بازار همچنان تعطیل است

رسانه‌های رسمی ایران از توافق دولت با بازاریان بر سر مالیات‌ها و توقف اعتصاب‌ها خبر می‌دهند. اما به گفته شاهدان عینی بازار همچنان تعطیل است. این گفته را عکس‌های انتشاریافته در برخی از سایت‌های داخلی نیز تأیید می‌کند .

بازار تهران در روز پنجشنبه، ۲۴ تیر

در حالی که تلویزیون و رسانه‌های داخل ایران از عادی شدن فضای بازار خبر می‌دهند، بازار تهران همچنان تعطیل است. دولت ایران بعد از اتفاقات اخیر بازار اعلام کرده است، مالیات سال جدید بازاریان را از هفتاد درصد به پانزده درصد تقلیل داده است اما بازاریان برای پایان دادن به اعتصاب خود نظر دیگری دارند.

گزارش خلاف تلوزیون

یکی از پارچه فروشان بازار تهران که در چارسوق کوچک راسته پارچه‌فروشان مغازه پارچه‌فروشی دارد در گفت و گو با دویچه‌وله وضعیت بازار تهران را چنین شرح می‌دهد، « امروز (چهارشنبه، ۲۳ تیر) روزنامه ایران نوشته است که بازار تهران باز است. پریشب تلوزیون نشان داد که بازار تعطیل نبوده در حالی که بازار تعطیل است. این فیلم‌ها را از کجا می‌آورند و نشان می‌دهند من نمی‌دانم. از دوشنبه هفته پیش تا به حال، یعنی نه روز است که بازار تعطیل است. دیروز اطلاعیه‌‌ای دادند مبنی بر این‌که   توافق کرده‌اند با افزایش مالیات ۱۵ درصد که بازاریان قبول نکردند و مغازه‌هایشان را باز نکردند. بازاریان می‌گویند نه درآمدها بیشتر شده و نه خرج‌ها کمتر شده، دلیلی ندارد که مالیات بیشتری بدهیم. این است که بازار امروز هم باز نشد. من هم کار بانکی داشتم آمدم کارم را انجام بدهم و بروم.» 

کاهش نفوذ حاکمیت در بازار

برخی تحلیل‌گران معتقدند این طرز تفکر که به‌شکل سنتی بازار با بخشی از حکومت ایران هم‌چون حزب موتلفه ارتباط تنگاتنگی دارد دیگر واقعیت ندارد.

 رضا علیجانی پژوهشگر مسایل اجتماعی و از فعالین ملی – مذهبی در گفت و گو با دویچه‌وله سه دلیل عمده را نام می‌برد که دیگر بازار به شکل سنتی آن تحت نفوذ بخشی از حاکمیت ایران نیست. او می‌گوید:« یک دگردیسی نسلی است، یعنی نسلی از بازاریان که سنتی‌تر بوده‌اند رفته‌اند یا تعدادشان کمتر شده و یک نسل جوان‌تری آمده‌اند که جوان‌ترند و بعضا متفاوت هستند با نسل قبل. نکته دیگر دگردیسی اقتصادی است یعنی بازارهای مهم در ایران همچون بازار تهران، تبریز یا اصفهان جایگاه اقتصادی‌شان نسبت به‌قبل تغییر کرده. بخشی از آن تمرکز بخش تجاری به مراکزی که خارج از بازار سنتی هستد منتقل شده.  مثلا خیابان جمهوری تبدیل به  بورس لوازم الکتریکی شده است. دگردیسی سوم هم دگردیسی سیاسی است یعنی با توجه به تفاوت نسلی و تحولات زمانه در این دو، سه دهه اخیر دیگر حزب موتلفه نقش آنچنان بارزی در بازار ندارد. حزب موتلفه نه نقش سیاسی برتر دارد و نه نقش اقتصادی برتر.»

برخورد امنیتی و نظامی

اما برخورد تند و خشن نیروهای امنیتی و نظامی با خواسته‌های صنفی بازاریان و بازداشت چند تن از آنان به گفته شاهدان عینی، به چه علت صورت گرفته است؟  

رضا علیجانی به سوال فوق این گونه پاسخ می‌دهد: « به علت غلبه‌ای که جناح امنیتی و نظامی در ساختار قدرت پیدا کرده و فضا را یک سال است که در ایران امنیتی کرده، طبیعت بخش نظامی است که همیشه به زور و قدرت می‌اندیشد،  به‌علاوه این که یک نگاه  توطئه‌محوری هم در این بخش‌های فوقانی و سیاسی و اطلاعاتی این بخش نظامی وجود دارد که هر امری را توطئه تلقی می‌کند و در این فضای ملتهب و  امنیتی شده یک سال اخیر  هر حرکت و هر کنشی که می‌تواند کاملا صنفی و غیر سیاسی باشد برداشت‌های امنیتی می‌شود. من تصور می‌کنم با برداشت‌های امنیتی برخوردهای خشن صورت می‌گیرد و به‌ویژه در یک‌سال اخیر  در همه حوزه‌ها مشاهده می‌شود و در همه حوزه‌ها هم کلاف سردرگم  شکاف‌ها و بحران‌های اجتماعی را تشدید می‌کند.

متانسفانه فرهنگ حاکم بر  رفتار سیاسی قدرت در یک سال اخیر در ایران بوده است. این حق همه بخش‌های کارگری، کارمندی، کارآفرینان، بازاریان و همه صنوف است که اعتصاب کنند. چون اعتصاب یک امر قانونی است و می‌تواند به‌عنوان یک حق از آن استفاده کرد.»