شیر و خورشید نماد ایرانی یا نشان خاندان سرنگون شده ؟

شیر و خورشید نماد ایرانی یا نشان خاندان سرنگون شده ؟

پنج شنبه 17 مرداد ماه سال جاری پس از سی سال دو تندیس شیر سر در مجس شورای اسلامی بی آنکه خورشیدی به همراه داشته باشند، در سکوتی خالی از هرگونه استقبالی به جای خود بازگشتند و دوباره شمشیر به دست روبروی یکدیگر بر بالای ورودی اولین پارلمان ایران قرار گرفتند تا خوش آمدگوی چشم هایی باشند که به دیدار پارلمانی می آیند که بزرگترین دست آورد مشروطه و خون های ریخته شده در راه آن بود.

اما این "بازگشت در سکوت"،حکایت از وجود دیدگاه های متضاد و البته جدی در مورد اصل وجود آنها در میان کسانی داشت که تصمیم ساز هستند. تضاد و عدم تفاهمی که عاقبت با حذف دوباره شیرهای بی خورشیدی که تنها 4 روز بر جای خود آرمیده بودند، بروز و ظهور کرد.

گذشته از چگونگی بازگشت و حذف نماد شیر و خورشید بر بالای ورودی مجلس مشروطه، اساسا این سوال مطرح است که جایگاه نماد شیر و خورشید در فرهنگ و باور و بخصوص تاریخ مردم ایران در کجا قرار دارد؟ آیا شیر و خورشید نمادی در خدمت حاکمان و حکومت های سابق بوده و از این رو تداعی کننده حکومت آنهاست و یا آنکه نماد شیر و خورشید متعلق به فرهنگ و باور مردم بوده و این حکومت پیشه گان بودند که برای استوار کردن پایه های حکومت خود به آن از این نماد تمسک می جستند؟! در گفتگو با سه تن از کارشناسان و پژوهشگران حوزه تاریخ به ارزیابی این موضوع پرداختیم.

شیر و خورشید هیچ آسیبی به مفاهیم دیگر ما نمی رساند

یعقوب توکلی مورخ و عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه و اندیشه اسلامی، تلقی مردم از نماد شیر را به عنوان نمادی از جامعه ایرانی دانست و گفت: در کتاب های مختلفی که از سوی نویسندگان غربی در حوزه رابطه ایران و آمریکا به نگارش درآمده است، تعبیر شیر و عقاب به کار رفته است.

این نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر در گفت و گو با عصرایران افزود: هر جامعه ای دارای نمادهای مختلفی است، برخی از این نمادها دینی، برخی نمادهای ملی و برخی نیز نمادهای قومی است، از این رو نمی توان نمادهایی را که از سویی جنبه پذیرش عمومی دارند و از سوی دیگر تضادی با اخلاق و حیات ملی مردم کشور ندارند حذف کرد، کما اینکه این نمادها می تواند در جای خود قابل استفاده و مورد بهره برداری قرار گیرد.

وی انتقال مفاهیم ملی و برداشت های تاریخی و اسطوره ای در جهت کمک به هویت ملی کشور از طریق نمادها را مورد تاکید قرار داد و افزود: وقتی امکان چنین بهره برداری هایی به نفع منافع ملی کشور وجود دارد چه اشکالی دارد که از این نمادها استفاده شود؟

توکلی نماد شیر در باور ایرانی ها را اینگونه تعریف کرد: در اذهان ایرانی ها شیر نشان شجاعت، شهامت همراه با عقل و تدبیر است، بر همین اساس ایرانی ها باور دارند که درنده خویی که در سایر موجودات تعریف می شود در شیر کمتر معنا می شود.

عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: قطعا کسانی که این نماد را انتخاب کردند یک آگاهی اینچنینی داشتند، از این رو بهره برداری از نماد شیر و خورشید هیچ آسیبی به مفاهیم دیگر ما نمی رساند.

این نویسنده و پژوهشگر تاریخ اظهار امیدواری کرد که برداشته شدن مجسمه های شیر از سر در مجلس شورای اسلامی به علت مسایل فنی بوده باشد و در رابطه با اعمال سلیقه برخی افراد در این رابطه گفت: دلیلی وجود ندارد که بر سر مساله ای که اختلافی در مورد آن وجود ندارد و در شرایط فعلی کشور نیز از اهمیت چندانی برخوردار نیست چنین اعمال سلیقه هایی صورت بگیرد. از سویی دیگر به نظر نمی رسد هیچ یک از جناح های سیاسی کشور در مورد نمادهایی که در کشور وجود دارد و به جهت تاریخی نیز پذیرفته شده است، اختلافی با یکدیگر داشته باشند.

یعقوب توکلی منسوب کردن نماد شیر و خورشید به رژیم پهلوی و تحریم آن به این دلیل را مغایر با مستندات تاریخی دانست و القاء چنین باوری را دور از منطق ارزیابی کرد و در این باه گفت: نماد شیر و خورشید هیچ ربطی به رژیم پهلوی ندارد چرا که این نماد در دوره های قبل از رژیم پهلوی نیز مورد استفاده قرار می گرفت. این درست مثل این است که بگوییم یک پلی وجود داشته که رژیم پهلوی هم از آن استفاده می کرده است و حالا چون این پل مورد استفاده این رژیم بوده باید به تخریب آن بپردازیم، قطعا چنین باوری غلط است و این در حالی است که مردم ایران از عقلانیت بسیار بالایی برخوردار هستند.

korosh_sweden - سوئد - گتنبرگ خاک بر سر اخوند متحجر شپشوو تازی زاده که دشمن هر چه نماد مترقی و فتخار امیز ازگذشته قبل از اسلام در ایران است. شنبه 2 شهریور 1387

فراز_نروژ - نروژ - تونسبرگ شهردار بادرایت تهران قدمهای بیصدا وبلندی را برای انتخابات آینده برمیداره.نمیدونم چراازش خوشم میاد! شنبه 2 شهریور 1387

ali-vienna - اتریش - وین خر چه داند قیمت نقل و نبات؟! لیاقتشون همون عنکبوته که بزنن وسط پرچم و داد بزنن آهای ملت، ما عرب هستیم!!! شنبه 2 شهریور 1387

jamkaran_chah - ایران - تهران حالا تو هی بگو اینا که نمی فهمن. برای همینه مملکتمون به این روز افتاد یه مشت آدمهای گریگوی از درو دهات اومدن شدن ریس جمهور و رهبر و وزیر و.... انتظار دیگه ای هم از این گارپوز ها نباید داشت. خاک بر سرتون. ... شنبه 2 شهریور 1387

$persian$ - ایران - تهران هر بار به شیروخورشید نگاه میکنم غرور ملی تمام وجودم رو فرا میگیره برای ما پرچم ایران هنوز شیر و خورشید شنبه 2 شهریور 1387

salar.sab - ایران - اردبیل واقعا جای تاسف نماد چند هزار ساله ملت رو یک شبه حذف کردن من همیشه به خاطر این اتفاق تاسف خوردم و امیدوارم نماد قدرت ملت ایران به جای خودش برگرده و باور کنیم که بازگشتنش هیچ خللی در اعتقاد ما به خدا ایجاد نمیکنه. شنبه 2 شهریور 1387

iran zamen - نروژ - روگنان در یکی از این نظر ها گفته شده.امام نوروز را عید نمی داند.امام یا محمد هم بیاید بگوید نوروز عید نیست می گویم برو جلو بوق بزن.تمامی سنتها و سنبلها ی این سرزمین را از بین برده اند.شیر نشان قدرت و تاریخ و سنبل کذشته ما است.این را بدانید که عربها 300 سال بر ما تاختند ولی نتوانستند.این سنتها را از ما بگیرند.جمهوری اسلامی ایران از تاریخ درس خواهد گرفت. شنبه 2 شهریور 1387

ostajloo - ایران - نهرخلج نمادشیر و خورشیدو پرچم 3 رنگ ایران از زمان حاکمیت تورکها بر فلات ایران نماد ایران شده . به تاریخ پرچم ایران مراجعه کنید . استاجلو شنبه 2 شهریور 1387

sarab22 - المان - دوسلدورف خریت نتنها علف خوردن است . این ملایان بیسواد قرون وسطائی میخواهند بجای شیر(شتر)و بجای خورشید یک عمامه سره شتره بزارند .برق امدش صلوات شنبه 2 شهریور 1387

harry potter - ایران - ارومیه ای شاه شاهان برگرد به ایران عمامه داران ر ی د ن د به ایران کشتی جوانان وطن عیبی نداره خمینی هم دست کمی از تو نداره شنبه 2 شهریور 1387

payaam - ایران - تهران به قول حضرت مولانا : «شیر خورشید» بی خورشید که دید ؟ آن چنان شیری ، خدا کی آفریـــــــــد ؟! شنبه 2 شهریور 1387

gelareh - ایران - تهران بعد از انقلاب مشروطه در مجلس برای مخالفت با روحانیون که استفاده از عکس را حرام می دانستند نمایندگان شیر را نماد حضرت علی اعلام کردند. مشخص است که دیگر هیچ ایرانی جرئت نداشت با نشان حضرت علی مخالفت کند. حضرت علی هم که قربانش بروم یک شمشیر داشت به اسم ذوالفقار پس به دست شیر یک شمشیر هم داده شد. در همان زمانها هم بود که توسط پهلوی ها تاج به پرچم اضافه و برداشته می شد. در هر صورت شیر و خورشید قدمت دیرینه دارد *ایران سربلند ایرانی سر فراز پرچم 3 رنگه زیبای خورشید نشان هماره در احتزاز باد* شنبه 2 شهریور 1387

oldboy - انگلیس - لیدز به امید روزی که این مذهب شیطانی از ایران و جهان ریشه کن بشه.مذهبی که هرجا وارد شد جز بدبختی و جنگ و خفقان و عقب موندگی حاصلی نداشت. شنبه 2 شهریور 1387

pesare_zesht - ایران - تهران ممنون خیلی جالب بوود شنبه 2 شهریور 1387

amirpersia - سوئد - استکهلم با اون علامت شاخ گاو و کلمات عربی داخل پرچم/ به هویت و شکوه ایران لطمه ی بزرگی زدن! امیدوارم روزی دوباره پرچم زیبای شیر خوشید با جلال و جبروت مثال نزدنی در میان انبوه مردم و در میدان شهیاد به اهتزاز در بیاد. یکشنبه 3 شهریور 1387

erfan-iran - ایران - ایران کاش مشکل ما فقط پرچم ایران بود .. هر چند تغییر دادن آن از همان ابتدا کار اشتباهی بود ... اما نباید فرامشو کنیم که یک کشور با نماد و یا نشانها پابرجا نمی ماند ...بلکه اتحاد ملی و احترام متقابل ضامن حفظ و پاسداری از یک کشور است ... یکشنبه 3 شهریور 1387

alireza.ch - سوییس - نوشاتل استاجلو جان محض رضای خدا گل بگیر. یکشنبه 3 شهریور 1387

ali-vienna - اتریش - وین ostajloo - ایران - نهرخلج یه حرف هم از مادر داماد (یا عروس؟؟!) یکشنبه 3 شهریور 1387

iran zamen - نروژ - روگنان این برایostajloo - ایران - نهرخلج در سال 355 خورشیدی 976 میلادی که غزنویان، با شکست دادن سامانیان، زمام امور را در دست گرفتند، سلطان محمود غزنوی برای نخستین بار دستور داد نقش یک ماه را بر روی پرچم خود که رنگ زمینه آن یکسره سیاه بود زردوزی کنند. سپس در سال 410 خورشیدی ( 1031 میلادی ) سلطان مسعود غزنوی به انگیزه دلبستگی به شکار شیر دستور داد نقش و نگار یک شیر جایگزین ماه شود و از آن پس هیچگاه تصویر شیر از روی پرچم ملی ایران برداشته نشد تا انقلاب ایران در سال 1979 میلادی خلیج فارس نه نهر خلج.عرب یکشنبه 3 شهریور 1387

ostajloo - ایران - نهرخلج iran zamen - نروژ - روگنان//چند باربرات نوشتم؛ نهرخلج ربطی به خلیج ویابه خلیج کنگر ندارد یکشنبه 3 شهریور 1387