خواب کافی موجب تصفیه مغز می شود
خواب کافی موجب تصفیه مغز می شود
در پی تحقیقات جدیدی که نشان می‌دهد مغز انسان در حین خواب زواید انباشته در مغز را دور می‌ریزد دانشوران باری دیگر در مورد خطرات ناشی از بی‌خوابی هشدار می‌دهند.
روزنامه ایندیپندنت چاپ لندن در ستون مطالب علمی خود نگاهی دارد به تحقیقات پزشکی جدید در مورد کارکرد مغز در زمان خواب و می‌نویسد: «شکسپیر از زبان قهرمان نمایشنامه‌های خود هملت می‌گفت: خواب ساعات خیالپردازی مغز است. ولی اکنون دانشوران ثابت کرده‌اند که وظیفه اصلی مغز انسان به هنگام خواب، تصفیه زوایدی است که در طول روز گردآوری شده‌اند.»
به نوشته ایندیپندنت نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که تماس‌هایی که در طول یک روز پر مشغله بین سلولهای مغزی انسان برقرار شده و اطلاعات جمع‌آوری شده را حفظ می‌کنند در طول ساعات خواب سست شده یا قطع می‌شوند و درنتیجه مغز خودبه‌خود اطلاعات زائدی را که گردآوری کرده، دور می‌ریزد.
این تحقیقات تاکیدی است بر فرضیه‌های قبلی که خواب عمیق و کافی در طول شب را شرطی ضروری برای حفظ اطلاعات و خاطرات مهم روز قبل و تصفیه اطلاعات زائد و بنابراین سبک کردن مغز و سلامت آن می‌داند. به گفته محققان خواب کافی و خوب در طول شب مغز فرد را برای فعالیت در روز بعد آماده می‌کند.
«پل شو»، یکی از محققان این پژوهش، از دانشکده پزشکی واشنگتن می‌گوید: «در حال حاضر بسیاری از مردم به خاطر نگرانی‌های شغلی و یا فشار بحران اقتصادی خوب نمی‌خوابند. ولی یافته‌های ما ثابت می‌کنند که بهترین روش برای داشتن روزهایی فعال و نیز حفظ و پیشرفت در کار، داشتن خوابی کافی و عمیق در طول شب است.»
به نوشته روزنامه ایندیپندنت تحقیقات جدید براساس مطالعه زندگی حشرات میوه‌ها انجام شده است. به اعتقاد دانشوران شیوه زندگی روزانه این حشرات شبیه به انسان است؛ آنها نیز برای داشتن روزی فعال و پر ثمر حداقل به ۶ تا ۸ ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند.
در این تحقیقات مشخص شده که در حشرات میوه -آن گروهی که روزی طولانی و پر کار را سپری می‌کنند بیشتر می‌خوابند.
روزنامه ایندیپندنت یادآوری می‌کند که تحقیقات قبلی نیز نشان داده بود که خواب مناسب در حیوانات توان یادگیری و حافظه را تقویت می‌کند. اما تحقیقات جدید چند گام پیش تر رفته و نشان می‌دهد که تماس‌هایی که بین سلولهای مغز در طول روز برقرار می‌شوند به هنگام خواب سست و یا قطع می‌شوند و بنابراین مغز می‌تواند با تخلیه برخی از اطلاعات استراحت کرده و برای کار در روز بعد آماده شود.
به گفته پروفسور پل شو نکته مهم این است که در مغز بتواند تشخیص دهد کدامیک از این تماس‌های سلولی زائد و خسته‌کننده هستند. مغز انسان به دلایل مختلف ممکن است از این کار عاجز شود که یکی از آنها فشاری است که ممکن است از ناحیه شبکه عصبی اطراف جمجمه به ناحیه مغز وارد شود.
به نوشته روزنامه ایندیپندنت در بخشی از این پزوهش جدید، دانشوران با کمک دستگاهی در طول شب به طور مداوم محل استراحت این حشرات را تکان داده و خواب آنها را به هم می‌زدند. پس از این آزمایش توانستند تفاوت‌هایی که در مغز این حشرات ایجاد شده بود را تشخیص دهند. مهمترین مورد آن انباشت پروتئین در مغز بود که مثل ماده ای‌هادی سلولهای مغزی را به یکدیگر مرتبط نگاه می‌دارد.
جالب اینجاست که در مطالعه مغز این حشرات دانشوران متوجه شدند پس از خواب کافی سطح انباشت پروتئین در مغز آنها کاهش یافته است. این خود نشانی بود از اینکه طی خواب تماس بین سلولهای مغزی بشدت سست و یا به کلی قطع شده‌اند.
«کیارا سیرلی»، یکی دیگر از پژوهشگران فعال در این تحقیقات، که نتایج آن اخیرا در مجله معتبر «ساینس» به چاپ رسیده است می‌گوید: «در پایان مدت زمانی که بدن در خواب است تماس‌های ضعیف بین سلولهای مغزی به کلی ناپدید شده و تماس‌های عمیق و محکم تر کاهش می‌یابند.»
به گفته این پژوهشگر ما به خاطر سپردن بخش زیادی از آنچه که مغز در طول روز گردآوری می‌کند نیازی نداریم. اگر مغز ما انباشته از اطلاعات جزیی و بی مورد باشد برای ادامه کار و فراگیری در طول روزهای بعدی مغز باید خود را از این اطلاعات زائد تصفیه کند.