حفاظت جنسی بداند. حتی در مورد بقل کردن کودک که در فرهنگ ما بسیار متداول است نباید اجازه داد افراد غریبه کودک را بغل کنند چون ممکن است همه آن‌ها نیت خیر نداشته باشند. کودک در سنین بالاتر لمس خوب و لمس بد را تشخیص می‌دهد و اگر احساس بدی از لمس پیدا کند نباید اجازه دهد این لمس صورت بگیرد.
هنگام بلوغ کودک را تنها نگذاریم
مسائل مربوط به بلوغ باید توسط والد جنس موافق گفته شود از یک سو مادران باید در مورد دوران بلوغ و تغییرات دوران بلوغ با دختران صحبت کنند و از سوی دیگر هم پدران با پسران خودشان. به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود دختر با پدر و پسر با مادر در این مورد صحبت کند. باید به بلوغ به‌عنوان یک اتفاق مثبت و خوب نگاه شود و حتی برای آن‌ها به مناسبت بالغ شدن هدیه‌ای درنظر گرفته شود. به این ترتیب بچه‌ها از اینکه بزرگ می‌شوند احساس خوبی نسبت به‌خود پیدا می‌کنند.
درصورت نبود پدر یا مادر، نزدیکان درجه یک هم‌جنس هم می‌توانند در این زمینه کمک‌کننده باشند.
از دوران بلوغ چه می‌دانید؟
بهداشت روانی بلوغ، مسئله مهمی است که باید به آن توجه داشت. از آنجا که در این دوران نوجوانان احساس استقلال می‌کنند، زمینه‌های لجبازی، نافرمانی و سرکشی در اغلب آن‌ها وجود دارد. نوجوانان با والدین لجبازی می‌کنند و نسبت به قبل پرخاشگرتر و حساس‌تر می‌شوند که این‌ها در دوران بلوغ طبیعی قلمداد می‌شود و تقریبا تمام نوجوانان این دوران را می‌گذرانند. بنابراین بهتر است هم والدین نسبت به‌خصوصیات دوران بلوغ اطلاعات داشته باشند و هم خود نوجوانان راجع‌به تغییرات جسمی و روان شناختی این دوره آگاهی پیدا کنند. داشتن این دانش باعث می‌شود هم والدین و هم نوجوانان راحت‌تر این دوران را پشت‌سر بگذارند. نکته حائز اهمیت آن است که نگه داشتن حرمت‌ها و ارزش‌های اخلاقی و مذهبی در خانواده در تربیت جنسی کودکان بسیار کمک‌کننده است. پوشش و رفتار والدین بر کودکان بسیار اثرگذار است. هر چه در خانواده‌ای ارزش‌های اخلاقی بیشتر باشد، این ارزش‌ها بهتر به فرزندان منتقل شده و میزان آسیب‌پذیری آن‌ها در اجتماع کمتر می‌شود.
|
|