آستیگماتها هم میتوانند لیزیک کنند
مشکلات چشمی معمولا به سه دسته تقسیم میشوند: نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم.
برخی از این مشکلات معمولا با زدن عینک و مراجعه به چشمپزشک برطرف میشوند، اما برخی افراد عینک زدن را دوست ندارند. از این رو به درمانهای دیگری از جمله لیزیک و جراحی روی میآورند.
در این میان، عدهای از افراد که مبتلا به آستیگماتیسم هستند، نمیدانند که آیا آنها هم میتوانند مشکل چشم خود را با عمل لیزیک رفع کنند یا نه؟
باید بگویم عاملی که قبل از عدسی باعث متمرکز شدن تصویر روی شبکیه میشود، انحنای قرنیه است و چون شکل این عضو تقریبا کروی می باشد، به همراه عوامل دیگری چون مایعات داخل چشمی و عدسی باعث متمرکز شدن تصویر روی شبکیه میشود.
در صورت همگن بودن انحنای قرنیه تمامی نقاط چشم سالم خواهند بود،اما در صورتی که این انحنا از حالت طبیعی خود کمتر یا بیشتر شود، شخص نزدیکبین یا دوربین خواهد شد و تصویری روی شبکیه تشکیل نمیشود و یک تصویر مجازی به وجود میآید که خود از عوامل دوربینی یا نزدیکبینی است.
اگر انحنای قرنیه در یک سطح خاص با دیگر سطوح تفاوت داشته باشد، آستیگماتیسم ایجاد میشود و ممکن است انحنای افقی چشم کمی بیشتر یا کمتر از حد طبیعی و انحنای عمودی آن طبیعی باشد که باعث ایجاد دو نقطه متمایز برای تجمع پرتوها خواهد شد. یکی از این نقاط مربوط به کانون طبیعی چشم و دیگری مربوط به انحنای آستیگماتیک است.
سن فرد در بروز این بیماری تاثیری ندارد. در کودکان، به ویژه کسانی که زمینه ارثی کمتری دارند، امکان بروز بیماری کمتر است، ولی با افزایش سن احتمال آن بالا خواهد رفت.
بهترین راه درمان آستیگماتیسم، استفاده از عینک یا لنزهای تماسی است. درمان لیزیک هم به این افراد توصیه میشود، البته زمانی که فرد مبتلا به بیماری آستیگمات ساده باشد و مبتلا به نوع پیشرونده آن یعنی بیماری کراتوکونوس نباشد. هنگام بروز بیماری کراتوکونوس، درمان لیزیک توصیه نمیشود. افرادی که در مراحل پیشرفته هستند، باید منتظر بمانند تا تحت پیوند قرنیه قرار بگیرند.
عمل لیزیک معمولا بعد از سنین 18 تا 19 سالگی، یعنی زمانی که نمره چشم ثابت میشود، انجام می گیرد. نمره چشم معمولا تا قبل از سن 21 سالگی ثابت نیست. بعد از آن اگر فرد دچار آستیگمات ساده بود، میتواند به صورت سرپایی عمل لیزیک را انجام دهد.
دکتر هرمز شمس - چشم پزشک
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران