بررسی روزنامه های صبح تهران؛ یکشنبه ۱۱ مهر
تیترهای اول
"طلا در انتظار آرامش، دلار همچنان سردرگم" گزارش اصلی خبر است، " بانک مرکزی: قیمت سکه و دلار این هفته کاهش می یابد" عنوان اول جام جم و جهان صنعت از "پرداخت طلب چهار بانک از ذخیره ارزی" خبر داده است.
ایران نوشته است: "یارانه نقدی از هفته آینده واریز میشود". "اجرای ناگهانی اصلاح قیمتها" گزارش اصلی دنیای اقتصاداست.
"پایان کمای سیاسی در عراق" عنوان اصلی مردم سالاریاست، خراسان در تیتر اول خود از قول رویترز نوشته "توتال، شل، انی و استات اویل درخواست آمریکا را برای تحریم ایران رد کردند" و تهران امروز از "چهار غول نفتی در مقابل آمریکا" نوشته است.
کیهان و جمهوری اسلامی از زبان رهبر جمهوری اسلامی نوشته اند: "تلاش آمریکا علیه محور مقاومت هرگز به نتیجه نمی رسد". حمایت همین خبر را با تیتر "روند خوب همکاری ایران و سوریه پربارتر ادامه می یابد" منعکس کرده و آفرینش نوشته "روابط ایران و سوریه دارای استحکامی بی نظیرست".
رسالت از قول ائمه جمعه نوشته "قوه قضاییه سران فتنه را مجازات کند"، "نقض آشکار معاهده الجزایر با تحریم 8 مقام ایرانی" تیتر اول سیاست روزاست، ابتکار "ادامه جنگ در سینمای ایران" را با اهمیت دیده و "مقصران کوی دانشگاه و سبحان شناسائی شده اند" عنوان اصلی آرمان است.
گزیده مقالات
تحریم آمریکا
نعمت احمدی در سرمقاله آرمان نوشته ایالات متحده سالهاست که نسبت به خیلی از کشورها مثل کره شمالی، کوبا و تا زمانی که روابطش با چین به حالت عادی بازنگشته بود، نسبت به چین، تحریمهای یک طرفهای وضع کرد که این تحریمها مطابق با مواد 40 و 42 منشور سازمان ملل متحد نیست. اگر تحریمهایی از این دست را شورای امنیت یا دادگاه بین المللی رسیدگی به جنایات جنگی وضع کند، آن وقت هم حقوق بین الملل مجوزش را داده و هم از سوی سازمان ملل معتبر شناخته میشود.
به نوشته این حقوقدان تحریمهای یکجانبه کشورها با این که پشتوانه حقوق بین المللی ندارد و تابع مقررات بین المللی نیست اما مسبوق به سابقه است و کشورها چنین تحریمهای یکجانبهای را اعمال میکنند و اثر آن به شرایط کشور وضع کننده و کشور مورد تحریم بستگی دارد. کما این که در مورد تحریم بنزین، گرچه سازمان ملل چنین تحریمی را علیه ایران وضع نکرده اما ایالات متحده این تحریم را اعمال و اجرا میکند و به کشورهای دیگر هم فشار آورده که فروش بنزین را به ایران متوقف کنند.
مقاله آرمان نتیجه گرفته تحریمهای یکجانبه صرف نظر از این که موافق با مقررات و قواعد حقوق بین الملل باشد یا مخالف، صورت عملیاتی به خود میگیرد . واژه تحریم اشخاص برای اولین بار وارد ادبیات حقوقی ما شده است. این مسئله توجیه حقوق بین المللی ندارد .این بیانیه را دولت آمریکا صادر کرده است و مبین یک وضعیت داخلی است.
دیپلماسی پولی
امید ملکی در تهران امروز جمله ای را نقل کرده که چنین است "روز گذشته در دیدار با معاون رئیسجمهور آمریکا گفتم ما روابط مهم و تاریخی با ایران داریم و با این کشور همسایه و دارای منافع مشترکی هستیم و قطعا وی از این سخن من خوشش نیامده است اما ما با هیچکس تعارف نداریم».
نویسنده بعد از این تاکید کرده این سخنان نه از سوی بشار اسد رئیسجمهور سوریه و نه هوگو چاوز رئیس جمهور ونزوئلا بیان شده است بلکه اظهارات شیخ محمد حاکم دوبی و نخستوزیر «امارات عربی متحده» در دیدار با رئیس جمهوری ایران در اردیبهشت ماه 1386 است که از 10 روز پیش تا کنون کشورش به عنوان مهم ترین مرکز فشار بر بازرگانی خارجی ایران شناخته میشود.
به نوشته تهران امروز سیاستهای پولی به آن دسته از سیاستهایی گفته میشود که دولت سعی می کند تا با کاربست آنها ازطریق تغییر و کنترل درحجم پول و تغییر درسطح و ساختار نرخ بهره یا سایر شرایط اعطای اعتبار و تسهیلات مالی، به اهداف معین اقتصادی خود نایل شود. اگر قائل به «نظریه های اجتماعی در سیاست بین الملل» باشیم، میتوان ما به ازای سیاست های مالی و پولی در سیاستگذاری عمومی را در روابط بین الملل «دیپلماسی مالی» و «دیپلماسی پولی» خواند.
خط و نشان برای همه
کیهان در سرمقاله خود نوشته چه فرقی می کند کدام عنوان را داشته باشی، حجت الاسلام و آیت الله یا مهندس و دکتر؟ معمم باشی یا مکلا؟ در حلقه «الف» باشی یا دسته «ب» و گروه «ج»؟ مجمعی باشی یا مجلسی و دولتی و قضایی؟ پنجاه هزار رأی آورده باشی یا 10 میلیون و 20 میلیون؟ اصلا رأی آورده باشی یا مردم به تو رأی نداده باشند؟ احمدی نژاد و هاشمی رفسنجانی و لاریجانی و قالیباف و رضایی باشی یا خاتمی و کروبی و موسوی و بنی صدر و عمرو و زید؟ مگر نام و عنوان و جایگاه و سابقه و شهرت، فرد را بیمه و واکسینه می کند از اینکه با انواع هیجان های بیرونی و درونی آزموده نشود؟
به نظر کیهان آنچه بیش از هر زمان دیگر ضرورت دارد مراقبت از تبدیل شدن به «تکیه گاه» اهرم فشار دشمن است، چه آنها که در دولت و مجلس و دستگاه قضایی و مجمع تشخیص مصلحت حضور دارند و چه دیگرانی که منتقدان هر کدام از این مجموعه ها به شمار می آیند.
و سرانجام این که: نقدها باید اضلاع جبهه انقلاب- آنها را که به اصول آن یعنی اسلام، ولایت و رهبری، قانون اساسی و مرزبندی با دشمنان وفادارند- به هم نزدیکتر کند و به الفت و وحدت ذیل رهنمودهای رهبری رهنمون سازد.
یک اقتصاد بی سابقه
فرشاد مومنی در مقاله ای پیرامون مشکلات ساختاری اقتصاد ایران در آرمان نوشته تنها در دوران جنگ هشت ساله پدیده منحصر به فرد در طول تاریخ ایران اتفاق افتاد که شایسته ردگیری عمیق و عالمانه پژوهشگران است چرا که هیچ بیماری همه گیر و مهلکی رخ نداد در حالی که در جنگ جهانی دوم که تنها بادی از جنگ به چهره اقتصاد و جامعه ایران خورده شد، همین منشأ بروز تعداد قابل ملاحظهای از اپیدمیها و قحطیها در مناطق گوناگون کشورمان شد.
به نوشته این اقتصاددان گرچه برای حصول چنین دستاوردی هزاران نفر شبانهروز تلاشهای گستردهای را در سراسر کشور انجام دادند اما سهم شهید دکتر بهشتی، میرمصطفی عالینسب و رئیسجمهور محمدعلی رجایی و همه نخستوزیران پس از وی استثنایی و کمنظیر است.
مقاله آرمان اشاره می کند از این قبیل امور که یا اصلاً گزارش مکتوب جامعی دربارهاش منتشر نشده و هیچ کتاب یا مقالهای درباره آن نوشته نشده، در این دوره کم نیستند. ولی همه این بیتوجهیها چیزی از عظمت هیچکدام از آنها کم نمی کند.
اوضاع اشتغال در آمار بیکاری
سرمقاله دنیای اقتصاد با این تاکید آغاز می شود که نرخ بیکاری در کنار نرخ تورم و نرخ رشد اقتصادی، یکی از مهمترین شاخصهای اقتصاد کلان است که مسیر حرکت اقتصاد را نشان میدهد. نرخ پایین بیکاری در سه سال گذشته نویدبخش این است که بازار کار کشور از وضعیت نسبتا مناسبی برخوردار بوده است. آیا واقعا این چنین است؟ همزمان با کاهش نرخ بیکاری، برای میزان اشتغال در کشور چه اتفاقی افتاده است؟
نویسنده این مقاله تاکید می کند طول سه سال گذشته، میزان اشتغال کشور در وضعیت نامناسبی بودهاست. اما آمار نرخ بیکاری را با میزان ایجاد اشتغال در کشور باید سنجید تا واقعیتها نمایان خواهد شد چنان که در سال 86 حدود 289 هزار شغل ایجاد شده و در سال 87 نه تنها شغلی ایجاد نشده، بلکه 592 هزار شغل از دست رفته و در نهایت در سال 88 معادل 491 هزار شغل ایجاد شده است.
سرمقاله دنیای اقتصاد تاکید دارد که جالبترین نکته مربوط به سال 87 است. در سال 87 نرخ بیکاری به 4/10 درصد رسید که به جز سال 1383، کمترین میزان نرخ بیکاری در طول دهه گذشته از سال 1376 بودهاست. اما همزمان با کاهش نرخ بیکاری به پایینترین سطوح، بازار کار ایران یکی از بحرانیترین سالها را تجربه کرد؛ چراکه در سال 87، نه تنها شغلی در اقتصاد ایران ایجاد نشده، بلکه 592 هزار شغل از دست رفته است!
حرکت لاکپشتی بانکداری الکترونیکی
فریبرز مسعودی در سرمقاله جهان صنعت از پیشرفت بانکداری الکترونیک در جهان و کندی آن در ایران نوشته و یادآور شده که در صورت استفاده فراگیر از بانکداری الکترونیک سالانه میلیاردها تومان هزینه چاپ اسکناس و قبضهای گوناگون آب، برق، تلفن و صرف میلیونها ساعت وقت مردم در بانکها و ترافیک صرفهجویی خواهد شد اما سهم ایران در این میان چقدر است؟
به نوشته این مقاله از حدود 37 میلیون دستگاه خودپرداز در جهان سهم ایران چیزی حدود 300 هزار دستگاه است که البته این تعدادی است که طبق برنامه تا سال 89 قرار بوده نصب شود. همچنین هنوز کمتر از 10 میلیون کارت اعتباری در ایران وجود دارد اما چرا بانکداری الکترونیک در ایران گسترش نیافته است؟
سرمقاله جهان صنعت مهمترین چالشهای بانکداری الکترونیک در ایران را مشکل زیرساخت مخابراتی و مشکلاتی مثل نبود سیستم یکپارچه بانکها، تعداد تراکنش بسیار کم پایانههای فروش، نبود زیرساختهای امضای الکترونیک، پاسخگو نبودن بانکها به مشکلات مشتریان بانکداری الکترونیک و ضعف فرهنگی که باعث می شود کشور برای رسیدن به پلههای اول تجارت الکترونیک راه درازی را در پیش داشته باشد.