او جهان را با رهبری درست خود در دو اجلاس متوالی تحت تاثیر قرار داد. ابتدا او با توسل به اصول خود باعث شد رهبران گروه جی هشت در کنار سایر توافقها، بر سر کاهش قابل توجه انتشار کربن به توافق رسند. پس از آن مرکل کشورهای عضو اتحادیه اروپا را به توافق بر سر معاهدهای که جایگزین قانون اساسی اتحادیه اروپا شود رهنمون شد.
نخست وزیر چین، خانم ووایی (رتبه دوم) همچنان دولتی را رهبری میکند که اقتصادش شاهد تولید ناخالص داخلی روزافزون است و ممکن است به زودی از تولید ناخالص داخلی آلمان پیشی گیرد و به سومین اقتصاد بزرگ جهان بدل شود. خانم وو به تازگی هنری پاولسون وزیر خزانهداری آمریکا را که درخواستهای متعددی از کشورش داشت، از جمله ارزشگذاری مجدد بر یوآن، در آخرین مذاکره استراتژیک اقتصادیاش با آمریکا ناکام گذاشت.
اما چین با چالشهای عظیمی در بهبود زیرساختهای اجتماعی، قانونی و اقتصادی در خود روبهروست. این زیرساختارهای ضعیف در کنار بازار سهام بیش از حد رونق گرفته، محصولات غیرایمن و بیکیفیت و آلودگی شدید محیط زیست از عمده مشکلات این کشورند.
زنان در بخش کسبوکار پیشرفتهای مشهودی داشتهاند. طی یکسال پس از آخرین رتبهبندی قدرتمندترین زنان جهان توسط فوربس، آنجلا برالی (رتبه شانزده) مدیریت شرکت بیمهای به نام ول پوینت را بر عهده گرفته است که هم اکنون از هر ده نفر آمریکایی یک نفر تحت پوشش بیمه این شرکت هستند. بزرگترین شرکت انتقال پول جهان که وسترن یونیون نام دارد از شرکت فرست دیتا توسط رهبری کریستینا گلا (رتبه ۵۶) پیشی گرفت و مدیرکل شرکت پپسی خانم ایندیرانویی (رتبه۵) سمت دیگری، یعنی مدیر کلی این شرکت را نیز بر عهده گرفته است. به رغم آنکه بسیاری از نوشتهها و مطالعات حاکی از آن بودند که سقف شیشهای مانع پیشرفت زنان در شرکتها به سقف بتونی تبدیل شده است، فوربس در یافتن زنانی که ۶۶ کسبوکار عمده جهان را رهبری میکنند، با مشکلی روبهرو نشد. ۳۴نفر دیگر این فهرست هم عمدتا در دولت مشغول به کار هستند.
اگر هم به راستی سقفی به عنوان مانع بر سر راه صعود زنان به رتبههای بالاتر وجود ندارد، اما میتوان همچنان مدعی شد که آنان راه دشواری را برای رسیدن به قلههای پیشرفت میپیمایند. یک شرکت واقع در نیویورک سیتی به نام کاتالیست که پیشرفت زنان را در سمتهای مدیریتی شرکتها مورد مطالعه قرار میدهد، گزارش داده است که در ایالاتمتحده طی چهار سال گذشته میزان اشغال سمتهای ارشد مدیریتی در حد ثابتی باقی مانده است.
زنان ۶/۱۵درصد از ۱۰۱۴۵سمت اداری ۵۰۰شرکت بزرگ آمریکا را به خود اختصاص دادهاند. این سمتها شامل مدیر امور مالی، مدیر امور اطلاعات و سمتهای بالاتر است.
سیستم رتبهبندی فوربس با فهرستی از نام زنانی آغاز میشود که از سطوح خاصی عبور کردهاند. اغلب آنان گردانندگان شرکتها، دولتها یا مراکز غیرانتفاعی هستند و یا به سطح رهبری آنها بسیار نزدیکند. تعدادی از آنها قدرت خود را به روشهای دیگر به اثبات رسانیدهاند (یک کارآفرین در امور سرگرمیها، یک قاضی و یک نویسنده هم در فهرست مشاهده میشوند) رتبه مربوط به قدرت این زنان براساس تلفیقی از میزان مطرح بودن آنها (که براساس تعداد دفعاتی که نشریات از آنها نقلقول میکنند سنجیده میشود) با تاثیر اقتصادیشان به دست آمده است.
تاثیر اقتصادی این افراد منعکسکننده سه مورد است:
سوابق کاری (عنوان و سمت شغلی، طوری که یک نخستوزیر از یک سناتور قدرتمندتر محسوب میشود)، اندازه فضای اقتصادی که یک رهبر تحتاختیار خود دارد و مضربی که کمک میکند شاخصهای مالی قابلمقایسه شوند. با ده نفر از قدرتمندترین زنان جهان بیشتر آشنا شوید.
● رتبه: یک
▪ نام: آنگلا مرکل
▪ سمت: صدراعظم
▪ کشور: آلمان
مرکل به سرعت در حال رشد اقتدار خود هست. او بهتازگی در سفر سه روزه خود به چین از این کشور خواسته است به قوانین تجارت بینالمللی احترام گذارد. این سفر او دیدار سومین اقتصاد بزرگ جهان از چهارمین اقتصاد بزرگ جهان تلقی شد. مرکل گفت در این سفر مسائلی چون حقوق بشر، تجارت، حمایت از محیطزیست و تخلفات چین از مالکیت معنوی را مطرح کرده است. مرکل طی اجلاس گروه جی هشت توانست توافقهایی را بر سر موضوع تغییر آب و هوای کره زمین و فقر ایجاد کند. او به عنوان رییس دورهای اتحادیه اروپا در دوران ریاست خود توانست راه را برای دستیابی به موافقتنامه جدیدی به جای قانوناساسی این اتحادیه هموار سازد. مرکل به تازگی در کشور خود توانست ۷۵درصد آرای مجلس را به دست آورد که تا حدودی به خاطر ۵ سال کاهش بیکاری و رشد تولید ناخالص داخلی ۳درصدی بوده است.
● رتبه: دو
▪ نام: وو ایی
▪ سمت: نخستوزیر
▪ کشور: چین
چین با بیشترین رشد اقتصادی سالانهاش طی بیش از یک دهه گذشته مسیری را میپیماید که انتظار میرود به زودی جایگاه سومین اقتصاد جهان را به جای آلمان به خود اختصاص دهد. همه این مسیر همزمان موجب شده است که خانم وو از قدرت بیشتری برخوردار شود و البته همزمان با مشکلات روزافزونی نیز روبهرو شود. در مذاکراتی که به تازگی خانم وو به عنوان رهبر اقتصادی چین با وزیر خزانهداری آمریکا، هنری پاولسون داشت، وی از افزایش نرخ یوآن یا هرگونه کاهش مازاد تجاری ۲۳۲میلیارد دلاری چین با آمریکا امتناع ورزید. سالها است که آمریکاییها مدعیاند چین به طور مصنوعی ارزش یوآن را در حد پایین نگه داشته است تا صادراتش را ارزان بفروشد. برخی در کنگره آمریکا خواهان تعرفه ۵/۲۷درصدی بر واردات چینی شدهاند. اما وو خاطرنشان کرده است که صادرات آمریکا به چین از سال ۲۰۰۱ تاکنون نزدیک به دو برابر شده است.
● رتبه: سه
▪ نام: هوچینگ
▪ سمت: مدیرکل شرکت تماسک هولدینگز
▪ کشور: سنگاپور
اگرچه او همسر نخستوزیر سنگاپور و مدیرکل شرکت سرمایهگذاری دولتی این کشور است، چندان صحبتی از هوچینگ به میان نمیآید یا چندان تصویر او به نمایش گذاشته نمیشود. اما او به طور روزافزونی به نیرویی تبدیل میشود که ناچار باید از او سخن گفت چون قراردادها و معاملاتی که او انجام میدهد در سطح جهانی قابلتوجه است. او شرکت تماسک را از یک شرکت معطوف به داخل سنگاپور به عمدهترین سرمایهگذار در آسیا تبدیل کرده است که در شرکتهای هندی و چینی و عمدتا در زمینههای مخابراتی و بانکداری سرمایهگذاری میکند. به مدد رهبری او ارزش خالص پورتفولیوی این شرکت نسبت به ۸۰میلیارد دلار در سال گذشته ۲۷درصد رشد کرد و به ۱۰۸ میلیارد دلار در سال جاری رسید. این اولین بار است که ارزش پورتفولیوی این شرکت از مرز ۱۰۰میلیارد دلار گذشته است.
● رتبه: چهار
▪ نام: کاندولیزا رایس
▪ سمت: وزیر امور خارجه
▪ کشور: آمریکا
رایس در راس انتقادات جهانی از سیاستهای دولت بوش قرار دارد. اگرچه او به طور معمول به لحاظ رتبه در نظرسنجیها از رییس خود بالاتر است، اما باید گفت این کار چندان سختی نبوده است چون این مقبولیت رییسجمهور آمریکا است که تا حد درجه یخزدگی سقوط کرده است. به تازگی رای کنگره رقم کمتر از ۱۸درصد را به مقبولیت او اختصاص داده است. در این باره میتوان به تعدادی از دلایل اشاره کرد: جنگ عراق، از جمله برنامهریزی ضعیف برای دوران پس از جنگ، مشکلات او در راضی کردن کنگره در مورد قصور دولت بوش در زمینه حادثه تروریستی ۱۱سپتامبر، نتایج بد تلاشهای این کشور در اعمال دموکراسی در خاورمیانه (بهخصوص در مورد فلسطین و لبنان). رایس که به راسخ بودن در عقاید خود شهرت داشت به تازگی انعطافپذیری بیشتری از خود به نمایش گذاشته است. به نظر میرسد او واقعگراتر شده است و با ایران و سوریه قصد مذاکره دارد.
● رتبه: پنج
▪ نام: ایندیرانویی
▪ سمت: مدیرکل و مدیرعامل شرکت پپسی
▪ کشور: آمریکا
نویی قدرت خود را به تدریج در کشور پپسی افزایش داد. این شرکت یکی از بزرگترین شرکتهای جهان با درآمد سالانه ۳۵میلیارد دلار و ارزش بازاری ۱۰۵میلیارد دلار است. در فوریه گذشته نویی سمت مدیرعامل شرکت را نیز به خود اختصاص داد. این غول بزرگ صنایع غذایی غذاهای فوری، نوشیدنیهای انرژیزا و آبمیوه تولید میکند. هر یک از ۱۷شعبه این شرکت یک میلیارد دلار از فروش سالانه خود درآمد دارند. نویی این شرکت را به ورای مرزهای تولید نوشیدنی سوق داد و این کار را برای اولین بار در سال ۱۹۹۷ با افتتاح فروشگاههای زنجیرهای غذاهای فوری و سپس در سال ۱۹۹۸ با خرید شرکت تروپیکانا انجام داد. او تولید محصولات ویتامیندار و انرژیزا را هم به راه انداخت. او که در جنوب هند دنیا آمده است برای دریافت مدرک لیسانسهای شیمی، فیزیک و ریاضی و فوقلیسانس از دانشگاه ییل در سال ۱۹۷۸ به آمریکا آمد.
● رتبه: شش
▪ نام: سونیا گاندی
▪ سمت: رییس حزب کنگره ملی
▪ کشور: هندوستان
گاندی متولد ایتالیا است اما رهبر بزرگترین حزب سیاسی هندوستان به نام حزب کنگره ملی است. او از دهه ۹۰میلادی وارد دنیای سیاست شد. قانونگذاران به تازگی انتخاب گاندی یعنی پراتیبا پاتیل را برای ریاستجمهوری برگزیدند و این رای گامی در جهت از میان برداشتن تبعیضهایی بود که زنان و دختران هند به صورت روزمره با آنها دستوپنجه نرم میکنند. اگر چه اتهاماتی به پاتیل نسبت داده شده است، اما پیروزی او به عنوان اولین زن رییسجمهوری هند نشانهای است دال بر اینکه ممکن است نقش زنان در کشوری که همیشه تحت سلطه مردان بوده است پررنگتر شود. گاندی میگوید: «این لحظهای استثنایی برای زنان کشور است و نشان میدهد که هندوستان به زنان روی آورده است.» گاندی بهطور مداوم نگران آن است که رشد اقتصادی سریع هندوستان فقرا را پشت سر میگذارد و کشورش کمک چندانی به کشاورزان نمیکند.
● رتبه: هفت
▪ نام: سینتیا کارول
▪ سمت: مدیرکل شرکت انگلوامریکن
▪ کشور: انگلستان
اگرچه کارول در سطح جهانی چندان شناخته شده نیست، در دنیای کالاها که بخشی حیاتی برای اقتصاد جهان است به عنوان یک موتور پیش برنده شناخته شده است. او به عنوان رییس یکی از بزرگترین مجتمعهای معدنی جهان در آفریقایجنوبی، اولین مدیرکلی است که برای اولین بار در تاریخ ۹۰ ساله شرکت از خارج از این مجتمع انتخاب شده است. او اولین رهبر زن این شرکت و اولین رییس غیر افریقایی آن است. فعالیتهای این مجتمع بیشتر در زمینه پلاتین، ذغال، طلا، مواد معدنی صنعتی و الماس است. شرکت او ۴۵درصد سهام شرکت الماس دبیرز را به خود اختصاص داده است. به علاوه ۴۹درصد سهام شرکت میناس ریو که یک شرکت برزیلی آهن اوره است و ۸/۴۱درصد شرکت طلای انگلو گلدآشانتی به شرکت او تعلق دارد.
● رتبه: هشت
▪ نام: پاتریشیا وورتز
▪ سمت: مدیرکل شرکت آرچردانیلزمیدلند
▪ کشور: آمریکا
بزرگترین تولیدکننده اتانول آمریکا را خانم وورتز اداره میکند. اتانول این روزها به عنوان جایگزین انرژی، بسیار مورد بحث است. این سوخت گرفته شده از ذرت سود سرشار ۳۷میلیارد دلاری را به این غول فعالیتهای اقتصادی کشاورزی داده است. رقبایی چون کارگیل شکایت دارند که تولید اتانول باعث افزایش قیمت مواد غذایی میشود و میتواند باعث کمبود ذرت شود. اما وورتز این انتقادات را رد میکند و براساس گزارشهای دولت مدعی است که در سالجاری کشاورزان ۱۹درصد زمین بیشتر را به کشت ذرت اختصاص میدهند و این کار قیمت ذرت را ثابت نگه خواهد داشت. وورتز قول داده است که شرکتش تا دو سال آینده از چمن، مواد زاید مزارع و پوست ذرت اتانول استخراج خواهد کرد. وورتز به مدت ۲۹ سال در شرکت شورون کار میکرده است. او در این مدت مدیر بخش پایین دستی شورون بود که ارزش آن بالغ بر ۱۹۴ میلیارد دلار بوده است.
● رتبه: نه
▪ نام: آیرین رزنفلد
▪ سمت: مدیرکل و مدیرعامل شرکت کرفت فودز
▪ کشور: آمریکا
یک سال تمام ریاست خانم رزنفلد دومین شرکت غذایی بزرگ جهان دشواریهای زیادی به دنبال داشت. شرکت او با ارزش ۲۴میلیارد دلار توانست از گروه آلتریا جدا شود و به عنوان یک شرکت مستقل به کار خود ادامه دهد. در اوایل ماه آوریل سهام شرکت کرفت برای اولین بار در بورس نیویورک مورد معامله قرار گرفت. در ماه جولای سرمایهگذار معروف وارن بافت مقداری از سهام این شرکت را خرید و به جمع فعالان وال استریت کارل ایکان و نلسون پلتز پیوست. رزنفلد پیشبینی کرده است بخشی از شرکت فروخته شود و میگوید: «وضع موجود با برنامههای رشد اقتصادی ما مطابق نیست». در عوض کرفت قصد معرفی محصولات جدیدی را دارد. او پیش از این به مدت ۲۲ سال برای شرکت کرفت کار میکرده است که سرانجام به ریاست بخش آمریکای شمالی این شرکت درآمد. اما هماکنون کرفت با فروش بخشهای مختلف خود زیر بار پرداخت مالیاتهای گزاف خواهد رفت.