محسن کدیور : حرکت اخیر آقای خامنه ای به کیش و مات شدن او منجر می شود

محسن کدیور :

حرکت اخیر آقای خامنه ای به کیش و مات شدن او منجر می شود

آقای خامنه ای با حرکت اخیرش در شطرنج سیاسی ایران کاری کرده است که در نظر اول به نفع او باید تمام شود اما در واقع امر خدمتی بزرگ به همهء ماست و اگر در تصحیح آن نکوشد بی تردید به کیش و مات شدن خود او منجر خواهد شد. به بیان دیگر، وضع حاضر وضع برنده برای همه ماست چه او به همین حرکت ادامه دهد و چه به ناچار به تصحیح آن تصمیم بگیرد.  

مدل سادهء ماجرا این است: برای درگیر کردن بیشترین مردم با مساله خودکامگی در نظام رهبری ایران چندین سال است که روشنفکران و فعالان مختلف تلاش کرده اند. موفقیت نظام در مشی پنهانکارانه اش بوده است و حفظ ظاهر. یعنی با همهء قوا تلاش کرده است چهره اش تخریب نشود. در این سال ها تمام  ترورها و اعدام ها و زندان ها انجام شده اما باعث بی آبرویی برای نظام در یک سطح فراگیر داخلی نشده است. حتی ماجرای میکونوس در خارج و یا بر ملا شدن قتل های زنجیره ای در داخل نتوانست نگاه عموم مردم را متوجه کانون اصلی یعنی آقای خامنه ای کند. زندانی شدن اکبر گنجی،

 مشهورترین و صریح ‌اللهجه‌ترین منتقد آقای خامنه ای، و نوشته های جسورانهء او در نقد نظام سلطانی هم نتوانست همدردی و همفکری وسیعی در داخل برانگیزد. ماجرای ترور سعید حجاریان هم طوری مدیریت شد که به جایی نرسید و به قول داخلی ها جمع شد. در این سال ها تنها ماجرای 18 تیر بود که به نوعی همدردی عمومی را با خود داشت. اما آن هم در شکل محدود در تهران و یکی چند شهر دیگر و در محیط های دانشجویی. 

حرکت اخیر آقای خامنه ای اما، همزمان، بزرگترین حرکت او در بیست سال اخیر و پردامنه ترین آن از نظر تاثیر و حساس کردن مردم بوده است. این شکل و محتوای کاملاً تازه ای ایجاد کرده است که محاسبهء پیامدهای آن بی تردید از عهدهء او و طراحان سیاست هایش خارج است. این حساس شدن عمومی به رفتار آقای خامنه ای بزرگترین خدمت حرکت اخیر او به همهء منتقدان و مخالفان او به عنوان رهبر یک نظام شبه سلطانی است. 

در خبرهایی که این روزها خبرگزاری های سپاه و دولت می نویسند نکته های باریکی هست. یکی از آنها این است که دیدم نوشته اند دیگر کسی نمی تواند به اسم پیروی از امام خمینی آرای ضد نظام بیاورد و این رابطه با انتخابات اخیر قطع شده است. از نظر من معنای این حرف خیلی روشن است: آقای خامنه ای اکنون، پس از بیست سال، احساس می کند به آن اعتماد به نفسی که لازم داشته رسیده است. او تمام این بیست سال را زیر سایهء آیت الله خمینی زندگی کرده است و باید از زیر آن سایه در می آمده است. به همین ترتیب او باید خود را از شر کسانی که در دستگاه آیت الله خمینی محبوب و مقرب

 بودند نجات می داد. هم آن سایهء سنگین و هم این مقربان رهبر پیشین مانع حرکت آزادانه و دلبخواه او بوده اند. بیست سال طول کشید تا او توانست با انواع طراحی ها و حیله ها جایگاه مقربان دورهء اول انقلاب را تضعیف کند یا آنها را بکلی از صحنه خارج کند و، به هر حال، به آنها بفهماند که حرف اصلی و نهایی را او می زند. 

آقای خامنه ای نسل تازه ای از مدیران دست دوم و میانی را تربیت کرد که در چند سال اخیر به پست های مهم رسیدند. گرایش اصلی بین آنها هم این است که معمم و روحانی نباشند تا هیچیک نتوانند با او در سیاست و مدیریت و رهبری دست به تنافس بزنند. آقای خامنه ای، که از روز اول رهبری اش، به دلیل مرجع نبودن و آیت الله نبودن، دارای ضعف بود تلاش کرده است در این بیست سال آدم های خود را تربیت کند. به نظر من حتی گرایش او به مداحان به جای عالمان اسلامی هم ناشی از همین ضعف است. او رهبر مطلق مداحان است که فرسنگ ها از نظر سواد با او فاصله دارند؛ اما با عالمان اسلامی که  بسیاری همسطح او یا از او برترند طبعاً نمی تواند دم از برتری و رهبری بزند. 

به همین دلیل، آقای خامنه ای که خود زمانی به طبقهء روشنفکر و اهل قلم تعلق داشت ناچار شد گروه های کم سوادتر و عوام تر و مطیع تری را دور خود جمع کند و به آنها بها بدهد. گرچه دور و بر او آدم های با هوش و تیز هم هستند اما بدنهء مدیران او چیزی در ردیف آقای احمدی نژادند. سبب علاقهء او به احمدی نژاد هم همین است. در واقع باید گفت او احمدی-نژادگرا ست. برای همین، در نظام او می توان احمدی-نژادیسم را همچون اصل فکری و گزینشی تشخیص داد. به بیان دیگر، هم از نظر شعور اجتماعی، هم از نظر عقاید دینی و هم از باب گفتار سیاسی احمدی نژاد نمونه تیپیک این گرایش است. 

آقای خامنه ای حتماً خواب های عجیبی دیده است. خود را در حصن حصین یک رهبری بیست ساله می بیند که ظاهراً هیچ گزندی متوجه آن نیست... اما او، درست در همین زمان، در حالی که همهء مهره های خود را چیده است و همهء آنها را زیر فرمان دارد و خود را برای بازی بزرگ آماده کرده است، بزرگترین خطای خود را می کند که بزرگترین خدمت است به همهء ما که نظام سلطانی-احمدی-نژادیستی او را بر نمی‌تابیم. 

او که می توانست باز هم در پس پرده بماند و با برگ شورای نگهبان و وزارت کشور و حتی مجمع تشخیص مصلحت نظام بازی کند، یکباره بی پروا، و با اتکاء به آن اعتماد به نفس بازیافته از پس سال ها، به میدان آمد و با تمام قوا پشت سر احمدی نژاد و محصولی و تقلب بزرگ ایستاد تا، به خیال خود، کار را تمام کند یا امتیاز تمام شدن کار را به خود اختصاص دهد و برای اولین بار این وسوسه را بیازماید که وقتی او می گوید نه همه بگویند تسلیم هستیم. 

اما این وسوسه کار دست او داده است. او مردم را، همهء مردمی را که به نظام اعتماد کردند، مساله دار کرده است. حجم باور نکردنی بالای 80 درصد مشارکت به معنای تایید نظام نیست به معنای آلوده شدن 80 درصد از مردم به بی اعتمادی به نظام است. الان همه مردم، حتی بیشتر کسانی که رای شان احمدی نژاد بوده است، بسادگی حس می کنند که خطای آشکاری اتفاق افتاده است و انگشت اتهام را متوجه دولت می کنند و، از همه بدتر، برای اولین بار انگشت اتهام را متوجه رهبری می کنند که بی آنکه اجازه دهد روال قانونی طی شود تمام قد پشت احمدی نژاد ایستاد و انتخابات را تایید کرد. 

فرستادن پلیس ضد شورش هم برای ساکت کردن مردم حساس-شده و مساله-دار-شده خطای بعدی اوست که باز هم خدمت است به ما. مردمی که دیدید وقتی پلیس را دستگیر می کنند با او مهربان می شوند - که او هم فرزندی از فرزندان ما و برادری از برادران ما است. این رفتار، پلیس را خلع سلاح می کند. وانگهی «مگر ما چه خواستیم؟» مردم می پرسند؛ «ما خواستیم رای مان با امانت خوانده شود و به نتایج اش گردن گذاشته شود. در واقع در داخل یک پیمان اجتماعی که مورد قبول نظام هم بود عمل کردیم. جواب ما از طرف رهبر عادل و ولی امر مسلمین چه بود؟ تقلب و نقض عهد و پیمان و فرستادن پلیس به  خیابان و دستگیری آدم های صالح مملکت مان و، در یک کلام، تلاش برای کودتا»؛ برای راندن همین مردمی که از بام تا شام از او دم می زند؛ مردمی که مشارکت 40 میلیونی آنها را می خواهد اما رای آنها را بر نمی تابد. 

خیلی خیلی طبیعی است که مردم حساس شوند. ذهن عمومی بسیار ساده توانسته است بین دو حرکت رای دادن و تقلب کردن به نتیجه برسد که «پس نظام دروغ می گوید، نظام خودکامه است، نظام مردم فریب است». همین ها کافی است که چیزی بر بساط آقای خامنه ای نگذارد. 

این علم حضوری اکنون همه گیر شده است. کاری که هزاران روشنفکر و فعال سیاسی سال ها تلاش می کردند انجام دهند حال انجام شده است. من تردید ندارم که در چنین وضعی پیروزی از مردم است. آقای خامنه ای ناچار به عقب نشینی و پیدا کردن راه حل میانی است. ناچار است اعتبار از دست رفتهء خود را به نحوی به دست آورد و گرنه این پایان کار او ست. او تمام این سال ها کوشید با مردم روبرو نشود. حالا شده است. خودکرده را تدبیر چیست؟ 

nazanin 2009 - ایران - ارومیه ایشالله هر چه زودتر شرشو کم میکنیم. جمعه 12 تیر 1388

hany - ایران - یزد شجاعانه بود.تحلیل های جالبی داشت .ممنون... جمعه 12 تیر 1388

fak zan_uk - انگلیس - لیور پول نازنین .به امیدشما جوانان این سگ پیر را زیر پامیگذاریم.یاشاسین اذربایجان.پاینده ایران جمعه 12 تیر 1388

arashekamanghir - المان - کاسل بزرگترین خوششانسی مردم شناخت کامل مجتبی خا منه ای بود.این شخص طراح تمامی مساعل در قبل و بعد از کودتاست.کسی که سعیش بر این بوده که در پشت پرده باشد.یخ زدن حساب ایشان در انگلیس در حدود یک میلیارد و ششصد میلیون پوند(حالا این مبلغ را تبدیل به دلار یا تومان بکنید تا حجم ان قابل هضم شود) باعث از بین رفتن این پرده شد. پسر های صدام خیلی پر قدرت بودند ولی دارای پستهای رسمی در حکومت صدام بودند.مجتبی دارای چه پست و مقامی است؟ایشان پدرش را در زیر سلطه کامل خود دارد وحتی ملاقات افراد دولتی مذ هبی و لشکری با پدرش زیر کنترل اوست.اگر در اینده نزدیک برای دیگر پسران خامنه ای اتفا قی افتد.باید از طرف مجتبی و سفت کردن پایه های نقشهایش دانست. جمعه 12 تیر 1388

Hoja Verde - ایران - تهران کیش-مات دیکتاتور ستمگر! شنبه 13 تیر 1388

baran shomal - نروژ - اسلو ننگ بر این ضحاک زمانه.از هر گلبول خون جوانان ما هزاران دشنه بر خواهد خواست تا وجود ناپاکت را از خاک پاکمان بر کند شنبه 13 تیر 1388

mammad_st - ایران - تهران خلاصه و مفید بود ، پیشنهاد میکنم حتماً بخونید.. شنبه 13 تیر 1388

khodekhodeshe - بلژیک - انت ورپ حرف حساب زیبا قوی و به قول دوستمون شجاعانه بود. شنبه 13 تیر 1388

bluestar - ایران - تهران درروایات آمده که رسول اکرم صلی الله خبر دادند روزی را که بوزینه ها برمنبر جست و خیز کنند و فتوا صادر کنند. در صحت مفادّ این روایت شک نباید کرد، زیرا مصداق آن را در این چند جمعه اخیر دیده ایم. شنبه 13 تیر 1388

bluestar - ایران - تهران درروایات آمده که رسول اکرم صلی الله خبر دادند روزی را که بوزینه ها برمنبر جست و خیز کنند و فتوا صادر کنند. در صحت مفادّ این روایت شک نباید کرد، زیرا مصداق آن را در این چند جمعه اخیر دیده ایم. شنبه 13 تیر 1388

حامی موسوی - ایران - تبریز خیلی شجاعانه و بی پروا بود بسیار عالی، دقیقا جناب آقای خامنه ای کیش و مات شنبه 13 تیر 1388

mehditm - ایران - تهران بیچاره خامنه ای توی این 20 سال فقط 4 سالشو رهبری کرد اونم با احمدی نژاد ملعونش اقای کدیور هم طلبه است ولی این تحلیای که کرده اند بسیار جالب است خامنه ای چلاق دست چپش رو هم باید قطع کنن تا ادم شه شنبه 13 تیر 1388

morris - امرئکا - مارسر تحلیل دورست ئ بود شنبه 13 تیر 1388

a352784 - ایران - ایران عالی بود شنبه 13 تیر 1388

tavakoli63 - ایران - تهران جالب بود.ولی این رو همیشه یادمون باشه اونا رسانه ملی رو دارن و هر طور بخوان نشون میدن مگه چند درصد مردم این مقاله ها رو میخونن؟ به نظر من دولتهایی که سرمایشون از پول نفت تامین میشه نه از مالیاتهای مردم به این زودی زمین نمیخورن چون همیشه پول نفت رودارن که بتونن خرج امنیتشون بکنن. شنبه 13 تیر 1388

desperado2009 - ایران - تبریز خامنه ای هرچی هم باشه از این کدیور هاوموسوی ها و رفسنجانی حسابش پاکه . اگه از اون یک فسادس سراغ داشتند تا حالا اونو همه جاعلم میکردن . سراغ دارین یکی از این فراری ها بتونن سندی از فساد اونو رو کنند اگه داشتن تا حالا همه جا مثل نقل ونبات پخشش میکردن . چون ایشون درسلامت کامل از نظر فساد هستن . بعدش هم شماکه میخواین انقلاب و سرنگون کننین برین یک رهبر پاک ازنظر اخلاقی و مادی پیداکنیین . با حرف این دزدها که احمدی نژاد دشتش و کرده تولانه آنها هیچ غلطی نمیتونین بکنین . چون این انقلاب با نیت پاک خمینی کبیر تشکیل شده . پس بی خیال نیت این دزدها (رفسنجانی و موسوی و کروبی و کدیور و پهلوی و اوباما و بقال سر کوچتونو ........) بشین . شنبه 13 تیر 1388

ashoor - ایران - تهران تحلیل خوبی بود. شنبه 13 تیر 1388

hamid100 - یونان - اتن بازی رهبر خائن را مردم با اس حکم میبرند شنبه 13 تیر 1388

hadi_fr - فرانسه - پاریس desperado2009 - ایران - تبریز هرموقع توانستی ق رو تلفظ کنی بیا نظر بده شنبه 13 تیر 1388

danial azarbaijan - ایران - تبریز desperado2009 - ایران - تبریز اولا شما خ...ه شو .وطن فروش . ثانیا ما تو این اوضاع خاص به امثال اقای کدیور نیاز داریم شنبه 13 تیر 1388

bahram1 - ایران - تبریز desperado2009 - ایران - تبریز چقدر تو نادانی! hadi_fr - فرانسه - پاریس مودب باش یکشنبه 14 تیر 1388

حامی موسوی - ایران - تبریز desperado2009 - ایران - تبریز معلومه که خیلی بیسواد و عوام تشریف داری که از سوابق خامنه ای کثیف خبر نداری برو یه کمی مطالعه کن .. دوشنبه 15 تیر 1388

elinaa - ایران - تهران desperado2009 - ایران - تبریز !! پدر و مادرو هر دو تبریزیند . کلی هم فامیل اونجا داریم . در ضمن از 10 سالگی تا 22 سالگی هم همنجا زندگی کردم . دوست و آشنا یاد دارم . ولی تعجس می کنم در میان این همه تبریزی وطن پرست و عاشق ایران ... خوب به هر حال هر گلستانی علفهای هرزی هم داره . و مطمینا تو هم .. سه‌شنبه 16 تیر 1388