بررسی روزنامه های صبح دوشنبه تهران – یازدهم بهمن ۸۹
تیترهای اول
"مردم مصر خمینی ندارند" به نقل از یک مفسر تیتر اول روزنامه خبر است، کیهان از "شمارش معکوس برای سقوط مبارک" خبر داده و نوشته "مردم مصر مسلح شدند"، رسالت "تشکیل مجلس مخالفان در مصر" را با اهمیت دیده، حمایت نوشته "خیزش مسلمانان حاکی از اوج گیری جنبش بزرگ بیداری اسلامی است"، سیاست روز از "هوای تازه در حیات خاورمیانه" خبر داده و روزنامه جمهوری اسلامی نوشته "کنترل شهرها از دست حکومت مصر خارج شد، آمریکا از مبارک قطع امید کرد".
جام جم از "افزایش واردات طلای قاچاق" خبر داده، خراسان از قول محمود احمدی نژاد نوشته "کاهش قیمت ها از فروردین آغاز می شود"، آرمان و جهان صنعت هم در تیتر اول خود نوشته "وعده کاهش قیمت ها در فروردین 90".
"شمارش معکوس برای لغو یک استیضاح به ظاهر جدی" عنوان اصلی ابتکار است، تهران امروز از "پاسخ ایران به جوسازی هلند" نوشته و دنیای اقتصاد در گزارش اصلی خود "تحلیل با هنر از سه مرحله گذار" را منعکس کرده است.
مردم سالاری در تیتر اول خود نوشته "باید اصلا ح طلبان را به میدان رقابت برگردانیم".
گزیده مقالات
رای شکننده وزیر خارجه
صبا شعردوست در گزارش اصلی تهران امروز نوشته 146 نماینده از 241 نفر حاضر در جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی رای سفید خویش را در گلدانهای رای ریختند تا با درصد آرایی شکننده، نام علیاکبر صالحی را انتخاب کردند و علاوه بر انتقادهایی که مخالفان صالحی درباره کارنامه دیپلماتیک و شخصیت سیاسی وزیر پیشنهادی مطرح ساختند، دو موضوع دیگر نیز در متن و حاشیه موافقت و مخالفتها خودنمایی میکرد.
به نظر این گزارشگر نامه اخیر رئیسجمهور به نمایندگان در پائین کشیدن رای نمایندگان موثر بود و از سوی دیگر موضوع مشاوران ویژه رئیسجمهور بود که علی مطهری با صراحت بیشتری آن را مورد اشاره قرار داد. مشاورانی که برجستهترین آنها اسفندیار رحیممشایی بود و در جلسه دیروز نیز به همراه رئیسجمهور حضور یافته بود و انبوهی از نمایندگان مخالف و موافق وی، مدت زمانی طولانی گرد وی حلقه زده بود که در این میان حضور چهرههایی چون روحاللهحسینیان و حمید رسایی بیشتر به چشم میآمد.
تهران امروز به نقل از علی مطهری نوشته رحیم مشائی پادشاه اردن را بدون اطلاع وزارت خارجه به ایران دعوت کرده است و از صالحی پرسید که آیا قادر است چنین روندهایی را متوقف کند؟
وزیر یا هماهنگ کننده
مهدی عباسی در سرمقاله مردم سالاری پرسیده اگر چه نمایندگان ویژه به مشاور تغییر نام پیدا کرد، اما عملا با ورود اسفندیار رحیم مشایی به مسایل دیپلماسی، پیش بینی می شد که متکی به عنوان وزیر وقت امور خارجه با اتفاقات جدید در عرصه دیپلماسی کشور، با مشکلا تی روبرو شود. بالا خره برکناری بسیار پرحاشیه و سوال برانگیز متکی در یک سفر کاری به سنگال از سوی احمدی نژاد، حکایت از اختلا فات پشت پرده داشت و واکنش های متکی به اظهارات دولتمردان و بیانیه انتقادی اش در نحوه برکناری از وزارت، مهر تاییدی بر اختلا فات مطرح شده بود.
به نوشته این مقاله برخی تحلیل ها حکایت از دخالت اسفندیار رحیم مشایی در برکناری متکی داشت. در روز تودیع و معارفه، خبری از حضور منوچهر متکی نبود. بدین ترتیب، نحوه تغییر متکی و حواشی پس از آن، تصویری بود برای دولتمردانی که بخواهند با تصمیمات کلا ن دولت مخالفت کنند.
مردم سالاری تاکید کرده صالحی اگر قرار است در دستگاه دیپلماسی موفق باشد، باید تکلیف خود را با مشاوران رئیس جمهور در سیاست خارجی که عملا مستقل از وزارت امور خارجه فعالیت می کنند، روشن کند. چرا که اگر قرار باشد، مشاوران در دولت در عرصه دیپلماسی وارد شوند، عملا وزیر امور خارجه به یک مقام تشریفاتی تبدیل می شود.
سه خطای حسنی مبارک
محمود صدری در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته بحرانی که دامن حسنی مبارک، رییسجمهور مادامالعمر مصر را گرفته است، حتما علل پرشماری دارد؛ اما علتهای سهگانه زیر، تاثیر بیشتری داشتهاند اول رابطه دین و دولت و رابطه با اسرائیل و سرانجام تمایل به استبداد مطلق.
به نوشته این مقاله پس از انتقادها، مبارک از طرح علنی جانشینی پسر به جای پدر خودداری کرد؛ اما جامعه مصر قانع نشد و عقبنشینی تاکتیکی را نیرنگی برای تحکیم قدرت جمال مبارک تلقی کرد. این بدگمانی بیدلیل نبود؛ زیرا مبارک سال گذشته که ورود محمد البرادعی به مصر موجب ولوله سیاسی شد، سخنی بر زبان راند که امید هر گونه تغییر را به باد داد. گفت عرصه خدمت رسانی به مردم مصر را ترک نخواهد کرد. معنای این سخن مبارک روشن بود.
سرمقاله دنیای اقتصاد تاکید کرده این خطاهای سهگانه اکنون مانند زنجیری سنگین به گردن رژیم حسنی مبارک افتاده است و اگر وی از جنبش اعتراضی مصریها جان سالم به در برد، از حوادث شگفتانگیز جهان سیاست خواهد بود و ریشه آن را باید در فقدان رهبری یکپارچه مخالفان جستوجو کرد نه ابتکار عملهای احتمالی مبارک.
سرنوشت مشابه دیکتاتورها
فضل الله یاری در سرمقاله ابتکار به نمایشنامه شکار روباه اشاره کرده که وضعیت رقت بار آقامحمدخان قاجار را نشان می داد و نوشته بعد از اعتراف وی، علیرغم قتل و کشتارهایی که انجام میداد ، تنها احساسی که نسبت به او داشتم ترحم بود.همان حسی که چند بار دیگر هم به من دست داده بود وقتی صدام را کثیف و پشمالو دیدم از حفره ای بیرون کشیده شد و دیگر وقتی میلوسویچ در سلول تنگ خود از دنیا رفت.
این مقاله تاکید می کند چند روزی است که واقعه ای عجیب را به مدد رسانهها تجربه میکنم و در متن ادراک آن قرار میگیرم.می بینم که یک نفر که رییس بود و حکم اش مطاع و غلامانش به جای کلاه سر میآورند و میبرند، یک شبه به آواره ای بدل میشود که سوار بر مرکب آهنین خود در فرودگاههای جهان منتظر اجازه فرود از امیری ، رئیسی دیگر میشود که هنوز کابوس شعارهای مردمی خوابگاهش را آشفته نکرده است.
به نوشته سرمقاله ابتکار در خیابان های قاهره و اسکندریه و سوئز نظاره گر مردمی هستم که بر شانههای همدیگر بالا میروند تا چشم از حدقه پوسترهای مردی در آورند که تا چند روز پیش السید الرئیس خوانده میشد. هموکه از برج عاج فرعونی اش پایین آمده و همه زیردستان اش را قربانی میکند تا بار گناهان همه این سالهای حکمرانی اش را بر دوش آنان بگذارد.
اقرار به اشتباه
مریم باستانی در سرمقاله جهان صنعت با اشاره به تازه ترین اظهار نظر محمد رضا باهنر که تصمیم مجلس هفتم را به تثبیت قیمت ها در دوران دولت خاتمی اشتباه خوانده است نوشته خوب است گاهی به گذشته بازگشت و اشتباهات را پذیرفت. حتی اگر اقرار به آن اشتباهها برای موقعیت کنونی افراد زیان بار باشد.
به نوشته این مقاله بحث این نیست که چرا امروز یارانهها هدفمند شده و چگونه؛ بیشک جلوی زیان را هرکجا که گرفت، منفعت است. اقدام دولت دهم در این رابطه جلوگیری از زیان است اما نکته اینجاست که چرا زمانی برای منافع زودگذر سیاسی و حزبی تصمیمی مثل طرح تثبیت قیمتها گرفته میشود که تاوان آن را اقتصاد متحمل شود؟ اگر طرح تثبیت قیمتها به تصویب نمیرسید و اقتصاد ایران بر مبنای افزایش تدریجی افزایش قیمتها پیش میرفت، شاید نیاز نبود که مردم یکباره با افزایش قیمتها روبهرو شوند.
سرمقاله جهان صنعت ابراز عقیده کرده در این صورت امروز کار برای دولت آقای احمدینژاد هم راحتتر بود. با این حال چنین نشد. انتقامگیری سیاسی منحصر به مجلس هفتم یا مجالس قبلی یا مجلس امروز نیست. اگر تاریخ را ورق بزنیم و مذاکرات مجلس را مرور کنیم، چه بسیار طرحهایی که مصوب شد و بعدها مشخص شد پاسخی به دعواهای گروهی و جناحی بوده است. آیا امروز کسی هست که به تصمیم اشتباه تثبیت قیمتها اقرار کند؟
زورگیری در روز روشن
علیرضا بندری در گزارشی در سیاست روز نوشته صفحات حوادث روزنامهها معمولا بوی خون و خطر میدهد. فرزندی مادرش را کشت. پسری زیر چرخهای اتومبیل پدرش له شد. بازار تهران در آتش سوخت. جوانی خودکشی کرد و صدها خبر تلخ دیگر که گاه یک جامعه را به مرز نومیدی میکشاند.
به نوشته این گزارش حادثه، حادثه است و گریز از آن ناممکن اما میتوان رشد حوادث را با تمهیداتی کنترل کرد. میشود کاری کرد که صفحات حوادث کمتر بوی خون و جنون بدهند. میتوان تدابیری اتخاذ کرد که پسرکشیها، پدرکشیها، همسرکشیها و آسیب هاا و ناهنجاریهای دیگر را به حداقل رساند.
سیاست روز سپس به زورگیری پرداخته و نوشته مایهاش یک چاقو، تیزی، گزلیک یاقمه است که اگر با چاشنی خشونت و قساوت همراه شودیک زورگیری در کمتر از یک دقیقه اتفاق میافتد. تفاوت عمده زورگیری و دزدی، آگاهی کامل مالباخته و یا قربانی از وقوع جرم است.در این پدیده شخص زورگیر معمولا با استفاده از آلات و ابزار قتاله فرد قربانی راتهدید میکند و در صورت مقاومت وی متوسل به زور میشود.