سالگرد کتاب‌سوزان در آلمان نازی؛ اعلام جنگ به فرهنگ

سالگرد کتاب‌سوزان در آلمان نازی؛ اعلام جنگ به فرهنگ

کارگزاران فرهنگی "رایش سوم" لیست بلندبالایی از هزاران کتابی تنظیم کردند که آنها را برای "پاکی نژاد ژرمن و جامعه برتر آلمان" زیانبار تشخیص داده بودند. در سراسر ماه مه سال ۱۹۳۳ هواداران و اعضای حزب نازی در شهرهای بیشمار دهها هزار جلد کتاب را از کتابخانه‌ها و کتابفروشی‌ها بیرون کشیدند و در تل‌های آتش، خاکستر کردند.

گفته می‌شود که برنامه کتاب‌سوزان در رژیم نازی به "ابتکار" یوزف گوبلز وزیر تبلیغات حکومت آدولف هیتلر طراحی شده بود. او در ماه آوریل به مأموران خود دستور داده بود که کتاب‌های "غیرآلمانی" را از کتاب‌فروشی‌ها و کتابخانه‌های عمومی و شخصی گردآوری کنند.

از اوایل ماه مه دسته‌های چماق‌دار در "جشن کتاب‌سوزان" شرکت کردند. تنها در برلین بیش از ۲۰ هزار جلد کتاب سوزانده شد.

اوج این عملیات "فرهنگی" روز دهم ماه مه بود که مأموران نازی در بسیاری از شهرهای آلمان به طور همزمان به صدها کتابخانه و کتابفروشی حمله بردند. آنها عملیات خود را دفاع از فرهنگ برتر آلمان در برابر عناصر "منحط و غیراخلاقی" می‌خواندند.

بزرگترین نویسندگان آلمانی زبان مشمول این عملیات وحشیانه شدند: کارل مارکس، کارل کائوتسکی، زیگموند فروید، اریش ماریا رمارک، برتولت برشت، توماس مان، هاینریش مان، کورت توخولسکی، آنا زگرس، اریش کستنر و بسیاری دیگر که تعداد آنها به ۱۳۱ نویسنده می‌رسد. آثار حدود ۳۷ نویسنده خارجی نیز که آثارشان بخشی از فرهنگ بشری است، در این "پاکسازی" جهنمی گرفتار شدند: از جک لندن تا اسکار وایلد و ماکسیم گورکی.

جشن جنون

چند نهاد فرهنگی آلمان از جمله آکادمی هنرها، انجمن قلم (پن شاخه آلمان)، کانون نویسندگان و اتحادیه ناشران این کشور به مناسبت سالگرد هفتاد و پنجم مراسم کتاب‌سوزی، در سراسر این کشور دهها نمایشگاه و برنامه فرهنگی ترتیب داده‌اند. در برلین در اقدامی نمادین "کتابخانه کتاب‌های سوخته" به نمایش گذاشته شده که به آثار سوخته و خالقان آنها اختصاص دارد.

بنیادهای فرهنگی آلمان برنامه‌های گسترده و رنگارنگی تحت عنوان "ادبیات در شعله آتش" تدارک دیده اند. در بیانیه‌ای درباره این برنامه‌ها به نسل جوان یادآوری شده است: "این روز تاریخی به ما می‌آموزد که همواره در دفاع از آزادی عقیده و بیان کوشا باشیم. فاجعه‌ای که در آلمان سال ۱۹۳۳ رخ داد، رویدادی ساده و تصادفی نبود، بلکه به دست هزاران دانشجو، استاد و کتابدار آلمانی طراحی و اجرا شد."

انجمن نویسندگان آلمان نیز در بیانیه‌ای یادآور شده است: "واقعیت غم‌انگیز این است که بسیاری از استادان و دانشجویان دانشگاه‌های آلمان آن روز، در عملیات وحشیانه سوزاندن کتاب شرکت کردند. به گواهی مدارک صدها نویسنده و ناشر و کتابفروش داوطلبانه به این موج وحشیگری و جنون پیوستند."

ویلفرید شولر دبیرکل مرکز پن (شاخه آلمان) در این باره گفته است: "در کتاب سوزان همیشه قدرت ویرانگری است که به نمایش در می‌آید. با مرگ کتاب، خرد انسانی و دستاوردهای فرهنگی به خطر می‌افتد. هنوز هم در خیلی از کشورهای جهان دیکتاتورها و مذهبی‌های متعصب، هنرمندان و نویسندگان مستقل را تحت تعقیب قرار می‌دهند. کسی که اقدام نازی‌ها را در سوزاندن کتاب محکوم می‌کند، نمی‌تواند در برابر فشارها و محدودیت‌های دنیای امروز سکوت کند."

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مقدمه ای برای سوختن انسانها

مراسم کتاب‌سوزان در آلمان نازی تنها اولین گام بود؛ چیزی نگذشت که صدها نویسنده از کار ادبی منع شدند و تحت تعقیب قرار گرفتند. نویسندگان و هنرمندان بیشماری ناچار به ترک آلمان شدند، و "فقر معنوی" عمیقی آلمان را فرا گرفت.

جنبش کتاب‌سوزی نازیان در فرهنگ معاصر اروپا به مثابه رمزی برای تعقیب روشنفکران آزاداندیش در سراسر جهان شناخته شده است. معروف است که شاعری آلمانی با مشاهده تل کتاب‌های سوزان گفته بود: "آنجا که کتاب‌ها را بسوزانند، سرانجام انسان‌ها نیز به آتش سپرده می‌شوند." این پیش‌گویی تلخ اندکی بعد در آلمان نازی به وقوع پیوست.

pakzad - ایران - آذربایجان متاسفانه نژاد پرستان نازی خط مشی خیلی از انسان ها در اقصی نقاط جهان شده اند البته لازمه بگم که مراسم کتاب سوزان در آذربایجان ایران هم به وسیله رژیم منحوس پهلوی در ایران در زمان رضا خان اتفاق افتاد که یکی از خاطرات تلخ آذربایجانیان در طول تاریخ و یکی ننگ بزرگ به فاشیست های پهلوی هستش که همچون سیاهی هیچ وقت تمام نخواهد شد ملاک برتری آدم ها تقوا و کمال و انسانیت است و قوم و قبیله و زبان برای هیچ کس برتری نیاورده ننگ بر فاشیست سه‌شنبه 17 اردیبهشت 1387

brad pitt - کره - سول این آلمان های نازی چقدر شبیه این آخوندای خودمون بودن... شاید واقعا با اونا از یک نژادن!!! سه‌شنبه 17 اردیبهشت 1387

pakzad - ایران - آذربایجان این اقدام ننگ توسط نو نازی های پانفارس در آذربایجان تکرار شد: و آن هم سوزاندن کتاب های تورکی توسط ارتش شاهنشاهی بدنبال حمله به آذربایجان واشغال آن در سال ١٣٢۵ بود ننگ بر پهلوی و پهلوی ها (دوستان فقط خواهش می کنم به ما لقب پانتورک و ضد ایرانی نزنید من بار ها هم گفتم از عقاید افراطی و غیر منطقی پانتورک و تجزیه طلبان متنفرم و ایران رو با هیچ جای پنیا عوض نمی کنم) یاشاسین ایران سه‌شنبه 17 اردیبهشت 1387

azarmidokht - امریکا - میشیگان دوستان حتما از قضیه ی کتاب سوزان عظیمی که پس از حمله ی اعراب و به دستور شخص عمر در ایران انجام گرفت اگاهی دارید. عمر گفته بود که در این کتابها اگر چیزی به جز اسلام و دستورات ان هست پس نیازی به انها نیست و باید سوزانده شوند و اگر چیزی در راستای دستورات اسلام و قران در انها هست ما قران را داریم پس باز هم نیازی به این کتابها نیست و بایستی سوزانده شوند. این است بخشی از انچه به توسط فاشیسم دینی بر ما ایرانیان رفته و میرود. جدا چه زیباست این جملات که میگویند در کتاب سوزان همیشه قدرت ویرانگری است که به نمایش در میاید. با مرگ کتاب خرد انسانی و دستاوردهای فرهنگی به خطر می افتد و این دقیقا همان چیزی است که برای ما ایرانیان اتفاق افتاد و باعث شد که عده ای به اشتباه تصور کنند که اسلام عامل خلق و شکوفایی ادبیات و فرهنگ ادبی کشور ما بوده و هست. به امید انکه بنگریم. اندیشه کنیم و از تاریخ پند بگیریم. از دوستان گرامی سایت خواهش میکنم اگر نظری در جهت رد یا تایید این مطلب دارند با استدلال ارائه بفرمایند. بخصوص دوست دارم که نظرات کسانی را که در زمینه ی ادبیات مطالعه دارند در این زمینه بدانم. سه‌شنبه 17 اردیبهشت 1387

roger_waters - امریکا - ویرجینیا اگه احمد میمون جرات هیتلر داشت همین کارو میکرد....خودبرتربینی به هر صورتش جهل است. سه‌شنبه 17 اردیبهشت 1387

shad - فرانسه - نیس azarmidokht - امریکا - میشیگان دوست عزیز لطفا سه کامنت من را در آزادی تعدادی از محکومان قتلهای محفلی کرمان مطالعه کنید در تایید گفته های شما من شما را به کتاب مورد نظر ارجاع میدهم.با استدلالهای واضح و روشن موجود در ان. موفق باشید. چهار‌شنبه 18 اردیبهشت 1387

ironwill - ایران - تهران هیتلر حتی سعی کرد دانشمندی را بیابد که بتواند نظریه نسبیت اینشتین را (به دلیل یهودی بودن وی) نقض کند!! وی با سلب تابعیت آلمانی از یهودیان و آزار آنان باعث شد تا این نابغه آلمانی الاصل، تابعیت آمریکا را بپذیرد که با توجه به خروج بسیاری دیگر از دانشمندان این کشور طی جنگ و پس از آن (به اجبار فاتحان جنگ) ضربه مهلکی به توان و اعتبار علمی آلمان وارد کرد. چهار‌شنبه 18 اردیبهشت 1387

iroony - ایران - تهران pakzad - ایران - آذربایجان ...عزیزم بلعکسشم در سال 85 توسط بعضی تورکان برگزار شد که عکسهاش هنوز هم موجود است میگویند یک سوزن به دیگران بزن یه جوال دوز به خودت.. چهار‌شنبه 18 اردیبهشت 1387

گربه ای پرنده خواه - فرانسه - لیون shad - فرانسه - نیس شما رو هم گویا توهم کور فرانسوی ها گرفته که فکر می کنند ایران هم کشوری عرب است که تفکر مسلمانان را تفکر ایرانیان می دونید. اعراب خشونت طلبند. از نظر مذهبی ایرانیان بیشتر شیعه اند تا سنی. مذهب شیعه ساخته ایرانی هاست در مخالفت با سلطه اعراب سنی که بسیار از دین زرتشت بهره برده. اعراب شیعه ها را مسلمان نمی دانند و در گذشته شیعه کشی رواج فراوان داشته. امروزه هم القاعده شیعه ها را می کشد و در اماکن مقدس - که ساخت آن در دیدگاه وهابیت ممنوع است - بمب می گذارد. در ضمن هیچ وقت یک کتاب مرجع نیست. چهار‌شنبه 18 اردیبهشت 1387

iran zamen - نروژ - روگنان شیعه.سنی.وهابی و بطور کل اسلام ومذهب باید برود جلو و قدم رو برود چهار‌شنبه 18 اردیبهشت 1387

pouriya - ایران - شیراز مگر در ایران کنونی اوضاع بهتر است. فکر میکنید که دستگاههای کاغذ خمیر کنی را این مسلمانان واقعی برای چه استفاده میکند. مگر کتاب سوزانهائی که تازیهای محمدی در ایران انجام دادند و ما بایستی تا ابد حسرتش را بکشیم وحشتناک نبود. به هر روی در ضمن گربه پرنده خواه عزیز در این که شیعه ایرانی است که شکی درش نیست. ولی با تجربه های بیشمار و تلخی که سالهاست بر سرمان امده و میاید بایستی بگویم که شیعه و سنی دو روی یک سکه ... میباشند. چهار‌شنبه 18 اردیبهشت 1387

shad - فرانسه - نیس گربه ای پرنده خواه - فرانسه - لیون نکند جیره روزانه بورس جمهوری اسلامی کورتان کرده؟ شیعه و سنی هر دو پیامبرشان محمد و دینشان اسلام است. قوانین اسلامی برای همه هست. شما ظاهر را می بینید. به خلاف انچه شما فکر می کنید این نویسنده مورخی ست که از تحقیقاتش بهره بسیاری برده اند. واقعیت همیشه به مذاق اسلام دوستان خوش نیامده و نخواهد امد. سرنوشت مسلمانان کور است نه واقعیت! چهار‌شنبه 18 اردیبهشت 1387

گربه ای پرنده خواه - فرانسه - لیون shad - فرانسه - نیس بهتره بدونید من بورس دولت ایران که سهل است بورس هیچ دولتی را نه داشته ام و نه خواهم گرفت و حتی در دوازده سال تحصیل هم منتی به دولت ایران ندارم! بهتره به جای اتهامات کور و واهی سعی کنید را درست بخونید. من درباره واکنش ملت ایران به حمله اعراب حرف زدم و هیچ نظری - آن هم به زعم شما مساعد - درباره دولت وقت - امویان و عباسیان - ندادم. در آن دوره 300 ساله تا به پا خیزی کارگشای ایرانیان و 300 سال بعد و فروپاشی عباسیان هنوز 700 سال مانده بود تا مردم ایران انقلاب کنند. جدا از اینها عجیبه شما با این نفرت بی اندازه از مسلمانان چطور بین اعراب ساکن فرانسه زندگی می کنید. در آخر جمله پایانیتون به یه اصلاح نیاز داره سرنوشت اعراب کوره ولی ایرانی ها نه! پنج‌شنبه 19 اردیبهشت 1387

shad - فرانسه - نیس گربه ای پرنده خواه - فرانسه - لیون شما اگر کتاب را خوانده بودید دیگر اعراب و غیر اعراب مسلمان را تفکیک نمی کردید. من مخالف مکتبی به اسم اسلام هستم نه متنفر از مسلمان که تقریبا همه انان نقشی در انتخاب دین خود نداشته و انرا به ارث برده اند! در ضمن من در میان تمام فرانسویان زندگی میکم که از همه نژادی هستند و به عنوان یک شهروند اروپایی انها را به عرب و فرانسوی تقسیم نمی کنم.من جمله هایتان را مینویسم ببینید چه نوشتید: اعراب خشونت طلبند!!!سرنوشت اعراب کوره ولی ایرانی ها نه!! این جمله ها نشان میدهد که خود شما از اعراب متنفرید وگرنه به تمام اعراب عمومیت نمی دادید . من ایرانیان زیادی دیده ام که سالهاست در خارج از ایران به سر می برند اما هنوز یک بند از حقوق بشر را نمی شناسند! قوانین اسلام در تضاد با حقوق بشر است و خود مسلمانان هم نمی دانند که چه بر انها می گذرد به همین علت سرنوشت کوری دارند! پنج‌شنبه 19 اردیبهشت 1387

گربه ای پرنده خواه - فرانسه - لیون shad - فرانسه - نیس ممنون از نظرتون. حتما کتابی که گفته اید را می خونم. خوشحالم که با مسلمانان ساکن فرانسه مشکلی ندارید وگرنه بهتان خیلی سخت می گذشت. من هم فقط اشاره کردم که اینجا پر مسلمان است و جامعه فرانسه را تقسیم نکردم. در مورد نظر جدیدتان درباره بنده هم باید گفت اگر جدا از تاریخ و تمدن و فرهنگ به پیشرفتهای همه جانبه جامعه ایران در یک قرن گذشته نگاه کنید و آن را با اعرابی که در این مدت تنها واپسگراتر شده اند و 80 سال است همه عقب ماندگی هاشان را به خاطر اسراییل می دانند و سه تا می کشند و 100ها بیگناه کشته می دهند و جز به خاطر نفت اهمیتی ندارند و در تاریخ هم سلطه طلب و بی رحم بوده اند آن وقت دیگر شما هم از این که ایران کشوری عرب شمرده شود خوشتان نخواهد آمد و نمی توانید بگویید اعراب - به معنای کشورهای عربی- خشونت طلب نیستند که خب تک تک شهروندان را لزوما شامل نمی شود. دوم اینکه پسندیده نیست ویژگی احتمالی پیشین خود و یا چند تن از آشنایانتان را شامل دیگران هم بدانید که آمارگیری روشش این نیست. از همین کامنت های این سایت و این همه وبلاگ و ... پر واضح است که ایرانیان خیلی پیش از این که شما به این جا بیایند بندهای حقوق بشر را خوانده اند و می دانند و از بعد تاریخی حتا خیلی پیش از اعلام بیانیه حقوق بشر انقلاب مشروطه کرده اند تا به آزادی دست یابند اگرچه این مبارزه هنوز کاملا محقق نشده. به طبع پس از زمان آغاز این مبازرات در صد سال پیش می دانند بر آن ها چه می گذرد. پنج‌شنبه 19 اردیبهشت 1387

shad - فرانسه - نیس گربه ای پرنده خواه - فرانسه - لیون از کامنت اولتان هم مشخص بود که نیامده اید با منطق صحبت کنید چون فقط حمله شخصی می کنید مثلا این جمله: ویژگی احتمالی پیشین خود و یا چند تن از آشنایانتان را شامل دیگران هم بدانید ! ایرانیان اگر به حقوق خود واقف بودند وضعیت اسفبار موجود در رژیم اخوندی را تجربه نمی کردند. فکر نمی کنم بحث با شما را ادامه بدهم چون شما ضد عرب هستید و من مخالف مکتب اسلام. پاسخهای شما بسیار سطحی ست و نشان از خود کم بینی دارد. حق دارید اینگونه پاسخ دهید خیلی به شما سخت گذشته در فرانسه! لطفا توهین ننویسید و برای من کامنت نگذارید. پنج‌شنبه 19 اردیبهشت 1387

zartosht's girl - هند - بنگلور azarmidokht - امریکا - میشیگان دوست گرامی وقتی عربها به ایران حمله کردن جدای از قتل و غارت و تجاوز گرمای گرمابه ها رو تا 6 ماه از سوزاندن کتابهای ایرانیان تامین می کردن. 6 ماه شبانه روز می تونین تصورش رو کنید چه حجمی میشه؟ ما سندهای ی گیاهان دارویی و پزشکی و شاخه های دیگر علم داشتیم که از بین رفت. من چیزهای زیادی میدونم اما اینجا نمی شه گفت چون خیلی ها هنوز در تاریکی هستن. جمعه 20 اردیبهشت 1387