ایران در ونزوئلا چه می کند؟
ایران در ونزوئلا چه می کند؟
 |
محمود احمدی نژاد و هوگو چاوز رابطه بسیار گرم و صمیمانه ای باهم دارند . یکدیگر را برادر خطاب می کنند. |
رابطه ایران و نزوئلا طی پنج سال گذشته توسعه بیشتری پیدا کرده است. هوگو چاوز و محمود احمدی نژاد، روسای جمهوری دو کشور بارها با هم دیدار کرده و بیش از صد توافق نامه دو جانبه در زمینه های بانکداری، ساختمان سازی، فرآوری موادغذائی، حمل و نقل و البته صنعت نفت به امضا رسانده اند.
رادیوی چهار بی بی سی در برنامه گذر از قاره ها گزارشی از لیندا پرسلی و وپلی هوپ که برای بررسی رابطه ایران و نزوئلا به کاراکاس و شهرها دیگر ونزوئلا سفر کرد ه اند پخش کرده است.
محمود احمدی نژاد و هوگو چاوز رابطه بسیار گرم و صمیمانه ای باهم دارند . یکدیگر را برادر خطاب می کنند و حتی شایع است که هوگو چاوز تنها میهمانی در ایران است که می تواند از خط قرمز منع مصرف مشروبات الکلی عبور کند.
رهبران دو کشور ایران و ونزوئلا بارها بر اهمیت اتحاد سیاسی و اقتصادی خود تاکید کرده اند اما رابطه ایران با ونزوئلا، حزب الله لبنان و برنامه هسته ای این کشور سبب نگرانیهای زیادی در غرب و بویژه آمریکا شده است.
مایکل چرتوف، وزیر پیشین امنیت داخلی آمریکا در این باره می گوید: "ما با دو کشوری روبرو هستیم که در درجه اول از مخالفان سرسخت آمریکا و بریتانیا هستند. این دو کشور یک وجه مشترک باهم پید اکرده اند و آن به عهده گرفتن نقش منفی در صحنه جهانی است. مطمئنا توسعه اقتصادی هم وجود دارد اما این دو کشور رفتار ستیزه جویانه ای در قبال غرب در پیش گرفته اند و نمی گویند که خواهان صلح اند. هوگو چاوز برای پیشبرد آرمان های خاص خود شدت عمل نشان می دهد. آنگونه که در بولیوی و اکوادور و دیگر مناطق آمریکای مرکزی نمونه آن را مشاهده کردیم. محمود احمدی نژاد هم به هیچ وجه این موضوع را پنهان نمی کند که می خواهد نفوذ ایران در منطقه را افزایش دهد بنابراین این دو رئیس جمهوری به دلیل این نقطه نظرهای مشترک است که رابطه ای چنین دوستانه باهم برقرار کرده اند ."
اما اسی نقره، صاحب تنها رستوران ایرانی در کاراکاس معتقد است که محمود احمدی نژاد و هوگو چاوز از نظر فکری به هم نزدیکند و این دلیل اصلی رابطه صمیمانه آنهاست.
اسی نقره سی سال پیش ایران را ترک کرده است. او می گوید دارای درجه دکترا در مهندسی است و همسرش اهل ونزوئلاست. او شاهد توسعه رابطه ایران و ونزوئلا بوده است و می گوید: "هوگو چاوز و محمود احمدی نژاد مثل دو برادرند که سعی دارند به مردم فقیر کمک کنند. هردو فرهنگ و نظرات مشابهی دارند ."
رستوران پرسپولیس در سال 2004 باز شد و به گفته اسی نقره از همین سال بود که رابطه بازرگانی ایران و ونزوئلا رو به توسعه گذاشت و به همین دلیل مشتریان او بیشتر بازرگانانی هستند که برای فروش تکنولوژی به ونزوئلا می آیند.
آقای نقره هم چنین گفت که بیشتر معاملات در رستوران او انجام می گیرد و از جمله میهمانان او همسر محمود احمدی نژاد بوده است. بگفته اسی نقره شمار بازرگانانی که به ونزوئلا می آیند طی چند سال اخیر افزایش قابل ملاحظه ای پیدا کرده است. به اعتقاد او بیشتر این بازرگانان برای فروش فناوری ایران به این کشور می آیند.
در مراسمی که در کاراکاس به مناسبت دهمین سالگرد قانون اساسی این کشور برگزار شده بود هزاران تن از سربازان ارتش و گارد و انقلابیون ونزوئلایی حضور یافته بودند.
با آنکه هوگو چاوز مانند محمود احمدی نژاد می تواند جمعیت زیادی را در این گونه مراسم گرد آورد اما شکاف عمیقی درجامعه ونزوئلا بین هواداران طرح های سوسیالیستی و مخالفان قانون اساسی اش بوجود آورده است، همانگونه که اعتراض های پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران شکاف در جامعه این کشور را آشکار کرده است.
طرح های مشترک
رابطه ونزوئلا با ایران با مخالفت های زیادی روبروست. اما هواداران هوگو چاوز نظیر عادل الزبیر نماینده مجلس ملی ونزوئلا و رئیس انجمن ملی دوستی ایران و ونزوئلا ازثمرات این رابطه می گوید: "به نظر من رسانه ها تصویر منفی از ایران رسم می کنند که منصفانه نیست . ایران کشوری است که می تواند طی دهسال آینده به صورت یک قدرت جهانی در آید. ایران برای ما سرمشق جدیدی برای برقراری مناسبات واقعی و همبستگی است که بهترین نمونه آن را می توانید در کشور ما ونزوئلا مشاهده کنید."
او می افزاید: "ایران برای ما فناوری های جدید ارسال میدارد که فقط برای فروش نیست بلکه برای ایجاد یک رابطه واقعی بین دو کشور است می توانیم تراکتورهایی تولید کنیم که با هزینه سی درصد کمتر می توان به اندازه کافی برای همه تراکتورداشت . ما می توانیم کالاهایی با نصف قیمتی که شرکتهای چند ملیتی هزینه میکردند تولید کنیم ."
سفارت ایران در کاراکاس در منطقه اعیان نشین وال اریبا واقع شده است و محوطه بسیار وسیع و مصفائی دارد که آراسته به باغچه های گلکاری شده زیباست و زمین گلف هم دارد.
ما ( خبرنگار و تهیه کننده رادیو چهار) مدت چهار هفته سعی کردیم که از سفارت ایران برای مصاحبه وقت بگیریم و اطلاعاتی در باره رابطه ایران و ونزوئلا بدست آوریم اما موفق نشدیم.
این بار هم به ما گفته شد که به علت روند تغییر کارکنان سفارتخانه بایدچند هفته دیگر رجوع کنیم. همین مشکل را با مقامهای دولتی ونزوئلا هم داشتیم و گرچه موفق به دیدار یکی از این مقامات شدیم ولی نتوانستیم اطلاعاتی در مورد طرح های بازرگانی دو کشور بدست بیاوریم . بهمین دلیل یک سحرگاه عازم شهر کالا بوسو شدیم که مرکز صنایع کشاورزی و بسیاری از طرح های مشترک ایران و ونزوئلا ست.
ماریا کریستینا رودریگز و میگل کاماچو دو نفر ازاعضای حزب متحد سوسیالیستی هوگو چاوز در دفتر شهرداری ما را پذیرفتند تا به سوالات ما در مورد طرح های مشترک ایران و ونزوئلا پاسخ بدهند.
ماریا کریستینا می گوید: "بله یک شرکت ایرانی ساختمانی، دو هزار و پانصد آپارتمان در این شهر شروع کرده است و در یک کارخانه فرآوری ذرت و چند طرح دیگر هم سهم دارد ."
از آنها می پرسیم که با توجه به تفاوت فرهنگی بین ایرانیان و اهالی شهر آیا حضور آنها مشکلی ایجاد نمی کند ؟
میگل کاماچو در پاسخ می گوید: " آنها بسیار از حضور ایرانیان در این منطقه خوشحال اند چون قبل از بر روی کار آمدن هوگو چاوز این منطقه بکلی بدست فراموشی سپرده شده و ازعمران به دور مانده بود و نیازی فوری به خانه سازی و تولید محصولات کشاورزی و بسیاری کارهای عمرانی در این شهر وجود داشت ."
اما به گفته ماریا کریستینا در آغاز برقراری روابط دوستانه با کشورهایی نظیر ایران هوگو چاوز با انتقادات زیادی از جانب ثروتمندان و الیگارشی ونزوئلا روبرو بود اما حال هممه منتقدان متوجه ثمرات این روابط برای ونزوئلا شده اند.
ماریا کریستینا ما را به یک کارخانه تازه تاسیس شده فراوری ذرت می برد که مدیر نظارتی آن آندره وانداری یک ایرانی ارمنی است.
آندره بیست و دو سال پیش به ونزوئلا آمده است.
وی درمورد حضور و مدت ماموریت ایرانیان در این شهر می گوید که مدت اقامت ایرانیان بستگی به نوع کار و ماموریت آنها دارد و معمولا بین شش تا ده ماه به طول می انجامد آندره می افزاید که ایرانیان نه تنها در این شهر بلکه در سراسر ونزوئلا درطرح های مشترک سرگرم کارند و می افزاید که کارخانه فراوری ذرت در این شهر یکی از ده کارخانه ای است که توسط ایرانیان در سراسر ونزوئلا ساخته شده است.
یک منبع دولت ونزوئلا گفت که طرح های مشترک ایران و کشورش مجموعا بیست میلیارد دلار ارزش دارد . اما شریک بیشترین طرح های اقتصادی ونزوئلا چین است. و با وجود موضع ضد آمریکایی هوگو چاوز که در اکثر سخنرانی های او مشهود است آمریکا هنوز هم شریک اصلی اقتصادی ونزوئلابه شمار می آید.
پس از دیدن از کارخانه فراوری ذرت به همراه ماریا کریستینا به وزارت کشاورزی می رویم . آنچه توجه ما را در نظر اول جلب می کند تراکتوری است که ونیران (ونزوئلا -ایران) نام دارد و در محوطه ورودیه به نمایش گذاشته شده است. این تراکتورها را ایران و ونزوئلا مشترکا می سازند تا برای کشاورزان فقیر بولیوی و دیگر کشورهای آمریکای مرکزی صادر شود و البته کشاورزان مستحق ونزوئلایی هم با قیمت بسیار ارزان می توانند این تراکتورها را خریداری کنند.
در این وزارتخانه با آلبرتو ، کشاورز ونزوئلایی دیدار کردیم که از تاثیر و تغییراتی که این گونه در طرح ها در زندگی افرادی نظیر او بوجود آورده است می گوید: "تغییراتی واقعی روی داده است. قبلا بسیاری از کشاورزان قدرت خریداری تراکتور را نداشتند ولی حال نه تنها این امکان را دارند بلکه دولت هم به خرید آن کمک می کند."
یکی از بزرگترین طرح های مشترک ایران و ونزوئلا طرح عظیم مسکن است که در شهر کالا بوسو در دست ساختمان است
برای گفتگو با مسئولان این طرح به شهر کالابوسو می رویم.
ده ها واحد مسکونی که هریک از چهارطبقه تشکیل شده است به چشم می خورد.
مدت چند هفته تلاش کردیم که از شرکت ایرانی کیسون که مسئول این طرح است اجازه دیدن از این واحدها یا اطلاعاتی در باره انها بگیریم ولی در محل چنین اجازه ای به ما داده نشد و هیچیک از کارکنان این شرکت هم اجازه نیافتند با ما صحبت کنند.
پس از تحقیق های خود در باره این طرح پی بردیم که یک هزار و پانصد واحد مسکونی جدید با کمک هشتاد مهندس و مدیر ایرانی و مهندسان ونزوئلایی در دست ساختمان است.
"داستان عاشقانه ونزوئلا و ایران"
اما همکاری ایران و ونزوئلادر این شهر مخالفانی هم دارد.
اونو فرایو دو نینو گارسیا صاحب یک شرکت حمل و نقل میگوید که شرکتهای ایرانی در انزوای کامل کار می کنند و با جامعه آنها ارتباطی برقرار نمی کنند.
او می گوید: "برای مثال بخش حمل و نقل اصلا بهره ای از این طرح ها نمی برد چون ایرانیها تمام وسائل مورد نیاز خود را از ایران وارد می کنند. وقتی ایرانی ها به اینجا آمدند ما همه خیلی نگران شدیم .طرح خانه سازی خوب است اما هزاران شرکت ساختمانی ونزوئلایی هستند که می توانند همین کار را انجام دهند . مگر قرار بود ایستگاه فضایی تاسیس کنند."
وقتی این داستان عاشقانه دولت ما و ایران شروع شد در خارج از ونزوئلا صرفا به دلیل برنامه هسته ای ایران با انتقادات زیادی روبرو شد اما رئیس جمهوری ما به این انتقادات اعتنایی نکرد و روابط دو کشور هرروز نزدیکتر شد و ما نمی دانیم که سرانجام این رابطه مارا به کجا خواهد کشاند. ما می توانستیم به سازمان بازرگانی جنوب آمریکا (مرکو سور) ملحق شویم اما چنین نکردیم.
بازار برزیل در همسایگی ما بسیار بازار مناسبی است و چرا ما باید با ایران و نه برزیل چنین رابطه ای برقرار کنیم ؟"
واقعیت این است که ونزوئلا برای برقراری رابطه با ایران تلاش زیادی بعمل آورده است است و صرفنظر از شراکت اقتصادی رابطه دو کشور بیشتر بر پایه سیاسی بنیان گذاشته شده است.
بعضی از تحلیل گران سیاسی در ونزوئلا معتقدند که زیان این رابطه بیش از فایده آن است.
در بازگشت به کاراکاس با آنتونیو کووا خبرنگارو جامعه شناس مخالف دولت آشنا می شویم و پای گفتگوی او می نشینیم :
اورانیوم، "دلیل رابطه دو کشور"
" پرزیدنت چاوز پی برد که شباهت زیادی بین نقطه نظرهای او و احمدی نژاد وجود دارد . دشمنان و اهدافشان یکسان است. و با توجه به علاقه ایران به داشتن توانایی هسته ای و حتی بمب هسته ای پی برده شد که درجنوب ونزوئلا اورانیوم یافت می شود اما در باره این مسئله هیچ گونه شفافیتی به چشم نمی خورد . منظورم این است که کسی از محل و میزان اورانیوم موجود اطلاعی ندارد. "
از انتونیو کووا می پرسیم که آیا دولت ونزوئلا در این مورد تحقیق کرده است؟
آنتونیو در پاسخ می گوید: "البته و هستند کسانی که از ایران و سایرنقاط خاورمیانه و حتی مقامات غیررسمی از خاورمیانه در ونزوئلا سرگرم تحقیق در این باره هستند."
از او می پرسیم که منظور از این مقامات غیر رسمی چه کسانی است؟
آنتونیو کووا در پاسخ میگوید: "منظورم حزب الله و ماموران امنیتی هستند "
می پرسیم آیا مدرکی هم در این باره دارد؟
او پاسخ می دهد: " درست است که شبکه حزب الله در امریکای لاتین در آرژانتین کشف شد اما در ونزوئلا هم تعداد زیادی فلسطینی و لبنانی زندگی می کنند و شک و ظن های زیادی در مورد فعالیت اعضای حزب الله در ونزوئلا وجود دارد."
وقتی به آنتونیو خاطر نشان می کنیم که گزارشهایی در این باره در رسانه های بین الملی انتشار یافته ولی مطمئنا باردیگر دولت ونزوئلا شدیدا این گزارش ها را رد خواهد کرد. وی در پاسخ می گوید: "البته که رد خواهد کرد اما فعالیت های مشکوکی به چشم می خورد. برای مثال یک ما یک خط هوایی موسوم به کوم ویاسا در ونزوئلا داریم که معمولا فقط پروازهای داخلی دارد اما عجیب این جاست که این خط هوائی پروازهایی از کاراکاس به دمشق و از دمشق به تهران دارد. و ما فکر میکنیم اتفاقاتی می افتد که ما از آن اطلاع نداریم و دولت ونزوئلا ما را عادت داده است که منتظر هر رویداد غیر منتظره ای باشیم ."
و شاهد چنین پروازهایی از تهران به کاراکاس عده ای دانشجوی ایرانی هستند که با این پرواز به ونزوئلا آمده اند و ما وقتی بدنبال چند ایرانی برای مصاحبه در کاراکاس می گشتیم بطور اتفاقی در خیابان به انها برخوردیم. اول فکر کردیم بازرگان اند اما بعد معلوم شد دانشجو هستند .
بعضی از آنها از این موضوع تعجب کرده بودند که این هواپیمای عظیم فقط حامل ده نفر سرنشین بود. دانشجویان ایرانی بعد از اعتراض هایی که به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایران انجام گرفت به ونزوئلا آمده بودند.
بعضی از این دانشجویان در تظاهرات اعتراض آمیز به نتایج انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده و طعم بازداشت را چشیده بودند.
آنها می گویند که بدلیل نداشتن امنیت در ایران از کشورشان فراری شده اند و قصد دارند به کشورهای دیگر پناهنده شوند.
برای ما این اتفاق بسیار جالبی بود که در کشور متحد و دوست نزدیک محمود احمدی نژاد به کسانی برخورد کنیم که بدلیل مخالفت با او از کشورشان فراری شده اند.
در گفتگو با عادل الزبیر نماینده مجلس ملی ونزوئلا از او پرسیدیم که آیا وقایع اخیر در ایران باعث تردید ونزوئلا در مورد توسعه رابطه خود با این کشور نشده است؟
عادل الزبیردر پاسخ می گوید: "آنچه در ایران روی داد یک توطئه بین الملی بود که قبل از انتخابات علیه ایران طرح ریخته شده و به این اعتراض ها منجر شد . هدف از این توطئه بی ثبات کردن و لطمه زدن به انقلاب این کشور بود."
از عادل الزبیر پرسیدیم که آیا این شایعات درست است که ونزوئلا اورانیوم به ایران صادر می کند؟
او در پاسخ می گوید:" حتی اگر ما به چنین اقدامی دست زده بودیم نباید مسئله ای ایجاد کند. منظورم این است که ما حتی فناوری استخراج اورانیوم را هم نداریم ولی هروقت صدور اورانیوم را شروع کردیم آنرا اعلام خواهیم کرد. ما هیچ مشکلی برای معامله برسر اورانیوم با کشورهای دیگر جهان هم نخواهیم داشت . باعتقاد من ایران حق دارد فناوری هسته ای برای مقاصد صلح آمیزداشته باشد . و هیچ نشانه ای در دست نیست که حاکی از تلاش ایران برای ساخت سلا ح های هسته ای باشد."
از عادل الزبیر سپس سوال کردیم که اگر ایران در واقع به ساخت سلا ح های هسته ای دست بزند آیا ونزوئلا هم چنان از این کشور حمایت خواهد کرد؟
او می گوید: "فعلا این موضوع را کنار بگذارید. آن چه روشن است این است که ما از حق تمامی مردم به استفاده از فناوری هسته ای حمایت می کنیم و معتقدیم که دلیل اصلی نگرانی های زیاد از بابت ایران قولی است که ایران در مورد دادن این فناوری به متحدانش است."
یکی از نگرانی های عمده آمریکا حضور کسانی است که ظن می رود با حزب الله لبنان که از سوی آمریکا یک گروه تروریستی خوانده می شود در ارتباط اند.
در کاراکاس مغازه های زیادی وجود دارد که صاحب آن ها شهروندان ونزوئلایی با تبار خاورمیانه ای به ویژه سوری و لبنانی هستند.
اولین گروه ازاین مهاجران در قرن نوزدهم به ونزوئلا مهاجرت کردند . پس از آن اولین مهاجران لبنانی در دهه 1980 و در اوج جنگ داخلی و خونین لبنان به ونزوئلا آمدند که اکثرا مسلمان بودند.
فوزی کنعان یک لبنانی ساکن ونزوئلاست که می گوید به دلیل وجود صلح و امنیت به این کشور آمده است اما سال گذشته وزارت خزانه داری آمریکا حساب بانکی او را مسدود کرد و نام او را در فهرست افراد تحت نظر قرار داد.
به گفته آمریکا شواهدی حاکی از ارتباط فوزی کنعان با حزب الله و تامین مالی آن در دست دارد که نشان می دهد فوزی کنعان با اعضای حزب الله برای فراهم آوردن تسهیلات مسافرتی آنها و بحث در باره مسائلی نظیر آدم ربایی و حملات تروریستی دیدار داشته است.
فوزی کنعان این اتهامات را رد میک ند و می گوید که هیچ کارخلافی از او سرنزده است. فوزی کنعان می افزاید که در حساب بانکی اش کمتر از دویست هزار دلار داشته و نمی داند چگونه می توانسته با این مبلغ به حزب الله کمک کند. فوزی کنعان معتقد است که صرفا بدلیل مسلمان بودن تحت تعقیب قرار گرفته است اما می افزاید که وزارت خارجه ونزوئلا از او حمایت کرده و به او گفته که هدف از این اتهامات صدمه زدن به ونزوئلاست.
با وجود این مایکل چرتوف، وزیر پیشین امنیت داخلی آمریکا معتقد است که تعداد اشخاصی مانند فوزی کنعان در ونزوئلا کم نیستند.
او می گوید: "من فکر می کنم که ما شاهد موارد دیگری از این قبیل خواهیم بود چون هوگو چاوز و رهبران ایران مناسبات خود را با حزب الله هرچه بیشتر تقویت کرده اند. حزب الله البته ده ها سال است که توانسته با تلاش ایران به نیمکره غربی نفوذ پیدا کند و با ارتباطات و توانایی هایی که دارد شبکه ای از ارتباطات با ایران و نزوئلا و باندهای قاچاق مواد مخدر به وجود آورد کند . این فقط حرف نیست بلکه از شبکه ای صحبت می کنیم که با نقل و انتقال فناوری، پول و افراد توانسته یکی از خطرناک ترین سازمان های تروریستی یعنی حزب الله را در نیمکره ای بسیار نزدیک به آمریکا فعال سازد."
دولت ونزوئلا هرگونه ارتباط بین رابطه دوستانه خود با ایران و توسعه دامنه فعالیت های حزب الله را شدیدا رد می کند .
عادل الزبیر نماینده مجلس ملی ونزوئلا به وضوح از این که در این مورد از او پرسشی را مطرح کردیم برآشفته بنظر می رسید و در پاسخ گفت: "انتقاداتی که در رسانه ها از رابطه ما با ایران می شود به خصوص در آمریکا نمی تواند به رویاهای ما خاتمه بدهد. ما می دانیم که در پس تمام این انتقادات یک هدف وجود دارد و آن پایان دادن به این رابطه و به اجرا در آوردن تحریم علیه ونزوئلاست. نظیر آن چه علیه ایران اعمال شده است. اما ما به تقویت مناسبات خود با ایران ادامه خواهیم داد تا به آمریکا نشان دهیم که می شود از الگوی جدیدی از روابط و دیپلماسی بین المللی پیروی کرد که با آن چه تاکنون مرسوم بوده است تفاوت زیادی داشته باشد."
مطمئنا دولت ونزوئلا لزومی به توجیه انتخاب دوستان خود نمی بیند و ایران هم مایل به تغییر در رابطه خود با کشوری در آمریکای لاتین نیست که تاکنون نظیر آن را با هیچیک از کشورهای مسلمان نداشته است.
در این میان غرب و به ویژه آمریکاست که با دقت رابطه دو کشور را درنظر گرفته است. این فضای بدبینی، اتهامات و فرضیه بافی هایی که در هردو سو وجود دارد، دوران جنگ سرد را به یاد می آورد.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|