دولت بر سر دوراهی عرضه بنزین کوپنی و آزاد

دولت بر سر دوراهی عرضه بنزین کوپنی و آزاد

بنابر مصوبه مجلس، دولت نمی تواند از منابع دیگری افزون بر بودجه مصوب مجلس، برای واردات بنزین و گازوئیل هزینه کند

این تصمیم نمایندگان، دست دولت را برای تامین بودجه مورد نیاز واردات بنزین بسته و دولت را بر سر دوراهی قرار داده است.

نمایندگان مجلس ایران که سرگرم بررسی لایحه بودجه سال آینده خورشیدی هستند، به وزارت نفت اجازه داده اند تا معادل ارزی 3 هزار میلیارد تومان حدود (سه میلیارد و سیصد میلیون دلار) برای واردات بنزین و گازوئیل استفاده کند.

بنابر مصوبه مجلس، دولت نمی تواند از منابع دیگری افزون بر بودجه مصوب مجلس، برای واردات بنزین و گازوئیل هزینه کند.

این بند از مصوبه مجلس، دولت را در شرایطی قرار می دهد که نمی تواند مانند سال جاری از منابع دیگری به غیر از بودجه مصوب برای واردات بنزین استفاده کند.

دولت در ده ماه اول سال جاری یک میلیارد و 300 میلیون دلار اضافه بر بودجه مصوب مجلس، از منابع داخلی وزارت نفت برای واردات بنزین استفاده کرده و پیش بینی می شود این رقم در پایان سال به حدود دو میلیارد دلار برسد.

بودجه مورد نیاز برای واردات بنزین و گازوئیل در سال آینده هفت تا هشت میلیارد دلار است.   محمد رضا نعمت زاده معاون وزارت نفت ایران

این در حالی است که بودجه واردات بنزین و گازوئیل در سال جاری روی هم سه میلیارد و 700 میلیون دلار بود که دو میلیارد و 400 میلیون دلار سهم واردات بنزین و یک میلیارد و 300 میلیون دلار سهم واردات گازوئیل بود.

مخارج سنگین

بر اساس قانون بودجه سال جاری دولت باید از ابتدای سال سهمیه بندی بنزین را اجرا می کرد اما به دلیل نگرانی از عواقب سهمیه بندی و مشکلات ناشی از اجرای طرح کارت هوشمند سوخت، سهمیه بندی بیشتر از سه ماه به تاخیر افتاد و دولت از ششم تیر ماه برنامه جیره بندی بنزین را به اجرا گذاشت.

به عقیده کارشناسان، دولت می توانست با اتکا به این قانون علاوه بر توزیع بنزین یارانه ای، بنزین به قیمت آزاد نیز عرضه کند اما دولت با این استدلال که عرضه بنزین به قیمت آزاد باعث افزایش تورم می شود، از عرضه بنزین آزاد خودداری کرد.

اکنون به نظر می رسد نمایندگان مجلس توپ را به زمین دولت انداخته اند تا ناچار شود برای تامین مخارج بنزین وارداتی، علاوه بر توزیع بنزین یارانه ای، این ماده سوختی را به قیمت آزاد نیز عرضه کند.

این اقدام در حالی صورت گرفت که برخی نمایندگان مجلس سعی داشتند تا در قانون بودجه سال آینده بندی بگنجانند که بر اساس آن دولت ملزم به عرضه بنزین به قیمت آزاد باشد اما در نهایت تصمیم گرفتند بودجه واردات را طوری محدود کنند تا دولت راهی جز عرضه بنزین آزاد نداشته باشد.

با آنکه بودجه پیش بینی شده برای واردات بنزین و گازوئیل در سال جاری سه میلیارد و 700 میلیون دلار بوده اما به گفته آقای نعمت زاده در سال جاری بیش از شش میلیارد دلار برای واردات این دو محصول هزینه شده است.

در کنار این قانون، دولت باید تا چهار سال دیگر یعنی از سال 1391 عرضه بنزین به نرخ یارانه ای را متوقف کند و این ماده سوختی را به نرخ آزاد و به قیمت تمام شده در اختیار مصرف کنندگان قرار دهد.

به عقیده کارشناسان، این دو محدودیت قانونی دولت را مجبور خواهد کرد فکری برای عرضه بنزین آزاد بکند تا هم بودجه واردات تامین شود و هم اقتصاد ایران از شوک ناشی از افزایش یکباره قیمت بنزین در سال های آینده نجات یابد.

کمبود بنزین و گازوئیل

ایران به عنوان دومین تولید کننده بزرگ عضو سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) بخشی از بنزین و گازوئیل مصرفی خود را از خارج وارد می کند.

بر اساس آخرین گزارش ها، بعد از سهمیه بندی بنزین، مصرف روزانه بنزین در این کشور به 60 میلیون لیتر رسیده که حدود 15 میلیون لیتر آن از خارج تامین می شود.

علاوه بر بنزین، این کشور به طور میانگین روزانه 93 میلیون لیتر گازوئیل مصرف می کند که 82 میلیون لیتر آن در داخل تولید و 11میلیون لیتر بقیه از خارج وارد می شود.

بخشی از گازوئیل در نیروگاه های برق مصرف می شود و به گفته مقامات وزارت نفت ایران، اگر کمبود گاز در ایران وجود نداشت نیازی به واردات گازوئیل نبود.

ایران با آنکه دومین ذخایر گاز دنیا را در اختیار دارد اما هنوز نتوانسته تعادلی میان تولید و مصرف گاز ایجاد کند و در زمستان امسال ناچار شد برای مقابله با سرما و تامین گاز خانگی، صادرات گاز به ترکیه را متوقف و شیرهای گاز صنایع بزرگ و نیروگاهها را ببندد.

تردیدی وجود ندارد که بودجه پیش بینی شده برای واردات بنزین و گازوئیل کافی نیست و وزارت نفت ایران نیزاذعان کرده که برای تامین بنزین و گازوئیل مصرفی دست کم به دو برابر بودجه پیش بینی شده نیاز دارد.

بنابر مصوبه مجلس، دولت نمی تواند از منابع دیگری افزون بر بودجه مصوب مجلس، برای واردات بنزین و گازوئیل هزینه کند.

محمد رضا نعمت زاده معاون وزارت نفت ایران گفته است که بودجه مورد نیاز برای واردات بنزین و گازوئیل در سال آینده هفت تا هشت میلیارد دلار است.

با آنکه بودجه پیش بینی شده برای واردات بنزین و گازوئیل در سال جاری سه میلیارد و 700 میلیون دلار بوده اما به گفته آقای نعمت زاده در سال جاری بیش از شش میلیارد دلار برای واردات این دو محصول هزینه شده است.

ایران روزانه بیشتر از چهار میلیون بشکه نفت تولید می کند که حدود دو میلیون و 400 هزاربشکه آن صادر می شود و بقیه در داخل مصرف می شود.

این کشور تلاش می کند تا با افزایش توان پالایشگاه های خود، تولید بنزین و گازوئیل را افزایش دهد به طوری که نیاز به واردات نداشته باشد اما در این شرایط ناچار خواهد شد تا سهم بیشتری از نفت تولیدی را در داخل مصرف کند. در این حالت از درآمد های نفتی که اقتصاد این کشور به آن وابسته است کم می شود و این کشور چاره ای ندارد جز آنکه محصولات نفتی نظیر بنزین و گازوئیل تولید داخل را به قیمت های بین المللی عرضه کند تا کسری درآمدهای نفتی جبران شود.