کتیبه بازیابی شده، عکس از موسسه رشد پژوهش ایرانیاننخستین دستاورد بزرگ سفر ِ زوج جهانگرد ایرانی موتورسوار، بازیابی کتیبه گمشده خشایارشا در دریاچه وان ترکیه بود.
به گزارش میراث خبر، در حالی که از خروج زوج جهانگرد ایرانی از کشورمان و ورود آنها به کشور ترکیه کمتر از دو هفته میگذرد، خانم و آقای قیدی برای هم میهنان خود، تحفهای بسیار ارزشمند فرستادهاند. این هدیه، شامل تصاویری از کتیبه خشایارشا در کنار دریاچه وان در کشور ترکیه است که تاکنون هیچ تصویری از آن در دسترس دانشمندان نبوده است.
غلامرضا رمضانی، مدیرعامل مؤسسه رشد پژوهش ایرانیان که مدیریت گروه پشتیبانی و برنامه ریزی سفر به دور دنیا در 800 روز را به عهده دارد، با اعلام این خبر، اظهار داشت:« پیش از آغاز سفر زوج جهانگرد ایرانی، گروه کارشناسی ما اهدافی را برای این سفر طراحی کرد که یکی ازاین هدفها تلاش برای یافتن موضع دقیق کتیبه خشایارشا در دریاچه وان در ترکیه بود.»
وی افزود:« دکتر رزمجو ـ متخصص تاریخ هخامنشیان و زبان پارسی باستان ـ در نشستهای کارشناسی، توجه ما را به این کتیبه جلب کرده بودند و ما با توجه به اطلاعات دریافتی از ایشان میدانستیم که چنین کتیبهای در ارتفاعات اطراف دریاچه یاد شده وجود دارد. همچنین متوجه شده بودیم که نه تنها هیچ عکس و تصویری از این کتیبه در دسترس نیست، بلکه محل و موضع دقیق این کتیبه هم ناشناخته است.»
رمضانی در ادمه افزود:« ظاهراً حدود یکصد سال پیش طرحی از روی این کتیبه تهیه شده بوده است که متخصصان زبانهای باستانی از روی این طرح اقدام به خواندن و ترجمه این کتیبه کرده بودند. این کتیبه نخستین بار توسط آقای رونالد گراب کِنت ـ زبان شناس ـ در سال 1908 میلادی خوانده و ترجمه شده است. اما همانطور که گفته شد همه دانشمندان تا پیش از تلاش زوج جهانگرد کشورمان، از موضع دقیق این کتیبه بیاطلاع بودند و هیچ تصویری هم از این کتیبه در دسترس نبوده است. خوشبختانه این افتخار نصیب خانم و آقای قیدی شد که سفر خود را در چند روز نخست ِ این سفر دور و دراز، با بازیابی موضع دقیق کتیبه خشایارشا در دریاچه وان و با تهیه عکس و فیلم کامل از این کتیبه، خجسته و مبارک کنند.»
رمضانی اضافه کرد:« البته برای پیدا کردن این کتیبه، از یک سو خانم و آقای قیدی به محض ورود به کشور ترکیه از دو نفر از راهنمایان منطقه (یک نفر ایرانی و یک نفر اهل کشور ترکیه)، یاری گرفتند و از سوی دیگر با توجه به کتیبههای دیگری که با خط و زبانهای متفاوت در منطقه وجود دارد، برای اطمینان از این که این کتیبه، همان کتیبه مورد نظر باشد، در تهران هم گروهی تشکیل شد که تصاویر دریافتی از طریق اینترنت را برای دکتر رزمجو ارسال کنند تا اطمینان لازم به دست آید.»
به گفته وی، چهار روز همه این افراد در ترکیه و در کشورمان از صبح تا نیمه شب در حال جست و جو و فعالیت بودند تا اینکه در شامگاه روز چهارشنبه در تاریخ دهم مرداد دکتر رزمجو، آخرین تصاویر دریافتی از ترکیه را که توسط خانم و آقای قیدی تهیه شده بود، تأیید کردند.»
رمضانی تصریح کرد:« ما ضمن شادباش به همه مردم کشورمان و ضمن آرزوی دستیابی این زوج جهانگرد به همه اهداف فرهنگی بزرگ ِ تعریف شده برای این سفر، از همه ایرانیان میهن دوست در هرکجای جهان که هستند، درخواست میکنیم که از حرکت بزرگ این زوج جوان ایرانی که این چنین پر برکت و خوش آغاز است، حمایت کنند و دست یاری ما را برای همراهی با این زوج درتمام روزهای این سفر بفشارند.»
متن کامل ترجمه فارسی کتیبه خشایارشا در دریاچه وان در شرق کشور ترکیه (اصل این کتیبه به سه زبان: پارسی باستان، ایلامی و بابلی نوشته شده بوده است) چنین است:
خدای بزرگ است اهورامزدا که بزرگترین خدایان است
که این زمین را آفرید و آن آسمان را آفرید
که شادی را برای مردم آفرید
که خشایارشا را شاه کرد
یگانه فرمانروای بسیاری
من خشایارشا، شاه بزرگ، شاه شاهان
شاه مردمان بسیار
شاه در این زمین دور و پهناور
پسر داریوش شاه هخامنشی
گوید خشایارشا: داریوش شاه که پدرم بود، به خواست اهورامزدا [ بناهای ] زیبایی ساخت و او دستور داد این کتیبه کنده شود.
اما نوشته ای در آن کنده نشد
پس از آن من دستور دادم این نوشته کنده شود.
اهورامزدا با خدایان مرا و شهریاری مرا و آنچه که من ساخته ام نگاه دارد.
رمضانی افزود:« من به عنوان یک شهروند ایرانی، بازیابی این اثرتاریخی گران سنگ را به همه مردم ایران، باستان شناسان و کارشناسان زبان های باستانی به ویژه متخصصان زبان پارسی باستان تبریک می گویم و از سوی همه ایرانیان میهن دوست، از صمیم قلب از خانم و آقای قیدی ـ زوج جهانگرد گرامی ایرانی ـ یه پاس همت بلند و کوشش بی دریغشان در یافتن این اثر، سپاسگزاری می کنم.»
وی گفت:« درپایان از تلاش و زحمات یاران و همراهان این سفر، آقایان دکتر شاهرخ رزمجو، دکتر چیت ساز، دکتر ابراهیم شاه، محمد حسین نوریزاد، رضا ثمری، امیر رمضانی دورکی و حسین سلطانزاده و یاران مستقر در رایزنی فرهنگی ایران در آنکارا کمال تشکر و سپاس را داریم.»