بررسی روزنامه های صبح تهران؛ یکشنبه ۲۷ شهریور

روزنامه های امروز صبح گفته های آیت الله خامنه ای در اجلاس موسوم به "بیداری اسلامی " را با تیترهای متفاوتی همچون "لبخند غرب را باور نکنید" یا "هرگز به غرب و ناتو اعتماد نکنید" در صدر اخبار و گزارش های خود قرار داده اند.

موضوع اختلاس ۳ هزار میلیارد تومانی نیز کماکان از جمله موضوعات مورد توجه در صفحات نخست روزنامه هاست. همچنین گزارش هایی درباره سفر فردای محمود احمدی نژاد به نیویورک به صورت مشترک در برخی از روزنامه ها برجسته شده است. اخبار مربوط به افزایش قیمت ارز و طلا و انتقاد از سیاست های رییس کل بانک مرکزی نیز در صفحات اقتصادی روزنامه های امروز چشم گیر است.

سفر نیویورک بدون مشایی؟

شرق در گزارشی سفر فردای محمود احمدی نژاد به نیویورک را مورد توجه قرار داده و نوشته او فردا برای هفتمین بار به نیویورک سفر می‌کند تا رکورددار حضور یک مقام رده بالای جمهوری اسلامی ایران در آمریکا باشد. به نوشته شرق احمدی‌نژاد اردیبهشت سال‌جاری نیز برای شرکت در نشست بازبینی پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای راهی ایالات متحده شده بود. رییس‌جمهوری که در عرصه سیاست خارجی اصلی‌ترین "شعار" دولتش اتخاذ سیاست‌های ضدآمریکایی بوده در حالی برای شرکت در شصت و ششمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد راهی نیویورک می‌شود که پیش از او رییس دولت اصلاحات سابقه چهار بار حضور در سازمان ملل را در کارنامه خود دارد.

اعظم ویسمه در این گزارش احمدی‌نژاد همچنین در دوران ریاست‌جمهوری‌اش به دو رییس‌جمهور آمریکا، جورج بوش و باراک اوباما نامه رسمی نوشته و از مذاکره مستقیم و رو در رو سخن گفته، در حالی که پیش از او هیچ‌گاه نامه ای علنی از سوی مقامات ایرانی به مقامات آمریکایی منتشر نشده است.

گزارش نویس شرق در ادامه افزوده شنیده‌هایی حاکی از غیبت اسفندیار رحیم‌مشایی، مشاور ارشد احمدی‌نژاد در این سفر، در شرایطی که در تمامی سفرهای پیشین رییس‌جمهوری به آمریکا حضور داشته توجه‌ها را به خود جلب کرده است. هنوز مشخص نیست که غیبت احتمالی رییس دفتر احمدی‌نژاد در این سفر به دلیل حاشیه‌ها و انتقاداتی است که پیرامون او در داخل کشور مطرح است یا دلیل دیگری دارد. البته تردیدی نیست که رییس‌جمهور تمایل دارد که رییس دفترش همانند دفعات پیشین وی را در سفر به آمریکا همراهی کند.

اعتماد هم به همین مناسبت با علی خرم از تحلیلگران مسایل بین المللی به گفت و گو نشسته و از قول وی درباره این سفر نوشته فضا ممکن است چندان مثبت نباشد، اما در هر صورت آقای احمدی‌نژاد هم سعی خواهد کرد که این فضای نه‌چندان مناسب را به فضای مثبتی تبدیل کند. به عقیده او، در پرتو مسائل حقوق بشری، تحولات خاورمیانه، حمایت ایران از سوریه و دیگر موارد، در آمریکا دیدگاه چندان خوشایندی از کشور ما وجود ندارد.

آقای خرم همچنین با اشاره به سنت چند سال گذشته مقامات آمریکایی مبنی بر به ترک سالن هنگام سخنرانی رییس جمهور گفته گمان می‌کنم در سخنرانی امسال نیز اوباما و وزیر خارجه امریکا حضور نداشته باشند. ما تنها در دوره آقای خاتمی شاهد بودیم که وزیر خارجه و رییس‌جمهور امریکا برای استماع سخنان ریس جمهور ایران در نشست مجمع عمومی حضور پیدا کردند، آن هم‌زمانی بود که فضای مثبتی بر روابط دو کشور حاکم بود. الان آن فضا وجود ندارد بنابراین بعید می‌دانم که این تغییر حاصل شود.

افشاگری برادر احمدی نژاد

مردم سالاری گزارش اصلی امروزش را به اظهارات انتقاد آمیز برادر محمود احمدی نژاد درباره نزدیکان وی در دولت که به "جریان انحرافی" موسوم شده اند، اختصاص داده و از قول او نوشته این جریان با هزینه کردن از پول بیت المال، سرمایه های مملکت را چپاول می کنند برای اینکه در انتخابات کسانی را به مجلس بفرستند که تکلیف گرا نباشند بلکه تکلیف گریز باشند. او گفته امروز جریان انحرافی نمی خواهد ملت ایران در مسیر عزت و سرافرازی باشند و همه کسانی که در این جریان هستند یا خود را حامی و وامدار این جریان می دانند در حقیقت سهم خواه هستند.

این روزنامه در ادامه گزارش خود، با توجه به این اظهارات نوشته یک نکته همواره باید مورد پرسش باشد که آیا طی این سالها منتقدان کنونی که حامی پر و پاقرص دولت هستند این جریان را به تازگی شناخته اند یا از زمانی که در شهرداری هم مشغول به کار بوده اند از نحوه فعالیت های آنها اطلاع داشته اند؟ و اینکه امروز از صحنه دولت به حاشیه رانده شده اند عامل بازگویی انحراف ها شده است یا دلیل دیگری داشته است؟

به نوشته مردم سالاری مواضع تند در قبال جریان انحرافی آنچنان است که گمان می شود این جریان فقط طی این یک سال اخیر ایجاد شده است، در صورتی که اگر این جریان به دنبال ثروت اندوزی و قدرت طلبی است قاعدتا طی چند ماه نتوانسته به این اهداف دست پیدا کند و نیاز به زمانی چندین ساله داشته که در صورت کوتاهی دولتمردان نسبت به این قضیه باید نسبت به آن پاسخگو باشند.

افتخار کشف اختلاس

صادق زیباکلام در سرمقاله امروز شرق نوشته در هفته‌ای که موضوع اختلاس سه‌هزار میلیاردی بدل به مهم‌ترین موضوع سیاسی در ایران شده بود، شماری از مطبوعات برزیل هم خبری منتشر کردند مبنی بر اینکه یکی از وزرا مرتکب سوءاستفاده مالی شده است. اما سوءاستفاده مالی وزیر برزیلی چه بود؟ او حقوق یکی از مستخدمان و کارکنان شخصی‌اش را از محل بودجه عمومی پرداخت کرده بود؛ همین. اما "همین" خطا یا سوءاستفاده برزیل را تکان داد.

نویسنده مقاله با این مقدمه به واکنش مقامات برزیلی در این باره پرداخته و اضافه کرده وزیر مربوطه نخستین عملی که انجام داد، عذرخواهی رسمی از مردم بود و بعد هم همان روز از کابینه استعفا داد و از اینکه عملش "نادانسته" و "غیرتعمدی" باعث آبروریزی دولت شده بوده از همکارانش به طور جداگانه عذرخواهی کرد. رییس‌جمهور برزیل هم جداگانه از مردم عذرخواهی کرد و دستور می‌داد که یک کمیته حقوقی متشکل از حقوق‌دانان مستقل به همراه شماری از سناتورها (وکلای مجلس یا پارلمان برزیل) به موضوع رسیدگی کنند تا اساسا جلو این‌گونه سوءاستفاده‌ها در آینده گرفته شود.

صادق زیباکلام سپس نوشته اما در ایران؛ باوجود آنکه ابعاد اختلاس میلیون‌ها برابر سوءاستفاده در برزیل بود، نه مقامی از مردم عذرخواهی کرد، نه مسوولی استعفا داد و نه اساسا احدی از مقامات کشوری، وظیفه خودش دانست که در تلویزیون حاضر شود یا مصاحبه مطبوعاتی تشکیل دهد و در آن خیلی صاف و ساده اما در عین حال صریح و صادقانه به مردم توضیح دهد که اصل ماجرا چگونه بوده. برعکس، مسوولان ذی‌ربط یک‌جورهایی طلبکار هم بودند. هرکدام مدعی شدند که آنان قضیه را پیگیری کرده بودند و افتخار کشف آن به آنان می‌رسد.

نویسنده در پایان مقاله یادآور شده که در همه جای دنیا به هر حال خلاف مالی و سوءاستفاده صورت می‌گیرد. مساله مهم نحوه برخورد مسوولان آن کشور با سوءاستفاده و خلاف مالی است. یک شیوه برخورد آن است که در برزیل شاهدش بودیم: پذیرش مسوولیت؛ یک شیوه برخورد هم آن است که در ایران شاهدش هستیم؛ طلبکار بودن از مردم و گذاردن منت بر سر آنان که "ما" بودیم که کشف کردیم. کانه موضوع اصلی نفس وقوع جرم و خلاف نیست، بلکه مساله اصلی آن است که وقتی خلاف صورت می‌گیرد، کدام نهاد افتخار کشف آن را پیدا می‌کند؟

بانک مرکزی‌استقبال پنهان یا ناکارآمد؟

تهران امروز طی مقاله ای التهابات اخیر بازار طلا، سکه و ارز در ایران را مورد توجه قرار داده و نوشته در نگاه اول به نظر می‌رسد که آشوب بازار طلا و سکه و ارز در ایران تحت تاثیر بازارهای جهانی قرار دارد، اما اعتقاد کارشناسان اقتصادی بر آن است که التهابات داخلی فراتر از تغییرات بازار جهانی بوده است.

حسن احمدی در این مقاله نوشته به نظر می‌رسد انتقادات اقتصاددانان به سیاست‌های بانک مرکزی در مواجهه با تلاطم و التهاب بازار، مبین آن است که عملکرد این نهاد مالی ـ اقتصادی نگران کننده بوده و نه تنها موجب کاهش امواج التهاب نشده، که به دلیل اتخاذ سیاست‌های ناکارآمد و ناکافی نتوانسته است از بار فشار بحران‌های مالی جهانی به زندگی روزمره اقتصادی مردم بکاهد.

مقاله نویس تهران امروز افزوده برخی از اقتصاددانان که سابقه مدیریت سیاسی و اقتصادی را در کارنامه دارند، با دیده شک به عملکرد بانک مرکزی می‌نگرند و احتمال استقبال پنهان بانک مرکزی از تلاطم بازارهای طلا و ارز را دور از ذهن نمی‌دانند و علت آن را نیز سود سرسام‌آور تغییرات نرخی می‌دانند. اگر این دیدگاه صحت داشته باشد، با توجه به آثار تورمی و ایجاد ناامنی اقتصادی و روانی برای مردم، کاهش ارزش پول ملی و ... در خوشبینانه‌ترین حالت غفلت بزرگی صورت گرفته که دود آن مستقیم و غیرمستقیم به چشم مردم می‌رود و بس.

نویسنده در پایان مقاله با اشاره به این که "آنچه در این عرصه رخ داده، دیگر تلاطم نیست، بلکه باید گفت این بازارها دچار آشوبند" تاکید کرده که بازار طلا و ارز بیش از گذشته با شئونات اقتصادی، اجتماعی مردم مرتبط است و در صورت عدم مقابله با سفته‌بازی، واسطه‌گری و مبرا ساختن هرگونه سوءظن به منفعت‌طلبی بانک مرکزی و ... آثار و تبعات تاثرانگیزی خواهد داشت و چه بسا توجه اخلالگران اقتصادی را برای ارائه چهره‌ای ناکارآمد از جمهوری اسلامی به خود جلب کند.

دلایل افزایش قیمت ارز

جهان صنعت نیز در سرمقاله امروز به افزایش قیمت ارز دربرابر ریال و همچنین تاثیر تورم بر این موضوع پرداخته و نوشته تورم مانند یک سکه است؛ اگر یک روی آن فربه شدن نقدینگی است، بی‌تردید روی دیگرش کاهش ارزش پول ملی است. کارشناسان می‌گویند به طور میانگین در ۱۰ سال گذشته سالی ۲۰ تا ۲۵ درصد نرخ تورم وجود داشته و مرتب از ارزش پولی ملی کاسته شده است. نقدینگی با چاپ پول و فروش دلار رشد پیدا می‌کند و از سویی بین تورم و کاهش ارزش پول ملی ارتباط مستقیمی وجود دارد.

مریم باستانی در ادامه این مقاله نوشته این روزها قیمت دلار به طور فزاینده‌ای رو به افزایش گذاشته است. اگرچه بانک مرکزی ادعا می‌کند که می‌تواند جلو سیر صعودی قیمت ارز را بگیرد اما تلاش بانک مرکزی در شرایطی که نرخ ارز عملا دو نرخی شده است، چندان هم کارساز نیست، زیرا مصنوعی نگه داشتن نرخ ارز تلاش واهی برای بالا نگه داشتن ارزش پولی ملی است.

به اعتقاد نویسنده در شرایطی که در تمام دنیا به دلیل بحران اقتصادی ارزش دلار روز به روز در حال سقوط است، متاسفانه ارزش پول ملی ما به دلیل سیاست های ناکارآمد بانک مرکزی به صورت لحظه‌ای در حال نزول است. شکی نیست که اگر نرخ ارز شناور و رها شود، باز هم ارزش پول داخلی سقوط خواهد کرد. علت هم به روشنی پیداست: تقاضای بالای ارز در داخل باعث افزایش قیمت دلار می‌شود و دولت هم به دلیل مشکلات ریالی دلیلی برای پایین فروختن آن ندارد در نتیجه نرخ ارز بالا می‌رود.