متن کامل سرود ای ایران و تاریخچه آن

متن کامل سرود ای ایران و تاریخچه آن

در شهریور 1323زمانی که نیروهای انگلیسی و دیگر متفقین تهران را اشغال کرده بودند، حسین گل گلاب تصنیف سرای معروف، از یکی از خیابان های معروف شهر می گذرد.
او مشاهده می کند که بین یک سرباز انگلیسی و یک افسر ایرانی بگو مگو می شود و سرباز انگلیسی، کشیده محکمی در گوش افسر ایرانی می نوازد. گل گلاب پس از دیدنِ این صحنه، با چشمان اشک آلود به استودیوی روح الله خالقی (موسیقی دان) می رود و شروع به گریه می کند.
غلامحسین بنان می پرسد ماجرا چیست؟ او ماجرا را تعریف می کند و می گوید:
کار ما به اینجا رسیده که سرباز اجنبی توی گوش نظامی ایرانی بزند ! سپس کاغذ و قلم را بر می دارد و با همان حال، می سراید:
ای ایران ای مرز پرگهر
ای خاکت سرچشمه ی هنر
دور از تو اندیشه بدان
پاینده مانی و جاودان
ای دشمن! ار تو سنگ خاره ای من آهنم
جان من فدای خاک پاک میهنم...

همانجا، خالقی موسیقی آن را می نویسد و بنان نیز آن را می خواند و ظرف یک هفته، تصنیف "ای ایران" در یک ارکستر بزرگ اجرا می شود.

سرود «ای ایران» دقیقا در 27 مهر ماه سال 1323 در تالار دبستان نظامی [دانشکدۀ افسری فعلی] و در حضور جمعی از چهره‌های فعال در موسیقی ایران متولد شد. شعر این سرود را «حسین گل گلاب» استاد دانشگاه تهران سروده بود، و از ویژگی‌های آن، اول این است که تک‌تک واژه‌های به کار رفته در سروده، فارسی است و در هیچیک از ابیات آن کلمه‌ای معرب یا غیر فارسی وجود ندارد. سراسر هر سه بند سرود، سرشار از واژه‌هاى خوش‌تراش فارسى است. زبان پاکیزه‌اى که هیچ واژه بیگانه در آن راه پیدا نکرده است، و با این همه هیچ واژه‌اى نیز در آن مهجور و ناشناخته نیست و دریافت متن را دشوار نمى‌سازد.

دومین ویژگی سرود «ای ایران» در بافت و ساختار شعر آن است، به‌گونه‌ای که تمامی گروه‌های سنی، از کودک تا بزرگ‌سال می‌توانند آن را اجرا کنند. همین ویژگی سبب شده تا این سرود در تمامی مراکز آموزشی و حتی کودکستان‌ها قابلیت اجرا داشته باشد.

و بالاخره سومین ویژگی‌ای که برای این سرود قائل شده‌اند، فراگیری این سرود به لحاظ امکانات اجرایی است که به هر گروه یا فرد، امکان می‌دهد تا بدون ساز و آلات و ادوات موسیقی نیز بتوان آن را اجرا کنند.

آهنگ این سرود که در آواز دشتی خلق شده، از ساخته‌های ماندگار «روح‌الله خالقی» است. ملودی اصلی و پایه‌ای کار، از برخی نغمه‌های موسیقی بختیاری که از فضایی حماسی برخوردار است، گرفته شده.

این سرود در اجرای نخست خود به‌صورت کر خوانده شد. اما ساختار محکم شعر و موسیقی آن سبب شد تا در دهه‌های بعد خوانندگان مطرحی همانند «غلامحسین بنان» و نیز «اسفندیار قره‌باغی» آن را به‌صورت تک‌خوانی هم اجرا کنند.

در سالهای اولیه پس از انقلاب، این سرود برای مدت کوتاهی به‌عنوان «سرود ملی» از رادیو و تلویزیون ایران پخش می‌شد، اما بعدا چند سالی از رسانه‌های داخلی حذف شد تا در دهۀ اخیر که باز در مناسبت‌های مختلف تاریخی، آن را می‌شنویم.


ای ایران ای مرز پر گهر
ای خاکت سرچشمه هنر
دور از تو اندیشه بدان
پاینده مانی و جاودان
ای … دشمن ارتو سنگ خاره ای من آهنم
جان من فدای خاک پاک میهنم
مهر تو چون شد پیشه ام
دور از تو نیست اندیشه ام
در راه تو ، کی ارزشی دارد این جان ما
پاینده باد خاک ایران ما


سنگ کوهت دُر و گوهر است
خاک دشتت بهتر از زر است
مهرت از دل کی برون کنم
برگو بی مهر تو چون کنم
تا … گردش جهان و دور آسمان بپاست
نور ایزدی همیشه رهنمای ماست
مهر تو چون شد پیشه ام
دور از تو نیست ، اندیشه ام
در راه تو ، کی ارزشی دارد این جان ما
پاینده باد خاک ایران ما


ایران ای خرم بهشت من
روشن از تو سرنوشت من
گر آتش بارد به پیکرم
جز مهرت بر دل نپرورم
از … آب و خاک و مهر تو سرشته شد دلم
مهرت ار برون رود چه می شود دلم
مهر تو چون ، شد پیشه ام
دور از تو نیست ، اندیشه ام
در راه تو ، کی ارزشی دارد این جان ما
پاینده باد خاک ایران ما

پاندورا - آلمان - کلن x: پاینده باد خاک ایران ما x: جمعه 30 مهر 1389

a_bamdad - ایران - تهران فقط دستی داریم درین کارها.جو بگیرتمون یه چیزی بسراییم یا دادی اونم تو دلمون بزنیم!بعد صف بکشیم واسه سهام عدالت و سوبسید نقدی و واسه دانشگاه و وام و کار عضو بسیج بشیم.دم انتخابات بریم کمپین سبز بعد بریم پیش انتری نژاد برنامه اجرا کنیم.هنر نزد ایرانیان است و بس.فقط رو کاغذ جمعه 30 مهر 1389

Ezhaq - ایران - تهران دوستان هر وقت این سرود را می خوانم ، خونم بجوش می یاد و گریه ام می گیره. مادر کجایی ، زنده باد ایران آزاد . جمعه 30 مهر 1389

Black Chador - امریکا - ولدن اون موقع سربزهای انگلیس سیلی میزدن به نظامی ایرانی حالا نظامی های تازی به ایرانیها تجاوزمیکنند. تنها فرقش اینه که سرباز انگلیسی موقع سیلی زدن به ایرانی ایه قران نمی خوند پس گناه بزرگی انجام داده بود. جمعه 30 مهر 1389

oghab - فنلاند - هلسینکی black chadorاین شروورها چیه میگی اینها یک مشت ایرانی گوسفند امام حسین هستند .تازی .ایرانی چه بسیجی وچه مخالف نظام و چه مخالف اسلام هیچ وقت عربها را قابل شمارش ندانسته. جمعه 30 مهر 1389

Dokhtare_ariaei - ایتالیا - میلان زنده باد هر چی ایرانی و ایران عزیز جمعه 30 مهر 1389

diyarim - اذربایجان - باکو سرودی که رفته رفته زیباترو دلنشینتر میشه واسم ازشنیدنش سیر نمیشم. جمعه 30 مهر 1389

banoyemehr - کانادا - تورنتو ایرانی با غیرت زنده باد وگرنه بی غیرتها مرده باد جمعه 30 مهر 1389

abiabi - انگلستان - لندن دم اقای گل گلاب گرم . دوستان باور کنید بچه های من فارسی را خیلی سخت صحبت میکنند ولی این شعر ای ایران را به خوبی میخوانند . و بخاطر همین است که ما افتخار میکنیم که ایرانی هستیم و خلیج تا ابد فارس داریم جمعه 30 مهر 1389

porharfi - هلند - آرنم جاودان باد ایران زمین ِ ...پاینده باد ایرانی در نگهداری سرزمینش با خوش نامی..! جمعه 30 مهر 1389

hassan5 - ایران - تهران یادش بخیر در کلاس سوم دبستان در س موسیقی وسرود که توسط اقای ذکاوت در دبستان وحید شهسوار با ویلون ایشان همراهی میشد این سرود را می خواندیم ومن مدت ها فکر میکردم که شعر این گونه است که در راه تو کی اردشیر دارد این جان ما . بعله بالای 50 سال قبل . حالا الات موسیقی ممنوع است. جمعه 30 مهر 1389

homa-ir - المان - هامبورک سرافراز باد خاک ایرانمو و جاودانه باد سرودای ایرانم جمعه 30 مهر 1389

farhadfb - ایران - تهران بهر زمان این سرود ملی را میشنوم در وجودم احساس غرور و هویت ایرانی بودن میکنم. درود بر کوروش کبیر و خاندان او نفرین بر اعراب تازی و اجداد شان شنبه 1 آبان 1389

وکیل دادگستری معلق سیاسی - انگلستان - لندن به امید روزی که خردمندان باز بر سرزمین آریائی حاکم شوند و این سرود زیبا سرود ملی ایرانیان گردد. به روان حسین گل گلاب که از نسل (فردوسی بزرگ) است و بر روح‌الله خالقی و غلامحسین بنان ورثه (باربد) درود و صد درود. شنبه 1 آبان 1389

فراز_نروژ - نروز - تونسبرگ کلمه فدا و کلمه در (وگوهر) عربی است. دوشنبه 3 آبان 1389