در امتداد قصه سنجان: مراسم تولد زرتشت در لندن

در امتداد قصه سنجان: مراسم تولد زرتشت در لندن

مراسم پارسیان و زرتشتیان در لندن

پارسیان شهر لندن همراه با شرکت بعضی از زرتشتیان ایرانی روز ۲۴ اوت برابر با دوم شهریور به مناسبت زادروز پیامبر خود، زرتشت، در غرب لندن مراسمی آیینی برگزار کردند. پارسی ها این مراسم را "خرداد سال" می نامند و در ششمین روز از ماه فروردین که بر اساس "تقویم دینی" آنها در تابستان شروع می شود برگزار می کنند؛ در حالی که زرتشتیان ایران که از "تقویم فصلی جدید" استفاده می کنند، این مراسم را در ششمین روز از سال نو برگزار می کنند که همان برابری فصل بهار با اول فروردین است.

در تقویم زرتشتی هر روز ماه نام مخصوص به خود را دارد. در حالی که روز اول هر ماه "هرمزد روز" نامیده می شود، روز ششم هر ماه را "خرداد روز" می گویند، به دلیل اهمیت زادروز زرتشت که ششم فروردین است بین پارسی های هند به "خرداد سال" معروف شده است. زرتشتیان ایران این روز را گاهی "نوروز بزرگ" نامیده اند.

تفاوت تقویم در ایران و هند را باید در تغییرات و تحولات تقویم های شاهنشاهی، دینی و فصلی و نیز قدمت بسیار این فرهنگ جستجو کرد. عدم احتساب تفاوت سالهای کبیسه و همچنین نابسامانی های بسیار در معابد زرتشتی پس از سلطه اعراب از دلایل مهم دیگر برای این تفاوت است.

تقویم های گونا گون زرتشتی

بر اساس تقویم پارسی ها، ۱۹ اوت امسال، سال ۱۳۸۰ یزدگردی شروع شده است که سالی شمسی است و مبنای آن به تخت نشستن آخرین پادشاه ساسانی است. این تقویم که امروزه بیشتر برای مشخص کردن روزهای مهم دینی استفاده می شود، در نزد پارسیان "تقویم شهنشِهی" نامیده می شود. به نظر می رسد این نام گذاری با ارادت خاص پارسی ها به آخرین پادشاه ساسانی که به دست مسلمانان سقوط کرد در ارتباط باشد. سال یزدگردی هم مثل سال شمسی با نوروز شروع می شود. پارسی های امروز دوبار نوروز را جشن می گیرند. یک بار در ماه امرداد که آن را شروع سال نوی خود می دانند، و یک بار همزمان با نوروز ایران در آغاز فصل بهار که "جمشید نوروز" نامیده می شود و به نظر می رسد با افسانه به تخت نشستن جمشید در این روز مرتبط باشد.

ده روز پیش از سال نو، ایام "پنجه کوچک و پنجه بزرگ" است و مراسم گهنبار (یا گاهنبار) که آیین خیرات برای نیاکان است در این روزها برگزار می شود. باور بر این است که روح درگذشتگان در این ده روز آخر سال از خانه پیشین خود بازدید و در صبح نوروز خانه خود را ترک می کنند. کلمه گهنبار بین پارسیان به "قمبر" (Ghambar) تبدیل شده است. پارسی ها مراسم پنجه را ده روز پیش از آغاز نوروز دوم خود که در تابستان است (امسال ۲۸ مرداد) اجرا می کنند.

هردو جامعه زرتشتی ایرانی و هندی در این روز مراسمی آیینی که "جَشَن" یا "جَشَن خوانی" نامیده می شود برگزار می کنند که درآن موبدان با خواندن اوستا و به همراه جمع حاضران به ستایش اهورا مزدا می پردازند.

به جز تفاوت تقویم و تاریخ، نوع برگزاری مراسم بین زرتشتیان ایران و پارسیان هند هم تا حدی متفاوت است. در حالی که در مراسم آیینی در ایران اغلب دو موبد شرکت دارند، در مراسم پارسی ها گاهی تا شش موبد شرکت می کنند. در ایران شاخه های شمشاد در دست موبدان است در حالی که پارسی ها در این مراسم گل می گذارند. در هر دو مراسم میوه خشک و میوه تر با اوستاخوانی متبرک و بین شرکت کنندگان توزیع می شود. در حالی که در ایران میوه خشک "لرک" نامیده می شود، پارسی ها میوه خشک و تر را "میوو" (mivo) می نامند که باید همان میوه فارسی باشد.

اگر چه کلماتی مانند میوه دلیلی برای باقی ماندن واژه های فارسی در آیین دینی زرتشتی پارسی هاست، تفاوت های کوچک موجود که در آیین های این دو گروه زرتشتی دیده می شود به مهاجرت گروهی از زرتشتیان ایرانی به هند در قرن سوم هجری باز می گردد. ارتباط این گروه با همکیشانشان که در ایران مانده بودند تا قرن ها به شکل نامه های پرسش و پاسخ بین موبدان و یا سفر محدود موبدان ادامه یافت.

سفر مخاطره انگیز، پر ماجرا و عذاب آور زرتشتیان از خراسان (گفته می شود از منطقه ای به اسم سنجان از توابع خاف) و بعدها از مازندران ایران به گجرات هند و روبرو شدن آنها با حکومت و مردم آن خطه چند سده بعد در کتابی به نام "قصه سنجان" از زبان بهمن پسر کیقباد پسر هرمزدیارسنجانی به نظم کشیده شده است. کشتی پارسی ها بر اساس اطلاعات این کتاب در دریا دچار طوفان می شود. آنها بر کشتی طوفان زده با دعا و ثنا به گرد آتشی که با خود می بردند به استغاثه می پردازند تا از این مصیبت نجات پیدا کنند و به ساحل برسند و در آنجا از حاکم گجرات "جادی رانه" پناه جویند.

یادگیری زبان محلی یکی از شرایط فرمانده گجرات در زمان ورود زرتشتی های ایرانی بود. به نظر می رسد شرایط آن زمان پارسی ها چنان سخت و پیچیده بود که آنها حفظ دین نیاکان را بر از دست دادن زبان مادری ترجیح دادند. برای همین است که زبان رسمی این جامعه حدود صد هزار نفری در هند امروز، گجراتی است.

از شرایط دیگر برای اقامت در هند پوشیدن لباس زنان هندی برای زنان زرتشتی و به زمین گذاردن (تحویل) سلاح هایی بود که زرتشتی ها احتمالا با خود برده بودند. اینها خلاصه ای است از کتاب قصه سنجان که سیصد سال بعد از سفر پارسی ها توسط بهمن کیقباد هرمزد یار سنجانی به رشته تحریر کشیده شده است. مولف کتاب گفته که تنها به بیان مطالبی پرداخته است که سینه به سینه در جامعه زرتشتی آن زمان نقل شده است. بر اساس اطلاعات این منظومه پس از پذیرش شرایط، به پارسی ها اجازه اقامت در گجرات داده شد و کم کم آتشکده هایی بنا کردند که با آتشی که با خود از آتشکده های ایران آورده بودند روشن کردند و به داد و ستد و امور دیگر پرداختند. اگر چه پارسی ها قوانین مردم و دولت هند را پذیرفتند تا به آن وسیله اجازه اقامت در آن کشور را به دست آورند، آنها از هر گونه ازدواج برون گروهی (با غیرزرتشتی و غیرپارسی) سر باز زدند و این شاید یکی از دلایلی باشد که آنها توانسته اند جامعه و دین خود را تا امروز حفظ کنند.

جامعه پارسی هند موفق شده است این آیین کهن ایرانی را که در آن زمان بسیاری از پیروان خود را از دست داده بود، در طی هزار سال در خاکی غریب حفظ کند. در قرن های نوزده و بیست پارسی های هند که از نظر اقتصادی به موفقیت هایی دست یافته بودند، به یاری همکیشان ایرانی خود آمدند. گفته شده که ناصرالدین شاه قاجار بعد از ملاقات با گروهی از پارسیان و پذیرش هدایای آنها مالیاتهای سنگینی (جزیه ای) را که زرتشتیان ایرانی باید می پرداختند، حذف کرد و برای آنها تسهیلاتی قائل شد.

"ملکم دبو" ریاست انجمن زرتشتیان اروپا و از اعضای ارشد مرکز زرتشتیان لندن، و موبد "رستم بدوار" از هیات امنای همان مرکز معتقدند که ایرانی ها باید به وجود پارسی ها که حافظ این تنها آیین بازمانده ایرانی هستند افتخار کنند و خود نیز از اینکه زرتشتی بوده اند و زرتشتی باقی مانده اند بسیار خوشنودند.

اگر چه بسیاری از پارسی ها هرگز ایران را ندیده اند، اما قلب تک تک آنها برای ایران و ایرانی می تپد و هر گونه مراسم دینی خود را نشانه ای برای پیوند با ایران می دانند.

zartusht67 - المان - فرانکفورت خاک پای اموزگار زرتشت دینی که مرامش صلح و اشتی انسانیت نیکوییست افسوس که تازیان 1400 سال جنایت در اریابوم ما کردند اوستا را بخوانید تا ببینید پدران ما چند هزار سال قبل از مسیح چقدر متمدن بوده اند وای بر ما جمعه 5 شهریور 1389

zartusht67 - المان - فرانکفورت تولدت مبارک اموزگار زرتشت پاک سرشت متاسفانه اسلام ایران ما را نا پاک کرده به امید ازادی ایران و سربلندی ایرانیان پاک نژاد و میهن پرست مرگ بر تازیان متجاوزبه نوامیس ایرانیان جمعه 5 شهریور 1389

آریوبرزن - ایران - ذاکرات درود بر زرتشت بزرگ و با آرزوی این که روزی پارسیان گرامی به میهن خود بازگردند و ایران زمین از آلودگی تازیان و دینشان پاک گردد جمعه 5 شهریور 1389

khosh bavar - ایران - کرمان zartusht67 - المان - فرانکفورت : یک سوال بیپروانه و منتظر یکجواب بی اهانتانه: ایا در دوران زرتشت جنگ و بدبختی در ایران نبود و یا از طریق شاهانی که پیرو دین زرتشتی بودند,جنگ به دنیا صادر نشد? زمان شاه, بعنوان اعتراض به شاه: همه تسبیح بدست بودند و ته ریشی گذاشته بودند, و الان هم شاهد گردنبند فروهر در جوانان هستم. نمیدانم , ایا باید خوشحال باشم و یا به فکر برم ?! دوستان کاربرم : ما انسان نام داریم, زیرا میتوانیم " با همدیگر " صحبت کنیم, و حیوانات به هم دیگر شاخ و شانه میکشند , زیرا قادر نیستند باهم حرف بزنند, پس منتظر اطلاعات شما , هرچند کوتاه هست در مورد زرتشت و پادشاهان و جنگ انان با ملتهای دیگر هستم. جمعه 5 شهریور 1389

arya47 - ایران - کرمان khosh bavar - ایران - کرمان همشهری عزیز ایرانیان هم همیشه چوب مذهب را خورده اند زمانی بنام اهورا مزدا و با نفوذ موبدان زرتشتی و زمانی بنام اسلام توسط آخوندها و ملایان. این مضمون جمله ای است از مرحوم سعیدی سیرجانی جمعه 5 شهریور 1389

ARTEMIS-SW - .فرانسه - پاریس khosh bavar - ایران - کرمان. هم میهن من به دینی معتقد نیستم ولی اموزه های زردشت در گاتها///نه اوستا قسمتهای اضافه شده بوسیله ی مغ ها// انسانی است و اسلحه ای در دست جوانان در برابر دین خون و شمشیر و مسبب جنایت در گذشته و امروز /همان گلوبند فروهر در گردن جوانان بجای الله یک نه بزرگ به ملای جنایتکار. بگذارید با همان اسلحه لا اقل یک نوع مبارزه شکل گیرد حال که صفحه ی براندازی ملایان خط افتاده.!!! در ضمن هر کس مایل است میتواند خدائی و دینی داشته باشد ولی وقتی بخواهد ان دین را در قوانین و اموزش و پرورش کودکان بیامیزد باید جواب قاطع نه را بگیرد حتی زردشتیگری/در صورت بگور رفتن ملا و دینش/ جمعه 5 شهریور 1389

mori021 - دانمارک - ارهوس khosh bavar دوست عزیز این دین مال ایرانی هاست و ما هم ایرانی منهم گردنبند فروهر دارم هر کشوری تاریخ و اجداد و دین و مذهب خودش فقط نباید دین خودمون رو با دروغ که از طرف خداست و با زور به دیگران تحمیل کنیم حالا هر دینی میخواد باشه نباید در امور زندگی اجتماع سیاست دخالت داشته باشه هر کی هم دوست داشت بی دین باشه فقط انسانیت مهم که درکنار هم از هر ملیت و دین با صلح و دوستی زندگی کنیم جمعه 5 شهریور 1389

zartusht67 - المان - فرانکفورت khosh bavar -ایران - کرمان ببین دوست گرامی این داستانها را اخوندها درست کردند چون ترس زیادی دارند که ایرانی ها به گذشته با شکوهشان برگردند در همین المان اکثریت زرتشت را میشناسند و میگویند اعراب وحشی چه بر سر ایران اوردند ملت با فرهنگ دائما کتاب در دست برای یاد گیری دانش و علم نشانه اش کتاب های بسیار بی شماری که اسکندر وحشی وتازیان متجاوز اتش زدند و از بین بردند کتاب اوستا را البته نه ان که در جمهوری اسلامی چاپ شده قدیمی اش را بخوان ببین نه میگوید تجاوز کن ادم بکش سنگسار کن دست و پا ببر و.......فقط میگوید پندار نیک گفتار نیک کردار نیک و صلح و اشتی وحقوق بشر و فقط چیزهای خوب جمعه 5 شهریور 1389

zartusht67 - المان - فرانکفورت arya47 ایران - کرمان دانشگاه هاروارد دنبال پورفسور میگردد مدارکتان زودتر بفرستید اخر ادم حسابی این داستانهایست که اخوندها در مورد موبدان زرتشتی درست کردن چون از گذشته با شکوه ایرانیان میترسند و نمی خواهند دکانشان بسته شود جمعه 5 شهریور 1389

mehdipch - امارات - دبی از شما متشکرم که بمن .دیگر ایرانیها فهماندید که کی هستیم جهت اطلاع در کتابی خاندم زمانی که زردستیهای ایران از حمله عراب فرار کردن به کشور هند رسیدن از پادشاه ان کشور درخواست پناهندگی کردن که پادشاه نپزیرفت وبخاطر نارحت نشدن رهبران زردشتی کاسه شیری برای انها فرستاد که رهبر زردشتی کاسه شیر را با شکر مخلوط کرد وبه پیک داد وگفت به پادشا برگردان وقتی پادشا از شیر خورد به طرف کشتی لنگر انداخته امد وگفت معنی این کار چیست که رهبر زردشتیها فرمود کشور شما را مانند این شیر شریرین خواهیم کرد که پادشا پزیرفت وزرتشتیها موفق ترین قمی هستند که در هند زندگی میکنن وهمگی دارای کارخانهای بزرگ میباشند به امید روزی که همه ایرانیها به دین نیا کان خود برگردن جمعه 5 شهریور 1389

Black Chador - امریکا - ولدن khosh bavar - ایران - کرمان . . من نه به دین اعتقاد دارم و نه خدارو قبول دارم. ولی همیشه گفتم اگر روزی مجبور بشم دینی انتخاب کنم دین زرتشت را انتخاب میکنم چون یک دین ساده هست. دین زرتشتی هیچوقت خودش رو داخل اداره کشور قاطی نمیکنه و منظر اون بچه فضول تازی یا مرده زنده شده نیستند که بیان نجاتشون بده. در دین زرتشتی یک انسان میتونه با عمال خوب به بقیه به مقام خدایی برسه. پس میشه نتیجه گرفت که در دین زرتشتی کلمه خدا با کلمه خیر وخوبی متصل هست. جمعه 5 شهریور 1389

arashbehdin - امریکا - اتلانتا درود بر زرتشتیان گرامی و سدها آفرین بر اینان که دین بهی را زیر فشارها و دشمنی های فراوان اسلامی ها پاس داشته و از دین برنگشتند و بدبختی و نداری و بی مهری های بسیاری را پذیرا شدند. رنج دوری از میهن را به جان خریدند و اکنون بسیار پیروز و سربلند هستند، بویژه پارسیان که از آزادیها و آزاداندیشی هندیان بهره مند شده و نیکی و خیر و خوبی فراوانی به همکیشان زرتشتی ایران و ایرانیهای هند نمودند. اینان پاسداران فرهنگ و دین و گذشته ایرانزمین هستند. باشد که ایزد ایشان را ازگزند به دور دارد. شنبه 6 شهریور 1389

arashbehdin - امریکا - اتلانتا arya47 - هم میهن گرامی مانند طوطی سخنهای دیگران را دوباره گویی نکنید. کمی بیندیشید و کتابهای بیشتری بخوانید. اینکه سیرجانی کشته شده است دلیل بر درستی همه حرفهایش نیست. ایرانیان باستان هر ماه جشنی داشته، هر فصل نیز جشن ویژه، شادی یکی از پایه های زندگیشان بود و برای مردگان نیز سوگواری نمیکردند. در دوران حکومت خلیفه های ضد ایرانی عرب در ایران جشنها یکی پس از دیگری ممنوع شد، پس از آزادی ایران از چنگال اعراب وحشی حجاز، برخی پادشاهان ایرانی به تدریج جشنهای دیگر را ممنوع نمودند. صفویان سوگواری برای امام مرده، انهم با روشی عقب مانده و قرون وسطایی، را رواج دادند. سرزمینی که پر از شادی و خوشی بود به غم و اندوه فرو رفت و جشن ممنوع شد. از زمان صفوی تا قاجار ایران روز بروز متحجر تر و عقب مانده تر شد. امروزه نیز در قرن بیست و یکم نیز سده های وسطی دوباره زنده شده است. شنبه 6 شهریور 1389

khosh bavar - ایران - کرمان ARTEMIS-SW - .فرانسه - پاریس, mori021 - دانمارک - ارهوس , zartusht67 - المان - فرانکفورت, Black Chador - امریکا - ولدن: مرسی دوستان, از زحمتی به خودتان دادید برای جواب سوالم, پس تا بعد شنبه 6 شهریور 1389

khosh bavar - ایران - کرمان arya47 - ایران - کرمان : مرسی, ایکاش اسم کتاب این خدا بیامرز ( از داستان زندگی و مرگ مشکوکش در google خواندم که بسیار غم انگیز بود ) را مینوشتید که چنین ادعای با شهامتی داشت, تا امثالی مانند zartusht67 - المان - فرانکفورت که حقشان هم هست که از شما چنین سوالی بکنند, دچار شک نشوند !? شنبه 6 شهریور 1389

Hoja Verde - ایران - تهران ARTEMIS-SW - .فرانسه - پاریس. درود بر تو دوست عزیز. حرفت درست است. من یک گردنبند فروهر نقره برای اعتراض به رژیم آخوندی خریدم. شنبه 6 شهریور 1389

arya47 - ایران - کرمان بعضی ها تحمل یک جمله که با افکارشان کتضاد باشد را ندارند آنوقت حرف از دموکراسی و ....میزننند.بنده یک جمله از یک نویسنده گفتم واقعا تا شماها باشید وضع ایران همین است شماها بسیجی های اونور آب هستید.اینجانب به دین زرتشت که دین آبا و اجدادیم میباشد احترام فراوان میگذارم اما همیشه کسانی هستند که بنام دین از مردم بار میکشند شنبه 6 شهریور 1389

arashbehdin - امریکا - اتلانتا arya47 - هم میهن گرامی اگر شما موبد هم بودید و از دین زرتشت و رفتار موبدان ساسانی انتقاد میکردید باز هم ایرانیان به شما اعتراض میکردند. دلیل هم رفتار زشت ج.ا و نوچه هایش در نفی و بدگویی درباره دینهای دیگر و چپاندن اسلام به همگان و تلاش برای از میان بردن فرهنگ و آیین ها و تاریخ ایرانزمین است. بنابراین ایرانیان میهن دوست و آزاده دیگر تحمل هیچگونه انتقادی به دین و فرهنگ ایرانی را ندارند زیرا مایه شادی اسلامگرایان و ملاهاست. شنبه 6 شهریور 1389

arya47 - ایران - کرمان arashbehdin - امریکا - اتلانتا مرسی هموطن گرامی.اینجانب در خانه ام قاب فروهر و تصاویر تخت جمشید را گذاشته ام و مورد اعتراض دوستانم قرار دارم که چرا سوره ان یکاد را نگذاشته ای اما به خودم اجازه نمی دهم که به اعتقادات هیچکس توهین کنم . خود را ایرانی و نواده کوروش بزرگ میدانیم اما با کوچکترین انتقادی نشان میدهیم که از عربها هم عربتریم .موفق باشی یکشنبه 7 شهریور 1389