تلاش های جهانی برای دسترسی ایرانیان به اینترنت امن
تلاش های جهانی برای دسترسی ایرانیان به اینترنت امن
در حالی که محافظه کاران حاکم بر ایران به صراحت اینترنت را یکی از عوامل تهدیدکننده امنیت خود خوانده اند، تلاش های بین المللی برای آن که اینترنت بدون سانسور و امن در اختیار شهروندان ایرانی قرار بگیرد افزایش یافته است. در آخرین نمونه از این تلاش ها اتحادیه اروپا اعلام کرده که به درخواست هلند احتمال منع فروش فیلترهای اینترنتی را به ایران بررسی می کند. به گفته ماکسیم فرهاخن، وزیر امور خارجه هلند، اکثریت اعضای اتحادیه اروپا از این پیشنهاد حمایت کرده اند. وزیر خارجه هلند تاکید کرده که این کشور قرار است در هفته های آینده فهرستی از لوازمی که باید در فهرست این تحریم ها قرار گیرد را تهیه کند.
در حالی که محافظه کاران حاکم بر ایران به صراحت اینترنت را یکی از عوامل تهدیدکننده امنیت خود خوانده اند، تلاش های بین المللی برای آن که اینترنت بدون سانسور و امن در اختیار شهروندان ایرانی قرار بگیرد افزایش یافته است.
در آخرین نمونه از این تلاش ها اتحادیه اروپا اعلام کرده که به درخواست هلند احتمال منع فروش فیلترهای اینترنتی را به ایران بررسی می کند. به گفته ماکسیم فرهاخن، وزیر امور خارجه هلند، اکثریت اعضای اتحادیه اروپا از این پیشنهاد حمایت کرده اند. وزیر خارجه هلند تاکید کرده که این کشور قرار است در هفته های آینده فهرستی از لوازمی که باید در فهرست این تحریم ها قرار گیرد را تهیه کند.
دولت احمدی نژاد محدودیت های شدیدی را بر روی اینترنت اعمال می کند. سرعت اینترنت در ایران یکی از پایین ترین ها در جهان به شمار می آید. بر اساس گزارش وبسایت جهانی و معتبر «speedtest» ایران در سرعت دسترسی کاربران به اینترنت همرده کشورهایی چون افغانستان، عراق و پاکستان است. همچنین هزینه دسترسی به اینترنت در ایران یکی از گران ترین ها در جهان به شمار می رود. پس از پایان انتخابات ریاست جمهوری دهم در ۲۲ خرداد سال جاری سرعت اینترنت در ایران کاهش بیشتری هم داشته است و در عین حال کنترل و فیلترینگ شدیدی نیز بر روی سایت ها و وبلاگ های منتقد اعمال می شود. طبق گفته پدرام سلطانی رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات اتاق بازرگانی تهران، کاربران اینترنت در ایران روزانه هفت میلیون ساعت برای دور زدن فیلترینگ تلف می کنند.
مقابله با اینترنت با استفاده از تکنولوژی وارداتی
دولت ایران تاکنون کوشیده است با استفاده از تکنولوژی وارداتی غربی کاربران اینترنتی را کنترل و ردیابی کند. فاش شده که شرکتهایی همچون زیمنس و نوکیا ابزار جاسوسی اینترنتی به رژیم جمهوری اسلامی ایران فروختهاند. سپاه پاسداران در یک سال گذشته با راه اندازی مرکزی با عنوان« مبارزه با جرایم سایبری» در خط اول تهدید کاربران اینترنت قرار داشته است. گزارش های غیر رسمی حاکی از آن است که حتی ارگان های اطلاعاتی و سپاه پاسداران خود در مواردی شرکت هایی را در داخل و خارج از ایران به راه انداختهاند و نرم افزارهای فیلترشکن ارائه کرده اند. گفته شده این نرم افزارها نه تنها ترافیک کاربران را به سایت آنها هدایت میکند، بلکه در خود برنامه جاسوسی دارد که اطلاعات روی رایانه، از جمله آدرسهای دیگران را بدون آگاهی کاربران به مرکز می فرستد.
در پنجمین جلسه محاکمه متهمان وقایع بعد از انتخابات، نماینده دادستان به خاطر استفاده بعضی از متهمان از اینترنت و دسترسی به سایتهایی ازجمله «بالاترین» کیفرخواست ویژهای را علیه آنان تنظیم کرده بود.
نماینده دادستان در این دادگاه اینترنت را یکی از عوامل «تهدید» نظام خواند و اذعان کرد که معترضان «توانسته اند با بهره برداری از شبکه عظیم اطلاعاتی در اینترنت ، شناسایی و اتصال جریانات معاند و معترض به یکدیگر، جریان سازی و اجرای عملیات روانی و رسانه ای با عضو گیری و ایجاد سایت های متعدد، فراهم کردن بستر مناسب در فضای مجازی برای آشوب گران و گروه های تروریستی و هدایت اغتشاشات ، تضعیف جایگاه داخلی و بین المللی نظام را به طور هدفمند به اجرا در آورند».
شیوه ای که اتحادیه اروپا برای کمک به کاربران اینترنتی در ایران در پیش گرفته، در ابتدا در امریکا پی گیری شد. در این زمینه سرمقاله پر سر وصدای روزنامه واشنگتن پست بی تاثیر نبود. این روزنامه درسرمقاله خود خطاب به اعضای سنای آمریکا نوشت، شهروندانی که زیر حاکمیت رژیمهای خودکامه به سر می برند، مثل مردم ایران یا برمه، برای کسب اطلاعات نیاز به دسترسی به اینترنت دارند. واشنگتن پست افزود، در برابر هر یک دلار که صرف تکنولوژی رهایی بخش شود، رژیمهای سلطه گر باید هزاران دلار برای برپایی وسایل مسدود کننده خرج کنند، اما باز هم در این دیوارها شکاف ایجاد خواهد شد و با افزایش این منفذها وشکافها سرانجام دیوارها فروخواهند ریخت.
سرمقاله واشنگتن پست موجب شد چندی پیش نمایندگان سنای آمریکا برای کمک به مردم ایران برای مقابله با سانسور دولتی اینترنت در کشور، با تصویب لایحه ای به نام «قربانی سانسور ایران» که بعدا به «وویس» مشهور شد، ۵۰ میلیون دلار بودجه برای این کار اختصاص دادند. برخی سناتورها خواستار مجازات و جریمه شرکتهای غیر ایرانیای شدند که به فیلترینگ و شنود شبکه ارتباطات همراه و اینترنت در داخل ایران کمک کردهاند.
گفتنی است که پیش از آن نیز نهادهایی آمریکایی جلوگیری از سانسور اینترنت در ایران تلاش کرده بودند. از جمله این تلاش ها را اندازی دو پراکسی مشهور «فری گیت» و «اولترا سرف» بود که اگر چه هدف اولیه آن ها فراهم کردن اینترنت بدون سانسور و با سرعت برای کاربران چینی به شمار می رفت اما پس از وقایع انتخاباتی اخیر استفاده از آن ها برای ایرانی ها نیز رایگان و آزاد شد. البته این دو سایت هم اکنون توسط دولت ایران فیلتر شده اند.
مدتی کوتاه پس از تصویب این لایحه در سنای آمریکا، دولت هلند به عنوان اولین دولت اروپایی تلاش های خود را برای کمک به کاربران اینترنتی در ایران آغاز کرد. در هلند نیز این کار با انتشار نامه ای سرگشاده در یکی از پرتیراژترین روزنامه های این کشور با نام «فولکس کرانت» و با امضای مشهورترین چهره های سیاسی، مدنی، علمی و هنری آغاز شد. در این نامه با عنوان «فراخون شکستن سکوت» درخواست مهمی مطرح شده بود: «از تمامی شرکت ها، مؤسسات و دانشگاه های هلند مصرانه تقاضا داریم "سرورهای" خود را در اختیار معترضین در ایران قرار دهند. ما از کلیه دانشگاهها، مؤسسات و شرکتهای هلندی می خواهیم برای استقرار ارزشهای دموکراتیک به پا خیزند. ارزشهائی که امروز بسیارانی در ایران برای دستیابی به آن جان خویش را ارزانی می دارند.»
در واکنش به این نامه شماری از احزاب سیاسی حاضر در پارلمان هلند لایحه ای را ارائه دادند که بر اساس آن از دولت خواسته شد تا در چارچوب اتحادیه اروپا اقداماتی را بر علیه حکومت ایران در پیش گیرد. از جمله تصمیماتی که در مجلس در این زمینه اتخاذ شد، تخصیص بودجه یک میلیون یورویی جهت کمک رسانی به امر انتشار اخبار و اطلاعات مربوط به ایران است. همچنین نمایندگان مجلس هلند فروش فن آوری سانسور و فیتلرینگ اینترنتی به دولت ایران را ممنوع کردند. آنها همچنین از شرکت های زیمنس و نوکیا درخواست کردند تا سود حاصله از فروش فن آوری مربوطه به ایران را در اختیار سازمانهائی که برای دستیابی آزاد به وسائل ارتباط جمعی تلاش میکنند، قرار دهند.
یکی از این سازمان های هلندی فعال در این زمینه، جمعیت «iProxyIran» استکه تلاش می کند سرورهای پراکسی (proxyservers) در جهت دسترسی آزاد به اینترنت در ایران فراهم کند. به پیشنهاد این جمعیت، مجلس هلند از دانشگاه ها، مدارس و شرکت های هلندی درخواست کرد تا ظرفیت مازاد کامپیوترهای خود را در اختیار کاربران اینترنتی ایران قرار دهند. حتی با پیشنهاد یکی از نمایندگان با نام «هان تن بروک» نیز موافقت شد که در تعطیلات تابستانی از امکانات اینترنتی مجلس هلند برای پیشبرد هدف خبر رسانی در مورد مسائل ایران استفاده شود.
ابتکار نهادهای مدنی برای کمک به مردم ایران
شماری از نهادها و سازمان های مدنی نیز ایده های بسیار جالبی را برای کمک به جنبش سبز ایران تبدیل به واقعیت کرده اند.
یکی از این ایده ها «پروژه تور» است که که برای حفاظت از حریم خصوصی و گمنامی کاربران در اینترنت نرم افزار رایگان ارائه می دهد و گروهی از متخصصان و اساتید دانشگاهی اروپایی و آمریکایی آن را پایه گذاری کرده اند. به گفته اندرو لیومن مدیر اجرایی«پروژه تور»، این نرم افزار آزاد به کاربران امکان می دهد سرورهای پراکسی روی کامپیوترهای خود ایجاد کنند و بعد به «شبکه ای از تونل های مجازی» دسترسی داشته باشند. در وقایع پس از انتخابات ایران شمار کاربران این پرژه از میانگین ۳۰۰ هزار نفر در روز به ۵۰۰ هزار نفر رسید. براساس یکی از قابلیتهای پروژه تور کاربران اینترنتی میتوانند ناشناس روی اینترنت با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و محل آنها ناشناخته بماند.
یک برنامه جالب دیگر که توسط تیمی از استاتید علوم سیاسی و مهندسان نرم افزار در دانشگاه تورنتو کانادا دنبال می شود «سایفون» نام دارد. این برنامه مجانی به شهروندان کشورهایی که اینترنت در آنها محدود شده است اجازه می دهد که بدون نگرانی از سانسور اینترنت از آن بهره ببرند. شبکه خبری بی.بی.سی در گزارشی درباره این پروژه اعلام کرد: سایفون از طریق همیاری شبکه ای کار می کند، یک کاربر در کشوری که اینترنت در آن آزاد است می تواند این برنامه را روی کامپیوترش دانلود کند و آن را برای کاربر دیگری از طریق اینترنت قابل دسترسی کند. به این ترتیب کاربر کشوری که در آن اینترنت سانسور می شود می تواند با همان پسورد و از طریق پروکسی سروری که در این شبکه ارتباطی تعبیه شده است به راحتی وارد اینترنت شود.
طراحان این سیستم می گویند این برنامه مانع از ردیابی کاربران توسط ای اس پی ها می شود زیرا آنها تنها می توانند تشخیص دهند که کامپیوتری به کامپیوتر دیگری متصل شده است و از یافتن این که این کاربر از چه سایت هایی بازدید کرده است، ناتوان هستند.
یکی دیگر از سازمانهایی که درصدد کمک برای رفع سانسور اینترنت است «کنسرسیوم جهانی برای آزادی اینترنت» نام دارد. این کنسرسیوم یک سازمان کوچک است که متخصصان داوطلب در آن سعی میکنند با مدیریت شبکهای از سرورها روزانه به حدود یک میلیون کاربر امکان گذار از فیلترها را بدهند.
علاوه بر نمونه های یاد شده شنیده می شود که گروهی از دانشجویان اروپا، کانادا و امریکا نیز در تلاش هستند تا ظرفیتهای خالی سرورهای کامپیوتری دانشگاه هایشان را در اختیار کاربران ایرانی بگذارند. در این برنامه کاربران ایرانی امکان خواهند داشت تا از طریق یک تونل اختصاصی مجازی از اینترنت پرسرعت ارائه شده توسط دانشگاهها استفاده کنند.
تلاش هایی که برای ارایه اینترنت آزاد، امن و بدون سانسور به جنبش سبز ایران در کشورهای مختلف در جریان است، همگی یک پیام مشترک دارند: قرار نیست ایرانی ها بدون اینترنت باقی بمانند. همچنان تن محافظه محافظه کاران حاکم از این «تهدید» خواهد لرزید.
مرتضی نیک پندار
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|