احتمال لغو قرارداد معاوضه گاز ایران و جمهوری آذربایجان افزایش یافت

به دنبال امضای قرارداد جدید معاوضه گاز بین جمهوری آذربایجان و ترکیه، خبرگزاری مهر از افزایش احتمال لغو قرارداد معاوضه گاز ایران و جمهوری آذربایجان خبر داده است.

قرارداد سوآپ (معاوضه) گاز بین ایران و آذربایجان در سال ۲۰۰۴ به منظور رساندن گاز طبیعی از جمهوری آذربایجان به جمهوری نخجوان که بخش خودمختار جمهوری آذربایجان بوده، ولی با این کشور مرز مشترک ندارد بسته شد.

بر اساس این قرارداد دو دولت موافقت کردند که روزانه حدود یک میلیون متر مکعب گاز طبیعی از مسیر ایران به جمهوری نخجوان انتقال داده شود.

به گزارش خبرگزاری نیمه‌رسمی مهر، با این حال و پس از گذشت حدود شش سال، قرارداد جدیدی بین شرکت نفت و گاز بوتاش ترکیه و شرکت نفت آذربایجان (سوکار) و با حضور تانر یلدیز، وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه، و واصف طالب‌اف، رئیس مجلس عالی نخجوان، و مسئولان جمهوری آذربایجان امضا شد. بر اساس این قرارداد جدید، از این پس گاز طبیعی جمهوری آذربایجان از مسیر ترکیه به جمهوری نخجوان ارسال خواهد شد.

قرار است این قرارداد معاوضه با احداث خط لوله ۲۰۰ کیلومتری در ترکیه که هزینه آن توسط این کشور پرداخت می‌شود عملیاتی شود.

در همین حال و همزمان با انتشار این خبر از ترکیه خبر می‌رسد که بر اثر انفجار و صدمه دیدن لوله‌ها انتقال گاز ایران به ترکیه قطع شده است.

شبکه خبری سی‌ان‌ان ترک روز چهارشنبه خبر داد که خط لوله انتقال گاز ایران به ترکیه در مرز بازرگان - دوغوبایزید بر اثر «انفجاری مهیب» قطع شده است.

تانر یلدیز، وزیر انرژی ترکیه، درباره قرارداد جدید ترکیه و جمهوری ‌آذربایجان گفت که جمهوری آذربایجان با این قرارداد میزان گاز صادراتی خود به ترکیه را ‪ ۵۰۰‬ میلیون متر مکعب در سال افزایش خواهد داد و ترکیه نیز این گاز را «بدون دریافت هزینه‌ای به نخجوان منتقل می‌‌کند».

خبرگزاری مهر به نقل از کارشناسان مسائل انرژی می‌‌گوید که اهمیت استراتژیک این قرارداد از ارزش اقتصادی آن بیشتر بوده و به نظر این کارشناسان «آذربایجان قصد دارد که وابستگی به صنعت گاز ایران را کاهش دهد».

همچنین گفته می‌شود که دسترسی به منابع انرژی منطقه و تبدیل ترکیه به «قطب انتقال انرژی» از جمهوری آذربایجان و دیگر کشورها به اروپا از دیگر اهداف آنکارا در قرارداد جدید به شمار می‌رود.

به گزارش خبرگزاری مهر، ترکیه سالانه پنج میلیارد متر مکعب گاز از جمهوری آدربایجان وارد می‌کند که پیش‌بینی می‌شود با عملیاتی شدن قراداد جدید این میزان به ۱۱ میلیارد متر مکعب افزایش یابد.

جمهوری آذربایجان علاوه بر قراردادهای گازی خود با ایران با ترکیه، روسیه، گرجستان و بلغارستان نیز قرارداد امضا کرده و یکی از اعضای کنسرسیوم نابوکو به شمار می رود.

اما قراردادهای این همسایه شمالی ایران به کشورهای منطقه ختم نشده و در حال حاضر طرح انتقال گاز از آذربایجان به چین نیز در دستور کار سران این دو کشور قرار دارد.

این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران از قراردادهای مهم گازی منطقه نظیر قرارداد نابوکو که بر اساس آن قرار است اروپا سالانه ۳۱ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای خزر وارد کند کنار گذاشته شده است.

ایران ۱۶ درصد گاز جهان را در اختیار دارد و به لحاظ میزان ذخایر گازی با بیش از ۲۸ تریلیون متر مکعب بعد از روسیه در ردیف دوم جهان قرار دارد. این در حالى است که تولید روزانه گاز ایران نزدیک به ۴۰۰ میلیون متر مکعب در روز است که از این لحاظ در ردیف هفتم جهان قرار می‌گیرد.