در نشست سالانه اتاق مشترک ایران و چین "شیه شیائوین" در تهران که با حضور سفیر چین برگزار شد، مهدی میر ابوطالبی، سرپرست معاونت اقتصادی وزارت خارجه ایران، گفت "متاسفانه سیستم بانکی ایران و چین دچار مسائل سیاسی شده و تحت تاثیر آمریکا قرار گرفته است. این موضوع در روابط بانکی دو کشور خدشه وارد می کند و باید از طرف چینی ها حل شود."
اظهارات این مقام وزارت خارجه چند هفته پس از آن انتشار می یابد که از قول رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین گزارش شده بود که بانک های دولتی چین از گشایش اسناد اعتباری برای بازرگانان ایرانی خودداری می ورزند.
به گزارش روزنامه کارگزاران چاپ تهران، آقای میر ابوطالبی همچنین گفته است "ما با کشتی به چین نفت می فروشیم ولی به دلیل مناقشات بانکی پول آن را نمی توانیم بگیریم، پول نفت را نیز با کشتی نمی توانیم وارد کنیم."
روابط ایران و چین در چند سال اخیر به سرعت توسعه پیدا کرده و مبادلات تجاری دو کشور از حدود یک میلیارد دلار در پنج سال پیش به حدود ۲۰ میلیارد دلار در سال جاری رسیده است.
متاسفانه سیستم بانکی ایران و چین دچار مسائل سیاسی شده و تحت تاثیر آمریکا قرار گرفته است. این موضوع در روابط بانکی دو کشور خدشه وارد می کند و باید از طرف چینی ها حل شود |
ایران در دو سال اخیر به خصوص بعد از به قدرت رسیدن دولت محمود احمدی نژاد و صدور قطعنامه های شورای امنیت برای وادار کردن ایران به تعلیق غنی سازی اورانیوم، درصدد گسترش همکاری های خود با کشورهای آسیایی بوده است.
پیش از این، سهم کشورهای آسیایی در مبادلات بازرگانی ایران چندان زیاد نبوده و شرکای عمده اقتصادی ایران را کشورهای غربی تشکیل می دادند اما در سالهای اخیر تهران سعی کرده تا روابط خود را با کشورهای آسیایی گسترش دهد.
ایران در دو سال گذشته دومین شریک تجاری چین در خاورمیانه بوده و علاوه بر مبادلات بازرگانی، چینی ها در پروژه های عمرانی بزرگ ایران نیز فعالیت دارند.
ایران برای رفع محدودیت های مالی و بانکی حتی پیشنهاد تاسیس یک بانک مشترک را به چینی ها داده است اما به نظر می رسد چینی ها این پیشنهاد را نادیده گرفته اند |
سرپرست معاونت اقتصادی وزارت خارجه ایران همکاری با چین را لطف ایران به چین تعبیر کرده و گفته است "چین باید بداند که ایران سال ها با غرب مراوده داشته است زیر ساخت های تجاری ما غربی است ولی اکنون برای چین فرصت مناسبی فراهم شده تا با ایران مراوده داشته باشد و چین باید از این فرصت استفاده کند."
آقای میرابوطالبی در عین حال خطاب به سفیر چین هشدار داد "به آنها (مقامات چینی) بگوئید ما روابط مان را بیش از این گسترش نمی دهیم. ما دنبال توسعه نیستیم. ما کارهای توسعه ای مان را انجام داده ایم حالا آنها باید تلاش کنند."
بر اساس گزارش ها، در سه ماه اخیر بازرگانان ایرانی برای رفع محدودیت های بانکی ده بار به آن کشور سفر کرده اند اما این سفرها نتیجه بخش نبوده است.
ایران برای رفع محدودیت های مالی و بانکی حتی پیشنهاد تاسیس یک بانک مشترک را به چینی ها داده است اما به نظر می رسد چینی ها این پیشنهاد را نادیده گرفته اند.
در انتظار لبخند چینی
اسدالله عسگراولادی رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین نیز در این نشست از سفیر چین خواست که پیام این نشست برای رفع محدودیت های بانکی را به اطلاع مقامات کشور خود برساند.
عسگراولادی: وقتی غرب به ما اخم کرده است، چین لبخند را از ایران دریغ نکند |
به گفته آقای عسگراولادی "ما می خواهیم از چین خرید کنیم اما چطور باید پولش را به شما بدهیم؟ آیا باید پول را در کیسه بریزیم یا در جیب خود قرار دهیم و به چین بیائیم یا امروز در قرن ۲۱ می توانیم از سیستم بانکی پول را پرداخت کنیم."
این عضو اتاق بازرگانی ایران با انتقاد از رفتار چینی ها تاکید کرده که ما همیشه اجناس خود را به شما چهار ماهه و شش ماهه فروخته ایم و از شما نقدی خرید کرده ایم و افروده است که "از شما می خواهیم با ما برخورد سیاسی نکنید. اگر فشار غرب ما را وادار کند دستمان را بالا ببریم دیگر به طرف چین نمی رویم. وقتی غرب به ما اخم کرده است چین لبخند را از ایران دریغ نکند."
در پی صدور قطعنامه های تنبیهی شورای امنیت سازمان ملل، بانک سپه ایران در لیست تحریم قرار گرفته و برخی بانک های دیگر ایرانی نیز با موانعی در همکاری های بانکی در کشورهای غربی رو برو شده اند.
با وجود رشد سریع تجارت ایران و چین، حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال گذشته به 18 میلیارد دلار رسید در حالیکه مبادلات تجاری چین و آمریکا در سال گذشته میلادی از مرز 343 میلیارد دلار گذشت و چین در جریان آن از مازادی حدود 230 میلیارد دلار برخوردار شد |
یکی از عوامل اصلی محدودیت های بین المللی بانکی علیه ایران، فشارهای آمریکا بر بانک ها و موسسات مالی است که هدف آن وادار کردن دولت ایران به کنار گذاشتن بخشی از برنامه هسته ای این کشور است و برخی از بانک های بزرگ خارجی نیز از بیم آسیب دیدن روابط خود با آمریکا به خواست این کشور تن داده اند.
برخلاف کشورهای غربی که خواستار تشدید تحریم های بین المللی علیه ایران هستند، چین به همراه روسیه از نرمش بیشتر در برخورد با ایران حمایت کرده اند.
همزمان با اعتراض مقامات ایرانی به محدودیت های بانکی اعمال شده از سوی چین، سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران برای بررسی همکاری های دو کشور به خصوص در زمینه هسته ای سرگرم دیدار از چین است.
گزارش ها نشان می دهد که موسسات مالی چین از همکاری با ایران شانه خالی می کنند و این محدودیت های مالی که از چند ماه پیش آغاز شده بازرگانان ایرانی را با دردسرهای تازه ای مواجه کرده است.
برخی بانک ها و موسسات مالی غربی نیز از ادامه همکاری با ایران صرفنظر کرده یا روابط خود را به تعلیق درآورده اند و به عقیده کارشناسان، اگر کشورهایی نظیر چین که ایران سعی کرده آنها را جانشین کشورهای غربی کند، محدودیت های بانکی را گسترش دهند، وضعیت برای ایران بسیار دشوارتر خواهد شد.
منابع رسمی چین در مورد محدودیت هایی که بانک های آن کشور علیه تجار ایرانی اعمال کرده اند اظهار نظری نکرده اند.
با وجود گام هایی که جمهوری خلق چین در راستای آزادسازی اقتصادی برداشته، نظام بانکی آن کشور همچنان در اختیار دولت است هرچند به بانک های تجاری اختیارات بیشتری برای تصمیم گیری داده شده است.