بررسی روزنامه های صبح دوشنبه تهران – ۱۷ آبان
تیترهای اول
"اولین اصلاحیه قانون هدفمندی با چاشنی مخالفت" گزارش اصلی قدس است، مردم سالاری از زبان محمود احمدی نژاد نوشته "باید 5 میلیون نفر از استان تهران خارج شوند"، آفرینش و آرمان نوشته اند "سه میلیون نفر باید از تهران بروند"، خراسان نوشته "حداقل پنج میلیون نفر باید از استان تهران بروند"، تهران امروز از "اصرار بر کوچ پنج میلیون تهرانی" خبر داده و ابتکار نوشته "هشدار احمدی نژاد به تهرانی ها".
کیهان از قول لس آنجلس تایمز نوشته "ایران یک خط هم تغییر موضع نداده است"، روزنامه جمهوری اسلامی از "موافقت ایران با مذاکره با پنج به اضافه یک" نوشته و رسالت خبر داده "مالکی در نخست وزیری عراق ابقا شد".
"رای قاطع اصولگرایان به علی لاریجانی" تیتر اول خبر است و "اصلاحطلبان بهدنبال خروج از کما" عنوان اصلی سیاست روز.
"افزایش زودهنگام مصرف انرژی" تیتر اول جام جم است، دنیای اقتصاد از "جنگ ارزی با بمب اتمی پولی" خبر داده و جهان صنعت نوشته "جنگ اقتصادی چین و آمریکا قاره ای شد".
گزیده مقالات
اوباما و مساله ایران
رسالت در سرمقاله خود ضمن اشاره به تلخی شکست اوباما از جمهوری خواهان در انتخابات میاندوره ای آمریکا نوشته در موضوع ایران نیز اوباما اشتباهات اسلاف خود را تکرار کرد. او به جای پذیرش واقعیت قدرت ایران به عنوان حلقه مفقوده همه راهبردهای منطقهای و فرامنطقهای خاورمیانه، مقابله با آن را در فاز جدید ادامه داد و تغییر شکل سیاست خارجی ایالات متحده از جنگ به دیپلماسی را در خدمت سیاستهای ضد ایرانی قرار داد.
به نوشته حشمت الله فلاحت پیشه در این مقاله موضوع ایران کماکان یک موضوع اساسی در سیاست خارجی ایالات متحده است. در حالی که ایران در خاورمیانه پرنوسان، کماکان به حضور و نفوذ خود ادامه میدهد. در نخستین موضع گیریهای اوباما در آغاز ریاست جمهوری، چنین به نظر میرسید که او میخواهد این واقعیت را به رسمیت شناخته و برای حل مشکلات منطقه، رویهای همگرایانه را در پیش گیرد. اما خیلی زود جبر ساختاری در سیاست خارجی آمریکا، خود را به لبخندهای دیپلماتیک اوباما نیز تحمیل کرد.
سرمقاله رسالت به این نتیجه رسیده: طیف جمهوریخواهان حاکم بر مجلس نمایندگان و تقویت شده در مجلس سنا، در آینده طرحهای خشنتری را علیه ایران تصویب خواهند کرد. آنها به دنبال آنند که اوباما سیاستهای اشتباه خود در قبال جمهوری اسلامی را ادامه دهد و اگر این شرایط فراهم شود، موضوع ایران از جمله دلایل شکست احتمالی دموکراتها در آینده خواهد بود.
تلخی افغانستان برای آمریکا
روزنامه جمهوری اسلامی به بررسی سیاست های دولت آمریکا در مورد افغانستان پرداخته و نوشته موضوع مصالحه و مذاکره با طالبان با هر توضیحی که صورت گرفته باشد برای آمریکا و متحدانش یک رسوایی به شمار میرود چرا که آمریکا این گروه را منشأ تروریسم و از عوامل دخیل در زمینه سازی اقدام القاعده در انفجارهای نیویورک معرفی میکرد و اعطای امتیاز و مذاکره با این گروه، یک عقب نشینی خفت بار برای آمریکا و متحدانش تلقی میشود.
به نوشته این روزنامه دولتهایی که سربازان خود را در معیت نظامیان آمریکایی به جنگ افغانستان فرستادهاند دچار به نوشته این مقاله بحران داخلی شدیدی شدهاند. دولتهای انگلیس، آلمان، کانادا، هلند، ایتالیا و دیگر کشورهای غربی حاضر در افغانستان اکنون به شدت از سوی افکار عمومی مردم خود تحت فشار هستند. مردم این کشورها خواستار بازگشت هرچه سریعتر نظامیان آنها از افغانستان هستند تا بیش از این در راه این جنگ نافرجام و بیهوده قربانی نشوند.
سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی نتیجه گرفته غربیها اکنون بر سر یک دو راهی بسیار دشوار در افغانستان قرار گرفتهاند. از یکسو، از جانب ملتهای خود به شدت تحت فشار قرار دارند تا نیروهای خود را از این باتلاق هولناک خارج سازند و از سوی دیگر از آن وحشت دارند که با خروج از افغانستان، گروههای ضد غربی بر افغانستان حاکم خواهند شد و نه تنها تمامی رشتههای آن پنبه خواهد شد بلکه اوضاع از زمان پیش از حمله به افغانستان نیز بدتر خواهد گردید.
پایان کار اوباما
کیهان در سرمقاله خود نوشته اوباما امیدوار بود مذاکره مستقیم با ایران از جانب تصمیم گیران در تهران به عنوان یک امتیاز تلقی شود و ایرانی ها حاضر باشند بابت آن چیزی بپردازند. در واقع هم کسانی در ایران سخت مشتاق بودند که بگویند آمریکا یک گام برداشته و حالا نوبت ایران است که گامی متقابل بردارد .
این روزنامه اصول الگوی راهنما ایران را بر اساس رهنمودهای رهبر جمهوری اسلامی چنین شرح داده: مذاکره با ایران یک امتیاز نیست؛ حتی یک تغییر هم نیست چرا که آمریکا چاره ای جز قدم گذاشتن به مسیر گفت وگوی مستقیم با ایران نداشته است و دیگر این که هرگونه تغییر باید در عمل مشاهده شود. تا زمانی که عملا در سیاست آمریکا درباره ایران تغییری رخ نداده، سخن گفتن از تغییر چیزی بیش از پنهان کردن فریبکارانه دست چدنی زیر دستکش مخملی نخواهد بود.
سرمقاله کیهان نوشته از دید اوباما اول کاری که کرد این بود که با ورود به مذاکرات مستقیم با ایران و جا انداختن آن به عنوان ابتکار عمل خود به یکی از مطالبات سنتی اروپا، روسیه و چین جواب داد. یکی از انتقادهای ثابت این بلوک ها (البته تا حدودی به استثنای روسیه که هیچ وقت علاقه نداشته از نقش واسطه گری اش کم شود) از آمریکا همواره این بود که اگر در دست یابی به یک راه حل دیپلماتیک برای مسئله ایران جدی است نباید از مشارکت مستقیم در مذاکرات فرار کند.
این جا تهران است
کمال بردبار در مقاله اصلی تهران امروز با اشاره به سخنان تازه رییس جمهور در مورد لزوم انتقال پنج میلیون نفر از تهران نوشته آقای احمدینژاد مردمان صبور و هوشمند این شهر بزرگ سالهاست که مشکلاتی را که شما ذکر کردهاید تحمل کردهاند.توقعی ندارند جز آنکه ببینند و لمس کنند که مسئولانشان برای حل مشکلات آنها در تکاپو هستند.آنها مردانی را که کم حرف بزنند و پای عمل باشند دوست دارند.
در ادامه این مقاله خطاب به رییس دولت آمده طوری از10-12 میلیون جمعیت این شهر یاد میکنید که گویی دهلی و توکیو و پکن واستانبول و مسکو را ندیده اید.یا همین نیویورک مشهورکه هرسال میروید.همه اینها متروپولیسهایی هستند با میلیونها میلیون جمعیت و اکثر آنها بیشتر از تهران و هرکدام با مشکلات ریز و درشت خودشان. راه حلهای مشکلاتی که شما برشمردید تقریبا در همه دنیا یکسان است. راههای کاهش ترافیک و بهبود آلودگی هوا مشخص است. شما که خود تخصص ترافیک دارید. در همه دنیا با تقویت سیستم حمل و نقل شهری و بهخصوص مترو ترافیک را کنترل میکنند و متعاقب آن آلودگی هوا را.
سرمقاله تهران امروز تاکید می کند آقای احمدینژاد با مردم این شهر مهربان باشید. سخت است با اجبار به آنها دستور دهید تهران را ترک کنند. اینگونه با آنها طرف نشوید. مگر وقتی با اطمینان از زلزله در تهران سخن گفتید، مردم واکنشی نشان دادند؟ شاید میاندیشیدید که مردم فردای صحبت شما کولهبار بردوش به سمت اطراف و اکناف ایران بزرگ میروند تا از خطر زلزله در امان باشند؟
تفکیک جرم سیاسی از امنیتی
دکترمحمود آخوندی در مقاله ای در آرمان نوشته حد و مرز جرایم سیاسی با جرایم امنیتی باید مشخص شود و انگیزه در جرایم سیاسی مورد توجه قرار گیرد. جرم سیاسی پدیدهای است که در تمام دنیا وجود دارد و در کشور ما نیز باید تعریف شود. تبیین عناصر تشکیلدهنده جرم سیاسی و ایجاد سیستم دادرسی ویژه در مورد این جرم ضروری است، متاسفانه با گذشت بالغ بر 90 سال از پیدایش این عنوان در ادبیات حقوقی ما هنوز تعریفی از جرم سیاسی ارائه نکردهایم و آیین دادرسی آن تدوین نشده است.
به نوشته این مقاله در دنیای امروز تقریبا جرم سیاسی رنگ باخته است. در حال حاضر وقتی شهروندان از زمامدار خود ناراضی باشند، رای نمیدهند، در نتیجه میبینیم که در کشورهای دموکراتیک، اصولا جرم سیاسی واقع نمیشود. جرایم سیاسی از جرایم امنیتی باید تفکیک شود، نگرانی حکومتها از این است که با تعریف جرم سیاسی، بسیاری از جرایم که اصطلاحا جرایم امنیتی هستند نیز در قلمرو جرم سیاسی قرار گیرند و در واقع، این یکی از نقاط ضعف است.
این استاد حقوقدان در مقاله آرمان تاکید کرده هر جرمی که با نیت خیر و برای منفعت عمومی جامعه صورت گیرد، جرم سیاسی است، رسیدگی به جرایم سیاسی اولا باید در دادگاههای دادگستری صورت گیرد، نه دادگاههای اختصاصی مانند دادگاه انقلاب، ویژه روحانیت و نظامی. ثانیا باید رسیدگی به صورت علنی باشد و در هیچ فرضی نمیتوان جلسه رسیدگی به جرایم سیاسی را به صورت غیرعلنی برگزار کرد.
سرانجام نویسنده نتیجه گرفته شاهبیت اصل 168 قانون اساسی، حضور هیات منصفه در رسیدگی به جرایم سیاسی است. البته هیات منصفهای که متشکل از برگزیدگان ملت و معتمدین جامعه باشد زیرا اگر اعضای هیات منصفه منصوب دولت باشند، دیگر نماینده وجدان عمومی جامعه نخواهند بود و در واقع ارزش و کارآیی خود را از دست میدهند. اعتبار هیات منصفه به رای مردم است، اعضای هیات منصفه محاکم سیاسی باید افرادی آگاه بوده و از نظر دانش، میهنپرستی و اشراف به مفهوم جرم سیاسی در سطح بالایی قرار داشته باشند.
یک بام و دو هوا و تفکر سرمایهداری
نیما پورنیک در سرمقاله جهان صنعت به سخنان مشاور اقتصادی احمدی نژاد اشاره کرده که در یک برنامه تلویزیونی پولدارها، ملاکین و... نوک پیکان نقد مجری و پژویان قرار داشتند که بنابر گفتههای ایشان، حقوق اقشار آسیبپذیر را میخورند، آن هم به چه وسیلهای؟ با چندین خودرو لوکس!
نویسنده مقاله به طعنه نوشته خدا این فاصله طبقاتی و طبقه و تنفری که در حال ایجاد شدن بین طبقات جامعه ماست را از برخی کارشناسان نگیرد! بحث اقتصادی را کنار بگذاریم، به چه بهایی، از این فاصله طبقاتی و این نگاه پایین به بالا، برای توجیه نظرات خود استفاده میکنند تا به نوعی به این تفکر مشروعیت بدهند. تفکری که نه در شرع ما توصیه شده و نه عرف ایرانی و فرهنگ با سابقه آن ترویج چنین تفکری را میپسندد.
سرمقاله جهان اقتصاد اضافه می کند هدفمند کردن یارانه ها طرحی که خود مشروعیتش را از تفکر سرمایهداری اخذ کرده، با توجیهات اینچنینی و ترویج این نوع نگاه نسبت به سرمایهدار قرار است اجرا شود. ممکن است اجرای این طرح بتواند در کوتاهمدت به داد اقتصاد بیاید اما تاثیر این نوع تبلیغات که از رسانهای چون رسانه ملی و در سخنرانیها و ... تبلیغ و ترویج داده میشود به سادگی از بین نخواهد رفت.
تجزیه توان ملی
مردم سالاری در سرمقاله خود نوشته کشور ما حوزه سیاست به شدت توان ملی و نیروهای فکری جامعه را تجزیه کرده است. در حالی که یکی از کارکردهای اصلی علم سیاست، ترکیب افکار جامعه و اجماع نخبگان برای رسیدن به اهداف ملی است و نه تجزیه نیروهای داخلی.
به نوشته این مقاله آمارهای موجود، متوسط هزینه ماهانه خانوارهای شهری در ایران را کمی بالاتر از هشت میلیون ریال و متوسط درآمد را 7.8 میلیون ریال یعنی 12500 دلار اعلام کرده است. رکورد سوئیس با بیش از 40000 دلار درآمد سرانه، ژاپن با بیش از 38000 دلار، نروژ با بیش از 36000 دلار و آمریکا با حدود 30000 هزار دلار نشان از فاصله معناداری دارد که ایران و ایرانی در مقایسه با شهروندان و کشورهای توسعه یافته با آن مواجه است.
سرمقاله مردم سالاری نوشته برای ترسیم شیب تدریجی منحنی تحولات فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ایران تا پانصد سال آینده و رسیدن به "ایران 1900" ما به هدف گذاری ها و رویاهای بزرگ نیاز داریم. مردمانی با بیش از دویست سال میانگین عمر، با درآمد سالانه بیش از 200 هزار دلار، شهروندانی صد درصد دانشمند و توسعه یافته، و جهانی سازی فرهنگ و تمدنی چند هزار ساله و هزار و یک ویژگی ممتاز دیگر هدف های دور از دسترس و دست نیافتنی نیستند به شرط آن که ملت ایران گام های محکم خود را با آینده نگری و در روشنایی و با آگاهی کامل بردارد.
و سرانجام این که: از مهمترین منابع داخلی قدرت ملی که پیوستگی خاصی نیز با یکدیگر دارند روحیه ملی و افکار عمومی است. روحیه مردم ایران از فرهنگ کهن و باورهای عمیق دینی مردم این مرز و بوم ناشی می شود. نظام برنامه ریزی ملی باید جامع نگری و واقع گرایی لازم را هم گام با افزایش میانگین عمر جامعه به صورت ماتریسی و با کمک شبیه سازی های کامپیوتری، مونیتورینگ تمامی عوامل، منابع و نتایج محتمل، تحلیل های آماری و ریاضی بتواند با کمک علم آینده پژوهی منافع ملی کشور را در سطوح بلندمدت، میان مدت و کوتاه مدت به گونه ای تعریف و پیگیری کند تا به طور کامل زمینه های دستیابی به اهداف فراهم شود.