واکنش دیر هنگام و ملایم ایران به حوادث چین

واکنش دیر هنگام و ملایم ایران به حوادث چین

در جریان درگیری در شهر اورومچی 184 نفر کشته شدند

در پی واکنش تند دو تن از مراجع تقلید شیعه در قم، ایران منوچهر متکی وزیر خارجه ایران با یانگ جیه چی وزیر خارجه چین تلفنی گفتگو کرده و از درگیری های هفته گذشته بین پلیس و مسلمانان این کشور در شهر اورومچی در استان سین کیانک ابراز نگرانی کرده است.

آقای متکی در این گفتگوی تلفنی "نگرانی های موجود در بین کشورهای اسلامی و علما و مراکز اسلامی" را به اطلاع همتای چینی خود رسانده و و وزیر خارجه چین نیز در باره چگونگی بروز این حادثه و آخرین وضعیت منطقه توضیح داده است.

آقای متکی بر "همبستگی و وحدت ملی مردم چین و ضرورت تامین امنیت و آرامش مسلمانان" تاکید کرده و گفته "هر گونه دخالت خارجی با هدف بر هم زدن ثبات این کشور (چین) نادرست است."

وزیر خارجه چین نیز وضعیت منطقه را عادی توصیف کرده و گفته که این کشور بر حفظ حقوق اقوام و مذاهب در چین تاکید دارد و سیاست دولت این کشور در منطقه مسلمان نشین سین کیانک برقرار آرامش و حفظ همبستگی ملی است.

این اولین واکنش دولت ایران به درگیری های هفته گذشته بین مسلمانان اویغور در منطقه سین کیانک چین است که در جریان آن 184 نفر کشته، 137 نفر زخمی شدند.

سکوت دولت ایران در درگیری های چین و سرکوب متعرضان مسلمان چینی از سوی پلیس با انتقادهایی در داخل ایران همراه بوده و و برخی می گویند که چرا دولت در برخورد با این مسئله موضع تند و قاطعی نگرفته است.

ایران و چین روابط گسترده سیاسی و اقتصادی دارند و این روابط در سالهای گذشته به خصوص بعد از تیره شدن روابط ایران با غرب بر سر پرونده هسته ای این کشور بیشتر شده است. به عقیده برخی تحلیگران این روابط گسترده باعث شده تا این کشور در جریان درگیری های مسلمانان چینی با مصلحت اندیشی سکوت کند.

ایران در سالهای اخیر همواره در باره وضعیت مسلمانان در فلسطین، کوزوو، چچن واکنش نشان داده است.

واکنش مراجع تقلید

گفتگوی تلفنی وزیر خارجه ایران با همتای چینی اش پس از آن صورت گرفت که آیت الله ناصر مکارم شیرازی و آیت الله صافی گلپایگانی دو تن از مراجع شیعه در قم با صدور بیانیه هایی در اعتراض به "سرکوب مسلمانان" از دولت ایران خواستند در این باره موضعی قوی و مناسب اتخاذ کند.

سکوت دولت ایران در درگیری های چین با انتقادهایی در داخل ایران همراه بوده است.

در بیانیه آقای مکارم شیرازی، با اشاره به درگیری ها در ایالت سین کیانگ چین، آمده است که اگر چه دولت چین این درگیری ها را یک نزاع قومی قلمداد می کند، حمایت آن از گروه مخالف و سرکوب شدید مسلمانان و تعطیلی مساجد آنها، نشان می دهد که توطئه ای علیه مسلمانان منطقه در جریان است.

در این بیانیه با اشاره به وابط دوستانه و نزدیک اقتصادی و سیاسی چین با ایران آمده که این روابط "دلیل آن نمى‏شود که برادران و خواهران مسلمان ما را در آن منطقه به وضع فجیعى سرکوب کنند و ما خاموش بنشینیم."

آقای مکارم شیرازی در بیانیه خود نوشته که مردم از مسئولان دولت جمهورى اسلامى انتظار دارند در این مورد سکوت نکند و موضع قوى مناسبى بگیرد.

آیت الله صافی گلپایگانی یکی دیگر از مراجع تقلید شعیه در قم نیز "کشتار مسلمانان بی دفاع" را محکوم کرده و از وزارت خارجه خواسته است که در مقابل"کشتار مسلمانان بی دفاع چین موضع گرفته و اعتراض نماید."

جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز در بیانیه ای، از وزارت امور خارجه خواسته که این موضوع را از طریق دیپلماتیک و تا رسیدن به نتیجه نهایی پیگیری کند.

درگیری های چین

درگیری ها در شهر اورومچی روز یکشنبه پنجم ژوئیه (چهاردم تیر) ظاهرا در پی انتشار شایعاتی در مورد حمله چینی های هان به مسلمانان اویغور در جنوب چین آغاز و به دخالت پلیس منجر شد.

شین هوا خبرگزاری رسمی چین اعلام کرده که در جریان این خشونت ها، تظاهرکنندگان اویغور به رهگذران حمله کردند و تعدادی وسیله نقلیه را به آتش کشیدند اما پلیس توانست سرانجام نظم را به این شهر بازگرداند.

در مقابل، اویغورهای مخالف دولت چین که در خارج به سر می برند گفته اند که ماموران پلیس به سوی کسانی که در تظاهراتی مسالمت آمیز شرکت داشتند آتش گشودند.

مقامات استان سین کیانگ می گویند جدایی طلبان اویغور که در خارج مستقر هستند مسئول سازماندهی حمله به ساکنان "هان" مقیم این استان بوده اند.

چینی های هان اکثریت جمعیت چین را تشکیل می دهند و مخالفان حکومت چین در سین کیانگ، دولتی مرکزی را متهم کرده اند که به منظور تغییر در ترکیب قومی این استان و محو فرهنگ بومی آن، "هان" ها را به مهاجرت به این بخش از چین تشویق کرده اند.

شین هوا گزارش کرده است که متعرضان با استفاده از کارد، آجر و چوب به فروشگاه ها حمله کردند و با ماموران امنیتی درگیر شدند اما مخالفان حکومت چین از اتهام را رد کرده اند.

مقامات استان سین کیانگ آغاز نا آرامی ها را به تحریکات یکی از رهبران اویغورها نسبت داده اند که به حالت تبعید در ایالات متحده سکونت دارد و گفته اند که این نا آرامی ها منشا خارجی داشته است.

مسلمانان ساکن استان سین کیانگ دولت چین را به تلاش برای نابودی خصوصیات فرهنگی خود متهم کرده اند و برخی سازمان های تندرو این بخش از چین خواستار جدایی سین کیانگ و ایجاد کشور مستقل ترکستان در این منطقه شده اند.