"رویانا" چگونه جان گرفت

"رویانا" چگونه جان گرفت

در سالی که گذشت محققان پژوهشکده رویان توانستند افتخارات جهانی برای کشورمان بدست آورند.که از آن جمله تولد گوسفند شبیه سازی شده ( رویانا) بود

پژوهشکده رویان در سال 1370 به عنوان مرکز جراحی محدود با هدف درمان، پژوهش و آموزش ناباروری افتتاح گردیده و در سال 1377 مجوز مرکز تحقیقات علوم سلولی را از شورای گسترش دانشگاه‌های علوم پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دریافت نمود. این پژوهشکده فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی و نیز درمانی خود را در قالب شش گروه پژوهشی جنین شناسی، ناباروری مردان، ناباروری زنان، ژنتیک تولید مثل، اپیدمیولوژی و بهداشت باروری و نیز سلولهای بنیادی (بنیاخته ها) انجام می‌دهد. این پژوهشکده دارای تعداد 80 نفر عضو هیئت علمی بوده و یک فصلنامه علمی _ پژوهشی در زمینه علوم سلولی منتشر می‌نماید. و توانسته در زمینه پژوهش و مطالعه بر روی سلول‌های بنیادی فعالیت‌های ارزشمندی را انجام دهد.

* ثبت سه جهش جدید ژنی

بیماری فیبروز کیستیک نوعی بیماری ژنتیکی است که انتقال یون‌ها از غشای سلولی در آن مختل گردیده و باعث ترشحات غلیظ در ریه و نیز ناباروری مردان می‌گردد.
برخلاف جمعیت‌های سفید پوست اروپایی و قفقازی، این بیماری در جمیعت ایرانی نادر است، اما فرم خاصی که مجرای ناحیه تناسلی را درگیر می‌کند و بروز آن بشکل نقص یک طرف و دو طرفه مجرای وازدفران (مجرای عبور اسپرم) است در جمعیت ایرانی شایع‌تر می‌باشد.
برپایه این گزارش، پژوهشگران پژوهشکده رویان پس از مطالعه ژنتیکی بر روی تعداد زیادی از این بیماران ضمن تعیین الگوی جهش‌های ژنی این بیماری در ایران، موفق به ثبت سه جهش ژنی جدید که تاکنون گزارش نشده بود، شدند و این سه جهش مزبور «برای اولین بار در دنیا» از طرف ایران در بانک جهانی فیبروز کیستیک ثبت شد.

*تولید سلول‌های کبدی از سلول‌های بنیادی جنینی انسان برای اولین بار در دنیا

طی طرح تحقیقاتی که در پژوهکشده رویان جهاد دانشگاهی انجام گرفت، پژوهشگران موفق شدند برای اولین بار در دنیا، سلول‌های بنیادی جنینی انسان را به سلول‌های کبدی تمایز داده و آنها را به دو صورت دو بعدی و سه بعدی کشت دهند. پس از ایجاد شرایط آزمایشگاهی مناسب برای تمایز، سلول‌های بنیادی جنینی انسان در طی فرایند 25 روزه به سلول‌های کبدی تبدیل گردیدند که اثبات این تبدیل از طریق بیان 10 ژن اختصاصی سلول‌های کبدی و مهمتر از آن شباهت عملکرد اختصاصی این سلول‌ها با عملکرد اختصاصی سلول‌های طبیعی کبد انسان شامل تولید آلبومین و آلفا فیتوپروتئین ترشح اوره و ذخیره گلیکوژن بود.

*تهیه نقشه پروتئینی سلول‌های بنیادی جنین انسانی برای اولین بار در دنیا

برای اولین بار در دنیا، نقشه پروتئینی سلول‌های بنیادی جنین انسانی توسط پژوهشگران پژوهشکده رویان تهیه و مشخص شد و این نقشه در سایت www.royanproteomics.ir قابل دسترس است و تهیه این طرح یک سال و نیم به طول انجامید. در این مطالعه هویت هفتصد پروتئین بیان شونده در سلول‌ها بنیادی جنینی انسانی با استفاده از روش الکتروفورز دو بعدی واسپکترومتری جرمی را روشن نموده است و اطلاعات کامل آنها به همراه ابزارهای جستجوگر قوی در سایت مزبور موجود است. فراوان‌ترین این پروتئین‌ها، چاپرون‌ها، پروتئین‌های گرماشک، پروتئزدرم‌ها و پروتئین‌های پاسخ ده در مقابل استرس بودند. پروتئین های فراوانی نیز مرتبط با تقسیم و تمایز سلولی شناسایی شدند.

*تولد اولین گوسفند حاصل لقاح آزمایشگاهی

اولین گوسفند حاصل از لقاح خارج از رحمی و بلوغ آزمایشگاهی تخمک برای نخستین بار در کشور در مهر 85 با عمل سزارین متولد شد.تا قبل از انجام این پروژه توسط محققین پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی از روش باروری آزمایشگاهی برای باردار کردن دامها استفاده نشده بود و تلقیح مصنوعی در دامها به سبک سنتی انجام می‌شد. در این روش تخمک‌های نابالغ گوسفند نژاد فشم تهران با روش آزمایشگاهی بالغ شد و تخمک‌های بالغ شده با اسپرم گوسفند نژاد مرینوس استرالیایی مجاورسازی شد جنین ‌های حاصل از این روش پس از هفت روز در مرحله بلاستوسیست به تعداد 2-3 جنین به گوسفند میزبان منتقل شد.

* تولد گوسفند شبیه سازی شده

نخستین گوسفند شبیه‌سازی کشور که جنین آن از طریق انتقال هسته یک سلول بالغ از غضروف گوش گوسفند به درون تخمک بدون هسته گوسفند دیگری به دست آمده بود، حدود ساعت 10 شب روز چهارشنبه یازدهم مرداد 85 در پایگاه تحقیقاتی پژوهشکده «رویان» در اصفهان متولد شد.
این گوسفند ماده علی‌رغم تلاش‌های دامپزشکی فراوانی که صورت گرفت به دلیل عوارض زایمانی نتوانست بیش از چند دقیقه ادامه حیات دهد با این حال آزمایش‌های مولکولی بر اساس مارکرهای STR موید صحت انجام همانندسازی بود.
دومین گوسفند شبیه‌سازی شده «رویانا» در ایران ساعت 30 دقیقه بامداد روز شنبه هشتم مهرماه از طریق عمل سزارین در پایگاه تحقیقاتی اصفهان پژوهشکده رویان به دنیا آمد و هم اکنون هم این گوسفند در سلامت کامل به سر می‌برد.