تا به حال روشهای میانبر زیادی برای کاهش وزن پیشنهاد شده است؛ روشهایی که مستقیماً با اراده انسان سر و کار نداشته باشد و او را مجبور به انتخاب گزینه ترک غذا نکند.
نمونهاش انواع و اقسام داروهایی است که اشتها را کم میکنند، جراحیهایی که با بریدن قسمتهایی از معده، حجم آن را کم میکنند یا توده چربیهای داخل بدن را خارج میکنند.
این بار هم یکی از این روشها را، محققان ایتالیایی پیشنهاد دادهاند؛ دارویی که بتواند با اشغال حجم عمدهای از معده، باعث سرکوب اشتهای سیریناپذیر چاقها شود.
ابداع این محققان به این ترتیب است که با استفاده از سلولز، نوعی هیدروژل گرد مانند ساختهاند. وقتی این گرد خورده میشود، یک لیوان آب هم رویش، در معده باد میکند و به فرد احساس پُری معده دست میدهد؛ احساسی که به مغز این پیام را مخابره میکند که «تو سیری و نیازی به غذا نداری!» این پیام ساختگی، میتواند تا چند ساعت، بدون غذا، فرد را سرپا نگه دارد.
به گفته این محققان ایتالیایی، این قرص «به اندازه یک وعده اسپاگتی کامل» (و این از دید یک ایتالیایی یعنی خیلی!) شکم را سیر میکند.
این محققان از مؤسسه تحقیقات ملی پزشکی ایتالیا، داروی جدید را ، که هنوز اسمی برایش انتخاب نشده، روی 20 نفر آزمایش کردهاند و گزارش دادهاند که هیچ مشکلی برای آنها به وجود نیامده است.
به گفته این محققان، این دارو باید نیم تا یک ساعت قبل از صرف غذا خورده شود تا بتواند جلوی پُرخوریهای بیمورد را بگیرد. بعد از حدود 5 تا 6 ساعت، این دارو از دستگاه گوارش انسان خارج میشود.
چه میشود که احساس سیری میکنیم؟ این سئوالی است که محققان گوناگون، برای لاغر کردن زوری مردم، کلی به آن فکر کردهاند. فیزیولوژی کلاسیک، پاسخهای مشخصی به این سؤال دارد: پُر شدن حجم معده، بالا رفتن قند در سیستم گردش خون عمومی و نیز در ناحیه کنترل احساس گرسنگی و سیری، یعنی هیپوتالاموس مغز.
با استفاده از هر کدام از این مکانیسمها، تلاش شده که به نوعی اشتهای افراد چاق کنترل شود، که البته نتایج در موارد گوناگون متفاوت بوده است.
در راستای این تلاشها، محققان به پاسخهای دیگری هم به این سئوال رسیدهاند؛ از جمله این که عوامل گوناگونی، مثل عوامل رفتاری و اجتماعی، میتواند روی احساس سیری و گرسنگی ما تأثیر داشته باشد. از همین جا، اگر یادتان باشد، چند ماه پیش محققان به این نتیجه رسیدند که پُرخوری هم مکانیسمی تقریباً مشابه اعتیاد دارد.
محققان دیگر، البته از نتایج اولیه این آزمایشها استقبال کردهاند، اما تاکید میکنند که هنوز برای خوشحال شدن جامعه جهانی چاقها، با خوردن یک دارو و بعد لاغری، خیلی زود است.
پروفسور هاتون، از دانشگاه شفیلد در این باره میگوید:«علی رغم نتایج امیدوارکننده این آزمایش به خصوص، باید گفت ایده دارویی که بتواند حجم معده را به طور کاذب پُر کند و مانع پُرخوری شود، ایده جدیدی نیست. به لحاظ تئوری، این روش حتی اگر هیچ عارضهای نداشته باشد، میتواند اشتها را در کوتاه مدت سرکوب کند، اما معلوم نیست در عمل هم بتواند مانع ورود آن همه کالری به بدن فرد شود.»
به عنوان مثال میتوان حدس زد که مغز، با استفاده از روشهای تطابقی، با این حجم جدید معده کنار بیاید و سطح سیری خود را در حد بالاتری تنظیم کند یا این که ممکن است کمبود اشتهای فرد در درازمدت بتواند وزن او را کم کند، اما خطرهای دیگری برای او داشته باشد؛ خطرهایی مثل کمبود مواد معدنی یا ویتامینهای مورد نیاز بدن.
تا کنون انواع گوناگونی دارو به بازار آمده که ادعای کاهش وزن و لاغری دارند. اما هنوز داروی صددرصد مؤثری در این رابطه ابداع نشده است. ممکن است برخی از این داروها به طور موقت اثر کاهش وزن داشته باشند، اما متأسفانه عوارض آنها خطرناک است.
مثلاً برخی از این داروها، تنها مسهلها یا ادرارآورهای قویای هستند که با اتلاف حجم زیادی از آب بدن، باعث لاغری میشوند. واضح است که چنین لاغریای نه تنها کاذب و موقتی، بلکه خطرناک است.
برخی دیگر از این داروها کافئین دارند که میتواند باعث سرکوب مرکز مغزی کنترل اشتها شود. اما کافئین میتواند باعث تپش قلب، بالا رفتن ضربان قلب و همین طور تنگی نفس شود. برخی داروهای دیگر، هورمونی هستند و به خصوص برای خانمها، عوارضی مثل اختلالات قاعدگی، پُرمویی و عصبانیت به همراه دارد.
به گفته اکثر کارشناسان، چاقی را باید یک بیماری، آن هم از نوع بیماری رفتاری به شمار آورد که با روشهای صرفاً طبی یا جراحی، نمیتوان با آن مقابله کرد.
از این رو، لازم است برای درمان آن، هم از این گونه روشها و هم از روشهای رفتاری و همچنین حمایتهای اجتماعی و عاطفی، مثل خانواده درمانی، گروه درمانی و رفتار درمانی بهره برد تا بهترین نتیجه حاصل شود و نتیجه هم همانطور که بارها و بارها گفته شده، پیروی از یک رژیم سالم و نیز ورزش و فعالیت بدنی به اندازه کافی است و نه صرفاً لاغری.