بررسی روزنامه های دوشنبه تهران – ۲۶ مهر
تیترهای اول
"826 هزار تومان متوسط هزینه ماهانه خانوار" عنوان اصلی مردم سالاری است، تهران امروز با "ماهانه 826 هزار تومان متوسط هزینه زندگی خانواده شهری" همین خبر را منعکس کرده و "تراز درآمد - هزینه خانوار روستایی منفی شد" تیتر اول جهان صنعت است.
ایران نوشته "اولین یارانه نقدی فردا واریز میشود"، کیهان خبر داده "هدفمندی یارانه ها در یک قدمی اجرا"، رسالت نوشته "یارانه ها میلاد امام رضا پرداخت می شود"، سیاست روز و آفرینش نوشته اند "یارانهها فردا به حساب مردم واریز میشود."
حمایت از قول رییس قوه قضاییه نوشته "انقلاب اسلامی چراغی فراروی همه مسلمانان"، روزنامه جمهوری اسلامی از "مذاکره ایران و پنج به اضافه یک اواخر آبان" خبر داده، آرمان از قول یکی از سران احزاب اصلاح طلب نوشته "رقیب نمی تواند برای اصلاحات تصمیم گیری کند".
"نامهای که هرگز نوشته نشد" عنوان اصلی ابتکار است، "کاهش چشمگیر صفهای دلار" در صدر اخبار دنیای اقتصاد آمده و جام جم از "سیطره کتاب های کمک درسی غیراستاندارد بر مدارس" خبر داده است.
گزیده مقالات
چاوز و موشک روسی
آرمان در مقاله ای سخنان یک مقام روسی را درباره فروش موشک های اس سیصد به ونزوئلا نقل کرده و نوشته روسها که از درخواست ایران برای پرداخت غرامت بابت بد عهدی شان برآشفتهاند با اعلام این خبر میخواهند نشان دهند هنوز اعتبار جهانی آنها زیر سئوال نرفته و برای فروش سلاحهای خود مشتری دارند. اما مقام روسی در عین حال نشان داده روسیه برخلاف آنچه وانمود میکنند، خریداران زیادی برای موشکهای پدافندی خود ندارد.
این روزنامه با اشاره به گفته های وزیر دفاع و چند مقام نظامی ایران که ادعا کرده اند ایران با دستیابی به تکنولوژی ساخت موشک اس 300 موشکهای مشابه آن را ساخته و در سالروز جنگ هم چند فروند شبیه این نوع موشک را به نمایش آورده نوشته گفته شده که به زودی چین این سامانهها را در اختیار ایران قرار میدهد و بازار ایران را از آن خود خواهد کرد.
آرمان در انتها با اشاره به سفر فردای رئیس جمهور ونزوئلا به ایران نوشته این سفر بلافاصله پس از دیدار از روسیه صورت میگیرد، آیا چاوز در قرارداد فروش موشکهای اس 300 روسی واسطه میشود؟
مزیت کالای ایرانی برای عراقی ها
دنیای اقتصاد در مقاله ای به بررسی روابط اقتصادی ایران و عراق پرداخته و نوشته در حال حاضر 30 میلیارد دلار پروژه عمرانی در عراق در حال اجرا است و ارزش قراردادهای نفتی عراق نیز به 110 میلیارد دلار میرسد. اگرچه بررسیها نشان از تسلط و نفوذ آمریکا در این بخش دارد، اما ایران میتواند با استفاده از نفوذ سیاسی و قدرت لابیگری در ساختار قدرت، در بازسازی عراق مشارکت فعال داشته باشد.
به نوشته این مقاله واقعا با توجه به توانایی و ظرفیت نهفته در اقتصاد ایران و همچنین وجود اشتراکات زیاد سیاسی و اقتصادی و فرهنگی، نباید صادرات 5 میلیارد دلار کالا و خدمات به عراق را یک موفقیت به حساب آورد. این حجم از صادرات اگر با توجه به پتانسیل بخش خصوصی ایران سنجیده شود، رقمی ناچیز به شمار میآید و ضروری است در این زمینه، برای دستیابی به صادرات 20 میلیارد دلاری برنامهریزی شود.
مقاله دنیای اقتصاد با توصیه تاسیس شعب بانکهای خصوصی در شهرهای عراق نوشته این پرسش زمانی اهمیت پیدا میکند که بدانیم مردم عراق در شرایطی که آزادی انتخاب دارند، ترجیح میدهند کالای ایرانی بخرند تا کالای چینی و ترکی. شاید افرادی باشند که به دلیل ناآشنایی با فرهنگ مردم عراق، این جمله را قبول نداشته باشند، اما واقعیت اقتصادی و توجه به مزیت هم بسیاری از کالاهای ایرانی را در زمره کالاهای مطلوب مردم عراق قرار میدهد.
ثبات حرف مردم در آمارهای دولتی
حمیدرضا طهماسبی پور در سرمقاله جهان صنعت نوشته بار انتقادهای سالهای اخیر از دولت طی روز گذشته در کلام رییس مرکز آمار ایران خود را نشان داد. آنجا که وی متوسط درآمد خانوار شهری را ماهانه بیش از هفت میلیون و 800 هزار ریال و متوسط کل هزینه یک خانوار شهری 9/3 نفری را ماهانه هشت میلیون و 266 هزار ریال اعلام کرد و گفت که درآمد شهریها شامل رشد 6/1 درصدی بوده و میزان هزینهها هم 3/5 درصد رشد داشته است تا مشخص شود که بر قدرت خرید خانوار شهری افزوده شده است.
به نوشته این مقاله در بخش شهری با نگاهی سادهانگارانه درمییابیم که تنها با در نظر گرفتن هزینههای عادی و بدیهی زندگی که نمیشود از آنها گذشت دستکم 900 هزار تومان هزینه برای یک خانواده چهار نفره باید صرف شود، در بخش روستایی وضعیت بدتر است و توازن هزینه و درآمد حدود 5/1 درصد به زیان روستانشینان شده است.
سرمقاله جهان صنعت تاکید کرده در چنین شرایطی است که رییس مرکز آمار با در نظر گرفتن حقیقت گفتههایش فقط از گازکشی، تلفن همراه و درصد دارندگان اتومبیل شخصی آمار میدهد و نمیگوید چند درصد مسکن دارند و چند درصد در رفاه نسبی (و نه کامل) هستند. ایشان از یک مولفه تازه آماری هم طفره میرود و میگوید آمار و ارقامی برای محاسبه خط فقر تولید نشده است و همچنین شاخصی تحت عنوان شاخص فلاکت محاسبه نمیشود.
ما زیر زمین مانده ایم
ابتکار در سرمقاله خود با اشاره به ماجرای محبوس ماندن معدنکاران شیلیائی نوشته روز پیش هشدار وزیر بهداشت تیتر یک مطبوعات کشور شد که “آتش فشانی از ایدز در راه است”، دیر زمانی نمیگذرد که درکشور مسلمان و مردم مدعی اخلاق ما یک فیلم خصوصی از زندگی یک شهروند گردش مالی چهار میلیاردی داشته است. هشدارهای متخصصان مسائل اجتماعی دوباره وضعیت اعتیاد را هم اضافه کنید.
به نظر این روزنامه مسائل اخلاقی و اقتصادی و فرهنگی کشور چنان حاد است که بالاترین مقام اجرایی باید بر سر این پروژهها حاضر شود و مثلا عملیاتی را علیه خاموش کردن آتش فشانی که از ایدز در راه است را رهبری کند. مسئولین سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی پروژهای برای ریشه کن کردن دروغ و تهمت و افترا - که از رایج ترین انحرافات زمانه ما شده است – آغاز کنند. هیچ اشکالی ندارد اگر در منظر جهانیان حتی عملیات نجات مردان و زنان دست در گریبان اعتیاد را آغاز کنیم.
سرمقاله ابتکار سرانجام نوشته اگر عملیات در معادن شیلی برای نجات 33 معدنچی بوده است، در این جا با نجات هزاران تن سرو کار داریم که در زیر انبوهی از معضلات اجتماعی امروز گیر افتاده اند. نه در زیر زمین که روی همین زمین سفت و محکم.
آغاز هدفمندی کردن یارانه ها
تهران امروز در گزارش اصلی خود نوشته در روزهایی که کشور خود را برای آغاز اجرای یک طرح بزرگ اقتصادی آماده میکند، ارائه آمار از بخش های مختلف اقتصادی و اجتماعی کشور بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است.
به نوشته این روزنامه روز گذشته رئیس مرکز آمار ایران در یک نشست خبری سعی کرد آمارهای استخراج شده جدیدی را اعلام کند اما همچنان جای خالی آمارهای مهم اقتصادی در میان آمارها خالی است. در این شرایط بانک مرکزی هم همچنان از اعلام شاخصهای رشد اقتصادی و رشد صنعتی شانه خالی میکند.
تهران امروز با تاکید بر این که چند سالی است که خط فقر اعلام نمیشود، از قول یک مقام دولتی در توضیح این نقیصه آماری به تولید نشدن آمار نوشته شاخص فلاکت هم دیگر در مرکز آمار مشخص نمی شود.
نقش ارز در هدفمند کردن
محمدصادق جنانصفت در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته عدم تعادل هفتههای اخیر در بازار ارز، چگونگی اجرا و پیامدهای اجرای قانون هدفمندسازی و تحریم اقتصادی ایران با استناد به قطعنامه 1929 شورای امنیت سازمان ملل متحد و به دنبال آن تحریم مضاعف کشورهای غربی و متحدان آنها، سه موضوع مهم و اثرگذار بر کسب و کار شهروندان ایرانی است که در کانون توجه قرار دارند.
نویسنده اقتصاددان با اشاره به گفته های دیروز رییس دولت به یاد آورده که رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران نیز درباره تحریمها و یارانهها در جمع فعالان بخش خصوصی صحبت کرد. نکتهای که رییسجمهور تشخیص داد که درباره آن صحبت نکند؛ اما رییس اتاق ایران به آن اشاره کرد، سیاستهای ارزی بود.
به نوشته دنیای اقتصاد دخالت بانک مرکزی در عرضه ارز به میزانی که تقاضای خردهفروشی آن را بپوشاند در روزهای اخیر با تحول مواجه شده است و آن ایجاد محدودیت برای متقاضیان و میزان تقاضا است. به این معنی که بانک مرکزی تاکید دارد، کسانی که بلیت مسافرت به خارج دارند میتوانند در حد 2 هزار دلار خریداری کنند. پرسش این است که اگر فردی نیازمند بیش از 2 هزار دلار باشد، باید به کجا مراجعه کند؟
سرانجام این که دو نرخی کردن ارز و پذیرش ضمنی بانک مرکزی حتی به صورت غیرآشکار، پیامدهای اقتصادی نامساعدی دارد که در ایران بارها تجربه شده است و برگشت به آن از سوی هیچ کارشناسی توصیه نمیشود. به نظر میرسد، همانطور که اقتصاددانان و فعالان صنعتی و اقتصادی تاکید دارند و رییس اتاق بازرگانی نیز بر آن تاکید دارد، زمان تغییر «سیاستهای ارزی» رسیده است.
وضعیت فلاک بار بخش درمان
علیرضا بندری گزارش سیاست روز را چنین آغاز کرده است: همیشه نگران بود. میگفت حتی با یک سرماخوردگی ساده هم تراز مالی و زندگیاش به هم میریزد. از بیماری وحشت داشت. آخرین بار تمام پسانداز سه میلیونیاش را داده بود تا مشکل گرفتگی رگهای قلب پدرش را حل کند اما برای درمان چشم مادرش دیگر پولی در بساط نداشت و مجبور شد دو میلیون تومان وام بگیرد.
با این مقدمه گزارشگر روزنامه نوشته هزینه درمان در ایران به نسبت سطح درآمد غیرقابل قبول است و باید این روند اصلاح شود. چنان که دکتر فرزاد جاسمی ـ فوق تخصص داخلی ـ گفته چانهزنی و کدخدامنشی در سطوح مختلف مدیریتی بخش درمان چاره این معضل نیست و دولت باید برای گسترش چتر بیمههای درمانی با تمام امکانات و منابع به میدان بیاید.
به نظر سیاست روز در طول سالیان گذشته تامین اجتماعی در هیاهوهای سیاسی مجال چندانی برای عرض اندام نداشته و به همین خاطر پوششهای مناسب بیمهای در بخش درمان با بحران روبهرو شده است. در چنین شرایطی تقویت بخش خصوصی توسط دولت میتواند تا حدود بسیاری از دغدغه شهروندان در بخش هزینههای مرتبط با درمان بکاهد.