بازار کشاورزی ایران زیر هجوم واردات

 
بازار کشاورزی ایران زیر هجوم واردات

فریدون خاوند، استاد اقتصاد در پاریس به رادیو فردا می گوید: « گوشت، برنج، انواع میوه، حتی کشمکش و گردو و زیتون خارجی بازار ایران را پر کرده است. سال گذشته حدود شش میلیارد دلار محصول کشاورزی وارد کشور شده و تازه باید واردات محصولات کشاورزی و مواد خوراکی قاچاق را هم در نظر گرفت که ارزش آنها، احتمالا بین دو تا سه میلیارد دلار هست.»

 به نوشته رسانه های جمهوری اسلامی، در ایران بازار محصولات کشاورزی هم، مثل بازار کالا های صنعتی، انباشته از کالا های وارداتی است، حال انکه شماری از منابع رسمی جمهوری اسلامی میگویند که در عرصه کشاورزی، ارزش صادرات کشور بیشتر از ارزش واردات آن است. بازار محصولات کشاورزی ایران در چه وضعیتی است و محصولات خارجی، در این بازار، چه نقشی دارند؟

 هجوم کالا های خارجی به بازار ایران موضوع بحثی است دایمی در رسانه های تهران به دلیل پیآمد های بسیار منفی این پدیده برای اقتصاد کشور از جمله فرو ریزی واحد های تولیدی ملی و بیکاری کارگران آنها. تاکید بر این پدیده به معنای دفاع از سیاست حفاظتی و بستن مرز ها نیست. چنین چیزی نه مفید است و نه ممکن. مساله اصلی، به وجود اوردن شرایطی هست که تولید کنندگان ایرانی بتوانند توان رقابت خودشان را بالا ببرند، شرایطی که در حال حاضر وجود ندارد.
در مورد محصولات کشاورزی، ورود حجم روز افزونی از کالا های خارجی تولید کنندگان ایرانی را در وضعیت بسیار شکننده ای قرار داده : گوشت، برنج، انواع میوه، حتی کشمکش و گردو و زیتون خارجی بازار ایران را پر کرده است.

سال گذشته حدود شش میلیارد دلار محصول کشاورزی وارد کشور شده و تازه باید واردات محصولات کشاورزی و مواد خوراکی قاچاق را هم در نظر گرفت که ارزش آنها، احتمالا بین دو تا سه میلیارد دلار هست. در مورد تراز بازرگانی ایران در عرصه کشاورزی، خبرگزاری مهر چهارشنبه به نقل از عباس رجایی، رییس کمیسیون کشاورزی مجلس، ضمن تکذیب آمار رسمی میگوید که واردات کالا های کشاورزی بیش از صادرات است.

بر پایه خبری که چهارشنبه منتشر شد، وزارت جهاد کشاورزی از وزارت بازرگانی جموری اسلامی در خواست کرده ورود چهل ونه محصول کشاورزی خارجی ممنوع بشود. با توجه به اختلاف نظر هایی که پیش از این بین این دو وزارتخانه وجود داشت، آیا این درخواست پذیرفته خواهد شد؟

وزارت بازرگانی طی چند سال گذشته طرفدار جدی واردات بوده و ورود کالا های خارجی را وسیله موثری دانسته در خدمت مبارزه با تورم. به علاوه چهره ها و جریان های پر قدرتی در جمهوری اسلامی از واردات نفع می برند و وزنه آنها را هم نباید نادیده گرفت. با این همه به نظر میرسد در شرایط دشوار ناشی از تحریم، گرایش به طرف صرفه جویی در ارز تقویت شده و یک استراتژی جدید وارداتی تهیه شده که کالا های خارجی را در سه گروه ضروری، زاید و مضر طبقه بندی کرده است.
 
در خواست وزیر جهاد کشاورزی از وزیر بازرگانی در مورد ممنوعیت واردات ۴۹ کالای کشاورزی در چهارچوب همین استراتژی مطرح شده است.

آیا این استراتژی موفق خواهد شد واردات کالا های خارجی به ایران را محدود کند؟

با توجه به فشار تحریم های بین المللی، دولت جمهوری اسلامی مجبور خواهد شد وارداتش را کمتر کند، ولی برای رسیدن به این هدف علاوه بر استفاده از مکانیسم های بازرگانی، باید نرخ ارز را هم بالا تر ببرد و یا، به عبارت دیگر، ارزش ریال را پایین بیاورد.