نقاشی فلاندن و کوست 1840
و عکسهای هرتسفلد:
هرتسفلد 1928
عکس دیگری از هرتسفلد" کاخ اس" کتاب پاسارگاد آستروناخ
"این دو عکس در کتاب پاسارگاد آستروناخ عرضه شده است ،از یک زاویه و فقط با چند قدم فاصله ، از بقایای کاخ "اس" بر داشته اند و هر دو را به هرتسفلد منتسب می کنند ! عکس بالا را کاری مربوط به سال 1928 میلادی می دانند!!!!!! و برای عکس زیر تاریخی ذکر نکرده اند .!
اما ظاهر عکس زیر بسیار جوان تر و جدید تر نشان می دهد . در یک بررسی و با سود بردن از برنامه ها کامپیوتری هم نمی توان دلیل این همه تفاوت در مکان ها استقرار جرز ها را در این دو عکس تشخیص داد و ابهام آن جز با تصور جابه جا کردن آن ها ، ناگشوده ماند! "
(ساسانیان -قسمت سوم - ص ۳۴۵ )
به این ادعاها در همین تارنگار (بیست و دوم دی ماه) پاسخی موجز داده شد. من در اینجا این پاسخ را بسط داده و به شیوه ای که خواهد آمد، مستند می کنم.
ابتدا عکس دیگری از نمای کنونی کاخ "اس" در میآوریم:
و اکنون شرحی دارم برای خوانندگان کنجکاوی که از ریاضیات دوره دبیرستان بهره ای برده (مخصوصا هندسه) با کمی قدرت تجسم و آشنایی با فن عکاسی:
اگر بتوانیم مکان استقرار عکاس در هر عکس را بیابیم و با وضعیت کنونی کاخ اس در تصویر از بالا (فضایی) تطبیق دهیم، صحت یا عدم صحت تصاویر روشن خواهد شد:
از نقاشی فلاندن شروع می کنیم:
1- در این تصویر چهار عارضه اصلی شماره گذاری شده.
2- نبش هر کدام از ستونهابا یک خط رنگی نمایان گردیده.
3- میان دو جرز ابتدا و انتهای نقاشی پاره خطی بنام (آ- ب) کشیده شده.
4- از نظر ریاضی: فاصله میان دو نقطه آ و ب برابر است با مجموع اندازه های میان (1-2) و (2-3) و (3-4).
5- در یک تصویر ثابت به راحتی می توان با کمک خط کش فاصله ها را تعیین نمود! اما چون ممکن است تصاویر این نوشتار در انتقال تغییر اندازه بیابد، می توانیم نسبت اندازه ها را ملاک قرار دهیم. مثلا فاصله آ تا ب را 100 درصد گرفته ونسبت فاصله میان (1-2) و .... با درصد نشان دهیم که در نهایت مجموع آنها هم 100 خواهد شد.
و اکنون به تصویر پرسپکتیو کاخ اس که روی آن کار شده نظری می افکنیم:
همانطور که ملاحضه می فرمایید:
1- دو جرز انتهایی نقاشی فلاندن در این تصویر شناسایی شده و با همان پاره خط به هم وصل شدند.
2- همان نبشی از ستونها که در نقاشی انتخاب شده، با همان رنگها و شماره ها در این تصویر هم تطبیق داده شده است.
3- فاصله میان دو ستون 3 و 4 را با یک خط به هم وصل می کنیم. این خط در راستای افق و چشم انداز ناظر در هر دو تصویر می باشد. آنرا اندازه می گیریم.(در صفحه مانیتور من 15 میلیمتر است می توان از تصاویر پرینت گرفت و روی کاغذ اندازه گیری دقیق نمود.) هر عددی که بدست آید، نسبت آن با نسبت فاصله دو نقطه 3 و 4 در نقاشی تطبیق می دهیم. یعنی اینکه اگر مثلا: در نقاشی فاصله آ - ب 12 سانتیمتر و فاصله میان دو نقطه از دو خط موازی 3 و 4 پنج سانتیمتر باشد، و ما فاصله 12 سانتیمتری را معادل عدد صد بگیریم،از نظر نسبت فاصله دو نقطه 3 و 4 معادل 42% عدد 12خواهد شد.
4- در عکس جدید، فاصله میان 3و 4 را داریم ( مثلا 15 میلیمتر) و نسبت این فاصله به پاره خط ( آ- ب) را هم داریم ( 42%) پس به راحتی عدد مجهول را بدست می آوریم:
15 42%
%100 X=36
بنابراین در عکس جدید فاصله میان دو نقطه (آ – ب) 36 میلیمتر تعیین شد. پس در امتدار زاویه دید که همان امتداد آ ب می باشد از نقطه آ به سوی ب 36 میلیمتر اندازه گرفته علامتی می گذاریم و از ستون آ خطی رسم می کنیم.
5- با همین روش و دانستن نسبت میان دو نقطه از ستون 2 و 3 از نقاشی و پیاده کردن آن روی پاره خط دوم و رنگی روی عکس هوایی نقطه های روی پاره خط اخیر بدست می آید که آنرا به ستون 2 از یک سو امتداد می دهیم و از سوی دیگر آنقدر ادامه می دهیم تا خطی که از آ منشعب شده را قطع کند. این نقطه را محل ناظر و عکاس دانسته ( وی) نام نهاده و بقییه خطوط را به شماره 3و 4 به وی وصل می کنیم.
6- اکنون نسبت فواصل در هر دو تصویر که با رنگهای متفاوت ترسیم شده باید دقیقا با هم بخواند. اگر خواند، فواصل ستون ها در نقاشی فلاندن با وضعیت کنونی کاخ اس برابراست. پس جعلی نیست. و اگر این نسبتها با هم مطابقت ندارد، می تواند نظر پورپیرار را تایید کند. این خبر بدی برای استاد ماست که این نسبتها با دقت بالایی با هم یکسان در می آید!
(اگر ستونهای کاخ اس در دوران ما کوچکترین جابجایی شده باشند، نسبتهای فواصل بین آنها به هم می خورد و این به راحتی قابل مشاهده و اثبات است!)
عین همین کار را با عکسهای هرتسفلد1928 انجام می دهیم:
و با عکس از بالا مطابقت می دهیم:
و عکس دیگر هرتسفلد:
تصویر پرسپکتیو و کار شده برای همین نما:
امیدوارم توضیحات و تصاویر به اندازه کافی گویا باشند.
با این یادآوری مقاله را به پایان می برم که برای نمایش واضخ خطوط، آنها را نسبتا کلفت برگزیده ام. که اگر اندازه ها روی کاغذ پیاده شوند، دقت بصری و ریاضی بهبود می یابد.
جناب پورپیرار برای انکار کاخهای کوروش باید دنبال بهانه های بهتری بگردد!
منبع :
https://www.azargoshnasp.net/Pasokhbehanirani/daaraabpasokhibehkoorbakhshyek.htm