صادق صبا: بی بی سی در ایران همکار ندارد که بازداشت شود
صادق صبا، مدیر بی بی سی فارسی
آرش حسننیا
رادیو فردا : باشگاه خبرنگاران جوان، وابسته به صدا وسیمای جمهوری اسلامی با انتشار خبری مدعی شده است تعدادی از همکاران بی بی سی فارسی در ایران شناسایی شده و از روز شنبه عملیات بازداشت آنها آغاز شده است.
از شش نفری که باشگاه خبرنگارن جوان مدعی شده دستگیر شده اند، جز چند حرف از ۳۲ حرف زبان فارسی چیز دیگری منتشر نشده است.
صادق صبا، مدیر «بی بی سی فارسی» در گفت و گو با رادیو فردا به این پرسش پاسخ داده که افراد مورد ادعای باشگاه خبرنگاران جوان چه ارتباطی با این شبکه داشته اند و چه خدماتی به بی بی سی فارسی ارایه می کرده اند:
صادق صبا: بی بی سی فارسی در ایران هیچ دفتری ندارد و هیچ کسی در داخل ایران برای بی بی سی فارسی، چه به طور غیر رسمی و چه به شکل رسمی، کار نمی کند.
بی بی سی انگلیسی در ایران یک دفتر دارد که بعد از اخراج خبرنگار بی بی سی در زمان انتخابات دیگر مدتهاست اجازه نمی دهند خبرنگاری در آنجا کار کند.
بنابر این باعث تعجب من است که همچین خبری منتشر شده است مبنی بر این که کسانی که برای بی بی سی کار می کرده اند در ایران بازداشت شده اند.
واقعا کسی برای بی بی سی در ایران کار نمی کند. ما خیلی دلمان می خواست که در ایران دفتر داشته باشیم. بارها هم تقاضا کرده ایم. کار ما همین است که به ایران برویم و در آنجا حضور داشته باشیم و اخبار را منعکس کنیم. ولی به ما این اجازه را نمی دهند. هم اجازه حضور نمی دهند و هم اعلام می کنند که ما همکارانشان را بازداشت کرده ایم.
آقای صبا، بعضی از برنامه های بی بی سی فارسی، مستندها یا گزارش هایی است که در ایران ساخته شده اند و از طریق بی بی سی فارسی پخش می شوند. آیا ممکن است که بازداشت شدگان احتمالی همین سازندگان و دست اندرکاران ساخت این مستندها و فیلم ها باشند؟
بی بی سی فارسی به هیچ کسی سفارش نمی دهد که برایش در ایران فیلم بسازند. فیلم های مستندی که ما از برنامه «آپارات» پخش می کنیم، متعلق به فیلمسازانی است که قبلا این فیلم ها را ساخته اند.
بعضی از این فیلم ها سالها پیش ساخته شده است ولی هیچ فرصتی برای پخش تلویزیونی این فیلم ها در ایران فراهم نمی شد. ما این فیلم ها را برای یکبار پخش و یکبار تکرار البته، از فیلمسازانی که مایل باشند می خریم و آن را پخش می کنیم.
بنابر این کسی برای ما فیلم نمی سازد، ما به کسی نمی گوییم برود و برای ما فیلم بسازد. اینها فیلم هایی هستند که پیش از این ساخته شده اند، ممکن است سازنده آن این فیلم ها را در جاههای مختلفی نشان داده باشد، یا برای دریافت جایزه به فستیوال های مختلف فرستاده باشد.
بعد از آن ما آن را برای یکبار پخش می کنیم. این فیلم ها برای ما نیست. اگر بخواهند کسی را بازداشت کنند فقط برای اینکه فیلمش از بی بی سی نشان داده شده است، این بحث دیگری است. ولی آنها کارمند بی بی سی نیستند.
در سال گذشته و حتی پیش تر از آن هم، اخبار مشابهی مبنی بر اینکه تعدادی از افرادی که با بی بی سی یا شبکه های دیگر فارسی زبان خارج از ایران همکاری می کرده اند، بازداشت شده اند، منتشر شده بود.در موارد قبلی که نام بی بی سی هم ذکر شده بوده آیا شما متوجه شدید که آن افراد بازداشت شده چه سرنوشتی پیدا کردند و یا اساسا آنها چه افرادی بودند که به اتهام همکاری با شبکه شما بازداشت شدند و سرنوشت اخبار قبلی مشابه با همین خبری که امروز منتشر شده است به کجا انجامید؟
همان طور که شما اشاره کردید این اولین بار نیست که می گویند که ما همکاران بی بی سی فارسی را در ایران بازداشت کردیم. در گذشته هم بارها این خبر منتشر شد، ولی هیچ وقت شاهد آن نبودیم که کسی را به عنوان همکار بی بی سی معرفی کنند و یا به طور مشخص بگویند که این فرد بوده است که برای بی بی سی کارهایی انجام می داده است و ما مثلا، او را بازداشت کرده ایم. در گذشته هم چیزهایی گفته می شد ولی هیچ چیزی هم بعد از آن اعلام نمی شد.
این بار هم من امیدوارم به همین شکل باشد. برای اینکه ما واقعا کسی را در ایران نداریم که برای بی بی سی کار کند. مگر اینکه بخواهند یک آدم بی گناهی را به بی بی سی بچسبانند برای مقاصد دیگری .
ضمن اینکه نباید فراموش کنیم که منبع خبر، باشگاه خبرنگاران جوان است. باشگاه خبرنگاران جوان یک نهاد وابسته به صدا و سیماست و خبرگزاری رسمی کشور که همان ایرنا باشد، به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان خبر را اعلام کرده است.
هیچ مقام رسمی این خبر را اعلام نکرده است. مشخص و معلوم هم نیست که باشگاه خبرنگاران جوان این خبر را از کجا آورده است؟ از کجا شنیده اند؟ چه منبعی این خبر را به آنها گفته است؟ آنها خودشان چقدر واقعا اطمینان دارند که چنین خبری درست است؟
بعید نیست که این خبر هم جزو همان مواردی باشد که گاهی اوقات در سایت های وابسته به دولت بر علیه بی بی سی می نویسند و این اخبار به خصوص زمانی منتشر می شود که ما یک برنامه خاصی را پخش می کنیم و تصور می کنند که ما با پخش آن برنامه می خواهیم کار خاصی بکنیم.
شما به برنامه خاصی که از بی بی سی پخش می شود، کردید. اشاره شما به مستندی است که در همین یکی دو شب گذشته از بی بی سی فارسی پخش شد و به زندگی سیاسی آیت الله خامنه ای می پردازد؟
ممکن است. من که دقیقا نمی دانم آنهایی که این واکنش ها را نشان می دهند دقیقا ته دلشان چه می گذرد؟
ولی ممکن است انتشار این اخبار در واکنش به چنین چیزهایی باشد. برای اینکه دیشب هم به محض اینکه این فیلم شروع به پخش شدن کرد، بلافاصله پارازیت هایی پخش شد بر روی ماهواره هایی که برنامه های فارسی از آن پخش می شود. معلوم بود که نگرانی دارند از اینکه در این فیلم قرار است چه چیزی پخش شود؟ در حالی که این فیلم به اعتقاد من یک فیلم بسیار معمولی است و درباره این است که آیت الله خامنه ای چگونه به قدرت رسیده است؟
این فیلم یک فیلم تحقیقی است و از جمله فیلم هایی است که خیلی ها اگر آن را ببینند، چیزهایی از آن می آموزند و مسئله خاصی در آن نیست.
ولی خب. در ایران، حکومت، آیت الله خامنه ای را تبدیل به یک خط قرمز کرده است و فکر می کند که هر کسی که در مورد ایشان چیزی بگوید، باید جلویش گرفته شود.
ولی من فکر نمی کنم انتشار خبر بازداشت برخی افراد به اتهام همکاری با بی بی سی، فقط به این فیلم ربط داشته باشد.