اطلاعاتی درباره خالهای عروقی
حتماً درباره ماهگرفتگی شنیدهاید. ولی آیا می دانید ممکن است بسیاری از لکههای صورت به ویژه در کودکان، به علت ناهنجاریهای عروقی مثل سرخرگ(شریان)، سیاهرگ(ورید) و مویرگ باشد؟
در این باره آقای دکتر محمد علی نیلفروشزاده، متخصص پوست و مو توضیح می دهند:
تعریف خال عروقی چیست؟
آیا خال عروقی، انواع و اقسام دیگری هم دارد؟
ممکن است درباره همانژیوم نوزادی و اینکه آیا کشنده است یا نه، توضیح دهید؟
چرا بعضی از نوزادان با این مشکل مواجه می شوند؟
آیا بروز همانژیوم نوزادی به نژاد یا جنس هم بستگی دارد؟
منظورتان از قسمت داخلی بدن چیست؟
چه درمانهایی برای همانژیوم نوزادی دارید؟
امکان سرطانی شدن خال عروقی هست؟
همانژیوما ( hemangioma ) یا تومورهای عروقی که مردم آنها را به نام خال عروقی می شناسند، در واقع تومورهای خوشخیم عروق هستند که در اثر تکثیر سلولهای لایه درونی رگها به وجود می آیند و اغلب به دو شکل هستند: یا مادرزادیاند و با عنوان همانژیوم نوزادی بررسی می شوند و یا به صورت اکتسابی هستند و در بزرگسالان دیده می شوند. به هر حال رگهایی که درگیر این مشکل می شوند، متفاوت است. ما چند نوع رگ داریم. عروق ها، سیاهرگی و سرخرگی و لنفی هستند. ولی آنچه شایع است و در ضایعات عروقی از آن یاد می شود، همانژیوم است و گرنه ضایعات مادرزادی دیگری در نوزادان داریم که شامل خال شرابی، ناهنجاریهای وریدی و لنفانژیوما هستند و اغلب در سر و گردن به وجود می آیند و بخشی از یک نشانگان مادرزادی هستند. در اثر تکثیر اولیه سلولهای لایه درونی عروق این تومورهای خوشخیم حاصل می شوند که در 10 تا 12 درصد کودکان تا سن یک سالگی رخ می دهد و فقط یک سوم همانژیوما در موقع تولد هست ولی برای آسودگی خیال مادران باید بگویم بیشتر همانژیومها خوشخیم هستند و سبب مرگ و میر نمی شوند. گاهی اوقات برخی از اشکال آن موجب اختلال در سیستم حیاتی مانند تنفس، بینایی، شنوایی و یا گوارش می شود. به طور کلی علت خالهای عروقی فاکتور شناختهشدهای نیست، اما شواهدی وجود دارد که نقش ضعیف ژنتیک یا ارث را در آن مطرح می کند و بیشتر موارد اتفاقی رخ می دهد. در نژاد سفید بسیار شایعتر است و 10 تا 20 برابر آسیاییها و نژاد سیاه، دیده می شود. خانمها اغلب سه برابر آقایان درگیر خال عروقی (همانژیوم) می شوند. 30 درصد موارد دیگر از همان زمان تولد است و 70 درصد در طی اولین هفتههای تولد دیده می شود. در مواردی این تومورهای عروقی تک ضایعهای هستند، اما گاهی به شکل وسیع در قسمت جلدی یا داخلی دیده می شوند. گاهی مواقع این تومورها در عروق اندامهای داخلی مانند کبد به وجود می آیند و این سبب افزایش گردش خون عروقی و نارسایی قلب می شود و موجب ناهنجاریهای دایمی در نوزاد می شود. اگر هم گرفتاری روی صورت باشد، در صورتی که پرههای بینی، لبها و گوشها را درگیر کند، ریسک بالاتری دارد و در صورتی که بخش بزرگی از پوست را گرفتار سازد، امکان وقوع ناهنجاریهای سیستم قلب و عروق و یا اعصاب پدید می آید. بنابراین به خصوص برای همانژیومهای بزرگ، بررسیهای دقیق لازم است تا در صورت نشانگان خاص اقدامات درمانی سریع صورت بگیرد. بسیار متعددند، از جمله لیزرتراپی، برداشتن تودهها به وسیله جراحی، کورتیکواستروئید خوراکی اینترفرون و کرایو، که لیزر در درمان همانژیوم کودک مفید است و برای ضایعات در کودکی انتخاب اول است، البته باز هم بسته به مورد بیماری و علایم همراه روش درمانی که انتخاب می شود، متفاوت است. رنگ خالها اغلب آلبالویی و درخشان است و به ندرت قهوهای تیره تا تقریباً مشکی هستند و این مورد وقتی اتفاق می افتد که یک پلاک دهانه رگ را ببندد. برای جداسازی و افتراق این خال یا تومور بدخیم ملانوما باید در صورت مشاهده چنین تغییر رنگی بررسی شود.