آیا ماسک‌های میوه‌ای جواب می‌دهند؟
آیا ماسک‌های میوه‌ای جواب می‌دهند؟
از صدها سال قبل آثار مفید برخی از میوه‌ها در حفظ شادابی و طراوت پوست شناخته شده بود و در واقع بدون اینکه مبانی علمی موضوع کشف شده باشد، به طور تجربی استفاده از میوه‌ها و ماسک‌های ساخته شده از آنها رایج بوده است ولی فقط در چند دهه قبل بود که محققان به‌طور علمی موضوع را بررسی و تایید کردند. ماسک‌های میوه‌ای به همین ترتیب متولد شدند. با دکتر فریده مهتی‌پور متخصص پوست و مو، درباره این ماسک‌ها و آثار مثبت‌شان روی پوست گفتگویی کرده‌ایم که می‌خوانید.: خانم دکتر! اصلا چرا از ماسک‌های میوه‌ای برای زیباسازی پوست استفاده می‌شود؟ فلسفه‌اش چیست؟
خب، مبنای اصلی استفاده از میوه‌ها برای زیبایی و طراوت‌بخشی به پوست، وجود اسیدهای میوه یا آلفا هیدروکسی اسید و برخی آنتی‌اکسیدان‌ها در میوه‌هاست. این گروه از مواد، چنانچه با غلظت کم مورد استفاده قرار گیرند، باعث پاک‌سازی پوست می‌شوند و با لایه‌برداری خفیف و سطحی باعث ایجاد طراوت و شادابی پوست و حتی روشن شدن رنگ پوست می‌شوند. با توجه به اینکه غلظت‌های پایین این مواد در بسیاری از میوه‌ها وجود دارد، بنابراین استفاده از ماسک‌های میوه مختلف جنبه علمی پیدا می‌کند. : یعنی در کِرِم‌ها از اسید میوه استفاده می‌شود؟
بله، امروزه ترکیبی از انواع اسیدهای میوه را با غلظت‌های مشخص در محصولات مختلف پوستی وارد کرده‌اند. شما این مواد را به وفور در ترکیبات لایه‌بردار، کِرِمهای جوان‌ساز روز و شب و کِرِمهای روشن‌کننده پوست مشاهده می‌کنید. حتی غلظت‌های کمتر آن را در کِرِمهای مرطوب‌کننده و به تازگی در ترکیب ضدآفتاب‌ها می‌توانید پیدا کنید. علاوه بر این ترکیبات، برای اثربخشی بیشتر آنها مواد دیگری از جمله آنتی‌اکسیدان‌ها و رتینوییدها به این کرم‌ها افزوده می‌شود تا از چند جنبه مختلف به درمان مشکلات پوستی پرداخته شود. : آیا این ماسک‌ها می‌توانند هرجور نقص زیبایی در پوست را رفع کنند؟
واقعیت این است که به ویژه در سنین بالاتر که نیاز به درمان‌های موثرتر و عمقی‌تر احساس می‌شود، ماسک‌های میوه‌ای به تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی مشکلات پوستی باشند؛ زیرا علاوه بر غلظت کمتر اسیدهای میوه موجود در این ماسک‌ها، از لحاظ زمانی نیز معمولا نمی‌توان به مدت‌های طولانی آنها را روی پوست نگه داشت. از طرف دیگر، این مواد هر چه غلظت بالاتری داشته باشند، عمق نفوذ آنها بیشتر می‌شود و این مساله را به‌طور صناعی می‌توان در کِرِمهای مختلف ایجاد کرد، در حالی که در تهیه ماسک میوه‌ها این امکان وجود ندارد. : در جوانی چه‌طور؟
در سنین جوانی که نیاز به محصولات قوی‌تر احساس نمی‌شود، استفاده از این ماسک‌ها به تنهایی و به صورت هفته‌ای یک تا دو بار کافی به نظر می‌رسد؛ هر چند که در کنار این مساله مصرف مرطوب کننده و ضدآفتاب مناسب نیز باید کاملا جدی گرفته شود. لازم به ذکر است از لحاظ سنی هیچ‌گونه محدودیت سنی خاصی برای استفاده از این ماسک‌ها وجود ندارد ولی در سنین میانسالی و بالاتر معمولا استفاده از ماسک میوه به تنهایی کافی نبوده و توصیه می‌شود این گروه‌های سنی با مراجعه به پزشک متخصص پوست، دستورات دیگری را نیز برای مراقبت از پوست خود دریافت کنند.: آیا هر پوست، ماسک خاصی می‌طلبد؟
بله، موقع استفاده از ماسک‌های میوه لازم است قبلا به نوع پوست خود و حساسیت‌های زمینه‌ای آن دقت کنید. به عنوان مثال، استفاده از ماسک‌هایی که از توت‌فرنگی در ترکیب آنها استفاده شده و در میان بانوان به عنوان روشن کننده و طراوت‌بخش از آنها استفاده می‌شود، ممکن است در برخی افراد با حساسیت زمینه‌ای با قرمزی و تورم و خارش پوست همراه شود و یا ماسک‌هایی که در ترکیب آنها از گوجه‌فرنگی استفاده شده است و معمولا به عنوان ماسک‌های لایه‌بردار و جوان‌ساز به کار می‌رود، ممکن است حساسیت تماسی شدیدی را همراه با تورم و پوسته‌ریزی و خارش ایجاد کند که شخصا چند نمونه از آن را در بیماران خود مشاهده کرده‌ام.: چرب بودن پوست چه‌طور؟ آن هم مهم است؟
بله، قبل از استفاده از هر نوع ماسکی باید به میزان چربی پوست توجه کرد؛ مثلا ماسک «روغن زیتون، عسل، جوانه گندم، گلاب» ممکن است برای پوست خشک مفید باشد ولی در پوست‌های آکنه‌ای و چرب توصیه نمی‌شود. از طرف دیگر ماسک «عسل، آب‌لیموی تازه» ممکن است در پوست چرب قابل استفاده بوده ولی در پوست‌های خشک ایجاد حساسیت تماسی بنماید. از ماسک‌هایی مانند «خیار، جوانه گندم، ماست» یا مثلا «آب سیب، عسل» در تمام پوست‌ها و در تمام سنین می‌توان استفاده کرد. «دم‌کرده بابونه، ماست» نیز از ماسک‌های رایج است که در اکثر پوست‌ها بدون مشکل خاصی استفاده می‌شود. در پایان لازم به ذکر است که شما این ماسک‌ها را می‌توانید در منزل و با کمترین هزینه تهیه کنید و چنانچه آثار مفید آنها برای شما رضایت بخش باشد، با مشورت پزشک خود و به فواصل زمانی معین از آنها استفاده کنید و برای استفاده از آنها به هیچ‌وجه نیازی به مراجعه به مراکز زیبایی و صرف هزینه‌های گزاف وجود ندارد.
بعد از پلینگ حتما ضد آفتاب بزنید
متخصصان پوست از اسیدهای میوه برای لایه‌برداری یا پیلینگ پوست به کرات استفاده می‌کنند. آنها از اسید گلیکولیک به غلظت‌های 50 یا 70 درصد به این منظور استفاده می‌کنند و کاربردهای وسیعی مانند بهبود جوش‌های صورت، بهبود چین و چروک ظریف پوست، تقویت کلاژن‌سازی و پیشگیری از پیری زودرس دارند. اگر در بیمارانی که لک صورت دارند (مثل لک بارداری) نیز این لایه‌برداری شیمیایی با دقت و برنامه‌ریزی شده انجام شود می‌تواند نتایج بسیار خوبی داشته باشد. فراموش نکنیم که هرگونه لایه‌برداری از پوست می‌تواند پوست را نسبت به نور آفتاب حساس کند و لذا مصرف مرتب و باوسواس ضدآفتاب‌ها به بیمارانی که در حال لایه‌برداری از پوست هستند، توصیه می‌شود.
اسیدهای آلفا هیدروکسی (AHA) در واقع اسیدهای ارگانیکی هستند که در سیب سبز (اسید مالیک)، آناناس و مرکبات (اسید سیتریک)، نیشکر (اسید گلیکولیک) میوه‌های قرمز و شیر ترش و ماست (اسید لاکتیک)، بادام تلخ (اسید ماندلیک) و انگور (اسید تارتاریک) وجود دارند. روی بسیاری از کِرِمهای لایه‌بردار و جوان‌کننده کلمه AHA را با غلظت‌های مختلف خواهید دید. این درصد بین 5 تا 15 درصد متغیر است و افراد می‌توانند از این کرم‌ها به عنوان لایه‌بردار شب‌ها استفاده کنند ولی همان‌طور که ذکر شد، مصرف ضد آفتاب را در طول روز نباید فراموش کنند و در ضمن بهتر است این کرم‌ها زیر نظر پزشک متخصص پوست مصرف شوند. درصدهای بالاتر از این همان‌طور که ذکر شد فقط باید توسط متخصص پوست و در کلینیک انجام شوند. بسیار شاهد هستیم که از غلظت‌های بالا در مراکزی مثل آرایشگاه‌ها و توسط افراد غیرمتخصص استفاده شده و موجب عوارض دردسرساز مثل لک‌های صورت و سوختگی‌‌های شدید و نیز ایجاد جوشگاه شده است.
ماسک‌های میوه هم در واقع از اسیدهای میوه ذکر شده برای لایه‌برداری و پیلینگ پوست استفاده می‌کنند و در واقع اسیدهای میوه (آلفاهیدروکسی)، با رسوخ در لایه شاخی پوست، هم بر اسیدیته تمام لایه شاخی، هم بر سرعت بازسازی سلول‌ها و هم بر خواص دفاعی و ممانعتی پوست اثر می‌گذارد. نکته قابل توجه آن است که ممکن است برخی افراد به برخی میوه‌ها آلرژی داشته باشند و لذا اگر با مصرف ماسک میوه خاصی یا حتی با مصرف میوه تازه روی پوست دچار قرمزی و خارش شدند، باید در مصرف مجدد آن تجدیدنظر کرده و با پزشک متخصص پوست مشاوره نمایند.
|