کودک در سال اول زندگی نباید هیچ تنشی را تجربه کند

کودک در سال اول زندگی نباید هیچ تنشی را تجربه کند

یک روان‌پزشک کودک و نوجوان الگوهای ارتباطی در سال‌های اول زندگی را در شکل‌گیری اضطراب قابل اهمیت دانست و گفت: برخی از افراد به صورت بیولوژیک و جسمی مستعد بروز اضطراب هستند؛ این در حالی است که عوامل محیطی هم در ایجاد و بروز علایم اضطراب نقش مهمی دارند.

دکتر میترا حکیم شوشتری در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: روابطی که والدین با کودک برقرار می‌کنند از جمله عوامل محیطی است که در ایجاد و بروز علایم اضطراب موثر است.

وی با اشاره به دلبستگی ناایمن در کودک و عواقب آن در دوران بزرگسالی گفت: دلبستگی ناایمن در کودکان به این ترتیب است که کودک با دور شدن از والدین ابراز نگرانی کرده و زمانی که دوباره با والدین تماس پیدا می‌کند، نمی‌تواند ابراز خوشحالی کند. در صورتی که کودک در الگوی ارتباطی اولیه که دلبستگی او را شکل می‌دهد دچار مشکل شود، در دوران بزرگسالی به اضطراب مبتلا می‌شود.

دکتر حکیم شوشتری با بیان این مطلب که حس اعتماد به اطرافیان و محیط، اغلب در سال‌های اول زندگی شکل می‌گیرد، ادامه داد: اگر کودک در سال‌های اولیه زندگی احساس کند که موجود ارزشمندی است و اطرافیانش نیز قابل اعتماد هستند در دوره‌های بعدی زندگی کمتر دچار اضطراب شده و توانایی مقابله با آن را به دست می‌آورد. بنابراین یکی از عواملی موثر در مهار اضطراب این است که در سال اول زندگی، کودکان نباید هیچ گونه تنشی را تجربه کنند.

این روانپزشک کودک با اشاره به عواقب حمایت بیش از حد مادر از کودک گفت: حمایت زیاد مادر از کودک این حس را به کودک القا می‌کند که محیط ناامن است و به این ترتیب زمینه‌های ایجاد اضطراب را در کودک تقویت می‌کند. همچنین مادرانی که هیچ گونه استقلالی به کودک نمی‌دهند، حس بی‌کفایتی را در وی ایجاد کرده و با کنترل شدید وی می‌توانند عامل ایجاد اضطراب در کودک باشند.

وی در این باره ادامه داد: کودکانی که مهار رفتاری بالایی دارند زمانی که در موقعیت‌های جدید قرار می‌گیرند تمایلی به کشف آن موقعیت ندارند و از نظر جسمی علایم کامل اضطراب را از خود بروز می‌دهند. به عنوان مثال، مردمک‌ها اتصاع پیدا کرده و قند خون آنها افزایش می‌یابد. این علایم نشان دهنده‌ این موضوع است که بخش مهمی از اضطراب ژنتیکی است.

دکتر حکیم شوشتری گفت: همه‌ افرادی که مستعد بروز اضطراب هستند نمی‌توانند دچار اضطراب شوند؛ چرا که محیط در نشان دادن واکنش و یا تعدیل واکنش اضطرابی نقش مهمی دارد.

وی با اشاره به علایم اضطراب خاطرنشان کرد: اضطراب بیشتر از طریق علایم جسمی خود را نشان می‌دهد. در صورتی که علت جسمی برای کابوس‌های شبانه، تهوع، استفراغ، سردرد و دل درد تشخیص داده نشود، ریشه‌ آن اضطراب و افسردگی است. همچنین ترس از جدایی از والدین از دیگر علایم اضطراب است.

این روانپزشک کودک با اشاره به نقش والدین مضطرب در کودکان و نوجوانان گفت: با توجه به این که ژنتیک نقش مهمی در اضطراب دارد، کودکان دارای والدین مضطرب هم از نظر الگوبرداری و هم از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به اضطراب هستند. همچنین در صورتی که والدین از نظر ارتباطی با کودک مشکل داشته باشند، کودک بیشتر در معرض اضطراب قرار می‌گیرد.

دکتر حکیم شوشتری در پایان درمان اضطراب در کودکان و نوجوانان را وابسته به شدت علایم آن دانست و گفت: ممکن است برای درمان اضطراب درمان دارویی نیاز باشد. همچنین تعارضاتی که بین اعضای خانواده وجود دارد در درمان مهم است. اصلاح و تعدیل روش‌های ارتباطی کودک با والدین نیز در نظر گرفته می‌شود.