ولی فقیه، مشروعیت خود را از مردم می گیرد یا خدا؟

ولی فقیه، مشروعیت خود را از مردم می گیرد یا خدا؟

محمد یزدی در واکنش به اظهارات هاشمی رفسنجانی گفته که نظام مشروعیتش را از خدا می گیرد نه مردم

خطبه های اکبر هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه تهران، موضع گیری های سیاسی جناح محافظه کار را در پی داشت، اما اشارات آقای هاشمی به مبانی مشروعیت جمهوری اسلامی، عدهای از فقها را نیز به واکنش واداشته است.

آقای هاشمی، رئیس مجلس خبرگان در سخنان خود با تاکید بر اینکه قانون اساسی ایران با اتکا به اصل حضور مردم تدوین شده، مشروعیت نظام جمهوری اسلامی را برگرفته از مردم دانست و گفت همه مناصب این نظام از رهبری تا ریاست جمهوری و شوراها با انتخاب مردم معنا می یابند و حتی رهبر نظام نیز "مخلوق" رای مردم است.

صریح ترین اعتراض به این خطبه ها از جانب آیت الله محمد یزدی مطرح شد که روز شنبه در یک نشست خبری در مقام "عضو شورای نگهبان و مجلس خبرگان و طلبه ای که در قم تحصیل کرده"، بر مبانی فقهی استدلال سیاسی اکبر هاشمی رفسنجانی اشکالاتی وارد کرد و گفت حاکمیت در نظام اسلامی ناشی از مبدأ الهی است و حاکم این نظام، مشروعیت خود را از خداوند می گیرد و نه مردم.

آقای یزدی تاکید آقای رفسنجانی در خطبه اول نماز جمعه بر مردم را "غلط فاحش" می داند چرا که از دیدگاه او در فقه اسلامی و تشیع اثنی عشری نباید مشروعیت و مقبولیت را هم عرض یکدیگر قرار داد، چون اولی از جانب خداوند و دومی از جانب مردم به ولی فقیه تعلق می گیرد و "صرف همراهی مردم (مقبولیت)، مشروعیت نظام را ایجاد نمی کند."

مطابق گفته های آیت الله یزدی حضور مردم در اسلام تنها از آن رو اهمیت دارد که حکومت الهی را قابل عمل می کند.

نظریه انتخاب در مقابل نظریه انتصاب

این دو اظهار نظر در باره مبنای مشروعیت ولی فقیه در حکومت اسلامی ریشه در شکل گیری دو نحله فکری در میان نظریه پردازان و مفسران تئوری ولایت فقیه دارد.

دیدگاه آقای هاشمی تحت نظریه "ولایت انتخابی فقیه" تدوین شده است که طبق آن مردم خود ولی فقیه دارای شرایط (مندرج در قانون اساسی) را بر می گزینند و قدرت عزل او را نیز دارند.

دیدگاه آقای یزدی متکی به نظریه "ولایت انتصابی فقیه" است که بر اساس آن فقیه حاکم با توجه به دو رکن علم و عدالت از جانب امامان به مقام ولایت بر جامعه اسلامى منصوب شده‏ است و مردم در مشروعیت، حقانیت و قانونیت حکومت او هیچ نقشى ندارند.

طبق نظریه انتخاب، مجلس خبرگان با تشخیص خود فقیه حاکم را به این مقام می گمارد و می تواند او را در صورت "تشخیص" از این مقام عزل کند، اما در نظریه نصب، رای خبرگان تنها به مثابه "رجوع به بینه" است؛ یعنی خبرگان تنها کاشف فقیه اصلح هستند و "فرد متعین" را نه انتخاب، بلکه معرفی می کنند.

قانون اساسی چه می گوید

هواداران نظریه نصب یا انتخاب هر دو اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را بر اساس دیدگاه های خود تحلیل کرده اند و می توان مدعی شد در نهایت بر اساس یک قانون اساسی واحد به دو الگوی حکومتی متفاوت رسیده اند.

تاکید هواداران نظریه نصب بیشتر بر اصل 5 قانون اساسی است که در زمان غیبت امام دوازدهم شیعیان، ولایت امر و امامت امت را بر عهده فقیه عادل و باتقوا، آگاه به زمان، شجاع، مدیر و مدبر می داند و به تعبیری برای حکومت فقیه نیز همچون ولایت امامان شانی الهی قایل می شود.

اما نظریه دیگر بر اصل دیگری از قانون اساسی تکیه می کند: در اصل 107 قانون اساسی آمده آیت الله خمینی از طرف اکثریت قاطع مردم به رهبری "شناخته" و "پذیرفته" شد و بعد از او تشخیص و انتخاب فقیه واجد الشرایط برای حاکمیت نظام بر عهده مجلس خبرگان است.

هواداران نظریه انتخاب ولی فقیه ذکر واژه "انتخاب" در اصل 107 را نشان از آن می دانند که حاکم اسلامی پیش از برگزیده شدن از جانب مجلس خبرگان هنوز ولی فقیه نیست و تنها با اعلام انتخاب این نهاد است که هویت دینی و سیاسی خود را پیدا می کند.

هواداران نظریه انتخاب بر اصول دیگری از قانون اساسی هم تاکید دارند نظیر اصل 111 که از عزل رهبری سخن می گوید، اصل 142 که به رئیس قوه قضائیه امکان رسیدگی به اموال رهبری را می دهد، اصل 6 قانون اساسی که اداره امور کشور را متکی به آرای عمومی می داند و اصل 56 که حاکمیت مطلق بر انسان را تنها از آن خدا می داند و انسان را واجد حق غیر قابل سلب حاکمیت بر سرنوشت اجتماعی خویش معرفی می کند.

نظریه ولایت فقیه آیت الله خمینی و آیت الله منتظری

آیت الله خمینی در زمان تبعید خود در عراق نظریه ولایت فقیه را مطرح کرد و بعد از انقلاب اسلامی به تشریح و تکمیل آن پرداخت.

مطابق دیدگاه آیت الله خمینی تمام اختیارات امامان به عنوان حجت خداوند بر مردم، عینا برای فقها نیز وجود دارد و این مشروعیت الهی است که مبدا مجوز یا استحقاق حکمرانی زمامدار در زمان غیبت به حساب می آید.

از مخالفان این نگاه به نظریه ولایت فقیه، آیت الله حسینعلی منتظری است که از ابتدای انقلاب شبهاتی نیز بر مطلقه بودن اختیارات حاکم فقیه مطرح کرده بود.

آیت الله منتظری معتقد است ولی فقیه بدون آرای عمومی مردم دارای هیچ مشروعیتی نیست.

مطابق این دیدگاه تا زمانی که خداوند خود شخص یا اشخاصی را برای ولایت بر مردم تعیین نکرده باشد، حق انتخاب را بر مردم تفویض کرده است و فرد منتخب مردم، بهره مند از تنفیذ الهی نیز هست.

از نگاه آیت الله منتظری ولایت فقیه به منظور اسلامی بودن قوانین کشور و رضایت مردم از جریان کلی امور است و اگر جامعه اسلامی به تکاملی برسد که توسط کارشناسان اسلامی و احزاب مستقل بتواند حاکمیت شرع را پیاده کند، هدف از ولایت فقیه تامین شده است.

در نگاه آیت الله منتظری بقای رضایت مردم شرط بقای مشروعیت حکومت است.

او هفته پیش نیز در پاسخ به سوالات شرعی محسن کدیور در باره حوادث بعد از انتخابات گفت اگر حاکم اسلامی عدالت، امانتداری و رای اکثریت مردم را از دست بدهد خود به خود و بدون حاجت به عزل، از ولایت ساقط می شود.

شارحان دو نظریه ولایی

تقسیم بندی حامیان و مروجان دو نظریه در یک فهرست جامع و خط کشی شده کار دشواری است، چرا که در سه دهه گذشته بسیاری از سیاستمداران و متفکرین مذهبی در میان این دو قطب نوسان هایی داشته اند یا لااقل در باره مبنای مشروعیت ولایی، صحبت های متفاوتی بیان کرده اند.

اما در میان نظریه پردازان حکومت اسلامی و نظریه نصب، آیت الله محمد تقی مصباح یزدی جایگاه ویژه ای دارد.

آقای مصباح یزدی یک بار در شهریور سال 85 و در آستانه انتخابات مجلس خبرگان تفاوت دیدگاهش را با رقیب خود، اکبر هاشمی رفسنجانی بیان کرده بود و به طور شفاف گفته بود در مساله ولایت فقیه، دیدگاه آقای هاشمی را نمی پسندد.

مطابق دیدگاه آقای مصباح، مردم "ناصب" ولی فقیه نیستند، بلکه "ناصر" او هستند و حاکم فقیه مشروعیت خود را در سلسله مراتب الهی از خداوند، پیامبر و امامان به دست می آورد.

آقای مصباح انگاره انتخاب ولی فقیه توسط مردم را رد می کند و می گوید انطباق نظریه حکومت اسلامی بر دموکراسی غیرممکن است.

آیت الله جوادی آملی نیز اگرچه مشرح نظریه ولایت عام فقهاست که برای دیگر فقهیان نیز از حاکمیت و قدرت سهمی قایل است، اما در کل کارکرد بیعت مردم با ولی فقیه را تنها کارکردی کشفی می داند و می گوید این بیعت یا مقبولیت، علامت حق است، نه علت آن.

او می گوید زمامدار اسلامی از طرف مردم یا خبرگان منصوب یا معزول نمی شود و نباید به بهانه تکریم آرا عمومی، حق حاکمیت را مجعول خلق دانست.

آیت الله خامنه ای نیز در بخش استفتائات خود گفته اختیارات ولی فقیه در صورت تعارض با اراده و اختیار مردم، بر اختیارات و تصمیمات مردم مقدم و حاکم است.

در طرف مقابل، فقها و روشنفکران بسیاری نیز از نظریه انتخاب فقیه دفاع می کنند.

آیت الله یوسف صانعی با انکار اصل قیمومیت در اسلام از مهم ترین شارحان این دیدگاه به حساب می آید.

از میان فهرست حامیان این نظریه می توان به سید محمد خاتمی، مجید انصاری، علی اکبر محتشمی پور و محمد تقی فاضل میبدی، مهدی کروبی و عبدالکریم سروش اشاره کرد که برای قدرت منشا زمینی قائلند و مقبولیت و مشروعیت را از رای مردم می دانند.

در این میان، اکبر هاشمی رفسنجانی تلاش زیادی دارد که با اتکا به نزدیکی خود به آیت الله خمینی، مبانی فکری و شیوه عملی حاکمیت او را بازتفسیر کند و نشان دهد آیت الله خمینی نیز برداشت واقع بینانه تری از قدرت داشته و مشروعیت نظام را متکی به پشتوانه مردمی می دانسته است.

iran-azad - ایران - تهران قانون اساسی و امام در عراق چی گفته اینا همه کشکه اصل قضیه اینه که یه عده سوار خر شدند حالا پایین بیا هم نیستند همین آقای یزدی فردا می گه سند لاستیک دنا رو خدا به نام من زده همینطور که روزی که هاشمی سوار خر بود کلی سند خدا به نام خودش و پسراش زد حالا که دارند از خر می اندازنش پایین دمکرات شده دوشنبه 29 تیر 1388

khooroos - امارات - دبى کم کم بکید امام زمانه خودتونو راحت کنید این اقا از کى تا حالا با خدا هم صحبت مى کنند اصلا همین رفسنجانى بود اوردش رو کار - خدا که کاره اى نبود رو رو برم اکه به اینا هر دین دیگه اى یا بهتر بگم هر بهانه دیگه اى بدن دستشون باز هم یه جورى برا خودشون میبافند میدوزند جاى این حیوانات فقط باغ وحشه - اونجا میتونند خوب رهبرى کنند دوشنبه 29 تیر 1388

WAXY - امریکا - سیاتل قطعاهرحکومتی مشروعیت خودش را از مردم در أن شک به دل خود راه ندهید و در راه خود ثابت قدم باشید چراکه اوباماست. دوشنبه 29 تیر 1388

dook - مارات - دبی ولی فقیه، مردیکه بچه باز خودشو به پیغمبر زده و چه ادعاهایی میکنه. دبی دوشنبه 29 تیر 1388

shabe sepid - مالزی - کوالالامپور خدااااااااااااااااااا.مردم دوشنبه 29 تیر 1388

varishi - ایران - تهران اصلا از پایه خرابه... چی میشه گفت...افسوس دوشنبه 29 تیر 1388

bij - المان - المان یکی سوال میکرد: ((شما چطور میتونید مفهوم ضد انسانی را در حجاز 1400 سال پیش درک کنید؟ ارزشها و ضد ارزشها در طول زمان و در جوامع مختلف تغییر میکنند...)) ارزشها فرهنگی(نه بدیهیات انسانی) و احکام کشورداری و جزایی بقول ان هممکاتبه ای تغییر کرده اند! در نتیجه، انها قرنها پیش مصرف خود را در جامعه از دست داده اند مگر انکه مانند انچه در سیستم اسلامی ایران جاریست انگیزه عقب افتادگی در تمام شئونات زندگی باشند. دوشنبه 29 تیر 1388

delmorde - سوپد - یوتوبوری دورد به رفسنجانی که باصراحت واقعیت را بیان کرد. این یک حقیقت محض است اما کسانی که تعصبات احمقانه دینی دارند این خرد را ندارند و نمتوانند بپذیرند. و انقدر سلولهای مغزشان در خرافات و اوهام غرق شده و اشباع است.که برنمی تابند حقیقت را. حکومت از ان ملت و در خدمت مردم است وبس. پس مشروعت ان توسط ملت باید باشد. خداوند انسان را ازاد خلق کرده و به او عقل داده تا خود راه و روش زندگی کردن را انتخاب کند. اگر می خواست خود بگوید چه بکن و چه نکن به او عقل نمی داد مانند حیوانات بایستی مربی تعین می کرد که او بنده گانش را تربیت کند ولی همه انسانها را عقل داده. و بنابراین حکومت از ان ملت است و باید در خدمت مردم باشد و از طرف ملت مشروعیت ان تعین میشود . خداوند اما خود حاکم همه هستی است. نیازی نمی بیند در این امور دخالت کند هنگامی که بما عقل انتخاب روش زندگی کردن را داده. دوشنبه 29 تیر 1388

alirezagholami - ایران - Tehran اگر نظام مشروعیتش را از مردم نمیگیرد خوب مردم هم چنین نظامی نمیخواهند حالا باید به کی اینو بگیم؟ دوشنبه 29 تیر 1388

khodekhodeshe - بلژیک - انت ورپ ای بی خدا اخه چقدر مغلطه بازین شماها. دوشنبه 29 تیر 1388

mahnadi - هلند - هارلم پس با این حساب کل امامت هم زیر سوال رفت چون هیچ کدوم از طرف خداوند وحی نگرفتن ولی وقیه هم نه از خدا که از ته چاه امر میگیره تنها کسی که از طرف خداوند برای مردم وراهنمایی آنها انتخاب شد حضرت محمد(ص) است وبس **لطفا سوءتفاهم نشود ما به امامان به عنوان نوادگان حضرت محمدص احترام میگزاریم سءوال من اینجا این است حالا ما چطور متوجه بشیم که خداوند چطور مشروعیت به ولایت وقیه داده ؟؟؟؟؟؟!!!!!!!!!!!!! حاجی ماخودمون آخرخطیم توبدتری میگم حاجی تومارو یه جورایی چیزفرض کردی ؟؟؟؟ ننگ بر ولایت وقیه وحامیان کاسه لیس آن زنده باد مردم شریف وآگاه ایرانی دوشنبه 29 تیر 1388

ukguy4u - بریتانیا - لندن هیچ کدام ولی فقیه قدرتشو از شیطان میگیره . دوشنبه 29 تیر 1388

shayan2uk - انگلیس - هال مرگ بر خامنه ای مرگ بر فضاحت وقیح مرگ بر حکومت اسهالی اصلا مرگ بر خدا دوشنبه 29 تیر 1388

baran shomal - نروژ - اسلو گم شید انگار عهد پاچه وزوزک است. ای جاهلای عقب افتاده بزودی از خرتون به زیر می اوریم شما را دوشنبه 29 تیر 1388

ARTEMIS-SW - سوئد - مالمو اگر بی غرض و مرض قران را به فارسی بخوانید دستور العمل کلیه ی جنایات از القاعده تا طالبان از اخوان المسلمین تا ابو صیاف در این کتاب است حال اگر می خواهید سرتان را چون کبک به زیر برف 1400 ساله ی اسلام فرو برید .انتخاب با شماست.ملایان که جای خود دارند. دوشنبه 29 تیر 1388

samu - لندن - لندن دکتر بورو دکتر.دکتر بورو دکتر  دکتر بورو دکتر.    دکتر بورو دکتر دوشنبه 29 تیر 1388

parastoo06 - استرالیا - سیدنی پس بدون رو در واستی بگین حکومته دیکتاتوری یا کومونیستی، یا پادشاهیه!! شاه هم همین استدلال رو داشت. دوشنبه 29 تیر 1388

zorro.ir - ایران - تهران خدا وکیلی کسی چیزی فهمید به من هم بگه اینها اینقدر حرف و می پیچونند که خودشون هم نمی فهمند چی میگن فردا پس فردا رفسنجانی رو محکوم میکنند به جرم اینکه عکس خدا رو پاره کرده ! دوشنبه 29 تیر 1388

ballotak - انگلستان - لندن یکی به من بگه رهبر رو چه جوری کشف میکنن؟ تا اونجایی که من میدونم بحث اکتشاف در مورد زیرخاکی و بقایای موجودات ماقبل تاریخ و ... و یا یافته های جدید بشر صدق میکنه! این رهبری که این آقایون تصویر میکنن و ما میبینیم نشانی از مُدِرنیته نداره پس بدون تردید باید یه ربطی به دایناسورها داشته باشه (حداقل بلحاظ عقل و قوه ادراک مسایل پیرامون خودش)! دوشنبه 29 تیر 1388

khorzookhan - ایران - تهران مهم مهم خبرهای رسیده حاکی از آن است که چند تن از علمای برجسته قم به آیت‌الله خامنه‌ای فشار می‌آورند تا به جای ادامه جانبداری از احمدی‌نژاد، اعتراضات مردم و انتقادات علما را بپذیرد و بحران سیاسی موجود را با تدبیر حل کند. طبق گزارش‌های رسیده، قرار است به زودی آیت‌الله جوادی آملی و آیت‌الله امینی به نمایندگی از طرف جمعی از علما که به درخواست هاشمی رفسنجانی برای پیگیری حل بحران کنونی تشکیل شده‌اند، با آیت‌الله خامنه‌ای دیدار کنند و دیدگاههای آن جمع را به وی منتقل سازند. در همین حال خبرهای دیگر حاکی است تعداد دیگری از روحانیون بلندپایه نیز به طور جداگانه در جلساتی با رهبری، انتقادات تندی به وی وارد کرده اند. در یکی از این موارد، آیت الله خرازی، عضو برجسته جامعه مدرسین، دیه‌ی خون‌های ریخته شده را به گردن رهبری دانسته است. همچنین یک منبع موثق نیز خبر داده که در جلسه سه شنبه گذشته هاشمی با رهبری که فضای تلخی هم بر آن حاکم بوده، رهبری از هاشمی خواسته که در مراسم تنفیذ شرکت کند، اما وی با عصبانیت از پذیرش این درخواست امتناع ورزیده و به دلیل تلخی فضا، رهبر در مورد خطبه‌های نماز جمعه هم بحثی را پیش نکشیده است. دوشنبه 29 تیر 1388

kafar - المان - اخن کدام قانون - هر جا که زور باشه یعنی قانون - در یک کلام مرگ بر جمهوری اسلامی به رهبری فرعون خامنه ای . دوشنبه 29 تیر 1388

m_r - المان - اخن ای کاش این و امثال این ارتجعیون سقط بشوند این دیگه چه تابهئ است دوشنبه 29 تیر 1388

shirdelan2009 - هلند - ایده جهنم و نابودی برای نظام کثیف جمهوری روسی در ایران و طرفدارانش. دوشنبه 29 تیر 1388

mohammad antiislam - iran - ایران چطور است که خدای شما همه کره زمین با6 بیلیون آدم را رها کرده و فقظ برای این 70 میلیون آدم تصمیم میگیرد ونماینده میفرستد . جمع کنید این بازار دین مسخره رو آخوندهای وقیج. به بچه 2 ساله بگی میخنده دوشنبه 29 تیر 1388

aidin1978 - ایران - tabriz جمع کنید مسخره ها . یکی رو پرتش کردند اون ور دنیا از فرط بیکاری ورداشته یه سری اراجیف نوشته . حالا با همین اراجیف خون مردم و کردن تو شیشه.. جمع اش کنید بی شرفهای جنایتکار. دوشنبه 29 تیر 1388

iran-azad2009 - ایران - تبریز ازهیچکدام.فقط ازهمان جایی که بن لادن و ملاعمر می گیرند. سازمان سیا. 31 سال قبل ژنرال هویزردر ملاقات با اقای ایت اله بهشتی مشروعیت را به جمهوری اسلامی ونایبان امام زمان اعطا کرد. دوشنبه 29 تیر 1388

saeed1 - کانادا - تورونتو ARTEMIS-SW - سوئد - مالمو دوست عزیز و استاد گرامی . تا آنجا که ما میدانیم قران دارای 6236 آیه است که شامل داستانهای اقوام و نصایح و حکمت و احکام و ... میشود. شما که اینقدر مطمین هستید و مطالعه دارید برای اثبات ادعای خودتان بایستی حداقل 3118 تا آیه از قران بیاورید که مسلمانان را به تجاوز و قتل و غارت تشویق کرده است . حالا ما به شما تخفیف 90 درصدی میدهیم !!! لطفا 312 تا آیه در این صفحات درج کنید تا ما که مطالعه قرانی نداریم یاد بگیریم. ضمنا من به هیچ گروهی اعم از حزب الهی و آخوند و مذهبی و لامذهب متعلق نیستم و فقط از حرف حساب خوشم میاید و از حرف ناحسابی بدم میاید. دوشنبه 29 تیر 1388

amirbidgoli - ایران - کاشان هاشمی هنوز در حال‌وهوای شکست‌سوم‌تیر است یک استاد و تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: چهل روز پس از آنکه احمدی‌نژاد در مناظره با موسوی، آقای رفسنجانی را به عنوان بازیگردان اصلی انتخابات معرفی کرد، سخنان ایشان در خطبه‌های نماز جمعه، صدق و درستی دیدگاه رئیس‌جمهور منتخب را اثبات کرد. مهدی اسماعیلی تحلیلگر مسائل سیاسی و استاد دانشگاه ، آقای هاشمی که هنوز در حال و هوای شکست تاریخی 3 تیر 84 به سر می‌برد، در طول چهار سال گذشته و به ویژه در ایام منتهی به انتخابات دهم ریاست‌جمهوری، با بسیج همه امکانات خود، تلاش گسترده‌ای برای سقوط احمدی نژاد تدارک دیده بود، همه این ترفندها و لشکرکشی‌ها، با انتخاب تاریخی و بیست و چهار و نیم میلیونی مردم به سراب تلخی مبدل شد. وی افزود: چهل روز پس از آنکه احمدی‌نژاد در مناظره با موسوی، آقای رفسنجانی را به عنوان بازیگردان اصلی انتخابات معرفی کرد، سخنان ایشان در خطبه‌های نماز جمعه، صدق و درستی دیدگاه رئیس‌جمهور منتخب را اثبات کرد. اسماعیلی با بیان اینکه اعلام زودهنگام پیروزی توسط موسوی، فضای عمومی کشور را به سمت التهاب و اضطراب پیش برد، اظهار داشت: این همان اضطراب و التهابی بود که در نامه‌ها به رهبر انقلاب وعده داده شده بود؛ اما حالا که پس از یک ماه تلاش، آتش فتنه خاموش و حتی دولتمردان غربی دوباره و از موضع ضعف از بهبود و حل مشکلات فی‌مابین با ایران سخن می‌گفتند، ‌صحبت‌های اخیر هاشمی در نماز جمعه تهران هیچ توجیهی و عذری ندارد. این استاد دانشگاه خطاب به هاشمی رفسنجانی اظهار داشت: آقای هاشمی، مگر انتخابات با تمدید 5 روزه زمان رسیدگی به شکایات و تشکیل هیات رسیدگی که اکثر آنها دوستان شما بودند، به تایید شورای نگهبان نرسیده است که مجددا بحث توجه به اعتراض معترضین در چارچوب قانون را مطرح می‌فرمائید؟ قانون مدنظر، کدام است که هنوز و با گذشت بیش از 35 روز از انتخابات و در آستانه مراسم تنفیذ و تحلیف صحبت از آن می‌کنید؟ درخواست مناظره می‌نمائید تا مردم قضاوت کنند؟ وی تاکید کرد: صحبت‌های دیروز هاشمی رفسنجانی بسیار تعجب‌آور و از موضع یک مسئول انقلابی با تجربه نبود، شاهد آن هم دست زدن منافقان و دشمنان و ناراحتی و تاسف دوستان انقلاب است. دوشنبه 29 تیر 1388

irani1 - المان - هامبورگ اصلا از ریشه فاسدند. انها همه را مانند خویش گوسفند میپندارند. انسان قوه تشخیص دارد و احتیاج به امام و ولی قبیه ندارد.گوسفندانی چون اطلاعاتی ها.سپاهیان وبسیجییان که مرگ بر همگیشان باد شاید احتیاج به یک سر گوسفند(خامنه ای کثیف) داشته باشند.اما ملت سبز وبیدار ما احتیاج به این مفاسد(رهبری)ندارند.مرگ بر اسلام دوشنبه 29 تیر 1388

SIAVASHOMA - انگلستان - منچستر https://www.goftaniha.org قاتل ندا اقا سلطان. لطفا تکثیر کنید دوشنبه 29 تیر 1388

deltaman - - معلوم نیست خدا با کدومیک از این ...زاده های بی پدر و مادر ( مثل این یزدی ..) حرف زده و تایئدشون کرده که مردم کنار گذاشتند. مرگ بر خامنه ای - مرگ بر محمود منگله مرگ بر ولایت ملعونه قبیح دوشنبه 29 تیر 1388

chkavak - ایران - تهران این ملای دریوزه هم گمان کرده با دسته کوران و کران طرفه و مردم این روزگار مثل هالوهای ساده دل نسل 57 هر اراجیفی را که این یک مشت آخوند انگل بی شرف تحویلشان بدهند قبول میکنند. مردم اصل این نظام را قبول ندارند و هیچ رسمیتی و مشروعیتی برای حکومت فاسدتان قائل نیستند آنوقت شماها برای حفظ سردسته یاغیتان منظورم همان رهبر افلیج استفراق اسلامیتان علی گدا آدمکش انتصابش را به خدا نسبت میدهید!!! یزدی بی پدر مادر خر خودتی ملای ابله جنایتکار این اراجیف رو برو تحویل مادرت بده شاید باور کنه. مرتیکه آشغال بی سر و پا. دوشنبه 29 تیر 1388

chkavak - ایران - تهران ولی وقیح ...خوره. در دریگاه ما مردم ایران ملاها همگی یک مشت لاشخور متعفن جنایتکارند و سردسته جانیان هم ولی وقیح سید علی گدا چلاقدست پفیوز ..زاده است. مرگ و ننگ بر حکومت آدمکشان اسلامی دوشنبه 29 تیر 1388

chkavak - ایران - تهران خوب به فرض محال که این جرندیات را عده ای گاگول و ابله مانند خودت از تو بپذیرند خوب آنوقت خدا از طریق چه کانالی و با توسل به چه امکاناتی و چطور حکم را به این ولی وقیح تنفیذ میکند؟ لابد همانگونه که اون ملای گور به گور شده آین الشیاطین مشکونی می گفت در یک شب جمعه در حضور امام زمان مرحوم مهدی (مج) در خفا حکم رهبری با اشاره آغا امام زمان از آستین رفسنجانی بی شرافت دغلکار درمی آید و ولی وقیح به ناگهان آسمانی و ملکوتی گشته و مصون از گزند بشر می گردد!!! یزدی خر مزدوران بسیجی و پاسداران آدمکش و جنایتکاران گمنام آغا امام زمان هستند و در راس آنها خر خودتی و اون رهبر قاتلت. دوشنبه 29 تیر 1388

ballotak - انگلستان - لندن amirbidgoli - ایران - کاشان منابع اطلاعاتیتون رو عوض کن داداش! اونی که شما میخونی احتمالا اسمش کیهان هست و اونی هم که این اراجیف رو نوشته احتمالا مدرس دانشگاه مالک اشتر یا امام صادق (ع) یا یه جایی شبیه اینهاست! بنابراین استناد به این نوشته ها محلی از اعراب نداره اخوی! نخون اینارو - برای خودت میگم - خوب نیست! حالا ببین کی گفتم. دوشنبه 29 تیر 1388

bij - المان - المان saeed1 - گرام، همانطور که در بالا اورده ام احکام کشورداری و جزایی برگرفته از اسلام و قران تاریخ مصرف خود را در جامعه قرنها پیش از دست داده اند؟ قران مجموعه ای از داستانها، احکام غیر انسانی و منحط همچنین تناقضات پی در پی است. یکی از بزرگترین دشمنان و منتقدین قران(داستانها و احکام در کنار هم چیده شده) همان خود قران است!!! یک نمونه از مسئله بزرگ زن؟ ((مردان، از آن جهت که خدا بعضی را بر بعضی برتری داده است. و از آن جهت که از مال خود نفقه میدهند، بر زنان تسلط دارند. پس زنان شایسته، فرمانبردارند و در غیبت شوی عفیفند و فرمان خدای را نگاه میدارند. و آن زنان را که از نافرمانیشان بیم دارید، اندرز دهید و از خوابگاهشان دوری کنید و بزنیدشان. اگر فرمانبرداری کردند، از آن پس دیگر راه بیداد پیش مگیرید. و خدا بلند پایه و بزرگ است. ( انقدر زن را بزنیدبزنید تا اطاعت کند))) یک نمونه از نداشتن اخلاق انسانی: ((سوره التوبه آیه 29 :کسانی را از اهل کتاب که به خدا و روز قیامت ایمان نمی آورند و چیزهایی را که خدا و پیامبرش حرام کرده است بر خود حرام نمیکنند و دین حق را نمیپذیرند بکشید، تا آنگاه که به دست خود در عین مذلت جزیه بدهند.)) نمونه برای شکنجه: (( مرد و زن دزد را به سزاى آنچه کرده‏اند دستشان را به عنوان کیفرى از جانب خدا ببرید و خداوند توانا و حکیم است)) ((ای کسانیکه ایمان آورده اید، کافرانی که نزد شمایند را بکشید! تا در شما درشتی و شدت را بیابند. و بدانید که خداوند با پرهیزکاران است!)) یک نمونه از شقاوت در تاریخ اسلام: حمله به بنی قریظه و سر زدن حداقل 350 انسان در یک روز!!! و... نمونه های فراوان در اسلام ضد بشر! در ضمن فراموش نشود تمایز ایات مکی(محمد در حال تبلیغ دین خویش) با مدنی( محمد قدرت را بدست گرفته) با احترام! دوشنبه 29 تیر 1388

abiabi - انگلستان - لندن خدا وکیلی خامنه ای خجالت نمیکشه . من اگر جای این مرتیکه بودم و کامنتها را میخواندم خودم میرفتم خودکشی میکردم . خامنه ای کثافت مگه نمیببینی این مردم دیگه پقر هم بارت نمیکنند پس برو گورت را گم کن دوشنبه 29 تیر 1388

ariobarzan - انگلستان - اکسفورد این مردیکه چه جور اخوندیه که هنوز فرق پیامبر رو با ولی فقیه نمیدونه. اخه الاغ اونی که مشروعیت از خدا !!!!!! میگیره پیامبره حتی امام هم مشروعیتش را از خدا نمیگیره چه برسه به علی گدا (ولی فقیه) دوشنبه 29 تیر 1388

ARTEMIS-SW - سوئد - مالمو saeed1 - کانادا - تورونتو من استاد نیستم ولی مطالعه کردم و در عقاید خود صد در صد مطمئن شما کتابهای دشتی و شفا..ال دالفک..انصاری را بخوان قانع خواهی شد که جنایات و ننگی که در این دین هست در هیچ ائینی در تاریخ بشر نبوده .بخوان. در هیچ دینی خدایش دلال محبت نبوده انهم برای مردان. در هیچ دینی برده داری کنیز و غلام پذیرفته نیست جز این دین ننگین فقط یک مثال کافیست.////قران...الله می گوید تنها من از جنسیت جنین در زهدان مادر با خبرم او که نمی داند هزار سال بعد هزاران پزشک زنان قادر به این تشخیص هستند شایسته ی پرستش است؟؟خود دانی اگر کامنت های من غیر واقعی است نخوانید. همین.. سه‌شنبه 30 تیر 1388

saeed1 - کانادا - تورونتو bij - المان - المان دوست عزیز همانطور که عرض کردم قران شامل بیش از 6000 آیه است شما چطور با این چند تا آیه که بقول خودتان مربوط به دوران خودشان هستند نتیجه گرفتید که (دقیقا گفته خودتان : قران مجموعه ای از داستانها، احکام غیر انسانی و منحط همچنین تناقضات پی در پی است)؟ سه‌شنبه 30 تیر 1388

bij - المان - المان saeed1 - گرام، نمونه ها بسیار است که از حوصله (خواننده و اندازه مطلب) این سایت بیرون میرود! نمونه های دیگر در پایین میاورم. مشت نمونه خروار است. از این گذشته زندگی محمد و تاریخ اسلام گوی ای این حکم است : قران مجموعه ای از داستانها، احکام غیر انسانی و منحط همچنین تناقضات پی در پی است! در اینترنت با ادرسهای مختلف می توانیم به انتقادات و اسناد معتبر برسیم. مثلن جستجوی این جمله در گوگل انچه نمی خواهندشما بدانید و یا تناقض‌گویی‌های قرآن و ... در ضمن چرا در مورد نمونه های ضد بشری جوابی نظری نمیبینیم؟! آیه 48 سوره نساء می‌گوید: همانا خداوند این گناه را که برای او شریک گیرند، نمی‌بخشد و جز آن را برای هر که بخواهد می‌آمرزد… آیه 116 همین سوره نیز عین این مضمون را تکرار می‌کند و در هر دو مورد منظور این است که اگر شخص مشرک بدون توبه از دنیا برود، دخول در جهنم سرنوشت حتمی اوست، اما اگر شخص، مشرک نباشد و با گناهان دیگری بدون توبه از دنیا برود، هنوز امید بخشش در حق او می‌رود و ممکن است خدا از گناهان او بگذرد و او را به بهشت داخل کند. به عبارت دیگر طبق این آیات، بزرگترین گناه و بزرگترین ظلم، شریک قائل شدن برای خداست (ان‌الشرک لظلم عظیم ـ سوره لقمان آیه 13) و این تنها گناهی است که هرگز بدون توبه قابل بخشش نیست. اما این آیه (و همینطور آیه 116 سوره نساء) با آیاتی که گناهان دیگری مانند کفر، نفاق، قتل‌عمد و… را بدون توبه غیرقابل بخشش می‌داند و به مرتکبین آنها وعده عذاب دائم در جهنم می‌دهد، در تناقض آشکار است. به عنوان مثال آیات 161 و 162 سوره بقره و آیه 34 سوره محمد و آیه 91 سوره آل‌عمران صراحتاً می‌گویند که اگر کسی کافر شود و بدون توبه از دنیا برود، عذاب ابدی جهنم در انتظار اوست و هرگز مشمول مغفرت الهی قرار نمی‌گیرد (توجه کنید که «کافر» با «مشرک» فرق می‌کند و ممکن است کسی کافر باشد اما مشرک نباشد). اینک آیات مورد نظر: در حقیقت، کسانی که کافر شده و در حال کفر مرده‌اند، اگر چه [فراخنای] زمین را پر از طلا کنند و آن را [برای خود] نوید دهند، هرگز از هیچ یک از آنان پذیرفته نخواهد شد، آنان را عذابی دردناک است و یاورانی نخواهند داشت. (آل عمران ـ آیه 91) کسانی که کافر شدند و در حال کفر مردند، لعنت خدا و فرشتگان و تمام مردم بر آنان باد؛ در آن (جهنم) جاودانه بمانند، نه عذابشان کاسته می‌شود و نه مهلت یابند. ( بقره ـ 161 و 162) آنان که کفر ورزیدند و مانع راه خدا شدند، سپس در حال کفر مردند، خدا هرگز از آنان در نخواهد گذشت. ( محمد ـ 34) آیه 93 سوره نساء نیز با صراحت بیان می‌کند که هر کس مؤمنی را به ناحق بکشد، مجازاتش آتش ابدی جهنم است: و هر کس عمداً مؤمنی را بکشد، ‌کیفرش دوزخ است که در آن ماندگار خواهد بود،‌ و خدا بر او خشم می‌گیرد و لعنتش می‌کند و عذابی بزرگ برایش آماده ساخته است. حتی آیات 74 و 75 سوره زخرف به «مجرمین» نیز وعده عذاب دائم در جهنم می‌دهد و تأکید می‌کند که هیچ راه فرار و امید نجاتی برای آنها وجود ندارد و می‌دانیم که «مجرم» مفهومی عام دارد و نمی‌توان گفت که «مجرمین» در این آیه فقط به معنای «مشرکین» است: بی‌گمان مجرمان در عذاب جهنم ماندگارند؛ عذابشان تخفیف نمی‌یابد و آنها در آنجا نومیدند. و در تمام موارد فوق به یاد داشته باشید که خداوند هرگز خلف وعده نمی‌کند. --------------------- 1. آیة 79 سورة نساء می‌گوید: … هر بدی ]یا شری[ که به تو رسد، از جانب خود تو است… و آیة 30 سورة شوری نیز می‌گوید: و هر مصیبتی که به شما رسد، به سبب کارهایی ]= خطاها و گناهانی[ است که خودتان کرده‌اید… آیا افرادی که معلول و ناقص‌الخلقه بدنیا می‌آیند و یک عمر باید این عذاب و مصیبت را تحمل کنند، چوب اعمال خطا و گناه‌آلود خود را می‌خورند؟! مگر اینکه بگوییم گناه کردن در شکم مادر نیز امکان‌پذیر است و این افراد در دوران جنینی و در شکم مادرشان مرتکب بعضی خطاها و گناهان شده‌اند؟! ممکن است بگویید که این افراد چوب خطاها و گناهان پدر و مادرشان را می‌خورند. اما این توجیه سه مشکل عمده دارد: اول اینکه بر خلاف مدعای مطرح شده در آیات فوق است، دوم اینکه با عدل الهی ناسازگار است، و سوم اینکه فقط در بعضی موارد می‌تواند صادق باشد، نه همة موارد. بسیار اتفاق افتاده است که زن و شوهری سالم، مؤمن و متدین ـ حتی با آنکه در طول دوران بارداری زن، رعایت همة اصول بهداشتی را کرده‌اند ـ بر اثر عوامل ژنتیکی و غیرارادی، فرزندشان ناقص بدنیا آمده‌ است. از اینها گذشته گاهی حوادث طبیعی مانند زلزله، شهری را ویران می‌کند و هزاران مرد و زن پیر و جوان و مؤمن و کافر را می‌کشد و هزاران کودک و نوجوان را زخمی یا معلول و در مواردی یتیم می‌کند و به عبارتی تر و خشک را با هم می‌سوزاند. آیا در اینجا می‌توان گفت که مصیبت وارد شده به کودکان و نوجوانان ـ که به سن تکلیف نرسیده و لذا قابل مؤاخذه نیستند ـ نیز در اثر خطاها و گناهان آنها بوده است؟ مرگ پدر و مادر برای هر انسانی یک مصیبت دردناک و اندوهبار است. حال آیا می‌توان گفت که این مصیبت در اثر گناهان فرزندان است؟ و آیا اگر بنا به فرض، فرزندان معصوم باشند، پدر و مادر عمر جاودانه می‌یابند و نمی‌میرند؟ --------------------- قرآن در بعضی موارد پس از ذکر داستان‌های مربوط به پیامبران پیشین و بیان جزئیاتی در مورد حوادث زندگی آنها، تأکید می‌کند که مطالب گفته شده در حقیقت اخبار غیبی هستند (رجوع کنید به سوره‌ها و آیات هود / 49، قصص/46-44، مریم/52، آل عمران/46 و...). عالمان اسلام با توجه به این مطلب دلیلی بر نبوت پیامبر اسلام و آسمانی بودن قرآن اقامه کرده‌اند که بدین قرار است: علم قطعی به این اخبار و جریان‌ها جز از راه اخبار غیب میسر نیست. زیرا نه خود پیامبر اسلام در آن صحنه‌ها حضور داشت و نه می‌توانست با فکر و اندیشه‌اش از آن ها با خبر شود و نه کتب معتبر تاریخی وجود داشت تا مطبع آگاهی او باشد و نه کتب الهی (به صورت) تحریف نشده و دست نخورده باقی مانده بود که چنین گزارش‌های غیبی از آنها استنباط شود[1] اما این استدلال هنگامی درست است که ما ابتدا با معیارهای عینی و بیرونی (و غیرقرآنی) و با شواهد و مدارکی محکم و قطعی، صدق محتوای داستان‌های قرآنی را اثبات کرده باشیم. در حالی که این شرط هنوز محقق نشده و اصولاً محقق شدنی هم نیست. مخالفان و مخاطبانی که اعتقادی به نبوت پیامبر اسلام و آسمانی بودن قرآن ندارند (و دلیل فوق در برابر آنها اقامه شده است) می‌توانند بپرسند که: صدق محتوای داستان‌های قرآنی از کجا ثابت شده است و ما از کجا بدانیم مطالب قرآن دربارة پیامبران پیشین دروغ و افسانه نیست تا پس از آن (مطابق برهان فوق) آسمانی بودن قرآن را بپذیریم؟ --------------------- ماجرای صدر اسلام مشهور به «غرانیق» نوشته شده است که در بسیاری از کتاب های معتبر تاریخ اسلام مانند تاریخ طبری آمده و شرح آیاتی است که پیامبر اسلام ابتدا در آن آیات به تمجید از سه بت مورد قبول اعراب می پردازد اما پس از نازل شدن آیات جدید، این آیات را از قرآن حذف می کند و می گوید این آیات از طرف خدا نبود بلکه القائات شیطان بوده است. آیات 73 و 74 سوره اسراء اشاره به همین مسأله دارد. خواهشمندم خود در اینترنت مطالعه و با اینجانب مثلن راجع به مسئله زن بگفتگو و بحث بنشینید! سه‌شنبه 30 تیر 1388

bij - المان - المان saeed1 - گرام، نمونه های دیگر: سوره نسا ایه 11 و 12 و 176 جزییات و تقسیم ارث را توضیح داده اما اشتباه فاحش ریاضی بنابر این ایه اگر مردی دارای همسر و پدر و مادر و دو دختر باشد سهم هر یک بدین قرار خواه بود: همسر 8/1 دختران 3/2 پدر و مادر هر کدام 6/1 در مجموع میشود 24/27 که یک خطای بارز ریاضی است!!! از این اشتباهات زیاد است. اینکه در حجاز 1400 سال پیش بررسی بشود چون جز بدیهیات انسانی نیست میتوان انرا اشتباه محمد یا انهایی که گفته های او را جمع اوری کردن بدانیم. اما مشکل برای مذهبیون الهی بودن این اشتباهات است!!! ---------- آیة 30 سورة انبیاء : ((آیا کافران ندیدند که آسمان‌ها و زمین به هم پیوسته بودند و ما آنها را از هم جدا کردیم و هر چیز زنده‌ای را از آب پدید آوردیم؟ آیا ایمان نمی‌آورند؟)) “کافران در زمانی که ـ بنا به فرض ـ آسما‌ن‌ها و زمین‌ به هم پیوسته بودند، وجود نداشتند تا جدا شدن آنها از همدیگر را ببینند!؟ اما اگر هم وجود داشتند، فقط می‌توانستند حادثة مذکور را مشاهده کنند، نه عاملیت و دخالت خدا را. زیرا چنین چیزی با حواس ظاهری آدمی قابل درک نیست....„ ---------- اگر میتوانید آیه ای مثل آیات قرآن بیاورید سوره العصر (زمان) وَالْعَصْرِ؛ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ؛إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ. سوگند به این زمان، که آدمی در خسران است، مگر آنها که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند و یکدیگر را به حق سفارش کردند و یکدیگر را به صبر سفارش کردند. سوره خرد: سوگند به خرد انسان، که آدمی در پیشرفت است، مگر آن انسانهایی که مذهبی هستند و به خدا اعتقاد دارند و یکدیگر را به کارهای بیهوده ای چون حج و نماز و تقلید سفارش کردند. ---------- قران یک کتاب داستان متاسفانه مقدس است تا جاییکه هر چقدر راجع به ان دلیل و سند بیاوریم باز نمی خواهند در ان تامل و در نتیجه با دید انتقادی ببینند!!! سه‌شنبه 30 تیر 1388

ترک ایران - ایران - تبریز این کثاقتا چه جوری درس خوندن معلوم نیست بیشتر روحانیون ولایت فقیه رو یک بدعت در تشیع می دونن. سه‌شنبه 30 تیر 1388

bahram55 - نروژ - ریوان بابا این مرتیکه بیشعور چی زر زر میکنه.مشروعیت از خدا گرفته کدومه.الاغ های بیسوادمیلیون ها تحصیل کرده باید برای ایران تصمیم بگیر ند و اداره اش بکنند نه شما نفهم ها که هنوز در عصر حجر زندگی وفکر میکنید.. سه‌شنبه 30 تیر 1388

بابک - ایران - سبزوار ولی وقیه کره خری بیش نیست چهار‌شنبه 31 تیر 1388

saeed1 - کانادا - تورونتو bij - المان - المان ضمن تشکر . عرض کنم که دیدگاه شما کاملا انتقادی است و من فکر میکنم میتوان آنرا دقیقا در نقطه مقابل دیدگاه بنیادگرایانی که قران و رسول را در حد کمال میدانند قرار داد و از یر هم کنش این دو دیدگاه شاید بتوان به دیدگاه متعادل تری رسید. در مورد احکام و قوانین با شما موافق نیستم. چراکه بعضی از احکام با زمان تغییر میکنند بعضی هم به اشتباه توسط روش اومانیستی عصر جدید به قهقرا رفته اند که با آنهم موافق نیستم (اگر منظور شما از غیر انسانی همان غیر اومانیستی است باید بگویم لزومی ندارد که قوانین در جهت راحتی انسان وضع شده و یا تغییر کنند!). میبینید که حتی در قرن 21 خیلی از روابط انسانها با خشونت و زور تعریف میشود چه رسد به 14 قرن قبل که مسلما نیاز به خشونت خیلی بیشتر بوده است. در مورد کارما هم با شما موافق نیستم. اینکه نتیجه اعمال انسان به خودش برمیگردد در همه فرهنگها و ادیان مورد قبول شده است. بحث شما در مورد کودک ناقصالخلقه در واقع بحث عدالت و کمال در جهان است و ربط به کارما ندارد. ممکن است آن کودک را همانند سیبی که بطور ناقص رشد میکند در نظر گرفت که مسلما دلایلی باعث آن هستند و بی دلیل نمیشود! جان کلام اینکه فکر میکنم هیچ چیز کامل نیست ولی همه چیز در حال حرکت به سمت کمال است و این شامل همه عقاید و افراد هم میشود. چهار‌شنبه 31 تیر 1388

bij - المان - المان saeed1 - گرام، هم مکاتبه ای خوب احکام و قوانین در قالب بدیهیات ضد انسانی نمی توانند تکامل پیدا کنند نمونه های ضد انسانی چون : ((سوره التوبه آیه 29 :کسانی را از اهل کتاب که به خدا و روز قیامت ایمان نمی آورند و چیزهایی را که خدا و پیامبرش حرام کرده است بر خود حرام نمیکنند و دین حق را نمیپذیرند بکشید، تا آنگاه که به دست خود در عین مذلت جزیه بدهند.)) (( مرد و زن دزد را به سزاى آنچه کرده‏اند دستشان را به عنوان کیفرى از جانب خدا ببرید و خداوند توانا و حکیم است)) ((ای کسانیکه ایمان آورده اید، کافرانی که نزد شمایند را بکشید! تا در شما درشتی و شدت را بیابند. و بدانید که خداوند با پرهیزکاران است!)) که کم هم نیستند قابل تفسیر و به عبارتی داستانسرایی نیستند! این احکام در هر زمانی برای جامعه مدنی مترود و حتی غیر قابل تصورند!! اگر فرض را بر این بگذاریم که معدودی از احکام برای مردم حجاز در 1400 سال پیش مفید بوده اند اما برای 100 سال بعد از ان بطور یقین ناکارامد! داستانها هم جز نقالی گذشته هیچ در بر ندارند. تا اینجا میبینم تا حدود زیادی موافق هستی. پس چرا از این مکتب منحط هنوز هم بعنوان مرجع استفاده باید شود اینست که این مکتب از قدیم مقدس بوده و از پدرانمان به ارث رسیده و بس؟! چهار‌شنبه 31 تیر 1388