ایموتیکان یا شکلک، حالت صورت است که در اینترنت توسط کاراکترها نمایش داده شده باشد. از ایموتیکان برای نمایش حالتهای متنوع روحی استفاده میکنند ولی بقیه میگویند که شکلکها فقط نشان دهنده حالتهای مختلف صورت یا بدن افراد هستند.
این عبارت از ترکیب دو عبارت انگلیسی Emotion (احساس) و Icon (شکلک) به وجود آمده و بعضیها با تقلیل دادن آن به شکلک ویژه خنده، به کل ایموتیکانها، اسمایلی میگویند.
بعضی برنامههای کامپیوتری، ایموتیکانهای متنی تایپ شده در فرومها، چتها و ایمیلها را به شکل خودکار به آیکونهای تصویری کوچک و مرتبط تبدیل میکند.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که ایموتیکانها چیزی بسیار قدیمیتر از اینترنت هستند. این شکلکهای متنی از قرن نوزدهم به بعد بخصوص در نوشتههای طنز آمیز استفاده میشدهآند ولی اولین نمونه دیجیتالی از اسمایلی در اینترنت را باید به ایمیل زیر که در سال ۱۹۸۲ ارسال شد مربوط دانست:
۱۹-سپتامبر-۸۲ ۱۱:۴۴ اسکات ای فاهلام (: از: اسکات ای فاهلام
پیشنهاد میکنم که از این ترکیب کاراکتری برای نمایش طنز استفاده کنیم:
:-)
آن را از کنار نگاه کنید. در اصل شاید حتی بهتر باشد با توجه به وضعیت فعلی ایمیلها فقط ایمیلهایی که طنز نیست را مشخص کنیم. مثلا با:
:-(
این پیشنهاد در عرض چند ماه به تمام آرپانت و یوزنت رسید و افراد شروع کردند به ابداع انواع دیگری از ایموتیکانها برای ابراز طیف وسیعی از احساسات. این موضوع تا امروز ادامه دارد.
نکته فرهنگی: ایموتیکانهای تصویری و بخصوص انواع متحرک آن یکی از تکنیکهای شناسایی آماتورها در اینترنت است پس بهتر است تا حد امکان از ایموتیکانهایی مثل در جایی که میخواهید بقیه ندانند آماتور هستید استفاده نکنید.
به شکل غیررسمی گفته میشود که فرمول نوب میتواند درصد حرفهای بودن یک کاربر فرومهای اینترنتی را مشخص کند:
انواع ایموتیکانها
ایموتیکانهای غربی
پر استفادهترین نوع شکلکها، ایموتیکانهای غربی است. اسمایلی (چهره خندان) مشهورترین و قدیمیترین آنها است (-: که البته میتواند چهره ناراحت هم به خود بگیرد: )-: . البته خودتان هم متوجه شدهاید که این روزها تقریبا همه برای صرفه جویی در پهنای باند، دماغ را از اسمایلیها حذف میکنند. انواع مشهور دیگر ایموتیکانهای غربی عبارت هستند از D: برای خنده بادهان باز، (; برای چشمک و نمونههای مشابه. البته در تایپ فارسی به دلیل پیچیدگی جهت بسیاری اسمایلیها، افراد به سمت تایپ کامل آنها گرایش پیدا کردهاند. مثلا با گفتن «: دی» یا حتی «دو نقطه دی» به معنای خنده با دهان باز. نمونههای کمتر شناخته شده این ایموتیکانها عبارت هستند از 3> برای نمایش قلب و 3/> برای نمایش قلب شکسته.
مشخص کننده اصلی این ژانر از ایموتیکان، نیاز به چرخاندن نود درجهای سر است.
ایموتیکانهای ژاپنی
ژاپنیها مخترع ایموتیکانهایی هستند که نیازی به چرخاندن سر ندارد. این نمونههای از سال ۱۹۸۶ ظاهر شدند و تا به امروز با پایه اصلی (*_*) در اینترنت حضور دارند. پرانتزها نشان دهنده لپ و ستارهها نشان دهنده چشمها هستند. حالا کافی است شروع کنید به اضافه کردن یا تغییر اجزا برای ساخت احساسات دیگر. مثلا استفاده از T برای گریان کردن چشمها (T_T) یا (x_x) برای نشان دادن استرس. در فرهنگ شرق، انسان جذاب چیزی شبیه به این خواهد شد: (^.^)
در این سبک برای نشان دادن عرق شرم میتوانید از یک نقطه استفاده کنید و برای خلاصه نویسی، پرانتزها را حذف نمایید.
ایموتیکانهای کرهای
پایه شکلکهای کرهای مانند شکلکهای ژاپنی است اما با توجه به حروف زیادتر زبان کرهای (کاراکترهای جاموس) دست فرد در ابراز احساسات باز تر از قبل است. مثلا ㅠ_ㅠ نشاند هنده گریه زیاد است و ಠ‿ಠ هم که نیازی به توضیح ندارد.
ایموتیکانهای ترکیبی
غربی با دیدن پتانسیل ایموتیکانهای شرقی، شروع به استفاده از آنها کردند. ابتدا در فرومهای «انیمه های شرقی» و بعد در کل اینترنت. مثلا اگر یک نفر از شما بپرسد که چکار میکنید ممکن است جواب بدهید d(^_^)b یعنی مشغول گوش کردن به موسیقی هستید یا برای ابراز خوشحالی زیاد از این اسمایلی با دهن بسیار طولانی استفاده کنید: ^_______________________^ .
ایموتیکان Orz
این شیوه از ایموتیکان که ابتدا در سال ۲۰۰۲ دیده شد، به جای نمایش صورت تلاش میکند تا کل بدن را نمایش دهد. مشهورترین نمونه ایموتیکانهای بدنی Orz است. شاید کمی طول بکشد آن را ببینید ولی همین که دیدید از آن لذت خواهید برد. Orz یک آدم است که سجده یا تعظیم کرده. O نشان دهنده سر، r نشان دهنده بدن و z نشان دهنده پاهای جمع شده است: Orz (:
در سال ۲۰۰۲ یک نفر که میخواست در مورد وضعیت کابلش سوال بپرسد سعی کرد وضعیت آن را ترسیم کند و به این رسید: _| ̄|○ و بقیه تذکر دادند که این شبیه یک انسان تعظیم کرده است و سریعا از آن برای تشکر از کسانی که پست خوب ارسال میکردند استفاده کرد. این روزها عبارت Orz به تنهایی یک ژانر از ایموتیکان است که البته نباید آن را با m(_ _)m که نشانه «تعظیم برای عذرخواهی» است اشتباه گرفت.
ایموتیکانهای یونیکد
ایموتیکانها در استاندارد یونیکد نسخه ۶ معرفی شدند و این یعنی هر سیستم عاملی که از استاندارد یونیکید پشتیبانی کند (بخوانید هر سیستم عاملی که در پنج سال اخیر عرضه شده باشد) میتواند نشانههای اسمایلی را به شکل کاراکترهای عادی سیستم نمایش دهد.
ایموتیکان تصویری
این گروه آشنا هستند: جایگزینی ایموتیکانهای متنی قبلی با نمونههای کوچک تصویری. امروزه بسیاری از برنامهها، به شکل خودکار ایموتیکانهای متنی را به تصویر تبدیل میکنند. برای مثال در صورتی که در یک برنامه چت تایپ کنید (: طرف (و حتی خودتان) به جای آن چیزی شبیه نمایش داده خواهد شد. انواع دیگری تصاویر با استفاده از گیف متحرک ساخته میشوند و استفاده از آنها تقریبا در انحصار آماتورهای وب است.