قطع تنفس در خواب (apnea)
قطع تنفس در خواب (apnea)
کلمه آپنه از یک واژه یونانی به معنی فقدان تنفس گرفته شده است و زمانی که این حالت هنگام خواب ظاهر می شود آپنه خواب نامیده می شود...
این حالت در فردی عادی ممکن است تا 5 بار در هنگام خواب دیده شود. خصوصا پس از 50 سالگی بیشتر دیده می شود. آپنه خواب زمانی مهم تلقی می شود که حداقل 10 ثانیه به طول بیانجامد. به طور کلی آپنه خواب به انواع مختلف تقسیم می شود که آپنه انسدادی خواب شایع ترین و مهم ترین نوع آن است. در آپنه انسدادی خواب، عبور هوای دمی در کانال تنفسی فوقانی مسدود می شود که شایع ترین محل آن کام نرم است. در این زمان هوا داخل ریه ها نفوذ نمی کند و در نتیجه سطح اکسیژن در بدن به زیر حد نرمال می رسد.
البته انقباض عضله های دیواره قفسه سینه و دیافراگم سعی در غلبه بر این وضعیت دارند. همچنین مغز پیام هایی را برای بیدار شدن فرد ارسال می کند که معمولا فرد با یک خرو پف بلند بیدار می شود و این انسداد تنفس رفع شده و تنفس به حالت عادی برمی گردد. این سیکل با به خواب رفتن فرد دوباره تکرار می شود.
آپنه خواب وضعیتی طبیعی است ولی در مواردی که این وضعیت زیاد تکرار شود، خواب شبانه فرد را مختل می کند و باعث افت سطح اکسیژن در خون فرد می شود. چون فرد خواب شبانه ناکافی دارد در طول روز خواب آلوده است و از تمرکز کمتری برخوردار خواهد بود.
آپنه خواب در مردان شایع تر است و ممکن است هورمون های مردانه آن ها را مستعدتر کند، هرچند شیوع این حالت در زنان پس از دوره یائسگی افزایش می یابد. مواردی که باعث تنگی کانال عبور هوا شود مانند مشکل آناتومیکی زبان کوچک و کام افراد یا وجود لوزه ها و آدنویید در بچه ها باعث بروز آپنه خواب خواهد شد. بعضی از بیماری های نورولوژیک مانند خون ریزی مغزی، تومور، ضربه و ام اس که باعث آسیب ساقه مغز می شوند، می تواند سبب بروز حالت آپنه خواب شود. آپنه خواب در برخی از خانواده ها بیشتر دیده می شود. این شیوع بیشتر در یک خانواده می تواند به علت ژن هایی باشد که باعث ایجاد اشکال آناتومی در کانال هوایی فوقانی، ساختمان غیرطبیعی صورت، چاقی، چانه عقب رفته و کنترل غیرطبیعی تنفس می شود.
در موارد طولانی آپنه خواب شدید در فرد می تواند باعث بروز فراموشی و ناتوانی جنسی در مردان شود. از تبعات طولانی مدت این بیماری می توان به افزایش فشارخون، بیماری های قلبی، حمله های قلبی و مغزی و اختلال حافظه کوتاه مدت و بلند مدت اشاره کرد. بنابراین توجه جدی به علایمی مانند خروپف بلند، قطع مکرر تنفس طی خواب شبانه، خواب آلودگی مفرط روزانه و تشخیص به موقع و مناسب ضروری است تا به کمک درمان های صحیح از عوارض این وضعیت جلوگیری کرد.
دکتر میرفرهاد قلعه بندی فلوشیپ بیماری های خواب
استادیار روان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران
|
|
|