دخالت سوریه در بحران هسته‌ای ایران به نفع کدام طرف؟
دخالت سوریه در بحران هسته‌ای ایران به نفع کدام طرف؟
 |
| سوریه تنها کشوری است که از فعالیت های هسته ای ایران حمایت می کند |
آقای سارکوزی در حاشیه نشست سران کشورهای حاشیه دریای مدیترانه، در دیدار با آقای اسد از وی خواسته بود که برای حل بحران هسته‌ای ایران دخالت کند، اما به گزارش رسانه‌ها، رئیس جمهور سوریه در پاسخ گفته بود که دخالت وی کمکی به حل بحران نخواهد کرد.
اینک بشار اسد به رادیو فرانسه گفته است که به درخواست آقای سارکوزی پاسخ مثبت داده و از ایران خواهد خواست که سند محکمی درباره اینکه درپی ساخت سلاح هسته‌ای نیست، ارائه کند.
سوریه نزدیک ترین متحد جمهوری اسلامی در جهان به شمار می‌رود و از این‌رو، دخالت رئیس جمهور این کشور در بحران هسته‌ای ایران می‌تواند بر روابط دو طرف تاثیرگذار باشد.
متحدان غربی از جمله فرانسه، به برنامه هسته‌ای ایران مظنون اند و از جمهوری اسلامی می خواهند که برای اثبات صلح آمیز بودن برنامه اتمی خود، غنی سازی اورانیوم را متوقف کند و با قدرت‌های جهانی به منظور دستیابی به توافقی همه جانبه وارد مذاکره شود.
ایران در مقابل، هرگونه تلاش برای ساخت سلاح اتمی را رد می‌کند و درخواست توقف غنی سازی اورانیوم را خلاف معاهده منع گسترش سلاح های اتمی می‌داند.
ابتکار عمل سارکوزی
 |  |
| سارکوزی که ابتکار عمل خارج کردن سوریه از انزوای بین‌المللی را به عهده گرفته است |
سوریه در واقع تنها کشوری است که تاکنون به طور صریح از برنامه هسته‌ای ایران حمایت کرده و آقای اسد نیز در دیدار با آقای سارکوزی بر صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی تاکید کرده است.
نیکولا سارکوزی که ابتکار عمل خارج کردن سوریه از انزوای بین‌المللی را در ازای همکاری این کشور در جهت حل بحران لبنان و صلح با اسرائیل به عهده گرفته است، در عمل می‌کوشد تا سوریه را به استفاده از نفوذ خود بر ایران برای پذیرش تعلیق غنی سازی اورانیوم و یا جدا کردن صف خود از تهران ترغیب کند.
سوریه که سر پل نفوذ ایران در خاورمیانه عربی به شمار می‌رود، قاعدتاً می‌تواند بر تصمیم‌های دولت ایران تاثیر بگذارد، اما اینکه دخالت آقای اسد در بحران هسته‌ای ایران، لزوماً در جهت حل مسالمت آمیز این بحران موثر خواهد بود یا خیر، تا اندازه‌ای محل تردید است.
مسلماً آقای سارکوزی از بشار اسد نخواسته است که ایران را به ارائه مدرک محکمی درباره نظامی نبودن برنامه هسته‌ای این کشور متقاعد کند، چرا که معمولا نمی‌توان مدرکی در مورد عدم وجود یک چیز ارائه کرد، بلکه رئیس جمهور فرانسه از همتای سوریه ای خود خواسته است که ایران را به پذیرش بسته پیشنهادی کشورهای ۱+۵ که شامل تعلیق غنی سازی اورانیوم در برابر مشوق‌های سیاسی، اقتصادی و فنی است، اقناع کند.
انتخاب بین ایران و غرب
به نظر نمی‌رسد که بشار اسد در شرایط حاضر در موقعیتی باشد که بخواهد ایران را به پذیرش بسته پیشنهادی ۱+۵ تشویق و یا این کشور را به این منظور تحت فشار قرار دهد، چرا که سوریه در انتخاب بین ایران و کشورهای غربی، هنوز تصمیم قطعی خود را نگرفته است.
اگر سوریه بخواهد در محور ایران و گروههای متحدش در خاورمیانه باقی بماند، پذیرفتن پیشنهاد آقای سارکوزی از سوی آقای اسد تنها به زیان سوریه تمام خواهد شد چرا که درخواست برای نرمش ایران در موضوع هسته‌ای چیزی نیست که خوشایند مقام‌های ایرانی باشد.
اما اگر سوریه بخواهد با تغییر جهت کامل سیاسی خود به جمع اعراب میانه رو منطقه بپیوندد، در آن صورت، دخالت آقای اسد در بحران هسته‌ای ایران، حتی اگر به تغییر موضع ایران منجر نشود، تجارت پرسودی برای رهبران دمشق در معامله‌شان با غرب خواهد بود.
در چنین صورتی، آقای اسد به دو شکل می‌تواند در بحران هسته‌ای ایران دخالت کند. شکل نخست این است که آقای اسد با تشریح اینکه روند صلح در خاورمیانه، صف آرائی‌های سیاسی در منطقه را دستخوش دگرگونی کرده و اگر ایران با این تحولات هماهنگ نشود، به شدت منزوی خواهد شد، رهبران ایران را به همسویی تدریجی با تحولات خاورمیانه از طریق پذیرش بسته پیشنهادی شش قدرت جهانی ترغیب و تشویق کند.
|  |
| سوریه در انتخاب بین ایران و کشورهای غربی، هنوز تصمیم قطعی خود را نگرفته است |
از آنجایی که آقای اسد، صلح با اسرائیل را "اجتناب‌ناپذیر" توصیف کرده، به نظر می رسد که دخالت احتمالی وی در بحران هسته‌ای ایران از همین زاویه باشد، بخصوص اینکه همراهی تدریجی ایران با تحولات منطقه‌ای بیشترین نفع را به حال سوریه خواهد داشت.
شکل دوم اما این است که سوریه پافشاری ایران بر سیاست هسته‌ای خود را مخل چرخش سیاسی دمشق به سمت امضای پیمان صلح با اسرائیل تلقی کند و برای تحت فشار گذاشتن ایران تهدید به قطع ارتباط جمهوری اسلامی به گروه های همسوی آن در خاورمیانه کند.
این موضوع همان چیزی است که فرانسه و بخصوص آمریکا و اسرائیل از سوریه می‌خواهند، ولی بشار اسد تا هنگامی که تضمین ایالات متحده را در مورد بقای حکومت خود و ایفای نقش موثر در خاورمیانه به دست نیاورد، بعید است به چنین کاری دست زند.
در هر حال، آقای اسد با پذیرش دخالت در موضوع هسته‌ای ایران، عملا در راهی گام گذاشته است که یا روابطش را با ایران تخریب می‌کند و یا ایران را به تغییر موضع در بحران هسته‌ای اش متقاعد می‌کند. هر کدام از این نتایج در صورتی برای سوریه مفید است که بخواهد در نهایت با غرب سازشی تاریخی کند، اما برای ایران، فقط نتیجه دوم مفید است آن هم در صورتی که جمهوری اسلامی در پی بهانه‌ای برای هماهنگی با نظم تازه منطقه‌ای باشد.