حضور نیم میلیون اسرائیلی در بزرگترین تجمعات اعتراضی تاریخ اسرائیل
میترا فرهمند (اسرائیل)
مردم اسرائیل شامگاه شنبه در تجمعهایی که بزرگترین تظاهرات تاریخ این کشور توصیف شد، از دولت خود خواستند انجام اصلاحات اقتصادی را برای بهبود بیشتر در وضع اقتصادی شهروندان سرعت دهد.
دست اندرکاران تظاهرات میگویند بیش از ۴۵۰ هزار نفر دراین تجمعها در چند شهر شرکت کردهاند - درحالی که دو ماه پیش در بزرگترین تظاهراتی که تا آن زمان برگزار شده بود، به گفته پلیس اسرائیل، دست کم ۳۰۰ هزار نفر حضور یافته بودند.
امید دست اندرکاران تظاهرات روز شنبه حضور «یک میلیون نفر و بیشتر» بود که محقق نشد. با وجود این تجمع روز شنبه برگ نوینی در تاریخ طولانی اعتراضهای مردمی در اسرائیل محسوب میشود.
امیر روخمن، سی ساله، یکی از فعالان حزب سبزهای اسرائیل به رویترز گفته است که گردهماییهای روز شنبه اوج تظاهرات تاریخ این کشور بوده است.
تظاهرات این بار به این دلیل اهمیت دارد که تمامی تجمعهای بزرگ تاریخ اسرائیل همواره با درخواستهای سیاسی و امنیتی و یا در پی رخدادهای تاریخی مهمی مانند قتل اسحاق رابین، نخستوزیر اسبق بوده است اما این بار این جمعیت عظیم با محور مطالبات اقتصادی به خیابانها آمدهاند.
شمار کثیری از تظاهرکنندگان در میدان رابین تلآویو و خیابانهای منتهی به آن گرد آمده بودند؛ تعداد تظاهرکنندگان در اورشلیم دستکم ۶۰ هزار نفر برآورد شد و بقیه تظاهرکنندگان در بندر حیفا در شمال اسرائیل، بئرشبع در جنوب و شهرهای دیگر گرد آمدند و به سخنرانی افراد مختلف و نیز ترانههای شماری از محبوبترین خوانندگان که برای همبستگی با مردم هنرنمایی میکردند، گوش سپردند.
حضور حدود نیم میلیون نفراز افراد بالغ در تظاهرات برای کشوری که جمعیت آن تنها هفت میلیون و هفتصد هزار نفر است و شش میلیون نفر آنان یهودی هستند، یک امر استثنایی و بیسابقه محسوب میشود هرچند که درصد بسیار کوچکی از اعراب شهروند اسرائیل نیز در تظاهرات شامگاه شنبه در کنار یهودیان شرکت کردند.
ایتسیک شموئلی، رئیس اتحادیه سراسری دانشجویان اسرائیل به رویترز گفت با این تجمع اسرائیل دیگر اسرائیل گذشته نخواهد بود؛ اسرائیل جدید خواهان تغییر اولویتهای ملی خود است.
مردم همانند تجمعهای اعتراضی دو ماه پیش شعار میدادند که عدالت اجتماعی را خواهانند و نه دادن صدقه از سوی دولت و به ویژه بر لزوم تغییر اولویتها در برنامههای دولت تأکید میکردند.
هرچند بنا به اجماع کارشناسان جهانی اقتصاد و نهادهای معتبر اقتصادی بینالمللی، اسرائیل از شکوفایی اقتصادی چشمگیری برخورداراست و کمترین تأثیرپذیری را از بحران اقتصادی سالهای اخیر در آمریکا و برخی کشورهای دیگر داشته است اما مردم میگویند که باید از پیشرفتها و شکوفایی اقتصادی سهم بزرگتری داشته باشند.
این مطالبات همچنین درحالی است که درصد بیکاری در اسرائیل بسیار پایینتر از آمریکا و کشورهای غربی دیگر است و تنها حدود پنج و نیم درصد جمعیت بیکار هستند و دولت و بخش خصوصی در تأمین شغل برای مهاجران تحصیل کرده از روسیه و کشورهای دیگر موفقیتهای خیرهکننده داشتهاند.
اصلیترین خواسته تظاهرکنندگان در روز شنبه در مورد بهای خانه بود؛ در اسرائیل اجاره و خرید خانه پولی کلان میطلبد و قیمتها نیز چند برابر آمریکا و برخی کشورهای پیشرفته مانند آلمان است.
تظاهرکنندگان به روند رو به رشد اولیگارشی در اسرائیل نیز معترض هستند و میگویند که شماری محدود از خانوادههای طبقه میلیاردرها، بیشترین نصیب از شکوفایی اقتصادی را دارند.
تظاهرات شامگاه شنبه پس از یک وقفه سه هفتهای از سر گرفته شد، سه هفتهای که نگاه دولت و افکار عمومی اسرائیل دوباره به مسایل امنیتی در پی حمله تروریستی مردان مسلح رخنه کرده به خاک اسرائیل از مصر معطوف شده بود.
با وجود این، دست اندرکاران تظاهرات اعلام کردهاند حال که درخواستهای خود را به گونهای روشن و قاطع به گوش نخستوزیر رساندهاند، به کمیسیونی که دولت ماه گذشته آن را برای رسیدگی به خواستههای مردم برپا کرد، مهلت میدهند تا به مطالبات پاسخ دهد و دراین مدت، تظاهرات بزرگ را متوقف میکنند.
آقای نتانیاهو ماه گذشته کمیسیونی را با ریاست یک اقتصاددان مستقل و خوش نام؛ پروفسور مانوئل تراختنبرگ، مسئول ارائه پیشنهادهای اساسی برای اصلاحات کرد.
پروفسور تراختنبرگ با حضوری صمیمی در میان تظاهرکنندگان و نشستن در کنار آنها و ترانهخوانی با جوانان معترض و برقراری مناسباتی نزدیک با برنامهریزان اصلی اعتراضات، توانسته است سریعاً از اعتماد این افراد برخوردار شود.
پروفسور تراختنبرگ و خانوادهاش، خود در تظاهرات اعتراضی شرکت کردهاند. او به رسانههای اسرائیل گفته است که وقتی نتانیاهو او را فراخوانده بود تا ریاست کمیسیون را برعهده وی بگذارد، سریعاً دفتر نخستوزیری را ترک کرد زیرا همسرش تلفن کرده و عصبانی بود که «چرا برای شرکت در تظاهرات دیر کردهای؟ زود خودت را برسان».
با وجود حمایت کمیسیون تراختنبرگ از درخواستهای مردم و انجام مذاکرات گسترده با نمایندگان قشرهای مختلف، ناظران بسیاری میگویند که تأمین بخش بزرگی از درخواستهای اصلی تظاهرکنندگان درصورتی امکانپذیر است که از بودجههای دفاعی و امنیتی این کشور کاسته شود؛ امری که بویژه نظر به افزایش خطرات و چالشهای امنیتی برای اسرائیل از ناحیه جمهوری اسلامی ایران و خیزشهای دنیای عرب، محال به نظر میرسد.