کاندیداتوری عبدالله نوری منع قانونی ندارد

              کاندیداتوری عبدالله نوری منع قانونی ندارد

دکتر نعمت احمدی حقوقدان  با توجه به مطرح شدن نام «عبدالله نوری» در میان نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری دهم، به تحلیل امکان چنین حضوری از منظر سیاسی و حقوقی پرداخته است. این گفت وگو را می خوانید.

- آقای دکتر، همان گونه که مطلع هستید موضوع کاندیداتوری عبدالله نوری این روزها در محافل سیاسی و رسانه یی مطرح است و هر جریانی از نگاه خود این موضوع را تحلیل می کند. نگاه شما به این موضوع چگونه است؟

در مورد عبدالله نوری باید به دو موضوع توجه کنیم اول اینکه آیا امکان کاندیداتوری ایشان فراهم است، یعنی ایشان واجد شرایط و اوصاف قانونی در این مورد هست یا نه؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت براساس قانون اساسی «رجل سیاسی» بودن به عنوان یکی از شرایط کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری ذکر شده است. از این رو باید دید ایشان رجل سیاسی به گونه یی که مورد نظر قانون اساسی بوده، هست یا خیر. آقای نوری چندین مورد نمایندگی در امور مختلف از مرحوم امام خمینی داشته اند، به علاوه در پست هایی چون وزیر کشور، رئیس شورای شهر تهران و نماینده مجلس حضور داشته اند. این اوصاف در مورد ایشان موجود است و ایشان را در جایگاه یک رجل سیاسی قرار می دهد. اما وجه دوم قضیه این است که آیا با توجه به پرونده قضایی که ایشان در سابق داشته اند و منجر به زندان شدن ایشان شد و درخواست عفو و آزادی مشروط هم نکرده اند مانع کاندیداتوری ایشان می شود یا نه.در ماده 62 مکرر قانون مجازات اسلامی مواردی که فرد را از حقوق اجتماعی محروم می کند احصا شده است. به طور کلی از منظر حقوقی هرکسی دارای یکسری حقوق اجتماعی است و کسانی که در ایران زندگی می کنند دارای حقوقی هستند مگر اینکه با رای دادگاه این حقوق سلب شده باشد. یعنی صرف محکومیت باعث نمی شود کسی را از این حقوق منع کنیم. مگر با تصریح حکم دادگاه. منظور این است که ایشان از نظر پرونده یی که داشتند چون هر حکمی که داشته اند بعد از مدتی از آن حکم رفع اثر می شود. در نهایت باید گفت پرونده مطبوعاتی و محکومیت ناشی از آن مانع از حضور ایشان در عرصه انتخابات نخواهد شد.

- شما نکات قانونی را درباره تایید صلاحیت عبدالله نوری بیان کردید اما سوال اینجاست که با توجه به رویه های موجود و با توجه به شناختی که از شرایط سیاسی کشور دارید آیا تایید صلاحیت ایشان ممکن است؟

اینکه تایید می شوند یا نه اگر مراجع ذی ربط امر قانون را رعایت کنند ایشان مشکل منع قانونی ندارند.

- نگاه فعالان سیاسی و فضای سیاسی کشور به کاندیداتوری آقای نوری چگونه است؟

ببینید ایشان جلساتی در پنجشنبه اول هر ماه برگزار می کنند که در این جلسات همه چهره ها حضور دارند. من نام مراسم پنجشنبه ها در منزل ایشان را «کشتی نوح» گذاشته ام. در این مراسم گاهی مواقع از سیدحسن خمینی تا سیدمحمد خاتمی و مهدی کروبی و فرزندان هاشمی رفسنجانی حضور دارند. حداقل در مراسم بزرگداشت مرحوم دکتر علیرضا نوری همه این چهره ها یکجا حضور داشتند. در فضای امروز سیاسی ایران کمتر کسی قادر است چنین جاذبه یی داشته باشد که همه این افراد را زیر یک سقف نگه دارد.از سوی دیگر به دلیل نفوذی که شیخ عبدالله نوری در میان مدیران حکومتی قبل از دولت نهم دارد توان بسیج همه نیروها را به عنوان یک وزنه دارد.

- چه ویژگی هایی در عبدالله نوری وجود دارد که به او توان بسیج نیروها را می دهد، شاید برخی از این ویژگی ها را که شما ذکر کردید دیگران نیز داشته باشند به عبارتی مزیت عبدالله نوری نسبت به برخی چهره های دیگر چیست؟

عبدالله نوری دارای وجوهی است که واقعاً دیگران از آن بی بهره اند. نوری در عرصه روزنامه نگاری به عنوان شیخ مطبوعات شناخته می شود. در عرصه سازندگی و توسعه هم یکی از افرادی است که فرمان جهاد سازندگی را داشته اند. به هر حال باید به یاد داشت که ایشان در صورتی که آن محکومیت اتفاق نمی افتاد مهمترین کاندیدای ریاست مجلس ششم بودند. به هر حال آخرین سمتی که ایشان داشته عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده است. وقتی از شورای شهر استعفا کرد که کاندیدای نمایندگی مجلس شود به زندان رفت و در همان موقع هم برادرش با ظرافتی کاندیدا شد و با وجود اینکه در مراحل آخر در لیست ها قرار گرفت نفر سوم تهران شد. وی با اینکه پزشکی قابل بود اما کسی او را نمی شناخت و رای علیرضا نوری در واقع به پشتوانه نام عبدالله نوری بود و به این ترتیب این رای به ترازویی بدل شد که در آن زمان میزان محبوبیت عبدالله نوری با آن سنجیده شد.از سوی دیگر باید توجه داشت که ایرانی ها با چهره هایی همچون ایشان رابطه عاطفی برقرار می کنند. یکی دیگر از خصایصی که آقای نوری دارا هستند این است که اصطلاحاً در دسته اصفهانی های سیاسی دارای محبوبیت هستند و این طیف سیاسی یک دسته فعال و منسجم هستند و می توان گفت یک جریان فکری را دنبال می کنند. اعضای این دسته سیاسی را می توان چهره هایی چون نوری، حجتی و کرباسچی برشمرد که هر کدام وزنه و سهمی برای خود بوده اند. با ذکر این پیشینه باید گفت که این طیف سیاسی که دارای قدرت بالایی در درون و بیرون حاکمیت هستند به شیخوخیت عبدالله نوری معتقدند.

- به این ترتیب شما تا چه حد امکان کاندیداتوری آقای نوری را شدنی می دانید؟

ما مدت زیادی تا انتخابات فرصت داریم و تا زمان انتخابات رایزنی های زیادی انجام و اسامی زیادی مطرح می شود. طرح برخی چهره ها برای کاندیداتوری معمولاً به این دلیل است که در زمان انتخابات یادی از آنها بشود مانند آنچه در مورد میرحسین موسوی صورت می پذیرد. به نظر من اینکه این روزها نام آقای نوری بر سر زبان ها افتاده است و با اقبال هم مواجه شده است به این معنا نیست که او کار سازمانی و تبلیغاتی در این زمینه انجام داده است گرچه با همین مقدار هم می تواند خود را محک زده و وزن سیاسی خود را بسنجد و البته به رقبا هم نشان بدهد که تا چه حد توانمندی بسیج مردم را دارد. در عین حال گرچه کاندیداتوری ایشان منع قانونی ندارد اما این پرسش جدی باقی است که آیا ضریب تحمل کسی که به گونه دیگری فکر می کند در جامعه و نظام سیاسی ایران تا چه اندازه است و آیا به آن میزان از تحمل رسیده است که شیخ عبدالله نوری خود را در معرض رای مردم برای احراز پست ریاست جمهوری قرار دهد یا نه؟