مرور روزنامه های صبح تهران؛ چهارشنبه 17 آذر
تیترهای اول
"ناگفته های دانش جعفری از هدفمند کردن یارانه ها" عنوان اول روزنامه خبر است، جام جم خبر داده "بانک ها برای پرداخت یارانه های نقدی آماده می شوند"، دنیای اقتصاد "بخشنامه آمادهباش یارانهای" را با اهمیت دیده و جهان صنعت از "واریز هشت میلیارد دلار به صندوق توسعه ملی" نوشته است.
"حرکت قطار شرق کشور در دولت دهم" گزارش اصلی روزنامه ایران است، قدس خبر داده "ششصد دشت کشور در خشکسالی غرق می شود".
کیهان از قول سعید جلیلی در تیتر اول خود نوشته "شرط ادامه مذاکرات توقف فشارهاست"، رسالت از زبان رییس دولت نوشته "برای گفتگو با ایران تحریم ها را لغو کنید" و خراسان از "توافق برای ادامه گفت وگو در ترکیه اختلاف نظر درباره موضوع مذاکره" خبر داده است.
"خودکفائی کامل ارتش در تولید انواع اژدر و موشک های دریائی" تیتر اول روزنامه جمهوری اسلامی است، "دغدغه هایی برای محرم" گزارش اصلی ابتکاراست و تهران امروز از "جنگ نابرابر در آسمان تهران" نوشته، آرمان از "طرح کاهش روابط ایران و امارات" نوشته و آفرینش از زبان هاشمی رفسنجانی نوشته "دانشجویان نگذارند کشور با لالائی خرافه گرائی به خواب برود".
"اصلاح طلبی در متن توده های ایرانی است" عنوان اصلی مردم سالاریاست، سیاست روز به عنوان مهم ترین خبر خود از "تقاطع غیرهمسطح اصولگرایی" نوشته و حمایت از قول رییس جمهور نوشته "اصلاح ساختار بانکی و مالیاتی سال آینده".
گزیده مقالات
مذاکرات جدی تر شد
آرمان در مقاله ای درباره مذاکرات ژنو نوشته دور دوم مذاکرات به نسبت جدىتر بوده است. توافقات انجام شده در رابطه با برگزاری دور بعدی مذاکرات در استانبول و همچنین ادامه مذاکرات بر اساس همکاری بر روی نقاط مشترک نشان میدهد که نظر ایران با این توافق بیش از نظر گروه 1+5 در مذاکرات فیمابین تامین شده است.
به نوشته این روزنامه بعد از 14 ماه به نظر میرسد که نظر ایران در این توافقات تامین شد و اینکه اگر قرار باشد مذاکرات ادامه بیابد گام مثبتی است، البته باید مقداری نیز در رابطه با تغییر رویکرد کشورهای پنج به علاوه یک تردید داشت. سابقه قبلی از مذاکرات بین ایران و 1+5 به تجربه ثابت کرده است که آنها پس از دیپلماسی به رویکرد فشار روی میآورند و سعی میکنند ایران را در موضع ضعف به میز مذاکره بکشانند و البته شرایط امروز چندان برای آنها مساعد نبود، زیرا پس از شکست اوباما در انتخابات و پیروزی ایران در عراق و لبنان شرایط بین المللی در مذاکرات به نفع ایران بود.
حشمت الله فلاحت پیشه در مقاله آرمان نوشته ایران با وزنی که در منطقه و عرصه جهانی دارد نباید در جایگاه پاسخ دادن به سئوالات آنها میبود که در این مذاکرات به عینه مورد توجه قرار گرفت. باید منتظر بود که طیف افراطی گروه 1+5 با برجسته ساختن بخشهای دیگر از قطعنامه سعی کنند یک فضای تشدید شده فشار را بر علیه ایران اعمال کنند. البته از سوی دیگر نیز چین و روسیه در این روند با احساس اینکه بازیچه آنها قرار گرفتند نسبت به اقدامات آنها وارد یک واکنشی خواهند شد.
مذاکرات هستهای و اسقاط اتهام
محمود صدری در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته مذاکرات ایران و گروه 1+5 در ژنو پایان یافت و نماینده ایران در مذاکرات از حصول دو توافق خبر داد. ظاهر این دو توافق از بیحاصلی مذاکرات ژنو حکایت دارد؛ اما براساس نمادشناسی دیپلماتیک، میتوان از تحولی تازه و درخور اعتنا سخن گفت. اینکه ایران و بازیگران اصلی صحنه بینالمللی، پس از یکسال قطع مذاکره، حاضر به مذاکره شدهاند و پس از مذاکرات از «نقاط مشترک» سخن گفتهاند به این معنا است که طرفین مذاکره از یکدیگر ناامید نشدهاند.
به نظر نویسنده ترکیه به همراه ایران و برزیل یکی از اضلاع مثلث توافقنامه تهران است که سال گذشته پیشنهادی غافلگیرکننده به طرفهای غربی داد و به نوعی ابتکار عمل را از دست آمریکا و اروپا خارج کرد. توافقنامه تهران، خواستار مبادله اورانیوم نیمه فرآوری شده ایران با اورانیوم فرآوری شده در ترکیه شد؛ اما غربیها این پیشنهاد را نپذیرفتند. کامیابی اجلاس تهران در این بود که پیش از آن، روسیه پیشنهاد مشابهی داده و غرب آن را پذیرفته بود و امتناع غرب در برابر پیشنهاد اجلاس تهران، اروپاییها و آمریکا را پیرو معیار «دوگانه» تصویر میکرد.
دنیای اقتصاد نوشته اجلاس تهران البته نتیجه عملی و معطوف به هدف ایران در پی نداشت؛ اما برای دیپلماسی آمریکا و اروپا نوعی خجلت اخلاقی ایجاد کرد. حال اگر نمایندگان ایران و طرفهای بینالمللی در استانبول ترکیه گرد آیند و احیانا برزیل و ترکیه به عنوان میهمان و ناظر در مذاکرات شرکت کنند، ایران دست کم از «تنهایی ژنو» خلاص میشود و در زمینی بازی دیپلماتیک خواهد کرد که برخی قواعد بازی آن را خودش نوشته است.
مذاکرات ژنو در زمین خود
رسول رضایی در مقاله اصلی تهران امروز نوشته تازه ترین مذاکرات ایران و غرب در ژنو در شرایطی به پایان رسید که بیانیه پایانی کاترین اشتون رئیس گروه مذاکره کننده 1 + 5 بیش از هر چیز فرار از پاسخ غربی ها به جای مذاکرات سازنده را آشکار کرد. چرا که تحلیل مذاکرات ژنو نشان می دهد امیدهای اولیه برای تداوم مذاکرات سازنده و حصول نتیجه با بیانیه خلاف توافق و دور از انتظاری که اشتون در پایان مذاکرات منتشر کرد تا حدودی کمرنگ شد.
به نوشته این مقاله اگر مذاکرات ژنو را خلاصه کنیم دو نتیجه از آن حاصل می شود. اول توافق بر سر ادامه مذاکرات در استانبول ترکیه و دوم اختلاف بر سر موضوع مذاکره. اختلافی که طی یک سال و نیم گذشته باعث شده بود امکان مذاکرات ایران و غرب مهیا نشود. چرا که ایران اصرار دارد عنوان مذاکرات از مذاکره بر سر فعالیتهای هسته ای ایران به مذاکره بر سر مسائل مهم جهانی تغییر نام دهد و اساسا حاضر بر سر حقوق مسلم خود نیست.
تهران امروز نظر داده غربیها اگر چه در ظاهر و برای از سر گیری مذاکرات موافقت خود را با موضوعات پیشنهادی ایران اعلام می کنند اما در نهایت و هنگام صدور بیانیه های پایانی به همان راه سابق می روند و دوباره فعالیتهای صلحآمیز هسته ای ایران را موضوع مذاکره اعلام می کنند و این نکته ای است که مورد اعتراض ایران است و حتی سایه اعتراض ایران به مواضع غرب بر مذاکرات ژنو هم دیده می شد.
نحوه خانه دار شدن ایرانی ها
آرمان در مقاله ای نوشته از سالهای دور در کشور مرسوم بوده که به محض تشکیل یک خانواده جدید، اعضای آن خانواده تمام توان و تلاش خود را صرف پسانداز و دریافت تسهیلات میکردند تا بتوانند سرپناهی تهیه کنند. به عبارت دیگر اولین کالایی که خانوارهای ایرانی به شدت به دنبال تهیه آن هستند مسکن است و حتی افرادی که دارای مسکن هم هستند به محض به دست آوردن سرمایه، آن را در بازار مسکن سرمایهگذاری می کنند.
به نوشته این مقاله یک عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه مردم برای خانهدار شدن باید 50 درصد درآمد خود طی 10 سال را پسانداز کنند، گفته افزایش قیمت مسکن نسبت به رشد قیمت سایر کالاها بسیار بیشتر است.
آرمان نوشته در بسیاری از کشورهای دنیا تسهیلات و اعتبارات بسیاری برای خرید مسکن اختصاص مییابد. آماری که درباره این شاخص در کشور ما اعلام میشود حدود 40 درصد است، درحالیکه خانوارها در کشور ما اگر بیش از 50 درصد از درآمد خود را طی 10 سال پسانداز کنند به شرط ثابت ماندن قیمت مسکن میتوانند صاحب خانه شوند.
یک کلاف هوایی پر از آلودگی
طهماسب طلایی در سرمقاله جهان صنعت نوشته دو روز پیش بود که یکی از خبرگزاریها خبری با این تیتر منتشر کرد درباره بارش باران مصنوعی بر تهران، اما زمانی که در متن این خبر جستوجو میکردید متوجه میشدید که قرار است برای مقابله با آلودگی شهر تهران با تصمیم ویژه مسوولان مرتبط، بر فراز آسمان تهران آبپاشی انجام شود تا آلودگیها با این روش که نام باران مصنوعی را بر آن نهاده بودند کمتر شود!
به نوشته این مقاله پیش از این واژه باران مصنوعی را جز بارورسازی ابرها برای وادار کردن آسمان به گریه نمیشناختیم. این روش هر چند تیری در تاریکی آلودگی هوای تهران بود اما با این حال حتی با پذیرش اینکه این اقدام مثمرثمر باشد، باز هم نکتهای نادیده دارد که باید بیشتر به آن وقع نهاد.
و سرانجام سرمقاله جهان صنعت نوشته با ریزش آب بر فراز دود و آلودگیهای صنعتی شهر تهران چه اتفاقی در عمل می افتد؟ مگر نه آن است که آلایندهها از بالای سرمان به زیر پایمان میریزد؟ در چنین اتفاق نادری که درست برعکس عملکرد مبارزات با آلایندگی در جهان است (انتقال آلودگی از زمین به هوا) آبهای زیرزمینی و بخارات سمی ایجاد شده به کجا خواهند رفت.
دست آخر هم اگر بخواهیم بگوییم که آب اندکی منتشر شده و به سفرههای زیرزمینی نرسیده باز هم باید پرسید که با وجود تاثیر قابل تردید اجرای این طرح چه میزان هزینه برای پروازهای پرشماری شده است که خود آلایندگی داشتهاند؟
نفس می کشد تهران
تهران امروز نوشته در این چند روزه که آلودگی هوا، نفس را برای ساکنان کلانشهرهایی چون تهران، اصفهان و اراک تنگ کرده است در کنار نقش پررنگ آلایندههایی چون خودروها، خودروهای فرسوده، کارخانهها و پتروشیمیها و... که وجود شان هم اتفاق تازه ای به شمار نمی رود، این سوال مطرح است که از نظر اقلیمی چه اتفاقی افتاده که تهران تبدیل به دره ای سمی شده که باد و بارانی برای جابهجایی این هوای آلوده آنهم در فصل پاییز به کمک نمیآید و آیا این مسئله از قبل قابل پیش بینی بود و مسئولان چه تدابیری اندیشیده بودند.
به نوشته این روزنامه هرچند سازمان هواشناسی کشور در اطلاعیه پیشین خود از وزش باد در تهران در روز سه شنبه خبر داده بود اما برخلاف اینکه رسانهها خبر داده بودند تهران، سه شنبه آلوده تری را پشت سر گذاشت.
تهران امروز نوشته مدیرکل هواشناسی استان تهران بار دیگر خبر از آمدن باد می دهد. او با تاکید بر اینکه آبپاشی تهران بهوسیله هواپیماهای آبپاش هیچ پایه علمی ندارد. به گفته وی سامانهای در غرب و شمال غرب کشور مستقر شده است که از بعدازظهر چهارشنبه تهران را هم تحت تاثیر قرار میدهد و بدینترتیب این سامانه ضعیف بر روی کاهش غلظت آلایندههای تهران تاثیر میگذارد و انتظار میرود تا روز جمعه آلودگی هوای پایتخت به میزان قابل توجهی کاهش یابد.
چرا خودکشی نمی کنند
ابتکار در مقاله ای نوشته در کشورهای غربی عموماً مدیران ناموفق و خطاکار، استعفاء داده یا برکنار شده و سپس از طریق حقوقی و قضایی، روند برخوردهای بعدی اعمال میشود و سپس آبروی طرف برده میشود تا دیگر چنین نکند، چنان که شهردار استکهلم بابت بنزین زدن با هزینه دولتی به خودرو شخصی خود، استعفاء داد و از صحنه سیاسی کنار رفت و وزیر بهداشت فنلاند هم پس از سه بار تماس خارج از کشور با همسرش به وسیله تلفن دولتی، متهم به فساد مالی شد و پس از کنار گذاشتنش از کابینه، توسط دادگاه محکوم به پرداخت هزینه مکالماتش شد!
به نوشته این مقاله در کشورهای شرقی اما روشش یک مقدار دردآورتر است و معمولاً مدیران فاسد و یا ناکام پس از استعفاء یا برکناری و پیش از، از دست رفتن شرفشان، خودکشی میکنند. وزیر کشاورزی ژاپن که متهم به فساد مالی شده بود و در بیمارستان خود را حل آویز کزد و نخست وزیر پیشین کره جنوبی که در وضعی مشابه دست به خودکشی زد.
ابتکار با اشاره به سخن علی دایی قهرمان نامدار فوتبال ایران که گفته ”مدیران ناکام در ژاپن هاراکیری میکنند، در ایران میخندند” به طعنه نوشته دائی یک پیشنهاد شرافتمندانه به مسئولان فدراسیون فوتبال داده و آن استفاده از کاردهای ژاپنی تحت”کاتانا” برای عمل به سنت است. البته شاید مسئولان فدراسیون فوتبال به واسطه آنکه این سنت در اسلام حرام است، قصد دارند در عوض خودکشی، استعفاء بدهند! هر دو روش متین است.