احمدی نژاد در کنفرانس دوربان ۲؛ فرصت یا ضد فرصت؟

احمدی نژاد در کنفرانس دوربان ۲؛ فرصت یا ضد فرصت؟

کشتار غیر نظامیان و تخریب گسترده توسط ارتش اسرائیل در غزه یکی از موارد انتقاد علیه آن کشور است

رسانه های ایران گزارش داده اند که محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران هفته آینده به منظور شرکت در کنفرانس ضد نژادپرستی "دوربان ۲" راهی ژنو می‌شود. کنفرانس دوربان ۲ قرار است از ۳۰ فروردین در مقر اروپایی سازمان ملل متحد در سوئیس آغاز به کار کند.

نخستین کنفرانس ضد نژادپرستی در سال ۱۹۷۸ و دومین آن در سال ۱۹۸۳ در ژنو برگزار شد که دستور کار این دو کنفرانس عمدتا محکوم کردن نظام آپارتاید حاکم بر کشور آفریقای جنوبی بود.

سومین کنفرانس اما پس از سقوط نظام آپارتاید در شهر دوربان آفریقای جنوبی در سال ۲۰۰۱ برگزار شد که به دوربان ۱ معروف شد.

کنفرانس دوربان ۱ عملا به صحنه کارزار مخالفان و مدافعان حکومت اسرائیل در آمد، کارزاری که همچنان ادامه یافته و سایه خود را بر کنفرانس دوربان ۲ هم انداخته است.

در کنفرانس دوربان ۱ که در دو سطح دولتی و سازمان‌های غیر دولتی برگزار شد، اسرائیل مورد انتقاد شرکت کنندگان در کنفرانس قرار گرفت و ۳۵۰۰ سازمان دولتی با محکوم کردن رفتار حکومت اسرائیل در مقابل فلسطینی‌ها و ربط دادن صهیونیسم به نژادپرستی، سبب خروج نمایندگان آمریکا و اسرائیل از کنفرانس شدند.

اسرائیل و سازمان‌های صهیونیستی در اروپا و آمریکا، کنفرانس دوربان ۲ را ادامه کنفرانس دوربان ۱ می‌دانند و از مدت‌ها پیش برای تحریم آن از طرف کشورهای غربی و یا دریافت تضمین‌های برای تعدیل بیانیه نهایی کنفرانس تلاش می‌کنند.

دولت قبلی اسرائیل به رهبری اهود باراک پیشاپیش کنفرانس دوربان ۲ را تحریم کرده و کشورهایی نظیر کانادا، استرالیا، ایتالیا و آمریکا نیز گفته‌اند که اگر مواضع ضد اسرائیلی کنفرانس تعدیل نشود، آن را تحریم خواهند کرد.

این در حالی است که لابی اسرائیل در مورد کنفرانس دوربان ۲ دو دسته شده‌ است. یک دسته با اشاره به اینکه کنفرانس، تحت نظر شورای حقوق بشر سازمان ملل اداره می‌شود، خواستار تلاش برای تحریم آن از سوی همه کشورهای غربی هستند.

دسته‌ای دیگر اما بر استفاده از فشار سیاسی برای تعدیل کردن موضع کنفرانس دوربان ۲ در مقابل اسرائیل تاکید می‌ کند و خواهان مشارکت اسرائیل در چنین فرایندی است.

با چنین سابقه‌ای، به نظر می ‌رسد که آقای احمدی نژاد با حضور خود در کنفرانس دوربان ۲ قصد دارد از جمله از عملکرد ارتش اسرائیل در جریان جنگ ۲۲ روزه نوار غزه علیه شهروندان غیر نظامی فلسطینی انتقاد کند.

به نظر می‌رسد که از نگاه آقای احمدی نژاد، یک نطق پرحرارت در انتقاد جدی از حملات ارتش اسرائیل در مقر سازمان ملل در ژنو بار دیگر مسئله اسراییل و فلسطینیان را در معرض توجه افکارعمومی مردم جهان قرار می‌دهد و بازتاب آن در داخل کشور در آستانه انتخابات ریاست جمهوری نیز برای تبلیغات انتخاباتی می تواند سودمند باشد.

با این حال، شرکت آقای احمدی نژاد در کنفرانس دوربان ۲ ممکن است نتیجه‌ای معکوس برای وی داشته باشد. سازمان‌های یهودی که برای تعدیل یا بی ‌اعتبار کردن کنفرانس دوربان ۲ تلاش می‌کنند، حتمالا از حصور آقای احمدی نژاد در ژنو در جهت اهداف خود بهره خواهند گرفت.

اظهارات پیشین آقای احمدی نژاد مبنی بر لزوم حذف اسرائیل از صحنه روزگار و انکار کشتار یهودیان توسط آلمان نازی در خلال سالهای جنگ جهانی دوم در واقع زمینه لازم را برای لابی اسرائیل در سراسر اروپا و آمریکا فراهم کرده است که حضور او را در کنفرانس دوربان ۲ به معنای خدشه جدی در اهداف ضد نژادپرستی کنفرانس تلقی کنند و با برپایی تظاهرات در مقابل مقر سازمان ملل در ژنو عملا اصل کنفرانس را تحت الشعاع حضور آقای احمدی نژاد قرار دهند.

موضوع دیگری که ممکن است به زیان آقای احمدی نژاد تمام شود، تغییر شرایط سیاسی امروز خاورمیانه با سال ۲۰۰۱ است. در سال ۲۰۰۱ آریل شارون نخست وزیر وقت اسرائیل با تهاجم به کرانه باختری رود اردن قصد براندازی دولت خودگردان فلسطینی را داشت و کشورهای عرب و مسلمان از این تهاجم به شدت خشمگین بودند.

علاوه بر این در آن سال، دولت محمد خاتمی رئیس جمهور ایران روابط گرمی با کشورهای عربی داشت و امکان همکاری بین دو طرف برای محکوم کردن اسرائیل فراهم بود.

در حال حاضر اما، کشورهای عرب ضمن نگرانی از نیات واقعی دولت بنیامین نتانیاهو نخست وزیر جدید اسرائیل در برابر روند صلح با فلسطینی‌ها، موضع خشمگینانه‌ای در برابر این دولت ندارند و برای ادامه مذاکرات صلح تلاش می‌کنند.

افزون بر این، روابط ایران و بسیاری از کشورهای عرب در ماههای اخیر به یکی از وخیم ترین دوره‌های خود تبدیل شده است و از همین رو، امکان اینکه دولتهای عرب در کنار اسرائیل علیه دولت ایران موضع بگیرند وجود دارد.

به هر حال این امکان وجود دارد که فرصت حضور آقای احمدی نژاد در کنفرانس دوربان ۲ به ضد فرصت تبدیل شود و عملا امکانی برای لابی اسرائیل در جهت خنثی کردن کنفرانس و یا هدایت آن به سمتی متفاوت فراهم آورد.