متادون چیست؟
متادون (METHADONE)
اسامی عامیانه: METH-LINCTUS
شکل ظاهری: مایع سبز، آبی و یا کهربایی رنگ، قرصهای سفید رنگ.
https://e-pezhvak.ir/images/drug1/methadone/images_012.jpg
نحوه استعمال: خوراکی.
اثرات آنی: اثراتی شبیه هروئین داشته اما خفیف تر.
خطرات: سبب کما و مرگ میگردد.
بعضی افراد در برنامه نگهدارنده با متادون علائم ناخواسته ای را در طول درمان تجربه خواهد کرد. ممکن است که علت آن دوز متادون تجریز شده باشد به صورتی که بسیار کم یا بسیار زیاد باشد که بخصوص در شروع درمان ایجاد می‌شود. بعضی از این علائم ناشی از عوارض خود متادون است.
هنگامی که مقدار تجویز شده بسیار کم باشد علائم شبیه به آنفلوانزا است و شامل موارد زیر است:
1- آبریزش بینی، عطسه
2- سیخ شدن موها
3- دردهای شکمی
4- دردپشت و مفاصل
5- احساس ضعف جسمی
6- افزایش درجة حرارت بدن و احساس سرما
7- از دست دادن اشتها
8- تعریق
9- لرزش
10- تحریک پذیری و پرخاشگری
11- اسپاسم ماهیچه ای وپرش عضلانی
12- اختلال درخواب
13- تهوع و استفراغ
14- ولع برای مواد
15- خمیازه
16- اسهال
فردی که مصرف متادون را یکباره قطع کند ممکن است بسیاری از علائم ذکر شده را تجربه نماید. علائم ترک ( بازگیری) معمولاً یک تا سه روز بعد از آخرین مصرف شروع می‌شود و در حدود روزششم به حداکثر می‌رسد اما مدت طولانی تری به طولانی می‌انجامد.
علائم ناشی از مصرف متادون به مقدار زیاد عبارتند از:
1- خواب آلودگی و چرت زدن
2- تهوع واستفراغ
3- تنفس سطحی
4- مردمک نوک سنجاقی
5- کاهش دمای بدن
6- ضعیف شدن نبض و کاهش فشار خون
7- طپش قلب
8- سرگیجه
9- اختلال در عملکرد جنسی
10- گردش خون ضعیف
بعضی افراد ممکن است عوارض را تجربه کنند که ارتباطی با دوز مصرفی متادون ندارد:
1- تعریق (فردبایدحداقل دولیتر آب در روز بنوشدتا دچارکمبود آب بدن نشود)
2- یبوست
3- درد ماهیچه‌ها و مفاصل
4- کاهش میل جنسی
5- جوش‌های پوستی و خارش
6- تسکین
7- احتباس مایع
8- کاهش اشتها، تهوع و استفراغ
9- دردشکمی
10- پوسیدگی دندان
11- بی نظمی‌درقاعدگی
این عوارض مدت کوتاهی پس ازمصرف متادون فروکش می‌کند.
درافرادی که کارکرد کبدی آنها ضعیف است ( به طور مثال عفونت هپاتیتb، هپاتیت‌ها و نیز استفاده طولانی مدت از الکل ) مقدار متادون تجویز شده نیاز به نظارت دقیقی دارد.
فواید درمان با متادون بسیاری از مردم براین باورند که مصرف کنندگان مواد افیونی بهتر است که مصرف این مواد را به طور کلی قطع کنند. اگر چه این انتخاب برای بعضی از مصرف کنندگان این مواد مناسب به نظر می‌رسد،اما برای بعضی از آنها احتمال بازگشت زیاد است.
البته، تحقیقات نشان داده اند که برنامه نگهدارنده با متادون می‌تواند جنبه‌های مختلف بهداشتی زندگی فرد معتاد به هروئین را به دلایل زیر ارتقاء بخشد:
1- هروئین با مواد دیگر مخلوط می‌شود و ناخالصی آن زیاد است.
2- متادون به صورت خوراکی تجویز می‌شود و خطرات ناشی از تزریق هروئین را ندارد.
این امر موجب کاهش خطرات ناشی از استفادة مشترک از وسایل آلوده در تزریق میگردد و درنتیجه احتمال عفونت‌های منتقل شونده از راه خون همچون هپاتیتb، هپاتیتc (که موجب مشکلات طولانی مدت برای کبد می‌شوند) و Hiv کاهش می‌یابد.
3- افرادی که تحت درمان نگهدارنده بامتادون هستند معمولاً به شیوة زندگی متعادل و باثباتی دست می‌یابند که شامل بهبود وضعیت تغذیه و خواب می‌شود.
4- فرد کمتر تحت استرس قرار می‌گیرد به این علت که نگران چگونگی تامین هروئین برای استفاده مکرر در طول شبانه روز نیست.
5- متادون به مدت طولانی دربدن باقی می‌ماند بنابراین روزانه یک بار مصرف می‌شود.
6- میزان جرم جهت تامین هزینة خرید هروئین کاهش می‌یابد.
7- موجب کاهش ارتباط معتادان باسیستم قاچاق و عرضه کنندگان مواد می‌شود.
8- متادون نسبت به مواد غیر قانونی ارزان تر است.
9- دربعضی شرایط می‌توان متادون را قطع نمود (درصورت تشخیص تیم درمانی ).
متادون در اشکال مختلف
درصورت مصرف متادون دربرنامه نگهدارنده باید به موارد زیرتوجه نمود:
1- توجه شود که مراجعان برنامه نگهدارنده با متادون مشاوره تخصصی دریافت کنند.
2- متادون همانند هروئین قوی است و درصورت مصرف غلط خطرناک است.
3- مادامیکه فرد تحت درمان بامتادون است درواقع به صورت جسمی وابسته به شبه افیون‌هاست.
4- فرد با مصرف یک دوز متادون تجربة نشئگی را ندارد.
5- فرد باید متعهد شود که روزانه (حتی درتعطیلات )برای دریافت متادون مراجعه کند.
انواع درمان با متادون به طور کلی دو نوع برنامه درمانی با متادون وجود دارد:
1- درمان نگهدارنده یا طولانی مدت که ممکن است ماهها یا سالها به طول انجامد. هدف در این برنامه کاهش آسیب‌های ناشی از مصرف مواد و بهبود کیفیت زندگی است.
2- برنامه سم زدائی در روش پرهیز مدار ( کوتاه مدت) که تقریباً 14- 5 روز طول می‌کشد. هدف از این برنامه کاهش رنج‌های ناشی از قطع مواد افیونی مانند هروئین است.