آرایش نیروهای سیاسی در ایران در آستانه انتخابات مجلس هشتم نسبت به آخرین انتخاباتی که در تاریخ ۲۴ آذر ۱۳۸۵در جمهوری اسلامی برگزار شد و مربوط به شوراهای شهر و روستا بود، با پاره ای از تغییرات مواجه شده است.
اصولگرایان که حدود ۵ سال پیش با پیروزی در انتخابات دور دوم شوراهای شهر و روستا در صحنه سیاسی ایران با این نام ظهور کردند و کمتر از دو سال بعد توانستند کرسی ریاست جمهوری ایران را از آن خود کنند، همچون دیگر گروه های عمده سیاسی در ایران به مرور به جناح های مختلفی تقسیم شده اند که اوج آن را در آستانه انتخابات مجلس هشتم شاهد هستیم.
جناح بندی در میان اصولگرایان
رد صلاحیت بیش از نیمی از اصلاح طلبانی که برای انتخابات مجلس هشتم ثبت نام کرده اند و حضور کم رنگ احزاب و گروه های راستگرا و گروه های مذهبی - سیاسی همچون جامعه روحانیت مبارز ( راستگرا و محافظه کار به دبیر کلی محمدرضا مهدوی کنی) و مجمع روحانیون مبارز (چپگرا و اصلاح طلب به دبیر کلی محمد موسوی خوئینی ها) و البته رد صلاحیت نامزدهای حزب اعتماد ملی به دبیر کلی مهدی کروبی که امیدواری بسیاری به تایید صلاحیت کاندیداهای حزب خود داشت، عملا رقابت اصلی را به اردوی اصولگرایان سوق داده است.
مراد از "اصولگرایی" در ادبیات سیاسی ایران به تعریف کلاسیک محافظه کاری (گروهها یا احزابی که خواستار وضع موجود هستند)، نزدیک است. این طیف می خواهد وضع موجود را با رنگ و بویی تازه تر و مدرن تر از آن چه که محافظه کاران سنتی حامی بازار به آن اعتقاد دارند، حفظ کند.
شعارهای اصولگرایان شباهت بسیاری به شعارهای دهه اول انقلاب اسلامی دارد. اما نحوه عمل آنها با شعارهای سال های نخست انقلاب با تفاوت هایی همراه است.
برای درک تفاوت ها در این طیف سیاسی می توان به عملکرد دو جناح عمده اصولگرایان یعنی حامیان محمود احمدی نژاد، رییس جمهور فعلی و محمد باقر قالیباف، شهردار حال تهران توجه کرد.
جناح نخست، حامیان محمود احمدی نژاد هستند که شعار های خود را با شیوه سه دهه پیش و سال های اول انقلاب که تجربه مدیریتی چندانی وجود نداشت به اجرا می گذارند.
جناح دیگر اصولگرایان، حامیان محمد باقر قالیباف هستند که گرچه شعارهای سال نخست انقلاب را سر می دهند اما آنها را به شیوه امروزی و مدرن خود به اجرا می گذارند. مدیریت مدرن آقای قالیباف در پایتخت تهران را می توان شاخصه نگاه این جناح به شیوه حکومت داری دانست. این جناح از منتقدان سرسخت جناح حامیان آقای احمدی نژاد است.
از همین رو برخی از کارشناسان در تعریف اصولگرایی عنوان "نو محافظه کاران" را برای جناح اول و عنوان "اصلاح طلبان اقتدارگرا" را برای جناح دوم مناسب می دانند.
آرایش اصولگرایان که انتخابات دور دوم شوراها را باید تولد آنها دانست در انتخابات مجلس هفتم تقریبا دست نخورده باقی ماند. اما در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ به دو پاره ( طرفدارن محمود احمدی نژاد و طفداران محمد باقر قالیباف) تقسیم شد و در سومین انتخابات شوراها سه پاره گشت که پاره سوم، خود را هم وفادار به محمود احمدی نژاد می دانست و هم از آقای قالیباف طرفداری می کرد.
اصولگرایان رقیب یکدیگر
این تقسیم بندی ها در آستانه انتخابات مجلس هشتم با برخی تغییرات روبرو شده است و دلیل آن هم تلاش سران اصولگرایان برای جلوگیری از تقسیم و تشتت بیشتر و در نتیجه ممانعت از ریزش آراء است.
به این ترتیب رهبران عمده اصولگرا از ماه ها پیش از انتخابات تلاش کرده اند به دیدگاهی واحد برای ارائه لیست نامزدها برسند و به همین مناسبت دست به ائتلافی زده اند که ۵+۶ نام دارد.
برخی از اصولگرایانی که از سوی این ائتلاف نامزد انتخابات مجلس هشتم نشده اند بر خلاف توصیه رهبران گروه ائتلاف ۵+۶ خود را نامزد انتخابات کرده اند. |
علی لاریجانی ( دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و رقیب انتخاباتی آقای احمدی نژاد)، غلامعلی حداد عادل (رئیس مجلس هفتم)، محمدرضا باهنر (نایب رئیس مجلس هفتم)، احمد توکلی (نماینده مجلس هفتم و از منتقدان سیاست های اقتصادی دولت نهم)، محمد باقر قالیباف (شهردار تهران)، محسن رضایی (دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام)، مرتضی آقا تهرانی (معلم اخلاق دولت) و محمد نبی حبیبی ( دبیر کل حزب موتلفه اسلامی) از اعضای برجسته این ائتلاف هستند.
برخی از اصولگرایانی که از سوی این ائتلاف نامزد انتخابات مجلس هشتم نشده اند بر خلاف توصیه رهبران گروه ائتلاف ۵+۶ خود را نامزد انتخابات کرده اند. آنها نه به صورت مستقل که با نام " اصولگرا" قصد شرکت در انتخابات مجلس هشتم را دارند که ۲۴ اسفند امسال برگزار می شود.
بدین ترتیب اصولگرایانی که قصد اتحاد با هم و بازآفرینی روزهای خوش پنج سال پیش را داشته اند با دسته بندی های متکثرتری نسبت به انتخابات شوراها در انتخابات مجلس شرکت دارند؛ آنها با حذف کاندیداهای رقیب اصلی شان ـ یعنی اصلاح طلبان- باید با یکدیگر به رقابت بر سر کرسی های سبز رنگ مجلس ایران بنشینند. حال باید دید اکثریت مجلس هشتم را اصولگرایان طیف حامی آقای احمدی نژاد از آن خود می کنند یا اصولگرایان منتقد سیاست های او؟
|