خال ها , کوچولو های پر دردسر
خال ها , کوچولو های پر دردسر
در یک تقسیم‌بندی کلی خال‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: خال‌های ملانوسیتی اکتسابی و خال‌های ملانوسیتی مادرزادی خال‌های ملانوسیتی اکتسابی شایع‌ترین خال‌هایی که در محدوده صورت ایجاد می‌شوند، خال‌های ملانوسیتی اکتسابی هستند که به‌صورت معمول در صورت همه مردم وجود دارند. این نوع خال‌ها مجموعه‌ای از سلول‌های رنگدانه‌داری هستند که به‌طور گروهی دور هم قرار گرفته‌اند و معمولاً به دنبال دوران بلوغ و دوران حاملگی ظاهر می‌شوند.
دو عامل در بروز خال‌های ملانوسیتی اکتسابی مهم است:
الف) زمینه ژنتیکی:
تعداد خال‌هایی که در طول عمر یک فرد در بدن یا صورتش ظاهر می‌شود، ارثی است. اما زمان بروز این خال‌ها براساس زمینه ژنتیکی هر فرد فرق می‌کند.
ب) بعضی از عوامل محیطی باعث می‌شوند عامل ژنتیکی بروز خال از حالت بالقوه به بالفعل دربیاید و زودتر از زمان موعد ظاهر شوند. نور خورشید یکی از مهم‌ترین عواملی است که در بروز زودتر خال‌های ملانوسیتی اکتسابی نقش دارد، استفاده مرتب از ضد آفتاب و دوری از نور خورشید می‌تواند در پیشگیری موثر باشد.
● خال‌های ملانوسیتی مادرزادی
این نوع خال‌ها از بدو تولد در بدن یا صورت افراد وجود دارند و اغلب به‌صورت ضایعات برجسته سیاه یا قهوه‌ای رنگ هستند. خال‌های ملانوسیتی مادرزادی به سه دسته کوچک، متوسط، بزرگ (غول‌آسا) تقسیم می‌شوند. در خال‌های ملانوسیتی مادرزادی بزرگ که اندازه آن‌ها بالای ۲۰سانتی‌متر است احتمال ایجاد ملانوسیت بدخیم زیادتر است. این‌گونه خال‌ها همیشه باید تحت نظر دکتر باشند.
● برداشتن خال از نظر زیبایی و طبی
عده‌ای قادر به تحمل خال‌هایی که زیبایی‌شان را تهدید می‌کند، نیستند و در نتیجه تصمیم به برداشتن خال‌هایشان می‌گیرند. دکتر «کامران بلیغی»، متخصص پوست و مو و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران در این باره می‌گوید: «برداشتن خال یا براساس ضرورت طبی صورت می‌گیرد و یا به خاطر زیبایی. یکسری خال‌ها هستند که با تشخیص پزشک باید برداشته شوند. خال‌هایی که به‌طور ناگهانی دچار تغییراتی مثل پیدا کردن حاشیه نامنظم، نامنظم شدن رنگ خال، پیدا کردن حاشیه غیر قرینه، خارش، التهاب، خونریزی و ... شوند، باید
تحت نظر پزشک و با انجام آزمایش‌های لازم در این زمینه برداشته شوند. اما در حالت عادی اگر خال دچار هیچ‌کدام از این تغییرات نشد، برداشتنش ضرورت طبی ندارد و ما توصیه نمی‌کنیم، مگر این‌که خود فرد به لحاظ زیبایی ظاهری دوست داشته باشد خالش برداشته شود.»
دکتر بلیغی ادامه می‌دهد: «بعضی از خال‌ها ذاتاً بدخیم هستند و اغلب به مرحله بدی که می‌رسند که مریض به پزشک مراجعه می‌کند، اگر آن خال برداشته نشود، قطعاً خطرناک است. خال‌های بدخیم ویژگی‌هایی دارند که می‌توان آن‌ها را از سایر خال‌ها تشخیص داد. با آزمایش تکه‌برداری آسیب‌شناسی می‌توان متوجه بدخیمی خال شد.»
بعضی از متخصصین معتقدند که برای برداشتن خال چه با ضرورت طبی و چه به خاطر زیبایی باید آزمایش‌های آسیب‌شناسی و پاتولوژی روی خال صورت بگیرد. دکتر «امیر هوشنگ احسانی» متخصص پوست، مو و لیزر و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: «از لحاظ علمی و از نظر قانون طب، هر ضایعه‌ای که از بدن برداشته شود، حتی اگر بدانیم کاملاً خوشخیم است باید روی آن آزمایش‌های آسیب‌شناسی صورت بگیرد. هرچند در حال حاضر برداشتن خال‌ها به منظور زیبایی، در بیشتر موارد بدون هیچ آزمایشی صورت می‌گیرد و همه چیز به تشخیص پزشک از روی ظاهر خال بستگی دارد.»
● روش‌های برداشتن خال
شاید شما هم یکی از افرادی باشید که قصد برداشتن خال صورت خود را دارند و دوست دارند قبل از برداشتن خالشان از کسانی که تجربه این کار را داشتند، سؤال کنند و ببینند آن‌ها چه روشی برای برداشتن خالشان تجربه کرده‌اند. در حال حاضر روش‌های مختلفی برای برداشتن خال وجود دارد، اما به‌طور کلی روش‌های علمی و شناخته‌شده‌ای که برای برداشتن خال وجود دارد به سه دسته تقسیم می‌شود:
۱) سوزاندن خال،
۲) جراحی
۳) لیزر.
سوزاندن، یکی از روش‌های قدیمی برداشتن خال است. در این روش خال با دستگاه کوتر از طریق ایجاد گرما به وسیله جریان برق سوزانده می‌شود. از آن‌جایی که خال‌ها معمولاً قسمت‌های عمیقی در پوست دارند، این روش ممکن است فرورفتگی چاله مانندی را در سطح پوست ایجاد کند. روش سوزاندن خال که بیشتر در گذشته استفاده می‌شد، برای برداشتن خال‌های ریز و سطحی کاربرد دارد، البته امروزه دستگاه‌های رادیو فرکانسی جایگزین دستگاه‌های کوتر شده‌اند که باعث می‌شود به‌کار بردن این روش اثر کمتری روی پوست بگذارد.
جراحی؛ این روش پرکاربردترین روش برای برداشتن خال در میان پزشکان است. در این روش با ایجاد بی‌حسی موضعی در محدوده خال، با تیغ جراحی یک برش ساده روی پوست ایجاد و خال از عمق پوست خارج می‌شود، سپس جای آن یک یا دو بخیه ظریف زده می‌شود.
لیزر کردن؛ لیزر یک فن‌آوری جدید علمی است که در بسیاری جراحی‌ها استفاده می‌شود و در برداشتن خال هم کاربرد دارد. روش لیزر در برداشتن خال مثل روش سوزاندن است، با این تفاوت که در این روش به‌جای جریان برق از امواج لیزر برای تخریب یا تراش خال استفاده می‌شود.
● بهترین روش برای برداشتن خال
دکتر امیرهوشنگ احسانی درباره این‌که کدام روش برای برداشتن خال مناسب است، می‌گوید:«روش ثابت یا واحدی برای برداشتن همه خال‌ها وجود ندارد و برای هر خالی با توجه به ویژگی‌هایش یک روش مناسب است. مثلاً برای خال‌های ریز و سطحی که عمق زیادی در پوست ندارند، لیزر کردن می‌تواند روش مناسبی باشد اما برای خال‌های بزرگ و برجسته که عمق زیادی در پوست دارند، جراحی روش مناسب‌تری است، چرا که در این روش خال از عمق پوست برداشته می‌شود و چیزی از آن باقی نمی‌ماند که احتمال برگشت خال را ایجاد کند، از طرفی با بخیه‌هایی که روی پوست زده می‌شود، سطح شکافته پوست بعد از مدتی جوش می‌خورد و احتمال ایجاد فرورفتگی در پوست وجود ندارد. تشخیص این روش‌ها با پزشک متخصص است، اما قبل از هر عملی پزشک باید معایب و مزایای به‌کار بردن هر کدام از این روش‌ها را برای بیمار خود توضیح دهد.»
● مراقبت‌های بعد از عمل
در روش جراحی؛ بیمار در هفته اول پس از جراحی باید از پمادهای آنتی‌بیوتیک موضعی استفاده کند تا جای عمل دچار عفونت نشود و بعد از ۲۴ ساعت می‌تواند صورتش را بشوید. رعایت نکات بهداشتی و استفاده مرتب از پمادها در هفته‌های اول بعد از عمل بسیار مهم است. سه تا پنج روز بعد از عمل بخیه‌ها کشیده می‌شوند و شخص می‌تواند بعد از مدتی استفاده از کرم‌های لازم مثل لایه‌بردارها را شروع کند تا جای عمل کم‌تر در سطح پوستش بماند.
در روش لیزر؛ سطح پوست زخم می‌شود و تا زمانی که زخم ترمیم نشود، نیاز به مراقبت و استفاده از پمادها و قرص‌های آنتی‌بیوتیک دارد تا محل زخم عفونت نکند. به‌طور تقریبی بعد از گذشت چهار تا پنج روز سطح پوست تا حدودی ترمیم می‌شود اما محل برداشت خال همچنان قرمز و در تماس با آفتاب مستعد لک‌شدن است. در روش لیزر، بیمار باید به مدت طولانی از ضدآفتاب‌های فیزیکی استفاده کند و در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرد. در غیر این صورت احتمال ایجاد لکه‌های قهوه‌ای در پوستش وجود دارد.
در روش سوزاندن نیز تا یک هفته باید تمام این مراقبت‌ها صورت بگیرد و ممکن است جای عمل تا چند هفته قرمز باشد، اگر قرمزی جای عمل بیش از شش هفته طول بکشد باید به پزشک متخصص مراجعه شود تا که جای خال تبدیل به گوشت اضافی نشود.
● بهترین فصل برای عمل
بهترین فصل برای عمل برداشت خال در روش‌های مختلف فرق می‌کند. از آن‌جایی که در روش جراحی آفتاب اثر چندانی روی جای جراحی نمی‌گذارد، می‌توان در هر فصلی از این روش استفاده کرد. اما روش لیزر به دلیل تأثیر نور خورشید در روند ترمیم پوست بهتر است در فصل‌های سرد سال مثل پاییز و زمستان صورت بگیرد.