هنرهایی اسیر غبار فراموشی - بخش اول
+0
رأی دهید
-0
هنرمند، هنرمند شده تا با دستان توانا و ایده‌های بکر بیافریند هر آنچه که در ذهن و فکرش نقش مِی‌بندد. طبیعت هنر و هنر دوست ایجاب می‌کند تا بعد از خلق اثرش، آن را در معرض دید عموم قرار دهد. فرقی نمی‌کند این هنر تصویر یک فیلم باشد روی پرده سینما یا تصویر یک نقش زیبا روی فرش، گلیم، مس یا چوب. اما در این میان هستند هنرهایی که در روستاهای دور ایران در نهایت زیبایی خلق شده‌اند و همواره چشمان ما آنها را یا نادیده انگاشته یا هیچ‌گاه فرصتی برای دیدن آنها پیدا نکرده است. فرصتی که باید در اختیار هر هنرمندی قرار بگیرد تا معرفی کند آنچه را که با دستان و ایده‌های بکرش آفریده است.اگر نگاهمان را عمیق کنیم
هنرمندان صنایع‌دستی ایران نیز از این موضوع مستثنی نیستند. آنها نیز باید مانند سایر هنرمندان توسط مخلوقاتشان مجالی برای نشان دادن هنری که با دستان رنجور و ترک‌خورده خود آفریده‌اند، داشته باشند. فرصتی که امروز از بسیاری از این هنرمندان گرفته شده و غبار فراموشی روی نام و هنرشان را پوشانده است. هنرهایی که در نهایت زیبایی و بی‌بدیلی به جای نام اصیل و اصلیشان باید نام هنرهای منسوخ‌شده یا در حال منسوخ را بر آنها گذاشت. هنرهایی که می‌توان با احیای آن در راه رونق گردشگری و صادرات از آنها استفاده کرد. اما متأسفانه هنرمندان این رشته‌ها اکنون در گوشه‌هایی از این سرزمین در حال دسته و پنجه نرم کردن با فقر هستند تا شاید روزی کسی به دادشان برسد. صنایع‌دستی دستاورد فرهنگ و تمدن سرزمین‌هاست و احیای رشته‌های صنایع دستی منسوخ‌شده یا درحال منسوخ شدن ضروری است.
چه اینکه بخش بزرگی از شناسنامه ایران در این آثار و هنرمندان آن نهفته است و با از دست دادن یک استادکار، بسیاری از اطلاعات آن هنر از میان می‌رود. وجود 255 رشته صنایع‌دستی در ایران تنها قطره‌ای از این دریای بیکران است. اگر اندکی نگاهمان را عمیق کنیم متوجه خواهیم شد که اسم بسیاری از هنرهایی که در این سرزمین تاریخی وجود دارد و قرن‌هاست که فراگیری آن سینه به سینه انجام می‌شده، تا به حال به گوش هیچ ایرانی نرسیده است؛هنرهایی همچون، گوشه‌دوزی، تفرش‌دوزی، رودوزی، چوخه‌بافی، تخیه‌دوزی و پی‌تاو.
دیگر ترمه سنتی در یزد پیدا نمی‌شود
محمد بهشتی نژاد معاون صنایع‌دستی استان یزد، با انتقاد از نبود امکانات برای احیای هنرهای منسوخ‌شده می‌گوید: در استان یزد رشته‌هایی مانند ترمه‌دوزی، دارایی‌بافی و زیلو بافی به دلیل نبود علاقه در بین جوانان در جهت فراگیری و امکانات آموزشی، این هنرها در حال فراموشی هستند. گام اول برای ترویج این هنرها شناسایی علاقه‌مندان در جهت
فراگیری و تولید این آثار است. این در حالی است که باید تدابیری اندیشیده شود تا در دنیای مدرن امروزی گرایشی به اینگونه کارها داشته باشند و این آثار را با توجه به نیازهای امروزی تولید کنند. بهشتی نژاد با بیان اینکه تسهیلاتی برای تشویق جوانان در استان یزد در نظر گرفته شده است، می‌افزاید: معاونت صنایع‌دستی استان یزد آموزش رشته‌های در حال منسوخ شدن را رایگان به علاقه‌مندان آموزش می‌دهد. حتی فراگیران این رشته‌ها می‌توانند پس از یادگیری وام‌هایی برای خرید دستگاه‌های تولید از بانک‌های معرفی‌شده دریافت کنند. ضمن آنکه می‌توانند آثارشان را در نمایشگاه‌های استانی ویا کشوری برای فروش به نمایش بگذارند. وی به وجود کارخانه‌ای در حوزه ترمه‌دوزی در استان یزد اشاره می‌کند و می‌گوید: هم‌اکنون ترمه‌های ماشینی در سراسر کشور بسیار دیده می‌شود و به سختی می‌توان به ترمه سنتی دست‌بافت، دست یافت. به همین دلیل است که قیمت ترمه اصل بسیار بالاست. چون اگر هنرمند بخواهد ترمه را با دستگاه دستی تولید کند در طول 12 ساعت تنها قادر به بافت یک متر از آن خواهد بود. این معاون صنایع‌دستی برای رونق مجدد ترمه یزد با برخی از بافنده‌های کارخانه ترمه‌بافی یزد صحبت کرده تا آنها با حمایت معاونت، اقدام به آموزش ترمه‌بافی به صورت سنتی کنند. حتی فضای خاصی را هم برای فراگیران درنظر گرفته تا در عین تولید ترمه، مردم بتوانند از نزدیک با نحوه دوخت آن آشنا بشوند. زیلوبافی دیگر هنر در حال منسوخ استان یزد است که هم‌اکنون معاونت صنایع دستی این استان با کمک بخش خصوصی سعی در آموزش آن به علاقه‌مندان می‌کند. وی با بیان اینکه 12 هنرجو در حال آموزش هنر زیلوبافی هستند، می‌گوید: استاد این هنرجویان استاد صباغی است که وی روشن‌دل بوده است. اما از دوران کودکی به بافت زیلو می‌پرداخته و هم‌اکنون از جمله هنرمندانی است که همچنان در زمینه تولید زیلو در یزد فعال است.نبود قانون کپی رایت صنایع‌دستی
به گفته این کارشناس صنایع‌دستی تا زمانیکه ایران به قانون کپی‌رایت نپیوندد همچنان شاهد وجود صنایع‌دستی نامرغوب در بازار کشور هستیم. بهشتی‌نژاد خاطرنشان می‌کند بسیاری از طرح‌های صنایع‌دستی کشور مانند فرش، گلیم و... کپی شده و با کیفیت نامرغوب به بازار داده می‌شود. وی همچنین معتقد است که تا قبل از ادغام صنایع‌دستی زمینه کاری چندانی در این حوزه وجود نداشته است و صنعتگران و مدیران با یک سردرگمی مواجه شده بودند. معاون صنایع‌دستی استان یزد ادامه می‌دهد: ساختار سازمانی گذشته به گونه‌ای بوده که هیچ‌کس به فکر کار تخصصی صنعتگران و هنرمندان نبوده است. هیچ تسهیلاتی برای این قشر زحمت‌کش در نظر گرفته نمی‌شده، بنابراین هنرمندان گوشه‌نشینی و زوال را در پیش گرفته و کم کم بسیاری از هنرهای سنتی کشور از بین رفته است. وی در
پاسخ به این پرسش که آیا معاونت در دوره جدید توانسته امکاناتی را برای صادرات رشته‌های سنتی استان در نظر بگیرد، گفت: برای صادرات صنایع‌دستی کشور باید یک دستورالعمل کلی تدوین و به همه استان‌ها ارائه بشود. تا زمانیکه در اجرای دستورالعمل‌های و قوانین موجود ثبات وجود ندارد و هرکس می‌خواهد سلیقه‌ای عمل کند، نمی‌توان به صادرات هنرهای در حال منسوخ شدن فکر کرد. بهشتی‌نژاد تسخیر بازارهای جهان توسط چین را مثال می‌زند و می‌گوید: چین بازارهای جهانی را چه در حوزه صنایع دستی و چه در حوزه دیگر صنایع تسخیر کرده است. دولت چین یارانه‌های بسیار خوبی را به صادرکنندگان می‌دهد و حمایتشان می‌کند. اما ایران حتی در بیمه کردن هنرمندان صنایع دستی کشور و یا حمایت مالی همچنان دچار مشکل است. با این وجود چگونه می‌توان به صادرات فکر کرد.سفالگری آوه و فراهان دیگر طرفدار ندارد
سفالگری هنری است که از هزاران سال پیش در ایران رواج یافته است و با توجه به اقلیم هر شهر یا روستا در طول زمان سفال‌های هر منطقه ویژگی‌های خاص خود را دارد. استان مرکزی از جمله استان‌هایی است که سفال آن بسیار معروف است و سابقه سفالگری در این استان به ویژه مناطق آوه، فراهان، ساوه، شازند به هزاره چهارم پیش از میلاد می‌رسد. اما هم‌اکنون دیگری کسی نمی‌داند که این مناطق زمانی مرکز بزرگ تولید سفال بوده است.
|
feminism - انگلستان - لندن
|
|
|
|
|