در اینجا با مروری بر وضعیت ایرانیان مقیم در ایالات متحده امریکا اهمیت، نقش و تاثیر آنان را میتوان بیشتر دریافت:
۱. براساس سرشماری سال ۲۰۰۰ در امریکا حدود ۳۳۸۰۰۰ نفر ایرانی در امریکا وجود دارد. صرف نظر از عدم صحت و دقت آمار مذکور ناشی از دلایل عدیده ای از جمله خودداری ایرانیان از بیان ملیت خود (به دلیل تضاد دولت ایران با دولت امریکا و اشتهار دولت ایران به تروریزم)؛ از بین ایرانیان ساکن در امریکا ۵۷ درصد ایرانیان بالای ۲۵ سال دارای مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر هستند که این نسبت برای سایر جمعیت امریکایی ۲۴. ۴ درصد میباشد. از اینرو ایرانیان مقیم امریکا در میان سایر گروههای مهاجر ساکن در امریکا دارای بیشترین میزان تحصیلکرده است. ایرانیان امریکایی ۵ برابر بیش از متوسط امریکاییان دارای مدرک دکترا میباشد. از زاویه دیگر در بین ایرانیان دارنده مدرک فوق لیسانس و دکترای Ph.D نسبت مردان به زنان ۱.۸ و ۲. ۷ و همین نسبت در نرخ متوسط ملی امریکا به ترتیب (۱).۲.۳ میباشد.
۲. درآمد سرانه ایرانیان مقیم امریکا ۵۰ درصد بیشتر از متوسط ملی درآمد سرانه امریکاییان است. در مقایسه با ۱۲ درصد امریکاییان که دارای درآمد سرانه ۱۰۰۰۰۰ دلار و بیشتر در سال هستند ۲۶ درصد ایرانیان مقیم امریکا دارای همین درآمد هستند. از سوی دیگر ارزش و قیمت متوسط خانه ایرانیان ۲.۵ برابر بیشتر از متوسط همین فاکتور در سطح ملی است. نسبت ایرانیانی که در خانه هایی با بیش از یک میلیون دلار زندگی میکنند ۱۰ برابر بیشتر از متوسط همین شاخص در سطح ملی است. شواهد حاکی است ۲۰.۸ درصد ایرانیان مقیم امریکا در خانه هایی بابیش از ۵۰۰۰۰۰ دلار زندگی میکنند در حالیکه این نسبت برای امریکاییان فقط ۳ درصد میباشد.
۳. ایرانیان مقیم امریکا دارای بیشترین میزان حفظ هویت فرهنگی و درعین حال حذب در فرهنگ امریکاییان هستند. بطوریکه از یکسو در بین سایر گروههای مهاجر بیش از همه نسبت به حفظ زبان و سنن فارسی و ایرانی اهمیت داده و حتی نسل دوم آنان نیز این سنت را حفظ کردهاند. و از سوی دیگر بیشترین میزان انطباق با فرهنگ کشور میزبان را از خود نشان دادهاند بطوریکه بیش از سایر مهاجران زبان انگلیسی را فراگرفته و تکلم میکنند. بیش از ۷۳ درصد آنان در خانه به دو زبان فارسی و انگلیسی صحبت میکنند. شواهد حاکی است ۴۲ درصد پدربزرگها و مادربزرگها هنوز با فرزندان خود زندگی کرده و به نگهداری از نوههای خود میپردازند و هنوز ساختار گسترده خانواده در بین آنان رواج دارد.
۴. از سوی دیگر ایرانیان دارای بیشترین میزان کارآفرینی بوده و با ایحاد بنگاههای اقتصادی به تولید ظرفیتهای شغلی پرداخته و عمدتا به مشاغل خدماتی و مدیریتی آزاد و غیردولتی روی آوردهاند. برآوردها نشان میدهد بیش از ۵۰۰۰ نفر بصورت قراردادی تمام و پاره وقت دارای مقام پروفسوری یا استادی در دانشگاههای امریکای شمالی هستند. درطول سالهای پس از انقلاب بیش از ۷۰۰۰ عنوان کتاب توسط ایرانیان در خارح از کشور منتشر شده است که با ارقام داخل کشور قابل مقایسه است.
باوحودیکه آمار فوق گویای این است که بخش بزرگی از ایرانیان مقیم امریکا از وابستگان به دربار و از سرمایهداران و ملاکهای قبل از انقلاب هستند ولیکن بنوبه خود بیانگر توان نسبی ایرانیان در دستیابی به توفیقات اجتماعی است که متاسفانه در جامعه ایران فرصت این پرورش را نیافته و به دیار دیگر شتافتهاند. آمارها نشان میدهند سالانه قریب ۳ میلیارد دلار سرمایه توسط ایرانیان از کشور خارج و به ممالک دیگر بویژه دوبی برده میشود. امروزه بخش بزرگی از آثار منتج به حفظ کیان و هویت ایرانیان مرهون تلاش ایرانیان فرهیختهای است که در طول سالهای گذشته به دلایل متعدد بیرون از کشور زندگی میکنند. اهتمام جدی دولت در رفع موانع گریزاننده و همچنین ایجاد شرایط جذب ایرانیان صاحب دانش و ثروت یا سرمایههای انسانی و مالی میتواند زمینه بهرهگیری از این امکانات در بهبود اقتصاد و زیربناهای توسعهای کشور را فراهم نماید. بی تردید این فرایند نشانه های تاریخی محکمی خواهد بود از اینکه متولیان حوزه سیاست و تصمیمگیران دولتی براثر غفلت و پخمکی؛ توانایی جذب این لشکر توسعه را نداشتند.
منبع: سایت جامعه شناسی ایران