چطور قهوه ترک دم کنیم
می‌گویند روش تهیه این قهوه در دمشق ابداع شد و در زمان امپراتوری عثمانی گسترش یافت. فرهنگ خوردن قهوه در کشورهای حوزه بالکان بسیار رایج است؛ به ویژه خوردن قهوه‌هایی که با روش‌های ویژه تولید می‌شوند.
این روزها قهوه ترک هنوز هم به عنوان یک نوشیدنی سنتی در کشورهایی چون یونان، مصر و رستوران‌های ترکی در سراسر جهان رواج دارد.
در شبه جزیره عربستان هم سنتی خاص برای قهوه وجود دارد. نخستین بار درخت قهوه در 1100 پس از میلاد به این منطقه آورده شد و پس از آن نوشیدن آن در میان اعراب گسترش یافت.
در سال 1475 نخستین قهوه‌خانه در پایتخت امپراتوری بیزانس راه‌اندازی شد که در آن قهوه ترک سرو می‌شد. بر اساس روایات، صاحب این قهوه‌خانه اهل یونان بود. پس از آن یک قهوه‌خانه در استانبول احداث شد.
حدود سال 1600 میلادی بود که قهوه به اروپای مرکزی راه یافت و در سال 1607 در بندر ونیز به دنیای جدید معرفی شد. چندی نگذشت که قهوه به محبوب‌ترین نوشیدنی دنیا تبدیل شد که تا امروز هم این روند ادامه دارد.
امروزه در هر سال بیش از 400 میلیارد فنجان قهوه در جهان مصرف می‌شود و بزرگترین تولیدکننده قهوه در جهان برزیل است.
قهوه و قهوه ترک
در ترکیه تا سال 1980 به قهوه ترک همان قهوه می‌گفتند. در این سال بود که قهوه‌هایی که به روش‌های اروپایی حاضر می‌شدند وارد این کشور شدند و از آن زمان به بعد واژه "ترک" پس از قهوه برای نشان دادن قهوه سنتی به کار برده شد.
برای درست کردن قهوه ترک به روش سنتی آن، مواد خاصی لازم است. ترک‌ها قهوه را در فنجان‌های دسته‌دار نمی‌نوشیدند. آنها از فنجان‌های کوچک بی‌دسته استفاده می‌کردند و فنجان را در ظرفی مسی با دسته چوبی قرار می‌دادند.
برای قهوه ترک به یک ظرف کوچک قهوه‌جوش، اجاق و یک قاشق چایخوری هم نیاز دارید. اجزای تشکیل دهنده قهوه شما هم قهوه، آب سرد و شکر (در صورت علاقه) است.
از قاشق برای اندازه‌گیری قهوه و شکر استفاده می‌کنند. قاشق‌های چایخوری که ترک‌ها از آن استفاده می‌کنند معمولا یک سانتی‌متر طول و نیم سانتی‌متر عرض دارند.
روش کار: راز یک قهوه خوشمزه در پخت آن بر حرارت ملایم است. می‌گویند قهوه نباید زودتر از پنج دقیقه حاضر شود. برای قهوه ترک، مانند همه انواع دیگر قهوه‌ها باید از پودر دانه‌های قهوه تازه برشته شده استفاده کنید. قهوه‌ای که زیاد برشته شده باشد، ترجیح دارد اما حتی آنهایی که به طور متوسط هم برشته شده‌اند عطر و بوی خوبی می‌دهند.
برای آسیاب کردن دانه‌های قهوه می‌توانید از آسیب‌های قدیمی یا امروزی استفاده کنید. فرقی ندارد؛ مهم این است که در پایان پودر قهوه‌ای یکدست داشته باشید. دانه‌های قهوه ترک باید خیلی خوب آرد شوند و پودر کاملا ریز و یکدستی داشته باشند. پودر قهوه‌ای که برای طبخ قهوه ترک به کار می‌رود، معمولا بهترین نوع پودر قهوه است.
برای گرفتن نتیجه بهتر، باید از آب سرد استفاده کنید. اگر هم می‌خواهید شکر در آن بریزید، از شکرهایی استفاده کنید که به راحتی در آب حل می‌شوند.
میزان آب مورد نیاز را هم می‌توانید با یک فنجان اندازه بگیرید. معمولا ابتدا آب را داخل ظرف قهوه‌جوش می‌ریزند و بعد قهوه و شکر را به آن اضافه می‌کنند.
برای هر فنجان قهوه، یک تا دو قاشق قهوه لازم است. در ترکیه، برای میزان شیرینی قهوه چهار درجه دارند. به قهوه بدون شکر می‌گویند: ساده. قهوه‌ای که یک نصفه قاشق چایخوری شکر داشته باشد «شکرلی» است. قهوه‌ای که یک قاشق شکر دارد: «ارتا شکرلی» و قهوه‌ای با شکر زیاد «چوخ شکرلی».
قهوه را تا زمانی که شکر حل شود، هم بزنید. بعد از این مرحله، قاشق را از قهوه‌جوش بیرون بیاورید و قهوه‌جوش را روی اجاق بگذارید. در مدتی که قهوه روی حرارت قرار دارد اصلا آن را هم نزنید زیرا باعث می‌شود کف قهوه از بین برود. زمانی که قهوه شروع به جوشیدن کرد، ظرف را از روی اجاق بردارید و قهوه را در ظرف بریزید.
قهوه ترکی که درست آماده شده باشد، یک لایه نازک از کف روی خود دارد. چنین کفی تنها زمانی به دست می‌آید که آب استفاده شده سرد باشد و قهوه با حرارت اندک به جوش بیاید.
می‌توانید 20 ثانیه پس از جوش آمدن قهوه صبر کنید سپس قهوه را از روی چراغ بردارید. اما به این ترتیب قهوه یکدست و خوش طعمی دارید که کفی روی آن نیست.
برای اینکه هم قهوه یکدست را داشته باشید و هم کف روی آن را، می‌توانید زمانی که کف تشکیل شد آن را در فنجان بریزید و بگذارید باقی قهوه بیشتر بجوشد.
البته روش‌های دیگری هم برای تهیه قهوه ترک وجود دارد. مثلا در برخی از مدارس آشپزی، می‌گویند ابتدا آب را داغ کنید، بعد شکر را به آن اضافه کنید و بگذارید خوب حل شود. محصول این کار شربتی است که دمای جوش بالاتری نسبت به آب دارد. آنگاه قهوه و هل را به آن اضافه کنید و بگذارید که مخلوط به قل‌قل بیفتد.
وقتی مایع به جوش آمد، پیش از آنکه آن را در فنجان بریزید، یک بار آن را از روی حرارت بردارید و دوباره پس از چند لحظه روی حرارت قرار دهید. (برخی تا سه بار این حرکت را انجام می‌دهند) دوباره بگذارید جوش بیاید. با این کار قهوه خوش عطرتری خواهید داشت.
آداب نوشیدن
معمولا قهوه ترک را خیلی به آرامی می‌نوشند. در کنار آن یک لیوان آب سرد هم سرو می‌شود. آب را پیش از قهوه می‌نوشند تا دهان تازه باشد و طعم قهوه را بهتر درک کنند. بعضی‌ها هم پیش از خوردن قهوه (به ویژه بعد از غذا) یک لیوان عرق نعنا می‌نوشند.