زمانی که ارنست همینگوی (Ernest Hemingway) مشغول نوشتن کتاب "برفهای کلیمانجارو" بود، این مکان را به هیچ وجه یک محل مناسب برای گردش نمیدانست. چه کسی میتوانست حدس بزند که این روایت کلاسیک درباره یک نویسنده ناموفق که در زیر سایه بلندترین کوه آفریقا، از بیماری قانقاریا در حال مرگ است، موجب لگد مال شدن این مکان شود؟
س هر سال حدود 10.000 توریست نفس زنان خود را به قله 5,896 متری میرسانند که راهنمایان متعدد تور با به کار بردن جملات جادویی همینگوی آنرا توصیف میکنند: "به وسعت همه جهان، عظیم، مرتفع و با درخشش باورنکردنی در زیر نور خورشید… " این یک ادای احترام ادبی به منظره ای است که نماد خوشبختی آژانسهای مسافرتی محسوب میشود. در نتیجه گرم شدن زمین، جنگل زدایی و آب شدن یخها، این کلاه برفی هزارساله که میگویند مقبره حضرت سلیمان را در زیر خود پنهان کرده است، در حال ذوب شدن است. دانشمندان میگویند که در طی 15 سال آینده، یخچالهای کلیمانجارو به تاریخ خواهند پیوست و بعید نیست که دلالان مسافرتی با جمله ای نظیر این به جلب مشتری ادامه دهند: "آخرین فرصت برای دیدن برفهای کلیمانجارو".
این برفهای رو به نابودی در این روزگار، هشداری است که بدانیم دیگر جایی نیست که بشود روی وجود آن حساب باز کرد. امروزه دیگر نگرانی مسافران این نیست که چگونه به مقصد برسند و رسیدن به یک مکان، هر چقدر نامتعارف و دوردست، دیگر کار مشکلی نیست.
سال گذشته با 806 میلیون نفر در راه، رکورد حضور توریست در جهان بود. اما این توده بزرگ مردم به علاوه عواملی چون تغییر دما و جنگهای داخلی، سمهای صنعتی و توسعه افسار گسیخته، تعدادی از با ارزشترین و جبران نشدنی ترین سرمایه ها و مناظر جهان را در معرض نابودی قرار داده است. این مکانها و مناظر طیف وسعی را از دروازه های هزار ساله ماچو پیچو (Machu Picchu)، شهر باستانی اینکاها تا راه های آبی ونیز در بر میگیرند.
ما، مکانهایی که همواره بر روی وجود دائمی آنها حساب میکردیم را از دست میدهیم. شهر تاریخی نیو اورلئان تقریبا غرق شده است، مثلث مرجانی که بهشت غواصان بود، حالا به نازکی پوست تخم مرغ شده است.
بازدیدکنندگان با موتورسیکلتهای کوچک بر روی دیوار چین حرکت میکنند و آثار هنری از خرابه های قصر لاکسور مصر میربایند. حتا استون هنج (Stonehenge اثری متعلق به عصر مفرغ واقع در انگلستان) نیز در فهرست آثار رو به نابودی قرار دارد. حقیقتی که مسافران امروزی به آن واقف هستند این است که عجایب جهانف چه از سنگ و چه از یخ، چه ساخته دست بشر و یا طبیعت، فانی و رو به نابودی هستند.
بزرگترین دشمن گنجینه های سیاحتگران، خود سیاحتگران
به نظر غریب می آید اما بزرگترین دشمن گنجینه های سیاحتگران، خود سیاحتگران هستند. مبارزه بر سر این است که چگونه معتبرترین آثار جهان را از عشق نابود کننده این جهانگردان نجات دهیم.
بانی برنهام (Bonnie Burnham)، مدیر سازمان حمایت از آثار تاریخی WMF میگوید :
"صنعت توریسم دارای قابلیتهای بالقوه عظیمی است که باید به عنوان عامل حیاتی حفظ آثار دیدنی و باستانی مورد توجه قرار بگیرد. اما بدون مدیریت صحیح این صنعت از کنترل خارج میشود. اگر طوفان ویلما با تمام قدرت بر شهر کنکان (Cancún) در مکزیک فرود می آمد، مرمت و بازسازی آن ساده تر از مبارزه با هیولای توریست بود!"
"7 میلیون جهانگردی که سالیانه در این منطقه وسیع و نواحی اطراف آن وارد میشوند، کابوس بزرگی برای حافظان محیط زیست به وجود آورده است زیرا این مساله موجب کاهش ذخایر آب، پر شدن فاضلابها و در خطر افتادن محیط زیست دریایی شده است و این بلایی نیست که تنها بر سر مکزیک آمده باشد."
سازمان جهانی حفظ منابع طبیعی و تاریخی خاطرنشان کرد که "صنعت بی در و پیکر توریسم" خطری است که نیمی از میراث فرهنگی آمریکای لاتین، جزایر کارائیب و یک پنجم نواحی مهم آسیا و اقیانوس آرام را تهدید میکند. معابد آنگکور (Angkor) کامبوج که روزگاری دور از دسترس بودند، اکنون سالیانه یک میلیون بازدیدکننده دارند و تاج محل میزبان سالیانه 7 میلیون نفر است.