آقای گیتس در یک دانشکده نظامی در نیویورک گفته است که از نظر وی، ایران برای دستیابی به سلاح اتمی کاملا مصمم است و به علت سیاست خارجی بحران آفرین این کشور، گزینه نظامی برای مقابله با ایران باید همچنان در دستور کار باشد.
با این حال، آقای گیتس که از چهرههای میانهرو دولت آمریکا به شمار میرود، هشدار داده است که جنگ با ایران میتواند در سطوح مختلف فاجعه آمیز باشد. به گفته وی، جنگ دیگری در خاورمیانه، آخرین چیزی است که آمریکا به آن نیاز دارد.
از زمان انتشار گزارش سازمانهای اطلاعاتی آمریکا که از توقف برنامه نظامی اتمی ایران در سال ۲۰۰۳ خبر میداد، این نخستین بار است که یک مقام بلندپایه آمریکایی با قاطعیت، ایران را به تلاش برای دستیابی به سلاح اتمی متهم میکند.
سایر مقامهای آمریکایی که در طول این مدت در باره برنامه هستهای ایران سخن گفتهاند، بیشتر "تردید" خود را در باره ماهیت برنامه اتمی ایران و یا "احتمال" منحرف شدن این برنامه به سمت نظامی شدن مطرح کردهاند.
از این جهت، قاطعیتی که در سخنان آقای گیتس در باره مقاصد نظامی برنامه هستهای ایران دیده میشود، تازگی دارد و چنانچه این لحن از سوی وی و دیگر مقامهای آمریکایی تکرار شود، به معنای آن خواهد بود که دولت آمریکا به ارزیابی جدیدی از روند برنامه هستهای ایران رسیده است.
در واقع، انتشار گزارش سازمانهای اطلاعاتی آمریکا در باره برنامه هستهای ایران، اراده بسیاری از کشورها را برای تشدید تحریم های ایران تا اندازهای سست کرد.
برخی نمایندگان و سناتورهای کنگره آمریکا، دولت جورج بوش را به کوتاهی در جهت اعمال فشار علیه ایران به منظور توقف برنامه هستهای اش متهم کردهاند |
در روزهای گذشته، حتی برخی نمایندگان و سناتورهای کنگره آمریکا، دولت جورج بوش، رئیس جمهور این کشور را که به سختگیری در برابر ایران شهرت دارد، به کوتاهی در جهت اعمال فشار علیه ایران به منظور توقف برنامه هستهای اش متهم کردهاند.
به ادعای این افراد، دولت بوش در جهت افزایش تحریمهای بین المللی علیه ایران بخصوص تحریم بانک مرکزی ایران، تلاش کافی به عمل نیاورده و این مسئله باعث ادامه سرپیچی دولت ایران از قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل شده است.
دولت آقای بوش، تحریمهای اعمال شده علیه ایران را موثر میداند و به نظر میرسد برای تشدید این تحریمها و سنجش پیامدهای مثبت و منفی بین المللی آنها، در حال رایزنی با متحدان اروپایی و آسیایی خود است.
در عین حال، به نظر میرسد که دولت آمریکا در انتظار گزارش ماه آینده محمد برادعی دبیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی است تا زمینههای لازم برای متقاعد کردن شرکایش به تشدید تحریم ایران فراهم شود.
گفته میشود آقای برادعی در گزارش آتی خود، مسائل مربوط به آنچه وی در آخرین گزارش خود تحت عنوان "مطالعات ادعایی" در برنامه هستهای ایران مطرح کرد، تشریح خواهد کرد.
طبق گزارش قبلی آقای برادعی، برخی کشورها اطلاعاتی در اختیار آژانس گذاشتهاند که طبق آنها، کارشناسان ایرانی برای ساخت کلاهک اتمی مطالعاتی را انجام داده اند.
به نظر میرسد که دولت آمریکا در انتظار گزارش ماه آینده محمد برادعی است تا زمینههای لازم برای متقاعد کردن شرکایش به تشدید تحریم ایران فراهم شود |
دولت ایران اطلاعات مذکور را کاملا جعلی دانسته و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز بدون آنکه در باره صحت و سقم این اطلاعات داوری کند، از ایران خواسته است که برای روشن شدن ماهیت "مطالعات ادعایی" با آژانس همکاری کند.
در حال حاضر اولی هاینونن معاون آقای برادعی به منظور بررسی همین موضوع در ایران به سر میبرد تا اطلاعات لازم را برای تدوین گزارش آتی دبیر کل آژانس فراهم آورد.
آقای هاینونن در جریان اجلاس گذشته شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با نمایش اسلایدهایی، نمایندگان کشورهای عضو شورای حکام را نسبت به ماجرای "مطالعات ادعایی" در برنامه هستهای ایران حساس کرد. به همین علت، سفر وی به ایران با واکنش منفی محافل تندرو حکومتی روبرو شد.
این محافل، آقای هاینونن را به جاسوسی برای آمریکا و اسرائیل متهم کردند.
به هر حال، سرنوشت پرونده هستهای ایران تا حدود زیادی به نتیجه مذاکرات مقامهای ایرانی و معاون دبیر کل آژانس گره خورده است.
اگر نتیجه مذاکرات مثبت باشد و آقای هاینونن متقاعد شود که "مطالعات ادعایی" جعلی بوده، این مسئله خواه ناخواه در گزارش آقای برادعی منعکس میشود و این نیز به نوبه خود از شتاب فزاینده در تحریم بینالمللی ایران میکاهد.
اما اگر نتیجه مذاکرات منفی باشد و اولی هاینونن دست خالی از تهران به وین برگردد، زمینه برای اقدامهای جدیتر آمریکا و متحدانش برای تشدید تحریمها علیه ایران فراهم خواهد شد.
با این حال، اظهارات رابرت گیتس نشان میدهد که آمریکا امیدی به حل جنبههای ابهام آمیز پرونده هستهای ایران در سفر آقای هاینونن به تهران ندارد و این کشور در صدد است ضمن تاکید بر پیامدهای فاجعه بار جنگ با ایران، جامعه بین المللی را به ضرورت تشدید تحریم اقتصادی ایران ترغیب کند.
|