نقش مرموز آذربایجان در حمله احتمالی آمریکا به ایران

اوایل هفته آینده "المار ممدیاروف" وزیر امور خارجه آذربایجان در واشنگتن با "کاندولیزا رایس" همتای  آمریکایی اش درباره اوضاع منطقه خزر به بحث و گفتگو خواهد نشست.

 به نقل از هفته نامه " اخبارمسکو" که در روسیران منتشر شده است ، کارشناسان معتقدند که ممکن است آذربایجان به طور غیرمستقیم در جنگ بالقوه بین آمریکا و ایران شرکت کند که این موضوع نیز مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

تهران به اجرای برنامه هسته‌ای خود ادامه می دهد و آمریکا گروه ضربتی نیروی دریایی خود را به سوی ایران سوق می دهد. در این شرایط که بوی جنگ به مشام خورده است، جمهوری آذربایجان، نزدیکترین همسایه شمالی ایران نگران عواقب این مناقشه جنگی بالقوه برای خود است.

ولی طبق اطلاعیه رسمی وزارت امور خارجه آذربایجان، ممدیاروف در واشنگتن تنها درباره مسایل دمکراسی، حقوق بشر و همکاری انرژتیک گفتگو خواهد کرد. موضوع ایران در قسمت علنی مذاکرات اعلام نشده است. این امر تصادفی نیست زیرا برای آذربایجان، ایالات متحده شریک راهبردی، الهام دهنده و سازمان دهنده همه پیروزی‌ها در بخش نفت و گاز است. در حالی که ایران نه تنها همسایه و شریک اصلی بازرگانی و اقتصادی بلکه محل سکونت بیش از 30 میلیون آذربایجانی است.

به همین دلیل آذربایجان نه به وقوع مناقشه جنگی در نزدیکی مرزهای جنوبی خود علاقه‌مند است و نه به شرکت (حتی غیرمستقیم) در این رویارویی از طرف ایالات متحده.

 به همین دلیل، باکو باید با احتیاط کامل رفتار کند که به تهران کوچکترین بهانه‌ای برای وارد کردن «ضربات مقابله به مثل» را ندهد. محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور ایران از امکان‌پذیر بودن این ضربات هشدار داد و گفت:‌«هر حمله‌ای به ایران باعث مجازات شدید خواهد شد».

موضع‌گیری رسمی باکو در قبال برنامه هسته‌ای ایران به گونه‌ای طراحی شده است که تهران فعلاً نمی تواند از مقامات جمهوری آذربایجان ایرادی بگیرد. چندی پیش الهام علی‌ اف رئیس جمهور آذربایجان اظهار داشت که «هر کشور جهان از حق استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای برخوردار است». ولی همه مسایل مورد اختلاف در این زمینه باید از راه مذاکرات حل شوند.

اکثر کارشناسان علوم سیاسی و کارشناسان نظامی جمهوری آذربایجان اعتقاد دارند که اگر ایالات متحده به ایران ضربه نظامی وارد کند، عواقب آن برای آذربایجان بسیار منفی خواهد بود. حتی اگر آذربایجان بتواند در این مناقشه بی‌طرفی کامل را رعایت کند، با فاجعه انسانی (صدها هزار نفر آواره از ایران) و آلودگی رادیواکتیوی (اگر نیروی هوایی آمریکا تأسیسات هسته‌ای ایران را بمباران کند) روبرو خواهد شد.

اگر جنگ آمریکایی-ایرانی در بهار یعنی همزمان با مهاجرت پرندگان شروع شود، آذربایجان دچار خطر شیوع انفلوانزای مرغی خواهد شد.
به گفته نمایندگان وزارت بهداشت، در بهار پرندگان مریض می توانند در مناطق جنوبی آذربایجان ظاهر شوند که این عامل همراه با ورود گسترده آوارگان می تواند در منطقه بمب نیرومند بیولوژیکی را منفجر کند. گفتنی است که در بهار سال گذشته در مناطق هم مرز با ایران بر اثر انفلوانزای مرغی چند نفر جان خود را از دست دادند.

سه رویداد به ظاهر تصادفی اواخر ماه فوریه توجه ناظران را به خود جلب کردند: دیک چنی معاون رئیس جمهور آمریکا از احتمال حمله امریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران خبر داد، ژنرال اندریو دویس معاون فرمانده تفنگداران دریایی آمریکا در اروپا از باکو بازدید کرد و «ان درس» سفیر آمریکا در آذربایجان به مردم جمهوری اطمینان داد که «در صورت بروز مناقشه با ایران، آمریکا می تواند از خود و متحدان خود دفاع کند».

 با توجه به اینکه نیروی هوایی آمریکا از فرودگاه‌های آذربایجان برای عملیات در افغانستان و عراق استفاده می‌کنند و اینکه در مرز با ایران رادار جدید فعالیت می‌کند و سرویس‌های ویژه آمریکا عملیات نظامی را به همتایان آذربایجانی خود یاد می دهند، این دیدارهای ژنرال‌ها و اظهارات سفرا باعث شک و تردید دربی‌طرفی 100 درصدی باکو در مقابله تهران با واشنگتن می‌شوند.

یک کارشناس نظامی آذربایجانی که طبیعتاً نخواست نامش فاش شود، به «اخبار مسکو» گفت: اگر ایالات متحده بالاخره به ایران ضربه بزند، ممکن است آذربایجان مجبور شود به نیروی هوایی آمریکا خدمات فنی و ناوبری را ارائه دهد و نیز به وسیله رادار مناطق شمالی ایران را زیر نظر داشته باشد.

ولی در این صورت عواقب حمله آمریکا به ایران برای آذربایجان از سیل آوارگان، رسوبات رادیواکتیوی و بیماری انفلوانزای مرغی به مراتب سنگین‌تر خواهد بود. ضربات مقابله به مثل ایران به رادارها، فرودگاه‌ها و احتمالاً واحدهای صنعت نفت آذربایجان اضافه خواهند شد. ممکن است سرویس‌های ویژه ایرانی و اسلام‌گرایان تندرو محلی به سفارت و شرکتهای امریکایی حملاتی به عمل آورند.

واشنگتن با عنایت به این نکات منفی، سعی خواهد کرد علی‌ اف را به وسیله وعده‌های شرکت در نظارت مناطق آذری‌نشین ایران «بخرد».

طبق اطلاعات ما، کاخ سفید طبق معمول گزینه‌های تضعیف و تجزیه ایران و جلب آذربایجان به اجرای عملیات پلیسی در ایران را بررسی می کند. به عبارت دیگر، آمریکایی‌ها برای باکو کوکتل سیاسی مشکوکی تهیه کرده‌اند. به همین دلیل بهتر است که ممدیاروف در جریان دیدار 7-5 مارس خود از واشنگتن از حدود برنامه رسمی دیدار پا فراتر نگذارد.