پاسخ تند اردشیر زاهدی به سخنان مک‌کین
پاسخ تند اردشیر زاهدی به سخنان مک‌کین
اردشیر زاهدی وزیرخارجه پیشین ایران، با انتشار نامه سرگشاده‌ای خطاب به سناتور جان مک‌کین اعلام کرد، ایران همواره قربانی تجاوز بوده است.
سناتور مک‌کین نامزد پیشرو جمهوری‌خواهان در انتخابات آینده آمریکا هفته گذشته در میزگردی در یک پایگاه دریائی آمریکا گفته بود، نگران جاه‌طلبی ایرانیها است که "قدمتی تاریخی مبنی بر تسلط پارس‌ها بر منطقه دارد."
اردشیر زاهدی در نامه خود با اظهار تاسف از چنین اظهاراتی از سوی یک مقام رسمی سنای آمریکا در مورد تاریخ و فرهنگ کهن ایران، نوشته است:"این اشارات در قالبی تاریخی میتواند ناقل پیام مبهمی به آمریکائیان درباره ایرانیان، در این روزهای حساس باشد."
زاهدی در این نامه تاکید کرده است، در طول 20 سال فعال دیپلماتیک و دوستی با 7 رییس جمهور آمریکا، هرگز نشنیده است که آنان بگویند؛ ایران در طول تاریخ پرافتخار و همزیستی صلح آمیز با همسایگان، اندیشه تسلط بر آنان را در سر می پرورانده است.
وزیرخارجه پیشین ایران در دوره قبل از انقلاب در بخش دیگری از نامه خود خطاب به مک‌کین نوشته است:"در طول قرون ایران قربانی اشغال و تجاوز بیگانگان از چپ و راست، از اسکندر و اعراب و مغول و حتی افاغنه و روسیه قرار گرفته تا همین قرن بیستم که ارتش‌های انگلستان و روسیه دوبار ایران بی‌طرف و بدون دفاع را در بحبوحه دو جنگ جهانی نیمه اول قرن بیستم به اشغال خود درآوردند."
اردشیر زاهدی فرزند فضل الله زاهدی، در سال ١٣٣٨ برای اولین‌بار به سفارت ایران در واشنگتن منصوب شد و به مدت دو سال در این مقام خدمت کرد. وی در سال ١٣٤٠به ایران بازگشت و در سال ١٣٤١در دولت اسدالله علم سفارت کبرای شاهنشاهی ایران در لندن در دربار "سنت‌جیمز" را به عهده گرفت. زاهدی در سال ١٣٤٥در دولت امیر عباس هویدا به وزارت امور خارجه ایران منصوب شد. وی در سال 1351 باردیگر سفیر ایران در آمریکا شد و تا پایان حکومت پهلوی در همین سمت ماند.
زاهدی نوشته با قبول این واقعیت که آمال تاریخی ملت ها، از جمله ایرانیان، با رفتن و آمدن دولت ها و رژیم ها تغییر نمی کند، هیچ یک از مورخان این پندار را که "ایرانیان به قدمت تاریخ، آمال تسلط بر منطقه را دارند" ثبت نکرده اند
اردشیر زاهدی وزیر خارجه پیشین ایران به سخنان سناتور آمریکائی جان مک کین که درباره "آمال تاریخی ایرانیان جهت تسلط بر منطقه" ایراد کرده، پاسخ شدید الحنی داد.
سناتور مک کین که نامزد پیشرو جمهوری خواهان برای ریاست جمهوری آینده آمریکاست هفته گذشته در میز گردی در یک پایگاه دریائی آمریکا بعد از اشاره به پیشرفت های ایران در زمینه غنی سازی اورانیوم که به گفته وی در عین حال می تواند در ساخت و تولید سلاح اتمی استفاده شود، گفته است : "من همچنان نگران جاه طلبی ایرانی ها هستم که قدمتی تاریخی مبنی بر تسلط پارس ها بر منطقه دارد".
آقای زاهدی در نامه خود یادآور شده که این اشارات در قالبی تاریخی میتواند ناقل پیام مبهمی به آمریکائیان درباره ایرانیان، در این روزهای حساس باشد. به نوشته وی "خواندن اظهارات سناتور مک کین در حالی که قلب او را بعنوان یک ایرانی جریحه دار ساخته، بدون شک اکثریت ایرانیان را به عمق آگاهی ها و درک "سناتور محترم" نسبت به تاریخ گذشته و معاصر ایران مایوس کرده است.
زاهدی نوشته با قبول این واقعیت که آمال تاریخی ملت ها، از جمله ایرانیان، با رفتن و آمدن دولت ها و رژیم ها تغییر نمی کند، هیچ یک از مورخان این پندار را که "ایرانیان به قدمت تاریخ، آمال تسلط بر منطقه را دارند" ثبت نکرده اند.
وزیر خارجه پیشین ایران نوشته است: "در یک دوره ۲۰ ساله از ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۹ که با ۷ رئیس جمهوری آمریکا کار کرده و افتخار دوستی صمیمانه ای را با همه آنها داشته ام از هیچ یک نشنیده بودم که کشور من در طول تاریخ پرافتخار و همزیستی صلح آمیز با همسایگان اندیشه تسلط بر آنان را در سر می پرورانده است.
به عقیده آقای زاهدی، "برعکس، در طول قرون ایران قربانی اشغال و تجاوز بیگانگان از چپ و راست، از اسکندر و اعراب و مغول و حتی افاغنه و روسیه قرار گرفته تا همین قرن بیستم که ارتش های انگلستان و روسیه دوبار ایران بی طرف و بدون دفاع را در بحبوحه دو جنگ جهانی نیمه اول قرن بیستم به اشغال خود درآوردند".
زاهدی که ۷۹ سال دارد و آخرین مقام او در رژیم گذشته سفیر ایران در واشنگتن بود در نامه نسبتاً مفصل خود با اشاره به این که در همه دوران بعد از جنگ دوم جهانی، ایران نیرومند بعنوان عامل مهم تامین صلح و ثبات خاورمیانه و آسیای باختری در قلب سیاست همه زمامداران آمریکا، دموکرات و جمهوری خواه بود نوشته " محتمل است انقلاب ۱۹۷۹ پی امدهای مغایری در توازن ایرانی که همواره عامل ثبات در منطقه بود بوجود آورده باشد، اما چنین پیامدهائی محققاً ریشه در آرزو و آمال تاریخی ایرانیان ندارد."
زاهدی ادامه می دهد تجربه تلخ تجاوزات بیگانگان در گذشته به ایرانیان آموخت که در جلوگیری و دفع هر تجاوز احتمالی تنها گزینه پیش روی آنان آمادگی و قوی بودن در دفاع از وقار، تمامیت و حاکمیت سرزمین اجدادی است.
"ایرانیان این آمادگی و ایستادگی را در ۱۹۸۰ و بدنبال تجاوز ارتش صدام، صرف نظر از کمک های بیدریغ غرب و شرق و نیز برخی از کشورهای ثروتنمد نفت خیز منطقه به دیکتاتور بغداد به اثبات رسانیدند".
زاهدی در نامه خود اظهار تعجب کرده که اشارات سناتور مک کین بخصوص در جمعی آشنا با تاریخ ایران ایراد شد که حداقل از انتساب نخستین اعلامیه حقوق بشر به کوروش، رهائی یهودیان در بابل و هموار ساختن راه بازگشت آنان به سرزمین موعود کاملاً آگاه بودند.
هرالد تریبیون بین المللی، از جمله روزنامه هائی که اشارات مک کین را در شماره ۹ فوریه چاپ کرد، از روی تصادف در همان صفحه و در ستون نقل اخبار یک صد سال قبل گزارشی داشت از تهران بدین مضمون که : جلسه علنی مجلس شورا در روز ۶ فوریه ۱۹۰۸ بدلیل اعتراض به ورود و نفوذ قزاق های بیشتری از روسیه به سرزمین آذربایجان ایران متشنج بود.
زاهدی با اشاره به این "حسن تصادف" نامه خود را با این کلمات به پایان برده که بهانه روس ها برای تجاوز به خاک ایران نیازی به تعبیر و تفسیر بیشتر ندارد.
***
Senator MacCain’s recent remarks on Iran at a panel discussions (I.T. 9 – 10 February) in which he expressed concern over the Iranians ambition, “which are as old as history: a Persian domination of the region” was to me heart breaking. Such remarks could have conveyed an ambiguous message in these crucial days to the American people. His remarks are also disappointing to the majority of the Iranians as to the senator’s knowledge and understanding of Iran’s history, past and contemporary.
By assuming the fact that the aspirations of all nations, including those of the Iranians do not change with the going and the coming of an administration or regime, I do not recall any historian has recorded “as old as history” an ambition of the domination of the region by the Persians.
Having had the privilege of working closely from 1959 to 1979 with seven American Presidents from both parties, with all of whom I am proud to say I had most cordial friendships, I never came across a similar remark by any of them that my country at any time in its more than two and half thousand years of proud history and peaceful co- existence had an eye on the neighbouring territories or indeed the ambition of dominating them. On the contrary, it was Iran that throughout the same period of her existence had been invaded by foreign adventurers, beginning by Alexander the Great in 335 B.C , the Arabs in 633–656, the Mongols in the 13 Century, the Afghans and the Russians in the 18th and 19 centuries - up to the last occupations of a neutral and defenceless Iran by the British and Russian armies during the first and second world wars.
In fact throughout post Second World War era and up to 1979 the emergence and existence of a powerful Iran was the core of the US policy under various administrations, both the Republican and Democrat, as a vital source of maintaining peace and stability of the Middle East and Western Asia. The 1979 revolution in Iran may temporarily have had certain adverse consequences on the balance of such Iranian factor of stability, but surely it has no origin in the alleged historical ambition.
Having had the bitter experience of the past invasions from east and west, north and south of the glob, the sole choice for the Iranians to deter the would be aggressors had been and is to become powerful enough to defend their land, dignity, integrity and sovereignty. This was last proved in the 1980s invasion of southern Iran by Saddam’s Iraqi army; notwithstanding the generous support provided by the west and the east as well certain regional oil rich nations to the dictator of Baghdad.
Astonishingly, the distinguished Senator’s remarks were made at a gathering well familiar with the Persian history; the least with the Cyrus the Great first Declaration of the Human Rights and his treatment of the Jews in Babylon, paving their return to the Promised Land.
Ironically, your paper in reporting Senator MacCain’s lecture on the Persian history, noted side by side a dispatch from Tehran back precisely 100 years ago; in February 1908 in its “In Our Pages” column: “of the sitting of the (Persian) National Assembly as a very stormy one due to further entry of Russian Cossacks in the Persian territory of Azarbyjan” on a pretext that need no amplification!
Yours truly,
Ardeshir Zahedi
Villa les Roses
Montreux
Switzerland
13 February 2008
H.T. Ardeshir Zahedi was the Shah’s ambassador in Washington twice in the late fifties and early seventies and was Iran’s foreign affairs minister 1967 to 1970.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|