سیاستهای بازیافت کمپانی"ب.ام.و"

سیاستهای بازیافت کمپانی"ب.ام.و"

سال­ها پیش از آن که قانونگذاران در اروپا قوانینی در خصوص قابل بازیافت بودن مواد به کار رفته در خودروها وضع کنند، شرکت خودروسازی ب.ام.و سیاست خاصی مبنی بر به­کارگیری منابع طبیعی در مواد مورد استفاده در خودرو داشته و سعی کرده است روش­های منحصر به­فردی را برای از بین بردن و بازیافت این مواد ابداع کند.
دوام مواد به­ کار رفته در خودرو یکی از فلسفه­های بنیادی گروه خودروسازی ب.ام.و در طول سال­های متمادی بوده و هم اکنون نیز یکی از اهداف بنیادی این گروه است. این جهت­گیری ب.ام.و در سطح جهانی نیز شناخته شده است. از زمانی که برای شرکت­هایی که به دنبال پروسه مدیریت دوام هستند گروه شاخص دوام داو جونز در سال ۱۹۹۹ به عنوان مهمترین گروه شاخص معرفی شد، گروه خودروسازی ب.ام.و سردمدار شرکت­های خودروسازی دیگر در این حوزه بوده و توانسته است رتبه یک را در رده­بندی این گروه از آن خود کند. گروه خودروسازی ب.ام.ودر زمینه استراتژی داوم در دنیای مدیریت مالی در درون شرکت با "سیاست جامع بازیافت" شناخته شده است. این شرکت نه تنها برنامه­ای ارتقایی برای به کارگیری صحیح منابع در خط تولید ایجاد کرده است و برنامه منظمی نیز برای از رده خارج کردن خودروهای فرسوده مطابق با ملزومات محیط زیستی دارد بلکه در زمینه طراحی محصول مطابق با معیارهای بازیافت هم سردمدار است. طرح موسوم به "طراحی برای بازیافت" درواقع یکی از سه هسته اصلی استراتژی بازیافت این خودروساز است. دو هسته دیگر نقش مواد اولیه و مرکز بازیافت و اوراق هستند که در لونهوف نزدیک مونیخ قرار دارد. این مرکز به­طور مرتب درحال گسترش است و به زودی به مرکزی با توانایی­های حل مشکلات مربوط به بازیافت تبدیل می­شود. نکته دیگری که ب.ام.و در این زمینه مورد توجه قرار داده است به کارگیری مؤثر منابع با ارزشی مانند آب، انرژی و مواد اولیه با استفاده ازسیستم­های هوشمند بازیافت در تمام خطوط تولید است.
● طراحی برای بازیافت
برای این که بتوان سطح بازیافت اقتصادی را ارتقا داد، شرکت­ها باید تمام مراحل عمر یک خودرو را از فاز اولیه طراحی در نظر بگیرند. طراحی محصول برحسب بازیافت هم شامل انتخاب مواد اولیه و به کارگیری تکنولوژی می­شود و هم ارتقای تک­تک قطعات و اجزا. بنابراین مهندسان شرکت ب.ام.و در جستجوی آن هستند که قطعات مختلفی را از مواد بازیافت شده بسازند و متعاقباً چرخ اقتصادی محصول را با این سیاست کاملاً اقتصادی و زیست محیطی تکمیل کنند. درواقع دراین حالت مواد اولیه، موادی هستند که قبلاً به کاررفته­اند و متعاقباً از طریق چرخه مواد به خط تولید وارد شده­اند. گروه خودروسازی ب.ام.و از پروسه­های خاصی برای ساخت قطعات قابل بازیافت استفاده می­کند. این شرکت برای این که بتواند استانداردهای بازیافت را به بهترین وجه از ابتدایی­ترین مراحل طراحی رعایت کند، متخصصان بازیافت نخست استانداردهای لازم را برای طراحی قطعات را تبیین می­کنند، سپس با کمک مهندسان ساخت، راه­هایی را برای حل مسائل می یابند. این مشارکت رشته­های مختلف در تمام مراحل تولید محصول–از مفهوم اولیه یک مدل جدید تا مرحله تبیین استانداردها–ادامه می­یابد. به­علاوه نقاط حساس در این پروسه مانند زمان لازم برای اوراق کردن و در دسترس بودن اجزا را همزمان با پیشرفت کار مد نظر قرار می­دهند.
اجزایی که برای بازیافت طراحی می­شوند باید استانداردهای زیر را رعایت کنند:
▪ استفاده از مواد پلاستیکی خالص و قابل بازیافت.
▪ کاهش چگالی مواد اولیه پلاستیکی.
▪ استفاده از مواد کامپوزیتی که به صورت ترکیبی بازیافت می­شوند.
▪ به کارگیری روش­های مناسب اتصال قطعات مانند اتصالات "پلاگ این" (Plug in) به جای پیچ ومهره.
▪ به کارگیری مواد دست دوم مرغوب یا همان مواد بازیافت شده.
نمونه­های طراحی بازیافت شده در همه سری مدل­های این شرکت یافت می­شوند. یک نمونه از این نوع قطعات، عایق حرارتی کف بدنه خودروست که مطابق با استانداردهای بازیافت طراحی شده است. همین قطعه چند سال پیش از پشم­های طبیعی و صفحات نازک آلومینیم ساخته می­شد و برای استفاده مجدد اصلاًً مناسب نبود. با تکنولوژی جدید و بعد از جایگزینی پشم­های طبیعی با صفحات آلومینیمی کندویی شکل ، این لایه­های عایق از ترکیبات آلومینیمی صددرصد قابل بازیافت ساخته می­شوند و دیگر لازم نیست این قطعات را از هم مجزا کرد. نمونه دیگر، استفاده از مواد پلاستیکی درداشبورد ب.ام.وهای سری ۳ است. دراینجا نیز دیگر نیازی به جداسازی مجدد نیست و قابلیت بازیافت مواد از همان ابتدا با در نظر گرفتن مواد اولیه و پروسه­های مناسب مونتاژ محقق شده است. ترکیب کنونی مخلوطی از مواد پلاستیکی است که بعد از این می توانند با پروسه های مکانیکی خشک از یکدیگر جدا شوند.

همچنین ب.ام.و با به­ کارگیری پروسه های خاص جداسازی، ضایعات تولید را به ترکیبات اولیه آن شامل: پوسته پلاستیکی ، کف پلاستیکی و زیرلایه پلاستیکی تفکیک می کند. با درنظر گرفتن وزن اولیه، حدود ۶۰ درصد مواد اولیه از زیرلایه های ترموپلاستیک بنیادی تشکیل شده که با درجه خلوص ۹۹.۵ درصد بازیافت می­شوند. این مواد بنیادی به­طور مستقیم برای تولید هوای گرمی که در مجاری زیر داشبورد جریان دارد و طی یک چرخه کامل و دقیق مواد، به کار می­رود. این مجاری هوای گرم نیز از مواد کاملاً قابل بازیافت و بدون نیاز به مواد جدید تشکیل شده­اند.
● پیشرفت­هایی در چرخه مواد
به کارگیری مواد دست دوم یا پلاستیک­های بازیافت شده به حفظ منابع و کاهش ضایعات کمک شایانی می­کند. هم اکنون ۱۰ درصد از قطعات پلاستیکی در مدل­های سری ۳ ب.ام.و از پلاستیک­های بازیافت شده ساخته شده­اند و این میزان در آینده به ۱۵ درصد خواهد رسید.
پلاستیک­های درومور(سخت) که اجزای جامد غیر قابل ذوب هستند مبحث دیگری است که درحوزه بازیافت توسط ب.ام.و مورد توجه قرار گرفته است. یک نمونه از این پلاستیک­ها کفی جعبه داشبورد است که حدود ۹۰ درصد آن از دروموراست و نمونه دیگر قفسه­های مخصوص بسته­هاست که حدود ۸۵ درصد از پلاستیک قابل بازیافت تشکیل شده است. آنچه کیفیت هردو این محفظه ها را تضمین می­کند، ساختار ساندویچی شکل زیرلایه است که از پلیر اتان قابل بازیافت ساخته شده است.
این سبک طراحی چرخه­ای برای بازیافت درتمام مدل­های ب.ام.و دیده می­شود. به همین دلیل است که تمام مدل­های کنونی ب.ام.و به روشی کاملاًً اقتصادی می­توانند بازیافت شوند. در مدل­های کنونی ب.ام.و سری ۳ سهم پلاستیک­های قابل بازیافت به ۴۳ کیلو در مقایسه با ۲۶ کیلو درمدل­های قبلی می­رسد و این میزان پیشرفتی ۶۵ درصدی را نشان می­دهد که بسیار قابل توجه است. همچنین در مدل­های سری ۵ سهم پلاستیک­های قابل بازیافت از ۲.۵ کیلو به ۲۴ کیلو رسید که ۱۰ برابر افزایش یافته است. درمدل­های سری ۷ نیز حدود ۱۵ درصد از کل وزن خودرو از مواد قابل بازیافت ساخته شده است.
● توجه به عوامل محیط زیستی در چرخه عمر مواد
ب.ام.و برای درک اثرات محیط زیستی قطعات خودرو از همان مراحل اولیه تولید از تحلیل چرخه عمر بهره می­گیرد. درنظر گرفتن چنین روش دور از دسترسی به یک تقابل منافع منجر شده است؛ برای مثال تضاد بین انتخاب مواد و کاربردی بودن قطعات ساخته شده از این مواد. استفاده از مواد سبک با کاهش وزن خودرو به کاهش مصرف سوخت منجر می­شود. درمقابل به کارگیری مواد طبیعی تجدید­پذیر در آستر درهای سری ۷ می تواند به حفظ منابع طبیعی کمک کند. باید توجه داشت که به کارگیری مواد خاص یا تکنولوژی به خصوصی تنها با درنظر گرفتن شرایط محیط زیستی معنا پیدا می­کند. مصداق این گفته در خودروهای فرمول ۱ می­توان دید. با توجه به این که به کارگیری فیبر کربن در این خودروها وزن کم و قدرت زیادی را برای خودرو به ارمغان می آورد، استفاده از این مواد و مقرون به صرفه بودن آنها می تواند توجه بسیاری از خودروسازان را به خود جلب کند.
● تحقیقات آزمایشگاهی و مجمع محققان در بازیافت: مرکز بازیافت و اوراق ب.ام.و
طراحی محصول با قابلیت بازیافت و تحلیل چرخه عمر نمی­تواند بدون در نظر گرفتن دانش و تجربه کافی و مناسب میّسر شود. این دانش به میزان قابل توجهی توسط مرکز بازیافت و اوراق ب.ام.و در لونهوف (نزدیک مونیخ) تأمین می­شود. این مرکز که به فاصله ۱۵ کیلومتری از مرکز تحقیقات و نوآوری ب.ام.و واقع شده است هم نقش یک مجمع تحقیقی برای مسائل بازیافت خودرو و هم نقش یک مجمع اطلاعاتی برای تمام واحدهای گروه خودروسازی ب.ام.و را ایفا می­کند. مرکز یاد شده علاوه بر این که یک واحد کاملاًً کنترل شده درحوزه بازیافت و یک آزمایشگاه برای تحقیقات بنیادی است، به عنوان مرکز آموزش مسائل ابتدایی و تخصصی نیز عمل می­کند. استفاده از این مرکز در زمان توسعه یک مدل جدید به تبیین استانداردهایی برای صنعت اتومبیل در سطح جهانی منجرشده است. از زمان آغاز به کار مرکز بازیافت و اوراق ب.ام.و در سال ۱۹۹۰ این مرکز به توسعه مفاهیم جدیدی در بازیافت نائل آمده است واین مفاهیم درحدود سال ۲۰۰۰ به قوانین اروپا پیوستند. این مرکز را می توان مجمعی دانست که کار اصلی آن، انتقال و توسعه دانش حوزه بازیافت است. برای رسیدن به این هدف، متخصصان مرکز مذکور با همکاران خود در مرکز توسعه تماس می­گیرند و با برپایی جلسه، توصیه­های لازم برای تولید قطعات خودرو با رعایت استانداردهای محیط زیستی را به آنها ارائه می دهند. با به کارگیری یک رویه سیستماتیک دراعمال دانش واطلاعات خود در زمینه اوراق کردن، متخصصان توانایی تدوین داده­های مهمی برای توسعه مدل­های جدید درآینده را دارند. این مرکز همچنین تکنیک­های جدید اوراق کردن را در شرایط عملی تست و ابداع می­کند. چنین جهت گیری­هایی برای بازیافت خودروهای فرسوده به طور کاملاً اقتصادی و با رعایت استانداردهای محیط زیستی مفید است. به علاوه این متخصصان باید جلوتر از زمان خود و به ۱۵ سال دیگر نیز توجه داشته باشند و برای راه­های بهینه اوراق کردن خودروهای هیدروژنی آن دوره که قطعات خاص خود را دارند،چاره­ای بیندیشند. ارتباط دائم اطلاعاتی بین این مرکز و سازمان­های فروش ب.ام.و و شرکای این شرکت در سراسر دنیا که در زمینه بازیافت فعالیت می­کنند، اعمال صحیح این مفاهیم و قوانین جدید بازیافت را تضمین می­کند. برای مثال یک کارگاه برای خارج کردن مایعات موجود در خودروهای تولیدی این شرکت راه اندازی شده است. با بهره­گیری از سیستم های فاضلاب مجزا برای هرنوع مایعی، این کارگاه می­تواند مایعات را به طور خالص برای نوسازی و بازگشت دادن به پروسه بازیافت از خودرو خارج کند. درضمن این مرکز باید ایده های مناسبی برای چرخه کامل بازیافت ارائه کند و به همین منظور متخصصان آن علاوه بر کار برروی پروسه های اوراق کردن به مسائل نوسازی و لوجستیک نیز توجه دارند.
● پایگاه اطلاعاتی ایدیس۱
پروژه دیگری که در مرکز بازیافت و اوراق ب.ام.وانجام می­گیرد، تدوین یک دسته کامل داده ها در پایگاه اطلاعاتی ایدیس (سیستم بین المللی اطلاعاتی اوراق [مواد]) است. همان طور که از نام مرکز پیداست، این مرکز یک سیستم اطلاعاتی بین­المللی است که درآن اطلاعات بیش از ۲۰ خودروساز و فهرست کاملی از اطلاعات بیش از ۲۰ هزار قطعه خودرو جای داده شده است. این اطلاعات به این مرکز کمک می کند که بازیافت بیش از ۳۶۰ مدل خودرو را مطابق با استانداردهای زیست محیطی انجام دهد.
درکنار این پایگاه اطلاعاتی جامع دراین مرکز بسته­های نرم افزاری ایدیس که شامل دستورالعمل­های اوراق کردن به همراه نمودارها ، تصاویر ماکت بریده شده قطعات خودرو، مشخصات زمان اوراق کردن و وزن قطعات به کار رفته درخودروها، وجود دارد. تمام این اطلاعات در مرکز اوراق و بازیافت ب.ام.و مرحله به مرحله و با تحلیل پروسه­های اوراق کردن هریک از مدل­های جدید خودرو جمع آوری شده است.
● برنامه های همکاری ب.ام.و و ایجاد شبکه بازیافت درسطح اروپا
با توجه به تعهدات محیط زیستی ب.ام.و مبنی بر حفظ منابع طبیعی، این شرکت اولین خودروساز در جهان است که یک شبکه بازیافت در آلمان راه اندازی کرده است. درحقیقت اولین مرکز بیش از ده سال پیش از جانب شرکت ب.ام.ورسما مجوز بازیافت را دریافت کرد. با اعمال دستورالعمل­های اتحادیه اروپا در زمینه خودروهای فرسوده هم اکنون این مرکز فعالیت­های خود را در بسیاری از کشورها پوشش و به تدریج شعبات خود در سطح اروپا را گسترش داده است. شرکای این شرکت با دراختیار داشتن متخصصان بازیافت، خودروهای فرسوده را مطابق با استانداردهای دقیق ب.ام.و بازیافت می­کنند و عملکرد آنها دقیقا توسط مشاوران حرفه­ای ب.ام.و مورد ارزیابی قرار می­گیرد و در صورت لزوم جدیدترین روش­های بازیافت به آنها آموزش داده می­شود. این مراکز علاوه بر بازیافت خودروهای فرسوده با ایجاد زمینه همکاری با تعمیرگاه­های خودرو قطعات زاید این مراکز را به بهترین نحو از رده خارج می­کند. درسراسر آلمان سیستم لجستیک سی.سی.آر. مدیریت فعالیت­های مربوط به ضایعات این تعمیرگاه­ها را برعهده دارد. تا کنون بیش از ۹۰ درصد از فروشگاه­های ب.ام.و به این شبکه وصل شده­اند.
● مراحل اوراق و بازیافت ب.ام. و.
۱) مالک، خودروی فرسوده را به یکی از شرکت­های اوراق تأیید شده تحویل می­دهد.
۲) هر خودرویی که تحویل گرفته می­شود، شناسایی و ثبت می شود و به دلیل مسائل ایمنی کیسه های هوا در اولین مرحله فعال می­شوند تا در حین کار آسیبی به کارگر نزند.
۳) بازیافت با خارج کردن مایعات خودرو مانند روغن، بنزین و مایعات سیستم تهویه آغاز می­شود.
۴) موتورهایی که با رعایت نکات تخصصی اوراق شده­اند می­توانند نوسازی شده یا قطعات آنها بدون از دست دادن کیفیت اولیه خود دوباره به کار گرفته شوند.
۵) بر اساس استانداردهای اتحادیه اروپا از هر ۱۰۰ کیلوگرم وزن خودرو ۸۵ کیلوگرم باید به صورت قطعات یا مواد اولیه بازیافت شود و ب.ام.و. نیز دقیقاً همین کار را انجام می­دهد.
۶) شیشه­ها و مواد پلاستیکی به صورت جداگانه و با روش­های مختص ب.ام.و بازیافت می­شود.
۷) بعد از بازیافت اولیه قطعات باقیمانده خودرو (اغلب بدنه خودرو) به صورت بسته های فشرده درمی آید. این روش باعث کاهش هزینه حمل به محل خرد کردن می­شود.
۸) در کارگاه دستگاه­های خرد کن بدنه خودرو را به قطعات کوچکی به اندازه کف دست انسان تبدیل می­کنند. این پروسه برای قطعات فلزی و غیر­فلزی به طور جداگانه انجام می­گیرد.
۹) مطابق استانداردهای اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۱۵ می بایست تنها ۵ درصد از اجزای خودرو دور ریخته شود که این میزان تقریبا برابر با یک سطل آشغال ۸۰ لیتری است.
● تولیدی تمیزتر با رعایت موضوع دوام در تمام مراحل تولید
درکنار روش­ها و پروسه­های کارای بازیافت و ازبین بردن خودروهای فرسوده، به کارگیری مؤثرمنابع با ارزش در تمام مراحل تولید یکی دیگر از نکات مهمی است که ب.ام.و. در استراتژی دوام خود رعایت می­کند. درسپتامبر ۲۰۰۱ ، ب.ام.و. با امضای اظهار نامه بین­المللی برنامه محیط زیستی سازمان ملل خود را به تولید سالم­تر متعهد کرده است. این اظهارنامه که تعهد به آن داوطلبانه است، نوعی توافق در به کارگیری استراتژیهای پیشگیرانه محیط زیستی در تولید است و به "استراتژی تولید تمیزتر" معروف است. این برنامه درپی آن است که از اثرات منفی مراحل تولید بر محیط زیست از همان مراحل آغازی-برخلاف طرح­های دیگری که تنها به مرحله آخر تولید توجه می کنند-جلوگیری کند. بنابراین ب.ام.و از مفهوم "بازیافت هوشمندانه" بهره می­گیرد و از منابع طبیعی مانند آب، انرژی و مواد اولیه استفاده مؤثر می­کند.
● استفاده بهینه از آب گرانبها
برای تست نشتی درزهای بدنه خودرو، روزانه چندین مترمکعب آب در آزمایشگاه­های مخصوص این تست به هدر می­رود. ب.ام.و. با به کارگیری یک مدار چرخش آب بی­نیاز به منبع بیرونی، این میزان آب مصرفی را تا ۸۰ درصد کاهش می­دهد. با بهره­گیری از چنین سیستم چرخش آب پیشرفته­ای ب.ام.و. توانسته است مصرف آب خود را برای هر مدل تولیدی به طور متوسط به ۱.۰۶ متر مکعب- بسیار کمتر از ارقام جهانی - کاهش دهد.
● مصرف انرژی
با بهره­گیری از تأسیسات تولید حرارت مستمر و تکنولوژی­های تولید با مصرف برق کم ب.ام.و. توانسته است مصرف انرژی خود را تا ۲۰ درصد برای هر خودرو بین سال­های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰ کاهش دهد.
● نقاشی با تکنولوژی پودری
در سال ۱۹۹۷ گروه خودروسازی ب.ام.واولین خودروساز درجهان بود که از تکنولوژی نقاشی با پودر در کارخانه دینگولفینگ خود استفاده کرده است. در این تکنولوژی که مطابق با استانداردهای محیط زیستی نیز هست، رنگ در یک لایه فوقانی روی بدنه خودرو قرار می گیرد تا سطح خودرو را از مواد مضر موجود در طبیعت محافظت کند. در رنگ­زنی پودری دیگر نیازی به محلول­ها نیست و مزایایی به شرح زیر نیز دارد:
▪ دراین روش به مصرف آب و متعاقباً ضایعات آن احتیاجی نیست.
▪ به مواد تمیز کننده شیمیایی بی­نیاز است.
▪ با استفاده ۱۰۰ درصد از مواد و بازیافت مستقیم در خود سالن رنگ، دیگر هیچ ضایعاتی تولید نمی­شود.
▪ گسیل محلول­ها وجود ندارد.
● تبیین استانداردهای بازیافت در ب.ام.و.
بازیافت مواد یکی از دغدغه های اصلی مسوولان شرکت ب.ام.و. است. تفکر و عمل کردن در راه حفظ محیط زیست برای ب.ام.و همان قدر اهمیت دارد که رعایت نکاتی در طراحی خودرو برای ارتقا لذت رانندگی. استفاده از توصیه­های مرکز بازیافت و اوراق ب.ام.و. درکلیه مراحل تولید یک خودرو، به این شرکت کمک می کند خودرویی تولید کند که بتوان آن را بعدها به راحتی و با روشی کاملاً اقتصادی بازیافت کرد.