بیشتر مسئولان امور صحی در پاکستان، عدم آگاهی در خصوص این بیماری و نداشتن سواد کافی را دلیل گسترش بیماری ایدز درمناطق سرحدی به ویژه در مناطق قبیله ای موسوم به "فتا" می دانند.
در همین حال عده ای دیگر ازمسئولین، مسافرت و اقامت افراد این مناطق بخصوص به کشورهای حاشیه خلیج فارس را علاوه بر نا آگاه بودن آنها درباره این بیماری و سواد کم، از دیگر دلایل گسترش این بیماری در مناطق سرحد و فتا در پاکستان می خوانند.
از سویی گفته می شود که ویروس ایدز به لحاظ حساسیت زیستی و بیولوژیکی بیشتر گریبانگیر زنان در این مناطق شده است.
از سوی دیگر، بر اساس گزارشها روند شیوع ویروس ایدز، از طرفی مانند معتادان تزریقی ( از طریق استفاده از سرنگ مشترک) و همجنس گرایی به خصوص میان معتادین مواد مخدر در مناطق قبیله ای رو به افزایش است
همچنین گفته می شود که یکی از راههای شیوع این بیماری در مناطق قبایلی پاکستان تفاوتهای فرهنگی ومحدودیتهای مربیان آمورشی در بیان موضوعات مربوط به این بیماری است که موانعی را بر سر راه روشنگری اذهان عمومی درباره این بیماری و راههای انتقال آن، فراهم ساخته است.
همچنن روابط جنسی بین زن و مرد در فرهنگهای قبیله ای از حجب و حیای ویژهای برخوردار است و همین مساله مانع بازگو کردن مساله و افزایش سطح آگاهی خانوادهها درباره این بیماری و درنتیجه یکی از عوامل پیشرفت این بیماری در قبایل محسوب میشود.
گفته شده است که بیش از 3500 نفر در منطقه سرحد و مناطق قبایلی پاکستان به ویروس ایدز مبتلا هستند |
این مشکلات موجب شده است بسیاری از افراد به دلیل ترس از طرد شدن از سوی جامعه از انجام آزمایشات و تستهای سلامت و معالجه پرهیز کنند، در صورتی که به گفته مسئولان برخی از مبتلایان به ایدز ممکن است از راههایی مانند دندانپزشکی یا خدمات صحی نادرست به ایدز مبتلا شده باشند.
دکتر افتخار علی، رییس خدمات صحی وهیات کنترل ایدز درمناطق قبیله ای (فتا)، می گوید: "ویروس ایدز در اوایل دهه 80 در جهان دیده شد و در پاکستان در اواخر این دهه برای اول ظاهر شد."
به گفته دکتر علی: "طبق آخرین آمار از طرف مسئولان صحی حکومتی، که در دسامبر 2006 در پاکستان انجام یافت، 3753 نفر از جمله 506 در ایالت شمال غربی صوبه سرحد هم مرز با افغانستان و 110 نفر به شمول زنان و کودکان در مناطق مختلف قبایلی که این منطقه نیز هم مرز با افغانستان است به ویروس اچ آی وی و یا ایدز مبتلا هستند."
دکتر افتخارعلی می گوید از آنجاییکه دو طرف خط دیوراند، باشندگان دارای فرهنگ و روابط مشترکند، احتمال می رود که آمار مبتلایان به این بیماری در دو سوی مرز بیشتر باشد.
"باشندگان مناطق قبایلی بدلیل نداشتن سواد وعدم آگاهی، به ویروس ایدز مبتلاشده که پس از برگشت و پیوستن به خانواده هایشان ویروس ایدز را با خود منتقل می سازند." |
این مقام حکومتی درخصوص راههای ابتلا به ویروس ایدز، تحصیلات کم و سفر بسیاری از ساکنان مناطق سرحد و یا قبیله ای بویژه به کشورهای حاشیه خلیج فارس را عامل مهمی در گسترش این بیماری می خواند و می گوید: "باشندگان مناطق قبایلی به خاطر کسب وکار به خارج به ویژه به ممالک خلیج فارس سفر می کنند و درآنجا سالیان زیادی می مانند؛ بیشتر این افراد، بدلیل نداشتن سواد وعدم آگاهی، ویروس ایدز مبتلا شده که پس از برگشت و پیوستن به خانواده هایشان ویروس ایدز را با خود منتقل می سازند."
دکتر افتخار علی در جواب به این سوال که تا حال چه تدابیری از سوی اداره خدمات صحی وهیات کنترل ایدز درمناطق قبیله ای با هدف عدم گسترش ویروس ایدز وآگاهی مردم از این ناحیه گرفته شده است گفت: "تاکنون تعداد یک هزار کارمند صحی به شمول پزشکان، نرس (پرستار)، تکنسین لابراتوار (آزمایشگاه) پس از آموزشهای لازم از سوی این نهاد، در نقاط مختلف قبایلی به کار و ارایه خدمات صحی درمنطقه مشغولند."
دکتر افتخارعلی می گوید از آنجاییکه دو طرف خط دیوراند، باشندگان دارای فرهنگ و روابط مشترکند، احتمال می رود که آمار مبتلایان به این بیماری در دو سوی مرز بیشتر باشد. |
رییس خدمات صحی وهیات کنترل ایدز درمناطق قبیله ای افزود: "چون جامعه قبایلی بیشتر شکل سنتی دارد، بیش از هشت صد نفر از علما، متنفذان قومی، امامان مساجد و موسفیدان و اربابان قریه جات ازخطرات ایدز آگاهی یافته اند؛ و از امامان مساجد خواهش شده است تا در خطابه های دینی و جلسات قومی، مردم را ازشیوع خطرات ویروس ایدز آگاه سازند."
به گفته این مقام بهداشتی همچنین اعلاناتی به زبان پشتو که زبان رایج منطقه است، چاپ و روی دیوارها نصب گردیده است که روزانه از طریق کانال( اف ام) رادیو برای مردم پخش می شود.
وی افزود: "ما بیشتر از رسانه های مختلف جهت تبلیغ و آگاهی مردم کمک می گیریم و امکانات ابتدایی بهداشتی رایگان، همراه با آموزش صحیح میتواند این خواسته را به نتیجه برساند و قشر نوجوان و جوان باید بیشتر مورد توجه باشند."
بر اساس آمار های جهانی، در حال حاضر بیش از 33 میلیون نفر در جهان به بیماری ایدز مبتلا هستند که تقریبا نیم آن را زنان تشکیل می دهند.